www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Dotrina kristiana
Estebe Materre
1617, 1623

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [faksimilea]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Dotrina christiana, Estebe Materre. Iacoves Millanges, 1623

 

 

aurrekoa  

HIRURGARREN PARTEA

 

Debozinozko othoitz eta orazino batzuk
bere denboretan egin eta erran behar direnak

 

APPROBATIO

        Ego infra scriptus iusu Reuerendissimi Domini Claudii de Rueil Episcopi Bayonensis vidi et perlegi pias quasdam Orationes à Patre Stephano Materre Ordinis Fratrum Minorum de Obseruantia Praedicatore, Cantabrico idiomate conscriptas, quas dignas iudico quae in lucem prodeant. Datum Bayonae de 21. Augusti anno Domini 1623.

Michael d'Oiharard

Vicarius Generalis

 

LICENTIA R.P. PROUINCIALIS

        Nos Frater Aegidius Grenier Ordinis Minorum regularis Obseruantiae Prouinciae Aquitaniae antiquioris Minister Prouincialis et seruus, facultatem concedimus Patri Stephano Materre eiusdem Prouinciae Praedicatori, ut pias quasdam orationes Cantabrico idiomate à fe comositas et approbatas, et ad calcem sui Catechismi in hac secunda editione adiectas, typis mandari curet. In cuius concessionis fidem has literas manu nostra subscriptas, et officii nostri sigillo munitas dedimus Tolosae in nostro Conuentu Sancti Francisci de Obseruantia, hac die 12. Septembris anno Domini 1623.

Fr. Aegidius Grenier

Minister Prouincialis

 

 

Nola behar dioen Giristinoak bere burua
Iainkoari goizean gomendatu

 

        Goizean ohetik iaiki baiño lehen ailtxa ezazu zeure espiritua Iainkoa gana, erraiten duzula ahoz eta bihotzez. Biz laudatu eta benedikatu Iainkoaren izen saindua.

        Gero zeiñaturik har ezazu ur benedikatua (ohearen aldean behar baita eduki) erraiten duzula. Garbi nazazu Iauna zeure garaziaren uraz, eta eginen da ene arima elhurra bezain xuri.

        Gero zenbait etxeko ganbaratan edo bazterretan belhauriko iarririk erran itzazu. Pater Noster, Abe Maria eta Kredo.

        Eta hauken ondoan errazu othoitz haur.

 

OTHOITZA

        Iainko Iauna guziz botheretsua, huna ni zure kreaturetarik bat presentatzen naiz goiz hunetan zure maiestate handiaren aitzinera, zor4 derautzudan ohorearen eta laudoriaren ahal bezanbat errendatzera. Adoratzen zaitut humilki neure indar guztiaz, eta aithortzen dut zu zarela ene Kreatzaillea, Salbatzaillea, Iabea, habea, ontasun guztien ithurria, eta bai emaillea ere. Eskerrak eta laudorioak emaiten derauzkitzut zure ganik orai artean errezibitu ditudan ontasun guztiez, eta beregainki eren ioan den gauean peril guztietarik begiratu bei nauzu. Bada gauean bezala egunean ere begira nazazu othoi, eta zeure eskutik eduki nazazu: ene pensamenduak, sentimenduak, hitzak, obrak, eta gorputzaren manaiu guztiak goberna itzazu: Gida nazazu neure ioan-ethorri guztietan; Erakuts diazadazu zer bide behar dudan eduki, eginen, erranen, eta pensatuko dudan guztia zure ohoretan eta laudoriotan gertha ditekeien bezala. Egungo ene intenzionea biz zure borondatearen konplitzea, zure loriaz eta ohoreaz kontu edukitzea. Zeure ontasuna gatik begira nazazu egungo egunean bekatu egitetik, eta halaber peril eta inkontru gaitxo guztietarik. Benedika ezazu ene trabaillua: Iraungazu ene baithan pizten den su gaixtoa: Khen diazadazu banaloriaren gutizia, eta indazu zure zerbitzuan, beldurtasunean, eta amorioan egun hunetan egoiteko eta irauteko indarra.

        Birjina saindua ene Salbatzaillearen ama, zu zara haren ondoan ene esperanza guztia: har nazazu othoi egun zeure faborearen azpian, eta zeure arartekotasunaz ardiets diazadazu Iainkoa ganik haren maiestateak plazer duen bezala egun hunetan ibilteko garazia. Aingeru saindua ene presunaren begiratzeko kargua Iainkoaren pietatez hartu duzuna, goberna nazazu othoi, eta edukazu nitzaz kontu egun hunetan. Begira nazazu peril guztietarik, etsai gaixtoaren enganamenduetarik, eta prinzipalki bekatu mortaletan erortzetik: halako moldez non azken finean zurekin batean ardiets dezadan eta goza sekula fingabeko loria. Biz hala.

 

 

Meza Sainduaren debotki enzuteko
zer egin behar duen Giristinoak

 

        Meza saindua nola baita sakrifizioa gure Salbatzailleak berak bere heriotze eta Pasione Sainduaren orhoitzapenatan ordenatua, iduritzen zait ezen haren enzutetik probetxu atheratzeko, gauzarik hoberena dela iainkoaren Semeak gure gatik pairatu zituen penen eta doloreen gogoan erabiltea eta konsideratzea. Baiña zeren Pasione dolorezko hark misterio añhitz baitaduka bere baithan, eta hain denbora apurraren barrenean ezin iragan baititezke espirituan guztiak; Halakotz hetarik zazpi prinzipalenak hautatu ditut, baitira zazpi aldiak zeiñetan gure Salbatzailleak bere odol preziatua isuri baitzuen bere pasioneko egunean.

        Lehenbizikoa da Getsemaniko baratzean odolezko izerdia gorputzetik ilki zeikanean, eta lurreraiño erori.

        Bigarrena, Pilatusen etxean harroin batekin lothurik borthitzki azotatu zutenean.

        Hirurgarrena, han berean arazezko khoroaz burua muiñetaraiño zilhatu zeraukatenean.

        Laurgarrena, Ierusalemeko karriketarik gurutzea soiñean zuela iragan zenean.

        Bortzgarrena, Kalbarioko mendian eskuak eta oiñak gurutzean itzatu zeraukatenean.

        Seigarrena, gurutzean hala itzaturik airean gora ailtxatu zutenean.

        Zazpigarrena, saihetsa soldadu batek dardo puntaz erdiratu zeraukanean.

        Zazpi misterio hauken gaiñean emaiten derauzkitzut zazpi orazino Mezaren hasterik Gorputz saindua ailtxatzeraiño erran ahal ditzakezunak: Eta gero handik fineraiño bertzen orazino bat zeiñetan oferendatzen baitzaizka Aita zerukoari gure bekatuak gatik bere Seme gure Iaunaren Pasioneko merezimenduak.

        Bada nik hemen emaiten derautzudan molde huni iarraiki ba-zakitza, atherako duzu Meza enzutetik probetxu handia arimakotzat.

 

 

Meza Sainduaren debotki enzuteko moldea

 

        Elizan sartzen zarenean errazu hunela. Etxe saindu hunetan sartzen naiz, Iainko handia, zure Maiestate saindua adoratu eta laudatu nahiz.

        Gero har ezazu ur benedikatua, erraiten duzula. Garbi nazazu, Iauna, zure garaziaren uraz, eta eginen da ene arima elhurra bezain xuri.

        Ger belhauriko iarririk saluta ezazu Sagaramendu saindua erraiten duzula. Adoratzen zaitut humilki, Iesu-Kristo ene Iaunaren gorputz preziatua, Sagaramendu horretan estalirik zaudena, zeren salbatu baituzu mundua zeure Pasione sainduaz.

        Geru Mezarik oraiño hasten ezpada, errazu zenbait orazino liburu honetan direnetarik edo, bertzetarik plazer dukezun bezala. Meza-erraillea adarera ethor dadinean, errazu debotki eta atentoki othoitz haur.

 

OTHOITZA

        Iesu-Kristo ene Iauna eta Salbatzaillea, zeure Gorputz preziatuaren sakrifizioa, zeure Pasione sainduaren orhoitzapenetan mundu hunetarik ilki baiño lehen ordenatu zenduena;

Eman diazadazu, othoi, halako debozinoarekin eta reberenziarekin MEza hunen enzuteko, eta gure gatik pairatu dituzun penen gogoan erabiltzeko garazia, non Pasione saindu haren fruituak eta merezimenduak ene arimaren gaiñean errezibi ditzadan Sakrifizio hunen berthutez. Biz hala.

        Gero has zaitea pausatuki zazpi orazino hauken erraiten: Eta hitzak ahoz erraiten ditutzula, erabil itzazu gogoan misterioak eta halaber espirituaren atenzionearekin batean beha ezazu Meza errailleak egiten duena.

 

LEHEN MISTERIOA

        Iesu-Kristo ene Salbatzailleak, eskerrak eta laudoriak errendatzen derauzkitzut zeren Getsemaniko baratzean gure gatik hain tristatu baitzinen, non othoitzez zeneundela odolezko izerdia zure gorputzetik ilkirik lurreraiño isuri baitzen. Othoitzez nagotzu odol preziatu haren baliotasuna gatik, eta zuk orduan sentitu zenduen tristezia handi hura gatik, eman nahi derautazun halako urrikimenduaren neure bekatuez izaiteko garazia, non zure odolezko izerdi haren ordain isur dezadan nik ere dolore hutsez neure begietarik ur eta nigar. Pater Noster, Abe Maria.

 

BIGARREN MISTERIOA

        Iesu-Kristo ene Salbatzaillea, eskerrak eta laudorioak errendatzen derauzkitzut zerenz eure odol preziatua isuri baitzenduen noiz ere Pilatusen manuz harroin batekin lothurik, soldaduek zure gorputz sakratua azote kolpez desegin eta larrutu bait zuten. Othoitzez nagotzu odol preziatu haren balioa gatik, eta zuk ordu hartan sentitu zenduen dolore handi hura gatik, nahi derauzkidatzun neure bekatu guztiak barkatu, eta heken gaztik merezi ditudan gaztiguetarik ere nahi nauzun halaber libratu. Pater Noster, Abe Maria.

 

HIRURGARREN MISTERIOA

        Jesu-Kristo ene salbatzaillea, eskerak eta laudorioak errendatzen derauzkitzut zeren zeure odol preziatua isuri baitzen duen noizere soldaduek aranzezko khoroa zure buruaren gañean ezarririk, eta makila kolpez aranze puntak hezurrean barrena sarthurik, zure buru benedikatua zilhatu eta zaurthu baitzuten inguru guztietan. Othoitzez nagotzu odol preziatu haren amorea gatik, eta ordu hartan iragan zenduen dolore handi hura gatik, nahi derautazun eman bihotzezko urrikimendu bat; eta urrikimendu haren puntaz neure rima hain borthizki zaurthu eta zilhatu, non egiazko penitenzia egiten daudala loriazko koroa ardiets dezadan zeruko erresuman. Pater Noster, Abe Maria.

 

LAURGARREN MISTERIOA

        Iesu-Kristo ene salbatzaillea, eskerrak eta laudorioak errendatzen derauzkitzut zeren zeure odol preziatua isuri baitzenduen, Ierusalemeko karriketarik gurutzea soiñean zenduela, Kalbarioko mendira ioan zinenean: eta othoitzez nagotzu odol preziatu haren baliotasunagatik, eta ordu hartan sentitu zenduen dolore bandi hura gatik, eman nahi derautazun mundu hunetako gaizen hain gogo onez pairatzeko indarra, non tribulazinoetan bezala konsolamenduetan ere partale gertha nadin. Pater Noster. Abe Maria.

 

BORTZGARREN MISTERIOA

        Iesu-Kristo ene salbatzaillea, eskerrak eta laudorioak errendatzen derauzkitzut, zeren zeure odol preziatua isuri baitzenduen noiz-eta Kalbarioko mendian soldaduek zeure eskuak eta oiñ sakratuak itze lodiz eta borthitzez gurutzea itzatu baitzerauzkitzuten. Odol preziatu haren baliotasuna gatik, eta orduan sentitu zenduen dolore handi hura gatik, itza diazadazu, othoi, neure gorputza etaespiritua zeure beldurtasunaren itzeaz. Eta halako moldez zurekin lot eta ioz nazazu gurutzean, non ene guthizia gaixtoen arauaz ez nadin gehiago bizi, zure borondatearen baizen. Pater Noster, Abe Maria.

 

SEIGARREN MISTERIOA

        Iesu-Kristo ene salbatzaillea, eskerrak eta laudorioak errendatzen derauzkitzut zeren zeure odol preziatua isuri baitzenduen noiz-eta soldaduek zure gorputz sakratua gurutzea itzaturik ailtxatu baitzuten airean gora, eta haren pisutasunaz handitu eta gazkoatu baitziren zure eskuetako, eta oiñetako zauriak. Othoitzez nagotzu odol preziatu haren merezimendua gatik, eta orduan pairatu zenduen dolore handi hura gatik, nahi derautazun eman lurreo gauzetarik halako moldez apartatzeko garazia, non zerukoetara espiritua ailtxatzen dudala, hetan ezar dezadan neure bihotza eta kontentamendu guztia. Pater Noster, Abe Maria Gratia

 

ZAZPIGARREN MISTERIOA

        Iesu-Kristo ene salbatzaillea, esker eta laudorio derautzut zeren zeure odol preziatua isuri baitzenduen noiz-eta gurutzean hilez geroz zure saihetsa soldadu batek dardo puntaz idekirik odola urarekin athera baitzerautzun. Odol preziatu hura gatik zaurt diazadazu, othoi, neure arima zeure amorioaren dardoaz, eta sar nazazu Parabisuko lorian, zeiñen athea ideki bait zenduen zeure odol preziatuaren saihetsetik isurteaz. Pater Noster, Abe Maria.

 

 

Gorputz saindua, ailxatzen denean errazu hunela

 

        Adoratzen zaitut humilki Iesu-Kristo ene salbatzaillearen gorputz sakratua, Maria birjina ganik sorthu, ta gurutzean ene gatik hil zarena, haragi bizia, arima saindua, Iainkotasun osoa, eta guztion salbamendua: zure amorio handia gatik duzun, othoi, nitzaz miserikordia eta pietate.

        Eta kalitza ailtxatzen denean errazu:

        Adoratzen zaitut humilki Iesu-Kristo ene salbatzaillearen odol preziatu, ene redemzioneko pagamendutan isuri izan zarna: garbi diazadazu othoi, neure arima eta salba nazazu zeure ontasunaren berthutez.

        Eta gero othoitz han latinez:

        Anima Christi sanctidica me.

        Corpus Christi salua me.

        Sanguis Christi inebria me.

        Aqua lateris Christi laua me.

        Passio Christi conforta me.

        O bone Iesu exaudi me.

        Intra vulnera tua absconde me.

        Ne permittas me separari a te.

        Ab hoste maligno defende me.

        In hora mortis meae voca me.

        Et iube me venire ad te.

        Ut cum Sanctis tuis laudem te.

        In saecula saeculorum, Amen

        Gero Mezaren fineraiño errazu debotki eta gogoti: othoitz haur, zeiñetan oferendatzen baitzaitza Aita Zerukoari gure bekatuak gatik bere Seme gure Iaunaren Pasioneko merezimenduak.

 

OTHOITZA

        Aita eternala zeruaren eta lurraren egilea, oferendatzen derautzut Eliza sainduaren intenzinoarekin batean, zeurre seme bakoitzaren Pasionea, Sakrifizio hunetan representatzen dena, gure bekatu guztien satisfazinoetan. Beha ezazu zeure Maiestatearen trotunik nor den nik presentatzen derautzudan haur, zer pairatu duen, eta noren gatik. Haur da zure seme hoben-gabe Gurutzean itzatu zutena. Haur da Sakrifikatzaille etrnala, bakezko sakrifizioa Kalbarioko mendian oferendatu derautzuna. Haur da Bildots nothagabea, deusetan hutsik egin gabe bere bizia galdu duena. Orhoit zaitea nola izan zen eskuetan eta oiñetan itzatua, aranzezko koroaz buruan zilhatua, azote kolpe hutsez larruturik zathitua, burutik oiñetaraiño odolstatua, alde guztietarik penaz eta dolorez inguratua, guztiz desegina, eta gizonaren figurarik edo iduririk eztuena bezala bilhakatua; Gurutzean nola zegoen burua beheititurik, begiak zerraturik, begitartea horiturik, saihetsa idekirik, besoak zabaldurik, zangoak hedaturik, zauriz betherik, ta bere mienbro guztietan deseginik: eta hauk guztiak hala direla orhoit zaitea, othoi, nola pena hauk guztiok pairatu dituen bekatoreen salbatzea gatik, eta heken partez zure Maiestateari satisfazione egitea gatik. A Karitate handia! ontasun paregabea! amorio mirakuilluzkoa! Huts egiten du zerbitzariak, eta haren partez pagatzen du Iaunak; gathibutasunetik gizonaren libratzea gatik emaiten du bere bizia Iainkoaren semeak: Hobenduriak merezi dituen gaztiguak pairatzen ditu hobengabeak: Eta bekaturik egin ez tuenak hartu ditu bere gaiñera munduko bekatu guztiak. Beha diazozu, Aita zerukoa, pietatezko obra handi huni, beha diazozu hunen baliotasunari; Beha ezazu zer eta zenbat zure aitzinean merezi duten hain pena eta dolore handiek, zer merezi duen heriotze dolorezko hark, eta heken berthutez barka diatzaguzu geure bekatuak, eta khen merezi ditugun gaztiguak. Haur da ahal datekeien oferendarik baliosena, eta bai zure gogarakoena ere: eta handik dadukagu ezen gure zorraren pagatzeko asko, eta are millatan gehiago ere badela; zeren baldin lade batean ezar baditezi gure gaixtakeriak eta bekatuak, eta bertzean gure Salbatzaillearen ontasuna eta merezimenduak, edirenen da segurki handiago eta gehiago dela pagamendua zorra baiño. Gu zure etsaiak ginen denboran zure semearen Pasionearen bidez egin zen zure eta gure arteko bakea; orai ere esperanza dugu haren beraren berthutez barkatuko derauzkigutzula geure bekatuak. Errezibi ezazu bada, Aita zerukoa, oferenda haur begitarte onez, eta duzun othoi gure bekatuen gaiñean miserikordia eta pietate. Eztiazaguzula Sakrifizio hunen fruitua errefusa gure indignetasuna gatik, baiña konsidera ezazu ezen zerorrek eman deraukuzuna bera presentatzen derautzugula geure bekatuen satisfazinoetan.

        Hunekin batean gomendatzen derauzkitzut munduko estatu guztiak, eta nezesitateak hala espiritualak nola tenporalak. Eliza Katholika zure Esposa, Aia saindua zure Bikarioa, Elizako bertze Superiorak eta Gobernariak, gure Errege Iauna, Prinze Giristinoak, herrietan kargu dutenak, gure haurrideak, ahaideak, adiskideak, eta ongi-egile guztiak. Konberti itzazu bekatoreak, konsola itzazu tristeak, senda itzazu eriak, fabora itzazu beharrak, eta salbamenduko portura hel itzazu itsasoan dabilzanak. Fede saindura ekar itzazu Paganoak, jujen itzazu errebelatuak, begira gaitzazu gatzetarik, eman diazaguzu bakea geure denboran, eta Giristino fidelen arimak athera itzazu Purgatorioko penetarik. Eta finean eman diazaguzu zure semearen Pasioneko mereximenduez ongi probetxatzeko garazia, eta halako moldez zure zerbituan enplegatzeko, non bizitze hunen ondoan ardiets dezadan Parabisuko loria. Biz hala.

        Gero errazu debotki, Pater noster: Abe Maria.

 

 

Kofesatu baino lehen erraiteko othoitza

 

        Ahalke naizela eta beldurrez ikhara nabilala presentatzen naiz, Iainko eternala, zure maiestatearen aitzinean, zeren baitakusat añhitz eta añhitz moldez zure ontasunaren kontra huts egin dudala. Aithortzen dut itsasoan harea baiño, eta legar bihi baiño, ene baithan bekatu gehiago dela, eta hala tan ez naiz ausart begien zure gana ailtxatzera. Ni naiz bekatore guztietako handiena, gaixtoena, eta eskergabena, ahalkegabeki bizi izan naizena, eta zure manamendu sainduak hitzez gogoz, eta obraz hautsi ditudana. Ni naiz seme gazte desordenatu zure etxetik ilki zen hura, eta zuk eman zenerauzkidan ontasunak munduko plazeren ondoan nenbilala aitzin-gibel behatu gabe gastatu ditudana. Ala ni dohakabe handia bai naiz! zeren utzi zaitut zu neure Iabea, eta arzain egiazkoa, eta ardi errebelatua bezala aldaratu naiz zure arthaldetik, eta erori otsoaren ahoan. Utzi zaitut biziteko ogi zarena haragiaren gutizien besarkatzea gatik. Utzi zaitut ur biziaren ithurri zarena, agortzen diren kontentamenduei lotzeagatik. Utzi zaitut ene ontasun guztia zarna, lurreko onhasun ezteusei itxekitzea gatik. Akusatzen dut neure eskergabetasuna, zeren hain Laxoki eta ansikabeki utzi dudan hain Aita ona eta amoriozkoa, nola zu izan baitzara enetzat. Zuk ardura ongi egiten zenerautan, eta nik ere ardura zure kontra egiten nuen bekatu. Zure ontasuna eta emetasuna narritara dut neure gaixtakeria handiez, baiña zuk (nola baitzara Iainko miserikordiazkoa) ez nauzu gaztigatu nahi izatu zeure iustizia borthitzaren arauaz, aitzitik pazienzia handi batekin iguriki derautazu orai artean, egiazko penitenzia batez zure gana itzul nendin amoreagatik. Aitortzen dut ezen ene gaixtakeriek añhitzetan eman deratzutela okasino ene zure ganik khentzeko, baiña zuk emeki eta amoriozki deithu nauzu zeure gana, eta zure ontasuna gatik barkamendu prometatu. Zure partez seguratzen gaitu zure Profetetarik batek, eztuzula nahi gal dadin bekatorea, baiña bai zure gana itzul dadin, eta bizi dadin. Eta berriz bertze batek ere badio ezen baldin bekatorea, bere huts eginak ezaguturik eta utzirik, zure gana itzul badadi, etzarela gehiago haren huts eginez orhoituko. Promes hunek bihotz eta esportzu emanik, deliberatzen dut neure bizitze gaixtoaren utztera, eta zure gana neure bihotz guztiaz itzultzera. Errezibi nazazu bada othoi begitarte onez, Magdalena penitenta zure gibelean bere burua lurrera egotzirik nigarrez zegoena errezibitu zenduen bezala, eta eman diazadazu neure bekatuen barkamendu osoa hari eman zeneraukan bezala. Zerorrek deithzen ditutzu zure gana nekhaturik eta kargaturik daudezinak, eta erraiten derauezu arinduko eta deskargatuko ditutzula: huna bada ni bektuz bethea, nekhatua, eta kargatua, eta nahi nuke arindu, nahi nuke karga haur neure gaiñetik khendu, iharrosi, eta zure miserikordiaren itsas hondarrera egotzi. Erraiten duzu ethorri zarela mundura galduen edireitera, errebelatuen bilhatzera, eta bekatoreen salbatzera; Hetarik bat naiz ni, Iauna, eta ene gatik ethorri zarenaz geroz salba nazazu othoi. Izena hartu zenduen Iesus, erran nahi baitu Salbatzaillea: Egizu bada ene alderat zure izen horrek signifikatzen duen arauaz. Orhoit zaitezi ni zurea naizela kreazinoz eta erospenez, eta eztezazula utz galtzera zeure eskuz egin duzun obra, eta zeure odolaz erosi duzun kreatura. A Iainko guztiz ona eta pietatezkoa,m duzun othoi zeure miserikordia handiaren arauaz nitzaz pietate. Miserikordia handiaren nagotzu eske, zeren handiak baitira ene bekatuak: baiña handiak badira ere, badut sinheste are dela konparazinorik gabe handiago zure miserikordia. Eta zeren zuk zeure Elizan Penitenziazko sakramendua bekatuen barkamendutan ordenatu baituzu, huna prestatzen hari naiz kofesatzeko, neure konzienziaren deskargatzeko, eta zure garazia sainduaren ardiesteko. Baiña badakizu, Iainko ona, ezen Sagaramendu hunetako behar diren kondizinoak eta aparailluak ezin dituzkedala neure indar joillez, bada kizu lagundu behar zatzaizkidala: argi ezazu bada othoi ene espiritua eta memoria zerutikako argiaz, halako moldez non neure bekatuen itsusitasuna, handitasuna, eta pisutasuna ezaguturik, kofesa ditzadan libreki, klarki, eta bidezki. Eta baldin guztiez ein orhoitz banaite, behar dazozu othoi ene intenzione onari, eta errezibi ezazu ene ahotik Errege Dabiten othoitz haur: Neure bekatu, ene ganik estalirik daudezinetarik, edo orhoitzen ez naizenetarik garbi nazazu Iauna, eta bertzeek ni naizela kausa egin dituztenak ere barka diaitzadazu othoi; zeren ezta munduan bekatu guztiak iakin ahal ditzakeienik.

        Hunekin batean eman diazadazu neure bekatuez behar bezalako urrikimendua. Erraiten deraku zure Profetak ezen bihotz danuz eta dolorez hautsia zure gogarako sakrifizioa, eta baliotasun handitakoa dela zure aitzinean. Ene bihotz haur zaurt ezazu zeure amorioaren tragazaz halako moldez non dolorezko sentimenduz beherik ardiets dezadan zure ganik desiratzen dudan barkamendua.

        Ene Iainkoa eta Kreatzaillea, zeren zaren ontasun guziten gaiñeko ontasuna, eta nik gauza guztien gaiñetik maite zaitudana, hargatik dut damu neure bihotz guztiaz zeren zure kontra bekatu egin dudan. Deliberatzen dut finki eta fermuki (zure garaziaren faborearekin batean) ez gehiago bihurtzera, eta okasinoetarik ihes egitera, egin ditudanen kofesatzera, eta emanen zaitan penitenziaren konplitzera. Eta nola bainagotzu humilki neure bekatuen barkamenduaren eske, hala dut esperanza zure miserikordia handia baithan ene eskea enzunen duzula, eta barkatuko derauzkidatzula. Biz hala.

 

 

Kofesatu ondoan egiteko othoitza

 

        Eskerrak eta laudorioak emaiten derauzkitzut, Iainko eternala, lehenbizikorik zeren zeure penitenzia egitera orai arteiño iguriki baiterautazu: eta gero zeren neure bekatuen ezagutzera ethorririk, heken kofesatzeko zeure ontasuna gatik denbora eman baiterautazu. Ezagutzen dut ezen Penitenziazko Sagaramendu hunetzaz bethe nauzula ontasunez, eta faboratu neure arimaren miseriarik handienean. Hunetzaz iustifikazioneko garazia eman derautazu, eta bai neure bekatuen barkamendua ere: zeure adiskidetasunean ezarri nauzu, eta zeruko erresumaren primu egin: Espiritu sainduaren dohaiñak barreneko bertze berthutekin eman derauzkidatzu, eta neure arimaren zauriak sendatu; Ene espiritua alegeratu duzu, eta ene arima, lehen hil zena, piztu: eta finean neure bektuen pisutasunetik arindu, kargatik deskargatu, eta Ifernuko penetarik libratu nauzu. Sagaramendu saindu hunen bidez eraman nauzu bekatutik garaziara, heriotzetik bizitzera, ilhunbetik argitara, gathibutasunetik libertatera, eritasunetik osasunera, eta Ifernuko athetik Parabisuko aldera. Ha! ene Iainko bihotzekoa, hanbat ontasun egin derautazuna, zer eginen dut nik zure alderakotzat? Baldin bertzerik ezin ba dagit, eskerrak bedere emanen derauzkitzut neure ahal guztiaz, eta Errege Dabitek bezala erranen deratzut: Ene bekatuen gatheak desegin ditutzu, Iauna, laudoriozko sakrifizioa oferendatuko derautzut, zure izen saindua inbokatzen dudala. Orhoitzen naiz, ha ene salbatzaillea, ezen zuk hogoi eta hemezortzi urthetako eri Siloeko urean sendatu zeduen hari erran zeneraukala: Huna, orai sendatu aizenaz geroz, oha, eta eztagiala gehiago bekaturik. Hain bertze erraiten derautazu bada orai niri ere: neure bekatuen barkamendua eman derautazunaz geroz, manatzen nauzu eznadila gehiago hetara bihur. Hala egin nahi dut, Iauna, zure amorea gatik,eta neure probetxua gatik. Zuk garbitu nauzu, eztut gehiago lizundu nahi: Ailtxatu nauzu, eztut gehiago erori nahi: deabruaren gathibutasunetik libratu nauzu, eztut gehiago haren eskuetan erori nahi: garaziazko bizitzea eman derautazu, eztut gehiago bekatu mortalaz espiritualki hil nahi: Ardietsi dut behin zure adiskidetasuna, eztut gehiago hura galdu nahi; Eta finean salbamenduko bide xuxenean ezarri nauzu, eztut gehiago hartarik aldaratu nahi. Iesus ona, zu izanen zara hemendik aitzina ene desiramendu guztien xedea eta fina: eta eztut gehiago neuretzat bizi nahi, zuretzat bizi nahi, zuretzat baizen.

        Baiña zeren baitakit ezen gauza hauken guztion konplitzekotzat ene arimaren indarrak ttipiegi eta flakoegi direla, egiten derautzut othoitz zeure pasione sainduaren merezimenduak gatik, nahi derautazun neure espiritua argitu, adimendua gobernatu, bihotza faboratu, eta borondatea nik orai egiten dudan deliberamendu hunetan fermuki irauteko eta perseberatzeko, halako moldez borthitztu, non ikusten diren eta ikuten eztiren etsai guztien tentamenduak benzuturik, eduki dezadan galdu gabe orai kofesatze hunetan errezibitu dudan garazia haur.

Biz hala

 

 

Gorputz saindua errezibitu baiño lehen egiteko othoitza

 

        Konsideratzen dudañean neure baithan Iainko handia, zu nor zaren, eta ni nor naizen, beldur naiz sobera ausartzia har dezadan, zure gorputz preziatuaren sagaramendu hunetan errezibitzera hurbiltzeaz. Baiña orhoiturik ezen zerorrek gonbidatzen gaituzula zeruko ogi hunetarik iatera, baldin sekulako bizitea nahi badugu ardietsi: hunek emaiten deraut bihotz eta esportzu seguranza handi batekin zure gana hurbiltzeko. Huna bada, ha Iesus ona, zure miserikordian eta ontasunean fidaturik heldu naiz eria midikua gana, probea aberatsa gana, eskalea emaillea gana, biluza bestitzaillea gana, lizuna ura gana, eta itsua argitzaillea gana. Senda ezazu bada othoi ene eritasuna, betha ezazu ene hutstasuna, estal ezazu ene biluzgorritasuna, xahu ezazu ene lizuntasuna, argi ezazu ene itsutasuna, eta indazu Sagaramendu saindu hunen errezibitzean halako debozinoa, intenzionea, garbitasuna, humiltasuna, fedea, eta amorioa, nolakoa baitagoka misterio handi huni, eta ene arimak-ere bere salbamenduko behar baitu.

        Kontatzen du zure Ebanjelioak ezen zuk egun batez Ierusalemeko Tenploan oihuz erran zenduela: Egarri dena bethor ene gana, eta edan beza. Huna bada ni, a bizitzeko ithurria, ethorten natzaitzu munduko egitekoen ondoan nabilala nekhaturik, egarriak hila, ur eske: eta badakit nehork-ere zuk zerorrek baizen ezin iraungi dezakeiela ene egartsu handiaren sua.

        Sagaramendu hunetan erakusten derakuzu, Iauna, zeure amorio handia, zeren etuzu asko eritzi zeure presuna Maria Birjinaren sabelean gizon eginik emaitea, ez eta zeure odolaren Gurutzean hil zinenean guri bizitzea emaiteagatik isurtea: baiña gehiago gure arimen ontasunetan, eta prometatu derakuzun zeruko loriaren bahitan eta segurantzatan utzi derakuzu eta eman aldareko Sagaramendu Saindu hunetan zeure gorputza eta odol preziatua, ogiaren eta arnoaren figuraz, iduriaz, zaporeaz, koloreaz eta bertze akzidentez kanpotik estalia. Ha! gizonen maitazaille handia, Sagaramendu haur gure ganako amorioa gatik ordenatu duzuna, othoitzez nagotzu nahi derautazun oraiko parada hunetan zeure amorio handiaren kharraz neure bihotza zure amorioaren orhoitzapenetan, eta zure intenzionearen arauaz amorioazko misterio haur amoriorekin errezibidezakedan bezala piztu eta berotu. Baiña zuk nolatan (garbitasuna bera zarelarik) nahi duzu hain leku lizunean eta nardagarrian, nola baita ene arima sarthu? Aithortzen dut ez naizela zure errezibitzeko gai: ezagutzen dut neure indignetasuna, eta zuk zerorrek behar nauzula garbitu eta prestatu. Emozu bada aitzinetik ene arimari zeruko benedizionea, garbi nazazugaraziazko uraz, eder nazazu zeure dohaiñez, betha nazazu berthutez, eta egin nazazu zure errezibitzeko gai naizatekeien bezala. Hunela prestaturik desiratuko zaitut, esperanzaz zure presenziak berekin ekarten dituen ontasunak gozatuko ditudala, eta desira haur eztela ene kaltetan izanen. Zato bada ene salbatzaillea, sar zaitea ene baithan barrena, ta zaude bethierekotz enekin. Pitz ezazu ene bihotzean zeure amorioaren sua, iraungazu guthizia gaixtoen kharra: Bero ezazu ene epeltasuna, erra itzazu ene inperfezioneak, eta egin nazazu zeure gorputz preziatuaren partaletasunaz behar den gauza guztietako gai eta digne. Eta nola Erregue Dabitek Misiboseth Ionathas bere adiskidearen seme gaixoa Aitaren amoreagatik bere mahaian errezibitu baitzuen, eta bere onetan egin partale; hala ene gaixotasunari behatu gabe egin nazazu ni ere Sagaramendu Sainduaren mahai hunetan partale, errezibitzen nauzula zeure Pasione sainduan erakutsi derakuzun amorioa gatik, eta bethiere aduki deraukuzun adiskidetasuna gatik.

        Ha ene bihotzeko Iainkoa! orai fedezko begiz kanpoko akzidentez estalirik ikhusten zaitut Sagaramendu saindu hunetan: noiz ikusiko zaitut bada agertuki,eta estalkirik gabe, Aingeruek zeruan ikusten zaituzten bezala? Ha! zeruetako Erregea, afari dohatsua zeure hautatuenzat Parabisua prestaturik dadukazuna, Noiz iarriko naiz ni loriazko mahai hartan? Ordu dohatsu haren begira egonen naiz, zuk plazer dukezun arteiño: Eta bitartean esperanzarekin bizino naiz bethiere ene gorputz hunetako bizitzeak diraueiño, bazkatuko nauzula zeure Sagaramendu saindu hunetzaz: eta hunen ondoan eramanen nauzula zeure ikusteaz errezibitzen diren atseginen eta plazeren gozatzera. bitzari ona bethe zenduen zeruko benedizionez, zeren errezibitu eta ostatatu baitzuen bere etxean zenbait egunez zure testamenteko arka: Nik eztut hark bezala zurezko arka bat errezibitu eta ez ostatatu, baiña bai zeruan eta lurrean den gauzarik handiena, baliosena, eta preziatuena, zein baita zure gorputz sakratua, eta harekin batean zure odola, zure arima, ta Iainkotasuna. Bada Obededom haren alderakotzat egin zenduena egizu orai ene alderat ere, eta Sagaramendu hunen berthutez betha nazazu zeure dohaiñez.

        Ha! Aingeruen ogia, atsegin eta kontentamendu suerte guztiak dituzuna, behte ezazu othoi ene arimaren apetitua zeure eztitasunaren zaporeaz, halako moldez non munduko plazerak eta kontentamenduak higuin dakizkidan, eta bertze ontasunik zu zerori baizen bilha eztezadan, eta ez desira: Zeren zu zara ene esperanza, ene bizitzea, ene erremedioa, ene argia, ene borthitztasuna, ene aberatstasuna, ene konsolamendua, ene alegrianza, ene atsegina, ene bakea, ene sosegua, ene ohorea, ene loria, ene herenzia, ene Kreatzaillea, ene Salbatzaillea, ene Iauna, ene Iainkoa, ene ontasun guztia. Arrazoin da, Iauna, Aingeruen ogi hartarik dastatu duena aparta dadin munduko atseginetarik: eta bere bihotzeanzeruetako Erregea errezibitu duenak ostika ditzan lurreko gauza guztiak.

        Ha zeruetako iakia! Iunta nazazu, othoi, zeurekin zeure amorioaren indarraz, zaren zu ene baithan, eta naizen ni zure baithan! Egin nazazu zeurekin gauza guztietan borondate bat, eta espiritu bat, eta erranen dut Apostoluak bezala: Bizi naiz ni, baiña ez ni, Iesu-Kristo ene Iauna bizi da ene baithan.

        Ha! ene Salbatzaillea, ontasun guztien ithurria, eman diazadazu Sagaramendu hunen berthutez zure maitatzeko, ohoratzeko, zerbitzatzeko, borondate sainduren egiteko, bekatuetarik apartatzeko, zure arauaz bizitzeko, eta obra onetan fineraiño irauteko garazia. Eman diazadazu halaber berthute guztien konplimendua, eta bereziki behar dudan bortitztasuna neure etsai ikusten diren, eta ikusten eztirenen garaitzeko, eta mundu hunetako gaitzen eta penen pazientki pairatzeko. Eta nola Elias Profeta borhitztu eta indarztatu bait-zen, Aingeru batek zure partez ekarri eraukan sut+ophil hartzaz halako moldez ezen hark eman zeraukan indarrarekin berrogoi egunen eta hainbertze gauen bidea eginik, heldu baitzen Orebko mendira: hala niri ere zeruko ogi hunen berthutez eman diazadazu bizitze miseriazko hunetako bidearen flakatu gabe iragaiteko, eta zure gana zurekin sekulakotz bizitzera heltzeko indarra. Biz hala.

 

 

Aita Zerukoari egiteko othoitza

 

        Aita zerukoa, Iainko eternala, hitz batez munduan diren gauza guztiak kreatu ditutzuna, aitortzen dut ni naizela zure kreaturetarik bat, eta nik dudan guztiz zure ganik dudala, eta zurea dela. Bi arrazoin gatik dei ahal zaitzaket Aita: Bata zeren kreatu bai nauzu eta munduan ezarri: Eta bertzea zeren adoptatu eta zeure haurtzat hartu bai-nauzu. Bataz (zein bai-ta kreatzea) eman derautazu naturalezaren izaitea: Bertzeaz (zein baita zeure haurtzat hartzea) eman derautazu garaziazko estatua, eta zure erresuman zuzen izaitea. Bataz lurreko bertze kreatura guztiak baiño nobleago eta abantailatuago zeure idurira egin nauzu: Bertzeaz Aingeruekin batean zeruko loriaren partaletasuna emaiten derautazu. A Iainko handia! Zer abantail aurkitu duzu gizona baithan hain bertze merezi duenik? Miresteko da egiazki nola zu hain handi, Erregeen Errege, eta Iaunen Iaun zarelarik, nahi izatu duzun hain kreatura ez-deusa nola baita gizona zeure semetzat hartu, eta guztiz-ere ni guztietako ez-deusena eta galduena nola kontu hartan berean ezarri nauzun. Fabore hunetan da ageri, Iangoikoa, nolakoa den zure ontasuna,eta ene ganako duzun amorioa, zeiñen berthutez egiten bait-zara zu ene AIta, eta ni gerthatzen bainaiz zure haur. Izen amoriozko hunek, zu ene Aita izaiteak, emaiten deraut esportzu eta esperanza behar orduan faboratuko nauzula, zeure eskutik edukiko nauzula, erortzetik begiratuko nauzula, eta Aita onak bere semea bezela zuk ere ni zeure ontasuna gatik bethiere behar bezala gobernatuko nauzula. Eta hala esperanza hunekin egiten derautzut othoitz nahi derautazun eman seme on batek bere Aitaren alderakotzat egin behar duen eginbidearen konplitzeko garazia, nola bai-ta, ohoratzea, maitatzea, obeditzea, eta izenaz bezala izanez-ere seme naizatekeien bezala zerbitzatzea. Biz hala.

 

 

Iainkoaren semeari egiteko othoitza

 

        Iesu-Kristo ene Iauna, Aita zerukoaren seme bakoitza, Iainko eta Gizon egiazkoa, eskerrak emaitenderauzkitzut zeren ene Salbatzea gatik mundura ethorri baitzinen. Ezagutzen dut ezen zuk egundaiñoz geroztik eduki derautazun amorio hark iauts arazi zinituela zerutik lurrera ene erremediatzera. Zu Iainko handia, eta handitasuna bera zarelarik, nahi izatu duzu guztiarekin ere zeure handitasuna beheititurik, gere haragiaren flakotasunarekin iuntatu, ta iuntaturik gizonaren forman agertu eta ibili. Ikusi zinituen Adamen ondoko miseriak, enzun zinituz oihuak eta errenkurak, eta halatan zeurk ordenaturik zenedukan denbora konplitu zenean, etorri zinen haragiz beztiturik gure miseria guztien erremedioarekin. Orduan, eure ontasuna gatik bisitatu ginitutzunean, eta gizon eginik Gurutzean gure gatik hil zinean, zeure amorio handiaren froga klarki erakutsi zeneraukun. Zuk gure baithan ezarri zenduen imajina eder eta garbi hura desbisstatu zuen Adamek bere bekatuaz, baiña erremediatu eta edertu zenduen zuk zure Pasionearen merezimenduaz. Adamen bekatuak ekarri zerauzkigun kalte handiak, baiña zure ethortzeak erremediatu zituen kalte hek guztiak, eta are eman ontasun doblatuak. Zeren baldin ni eri ba-naiz, zu zara midikua: Egarri ba-naiz, zu zara edaria eta ithurria; flako ba-naiz, zu zara sostengua eta indarra; hil ba-naiz, zu zara bizitzea; bekatuz kargatua ba-naiz, zu zara arintzailea eta barkatzailea; ilhunbetik ilki nahi badut, zuzara argia; finean zeruko loriara ioan nahi badut, zu zara hango bidea. Ni galdu ninzen, zuk ailtxatu nauzu; gathibu ninzen, zuk libratu nauzu; zorrak nituen, zuk pagatu itutzu, zu hil zara, ni hil eznendin amorea gatik, eta penatu zara, penetarik ene atheratzea gatik. A Iainko handia, eta ontasunez bethea! Nondik ethorri zaizkit niri pietatezko obra hauk guztiok, zure amoriotik baizen; Zarela bethierekotz laudatu hunelako karitatea gatik. Baiña zer eman ahal diazaizut nik zure hunen amorio handiaren ordain? Ba-dakit, Iauna, eztela deus ene baithan, zure eztenik, baiña guztiarekin ere emanen derautzut nik ere neure emorioa, emanen derautzut neure bihotza, zeren haur da nik gehienik neure dudana, eta zuk ere ene ganik nahien duzuna. Errezibi dizadazu bada; amorioa amorioaz pagatu nahi derautzut. Eta zure amorio hunetarik ethorri zaizkidan ontasunez orhoitzen naizela, laudatu eta zerbitzatu nahi zaitut bizi naizen egunetan. Biz hala.

 

 

Espiritu sainduari egiteko othoitza

 

        Espiritu saindua, Trinitate sakratuaren hirurgarren presuna, Mendekoste egunean Apostoluen gaiñera iautsirik heken bihotzak zeruko dohaiñez bethe zinituena: Hurbil zaite othoi ene arimara, eta betha diazadazu zeure amorioaren eztitasunaz. Zu zara bihotzen argitzailea, tristeen konsolatzailea, iakin-gabek irakatsaillea, erien sendatzaillea, lizunen garbitzaillea, eta dohain guztien emailea. Zu zara emazurtz gaixoen aita, hotzen berotasuna, nekatuen pausatasuna, flakoen borthiztasuna, bekatoreen salbamendua, Iustuen bozkarioa, eta errebelatuen gidamendua. Ni emazurtuz naiz, zaren zu ene aita; errebelatua naiz, zaren ene gidaria; nekatua naiz, zaren zu ene pausagunea; flako naiz zaren zu ene sostengua; bekatore naiz, zaren zu ene garazia. Ene barreneko ilhuntasunak arguitzazu zeure klaritateaz; ene espirituaren tristurak khen itzatzu zeure konsolamenduaz; ene adimenduaren inoraziaz desterra itzazu zeure doktrinaz: ene arimaren eritasuna senda ezazu zeure garaziaz: eta ene bihotzaren hotztasuna bero ezazu zeure suaren karraz; Eman diazadazu zeure zazpi dohaiñen konplimendua, baitira, Zuhurzia, Adimendua, Konseillua, Iakintasuna, Borthitztasuna, Pietatea, eta Beldurtasuna, zeiñen bidez munduko enganamenduak ezaguturik, eta banitatea benzuturik, nadin bethiere zure amorioan egon eta bizi. A Espiritu saindua, arimen bizitze egiazkoa, pitz ezazu ene baithan zeure amorioaren sua bethiere zure zerbitzuan erne eta iratzarria egon naitekeien bezala: Erra diatzadazu neure inperfekzione guztia zeure suaren karraz; bethaitzazu ene arimaren belak zeruko zeure haize eme plazent hartzaz: eta inspira diatzadazu eta ekar gogora zeure loriako eta neure salbamenduko egin behar ditudan obrak. Errakuts eta irakats diazadazu nola behar naizen mundu hunetan nagoeiño gobernatu, eta halaber zer behar dudan egin, erran, eta pensatu, neure arimaren salbamendua zure faborearekin batean ardiets dezakedan bezala bizitzeko. Biz hala.

 

 

Andredana Maria Iainkoaren
Ama Birjinari egiteko othoitza

 

        Maria Birjina saindua, ene salbatzaillearen ama, ikusirik zu zein garbi zaren, eta ni zein likits, ez naiz ausart zure aitzinean agertzera, eta ez nuke agertu ere behar. Baiña neure miseriaren eta behar handiaren handitasuna konsideraturik, ezin nagoke agertu ere gabe, eta zure gana fabore eske ethorri gabe. Zu zara Aita zerukoaren alaba, haren semearen esposa, Iainkoaren etxea, Aingeruen Erregina, lurreko kreaturen Andrea, Itsasoko izarra, Birjina guziz garbia, ama paregabea, Adamen etorkiaren ohorea, eta munduko mirakullua. Aithortzen dut izen ohorezko hauken arauaz laudorio handiak merezi ditutzula, baiña laudorio guztien gaiñeko laudorioa, eta ohorerik handiena emaiten zaitzu zeren Iangoikoak emazte guztien artean bere ama hautatu baitzinituen. Handik zara bekatore guztien ararteko, eta hartzen dugu esperanza zurekin batean zeruko dohaiñak ardietsiko ditugula. Garen bada ararteko on, eska zakitza zeure semeari ene partez ene bekatuen barkamenduarenzat, egizu haren eta ene artean bakea, eta ezar nazazu haren garazian eta adiskidetasunean. A Birjina guziz garbia, enzun ezazu othoi ene othoitza: eta bekatore handia banaiz ere, eznazazula hargatik arbuia ez nazazula zeure ganik egotz, aitzitik fabora nazazu, eta ararteko on gertha zakizkit zeure semearen aitzinean. Ardiets diazadazu berthute guztien konplimendua, arimako eta gorpuytzeko garbitasuna, bihotzeko humiltasuna, Giristino lagunaren alderako amorioa eta karitatea, Iainkoa ganako debozinoa, eta haren borondate sainduaren egiteko anzea eta indarra. A Maria Birjin benedikatua, saindutasunaren mirakullua, garaziaren eta miserikordiaren ama, zure gomendioan ibenzen dut orai eta behiere neure bizia, eta dudan guztia. Begira nazazu espiritu gaixtoaren enganamenduetarik, eta bekatu mortaletan erortzetik: Hel zakizkit, eta fabora nazazu neure premia guztietan, nezesitatezko pontuetan, eta guztiz ere neure heriotzeko orenean. Egizu hanbat zeure othoitz onez eta arartekotasunaz, non hekin batean ardiets dezadan orai Iainkoaren garazia, eta gero mundu hunetako aldia dagidanean, haren Parabisuko loria. Biz hala.

 

 

Aingeru begiraleari egiteko othoitza

 

        Iainkaoren Aingerua, ene begiratzeko ordenatu zarena, esker deratzut ahal dagidan bezanbat zure ganik orai artean errezibitu ditudan ontasun guztiez. Ezagutzen dut ezen zu zarela ene bizitzearen gobernaria, espirituaren gidaria, adimenduaren argitzailea, beharretan faboratzaillea, periletan begiraillea, ardurako ongi egilea, eta pensamendu onen inspiratzaillea. Zu bethi zaude erne ita iratzarririk ni ukitzen naizen gauzen gaiñean. Ene inguruan zabilza gauaz eta egunaz deus gaizkirik gertha eztakidan. Presentatzen ditutzu Iainkaoren aitzinean ene desirak, othoitzak, eta obra onak, eta ekarten derauzkidatzu Iainkoaren donuak eta dohaiñak. Zenbat inspirazino on eman derautazu Iainkoaren arauaz bizitzeko kontuan? Zenbatetan behaztopatuko ninzen bekatuaren bidean, baldin zuk ezpanenduzu eskutik eduki? Zenbatetan eroriko ninzen munduko periletan, eta helduk inkontru gaitzetan, baldin zuk etsai ageri direnen zangarteak, zelatak, eta gaixtakeriak agertu, khendu, eta desegin ezpazinitu? Aithortzen dut egiazki ene bizitze gaixtoak añhitzetan ere merezi zukeiela urrundu zinen ene ganik, baiña ez nauzu utzi nahi izatu, iraun duzu zeure karitate handiz pietatezko obra hunetan. Nork erran ahal dezake zein obligatu naizen zure alderat. Zenbat derautzudan zor? Gure Iainkoak daki hori, eta zuk ere bai, eta ez bertzek, ene adiskide leiala. Ezagutzen dut eztela lekurik zure ganik errezibitzen ditudan ontasunen ezagutzeko eta ez merezi bezala ontasun hauken eskuerren errendatzeko. Behar bezala eztaidiket ez bata ez bertzea ere zeruraiño: baiña bitartean errezibi itzazu neure ahalaren arauaz emaiten derauzkitzudan eskerrak. O Espiritu dohatsua, zure karguaren eta gomendioaren azpian Iainkoak bere ontasuna gatik ene arima, gorputza, eta bizitzea ezarri dituenaz geroztik, othoitzez nagotzu nahi ditutzun eduki kargutan eta gomendiotan, oraiñokoan bezala hemendio aitzina ere kontu eta ardura eduktzen duzula. Zeure inspirazino sainduez, gogoeta onez aparta nazazu bekatu egitetik. Errebela nadinean ezar nazazu neure mende apur hunetan: hel zakizkit neure heriotzeko orenean: Orduan enplega ezazu zeure indar guztia, eta etsai guztietarik defendaturik eraman albaitnenzaku zeure konpañian zeruko loriara. Biz hala.

 

 

Parabisuko Saindu guztiei egiteko othoitza

 

        Salutatzen eta ohoratzen zaituztegu Parabisuko Saindu dohatsuak, Iainkoaren adiskideak, eta zeruko habitantak. Zuen dohatsutasunaz orhoiturik, eta geure miseriak hersturik, heldu gara zuen gana fabore eskatzera. Zuek iadanik akabatu duzue bizitze hunetako bidea, baiña guk orai darabilagu eskuen artean. Zuek munduko tormenta guztiei garaiturik irabazi duzue salbamenduko portua, baiña gu orai gabilza perilez inguraturik itsas uhinen artean. Zuek seguratu duzue zuen salbamendua, baiña gu ikaraz gabilza, izi eta beldur gara, ezin iakinez zer gerthatuko zaikun geure heriotzeko orenean. Ea bada sandu gloriosak, konplimendu guztiarekin zaudetenak, orhoit zaitezte othoi gure egitekoaz eta miseriaz. Beha diazaguzue gain horretarik zeuen karitatezko begiez, eta geure beharrak estal diatzaguzue zeuen faborez. Guk baiño lehen frogatu zenduten zenbat okasinoz eta enganamenduz bethea den mundu falso haur. Badakizue nola gauden peril suerte guztiez inguratuak, eta geure indar xoillez ezin eskapa gaitezkeiela, eta ez libra peril hetarik. Badakizue halaber geure egitez zein flako huts egiten, eta erorten errax garen, eta bertze alde egun guztiaz akometatzen gaituzten tentamenduak ere zein handiak eta borthitzak diren: Ardiets diazaguzue bada Iangoikoa ganik gure arimen salbamendua gibelatzen duten trabu guztiei garaitzeko indarra. O Aingeru sainduak, gizonaren salbamendua desiratzen duzuenak, eta hartzaz alegeratzen zaretenak. O Apostolu sanduak, Ebanjelioaren doktrina predikatuz mundua Iesus-Kristoren federa konbertitu duzuenak. O Martiir sinduak, fede Katolikaren mantenatzea gatik añhitz pena pairaturik azkenean zeuen biziak eman ditutzuenak. O Ipizpiku sainduak zeuen ansiaz eta trabailluz Iainkoareen Eliza bidezki gobernatu duzuenak. O dotor sainduak zeuen dotrina onaz Giristino fidelei bere salbamenduko bidea irakatsi derauezuenak. O Kofesor sinduak zeuen bizitze onaz, berthuteaz, eta exenploaz mundua argitu duzuenak. O Birjina sainduak arimako eta gorputzeko garbitasuna begiraturik munduaren eta haragiaren mugidak eta gutiziak garaitu dituzuenak. O Alhargunak eta bertze emazte sainduak, obra onetan eta berthutezkoetan mundu hunetan enplegatu zaretenak. Eta finean jeneralki saindu guztiak zeuen bizitze oharen merezimenduz Iainkoren faborearekin batean loriako khoroa irabazi duzuenak, orhoit zaitezte gutzaz, fabora gaitzazue zeuen othoitz onez, euzue gutzaz ansia, zareten gure ararteko Iainkoaren alderakotzat; eta ardiets diazaguzue haren ganik Fede egiazkoa, Esperanza, bizia, Karitatea konplitua, eta obra onetan fineraiño irauteko garazia, hunelatan bizitze miseriatu hunen ondoan merezient eta digne garatekeien bezala zuen konpañiara heltzeko, eta zuekin batean sekulako fin-gabekotzat Iainkoaren laudatzeko. Biz hala.

 

 

Giristinoak nola behar duen
bere konzienzia arratsean examinatu

 

        Giristino onak izaitekotzat behar dugu arrats guztiaz geure konzienzia examinatu, eta zer egin, erran, eta pensatu dugun egin gogoeta: iakitea gatik zer bekatu egin dugun egun hartan.

        Eta konzienziaren examinatze haur bortz pontu hautan dago.

        Lehena da Iainkoari eskerren emaitea haren ganik jeneralki errezibitu ditugun ontasun guztiez, eta beregainki egun hartakoez.

        Bigarrena, Iainkoari geure bekatuen ezagutzeko argi eta garazia eskatzea.

        Hirurgarrena, geure buruari kontu galdegitea beheroki, egun hartan eginez, erranez, edo pensatuz egin ditugun bekatuez.

        Laurgarrena bihotzeko urrikimenduarekin Iainkoari geure bekatuez barkamendu eskatzea, ahalik eta fitetzena kofesatzeko intenzinoarekin.

        Bortzgarrena, fermuki deliberatzea handik aitzina hobekiago bizitzeko, eta bekatuetarik (Iainkoaren faborearekin batean) apartetzeko.

        Eta examinatze hunen errazki egiten ikasteko, emanen deratzut hemen molde bat, eta nahi nuke huni iarraiki bazenenkitza.

 

 

Konzienziaren examinatzeko moldea

 

        Arratsean ohera baiño lehen nahi ba-duzu zeure konzienzia examinatu, bilha ezazu zenbait leku apartatu etxean edo bertzetan, eta hartan belhaurko iarririk has zaitea erraiten.

        Gorputzez eta bihotzez neure burua lurrera egotzirik presentatzen naiz zure Maiestate guziz gaiñekoaren aitzinean, ene Iainkoa eta Kreatzaillea, adoratzen zaitudala, neure arimako indar guztiaz.

        Haur erran eta beheiti ezazu zeure burua lurreraiño, eta berriz bere hala ailtxaturik errazu hunela.

        1. Eskerrak emaiten derauzkitzut Iauna orai artean zure ganikerrezibitu ditudan ontasunez: zeren zeure idurira eta imajinara kreatu bai-nauzu, zeure odol preziatuaz redemitu, giristino egin, eta bai zure Sagaramenduetan ere partale: añhitz periletarik begiratu, behar dudan mantenua eman, eta bekatuak barkatu. Baiña bereziki esker derautzut zeren egungo egun hunetan zeure eskutik eduki bai nauzu, ontasunik asko eman, añhitz gauzatan faboratu, eta munduko periletarik begiratu bai-nauzu.

        2. Eta zeren neure gaixotakeria hautsez oren oroz bekatutan erortzen ohoitua bai-naiz, hargatik nagotzu othoitzez, ha Iainko handia, nahi derauzkidatzun zure kontra egun egin ditudan bekatuak neure memoriora ekarri, bidezki ezagutzeko argia eman, ta bai hetzaz urrikimendu ere izaiteko garazia.

        3. Hunen ondoan iraul ezazu zeure espiritua, eta pensa ezazu ea zein lekutan ibili zaren goizetik arratseraiño, norekin minzatu zaren, zertan enplegatu duzun denbora, zer obra egin duzun, geheroki egiten duzula gogoeta zer bekatu egin ahal dukezun, eginez, erranez, edo pensatuz: hala gaizki eginak nola ontasun egin ahal zinitzakelarik egin gabe utzi dituzunak: eta halaber ea zeure ardurako inperfezionekin eta inklinazino gaixtoekin nola gobernatu karen.

        Eta zer-ere bekatu edirenen bai-tuzu egin duzula egun hartan, ezar ezazu zeure memorian, eta har ezazu ceure bihotzean urriki handia, eta hiruroetan eskuz io ezazu bulhara erraiten duzula.

        4. Hauk dira (ene ustez) ene Iainkoa, nik egungo egunean zure kontra egin ditudan bekatuak. Huna zein gaizki enplegatu dudan zuk ongi egiteko eman derautazun denbora. Bildu dut bekatua bekatuaren gaiñera, eta lehen egin nituenak egungoez berretu ditut. Ezagutzen dut, Iauna, erori naizela bekatu hautan, zure amorioan eta beldurtasunean behar bezala egon gabez.

 

 

Kontrizioneko aktea

 

        Ene Iainkoa eta Kreatzaillea, zeren zaren ontasun guztien gaiñeko ontasuna, eta nik gauza guztien gaiñetik maite zaitudana, hargatik dut damu neure bihotz guztiaz, zeren zure kontra egin dudan bekatu. Deliberatzen dut finki eta fermuki (zure garaziaren faborearekin batean) ez behiago bigurtzera okasinoetarik ihez egitera, egin ditudanan kofesatzera, eta emanen zaitan penitenziaren konplitzera. Eta nola bai-nagotzu humilki neure bekatuen barkamendu eske, hala dut esperanza ezen barkatuko derauzkidatzula zure miserikordia eta ontasun handia gatik. Biz hala.

        5. Eman diazadazu othoi hemendik ez gehiago egiteko garazia egin ditudanetara ez gehiago bihurtzeko, eta gauza guztietan zure borondate sainduaren konplitzeko indarra. Biz hala.

        Hauken ondoan errezu Confiteor, latinez edo Euskaraz.

 

 

Giristinoak nola behar dioen
bere burua Iainkoari arratsean gomendatu

 

        Erran dugun molde hunetan zeure konzienzia examinaturik, gomenda diazozu zeure burua Iainkoari: eta hartarakotzat erran itzazu, Pater Noster, Abe Maria, Credo in Deum eta gero othoitz haur.

 

OTHOITZA

        Iainko eternala, zure botherearen indarraz eguna eta gaua gizonaren probetxuko kreatu eta ordenatu dituzuna, ezar diatzadazu othoi neure arima eta gorputa gau hunetan zeure hegalen eta ontasunaren itzalaren azpian, eta begira nazazu gaurko periletarik. Desegin itzazu Espiritu gaixtoaren indarrak, ager itzazu haren zelatak ilhunbean atrapa ez-nazan;

indazu pausu ona, lo sosegatua; eztezazula permiti amets gaixtorik egin dezadan; aitzitik halako moldez aduki nazazu zeure eskutik, non ene gorputza lo datzan, bizkitartean, ene espiritua egon dadin iratzarririk zure aitzinean. Ha! argi eternalaren iguzkia, argi diazadazu othoi gauazko ilhunbe hunetan neure arima, eta begira nazazu bekatuko edo heriotzeko ilhunbean erortzetik. Badakusat ezen egungo eguna bere argiarekin iragan den bezala, iragaiten dela apur bana ene bizitzeko denbora-ere. Zaude bada, othoi, ene aldean gau hunetan, eta begira nazazu halako moldez, non salborike ta sendorik edireiten naizela bihar goizean, dizkitzudan eskerrak eta laudorioak neure ahal guztiaz. Biz hala.

        Aingeru saindua, ene presuaren begiratzeko kargua Iainkoaren pietatez hartu duzuna, argi diazadazu, othoi, gau huntan; goberna nazazu, eta begira gaitzetarik. Biz hala.

        Zure eskuetan ezarten eta gomendatzen dut, Iauna, neure arima: edukazu nitzaz kontu, hala nola redemitu bai-nauzu,Iainko egiazti zarena. Biz hala.

        Gero hauken ondoan ur benedikatua harturik etzin zaite oherat Iainkoaren benedizionearekin batean, zenbait pensamendu on gogoan erabiltzen duzula, eta hartan zaudela loak har zaitezkeien bezala.

 

Iainkoa biz laudatu

 

 

Bekatuetarik apartatzeko
maiz konsideratu behar diren pontuak

 

        Zer naiz? Lur.

        Non nago? Lurrean.

        Nondik heldu naiz? Lurretik.

        Norat noha? Lurrera.

        Noiz harago naiz? Ezta seguranzarik.

        Nagoen beraz bethi prestik,

        Seguranzarik eztenaz geroztik.

 

 

Marinelek nola egin behar dituzten
bere othoitzak itsasoan dabilzan denboran

 

        Zeren bai-takit iende añhitz dela Euskal-herrian itsasoan dabilanik, behar derauet hei ere erakutsi nola behar derauktaten bere orazinoak eta othoitzak Iainkoari egin,e ta egun oroz haren Maiestateari bere burua gomendatu. Eta egia erraitera premia handitako gauza da haur, zeren zenbatenaz eta halakoak periletan ago baitabilza itsasoan, hanbatenaz Iainkoari gomendatzeko iratzarriagoak, eta ikasiagoak behar dute egon. Hekenzat bada ezarten dut hemen othoitz egiteko molde bat, zeiñetzaz probetxa ahal ditezke egun oroz, hanbat goizean nola arratsean.

 

GOIZEAN ERRAN BEHAR DENA

        Goizean denborak hala emaiten duenean, zuek itsasoan zabiltzaten Marinelok bil zaitezte elkar gana, iar zaitezte belhauriko, eta zeuen gogoak Iainkoa gana ailtxaturik,eta zeiñaturik, erranezazue: Pater Noster, Abe Maria, eta Kredo, latinez edo Euskaraz.

        Eta hauken ondoan erran beza zuetarik batek apur bat gora eta hagitz orai hemen ibeniko dudan othoitza: Eta bitartean eduki bezate bertzek ere hartan gogoa, enzun bezate, edo nork bere liburuetan ixilik irakur bezate, zeren estimatzen dut ez-tela izanen bat-ere irakurtzen dakien marinelik liburu haur izanen eztuenik.

 

OTHOITZA

        Iainko Iauna guziz botheretsua, huna gu zure kreatura gaixoak presentatzen gara goiz hunetan zure Maiestate sainduaren aitzinean, zore derautzugun ohorearen eta laudorioaren ahal bezanbat errendatzera. Adoratzen zaitugu humilki geure indar guztiaz, eta aithortzen dugu zu zarela gure Kreatzaillea, Salbatzaillea, Iabea, habea, ontasun guztien ithurria,eta bai emaillea ere. Eskerrak emaiten derauzkitzugu zure ganik orai artean errezibitu ditugun ontasun guztiez, eta beregainki zeren ioan den gauean peril guztietarik begiratu baikaitutzu. Bada gauean bezala egunean ere begira gaitzazu, othoi, eta zeure eskutik eduki gaitzazu. Gure pensamenduak, sentimenduak, hitzak, obrak, eta gorputzaren manaiu guztiak goberna itzazu, eginen, erranen, eta pensatuko dugun guztia zure ohoretan eta laudoriotan gertha ditekeien bezala. Zeure ontasuna gatik begira gaitzazu egungo egunean bekatu egitetik: benedika ezazu gure trabaillua, eta iguzu zure beldurtasunean eta amorioan egun hunen iragaiteko garazia.

        O Maria Birjina gure Salbatzaillearen ama, zu zara haren ondoan gure esperanza guztia, othoitzez gagozkitzu har gaitzazun egun zure faborearen azpian.

        Eta zuek, o Aingeru sainduek gure begiratzeko eta gobernatzeko Iainkoaren ontasuna gatik ordenatu zaretenak, hel zakizkigute, othoi, egungo gure peril eta premia guztietan:

Zaudete bethi gure inguruan, eta zuen indarraz begira gaitzazue inkontru gaixtoetarik. Biz hala.

 

BERTZE OTHOITZA

        Iainko Iauna guztiz botheretsua, lurrean bezala itsasoan ere esku duzuna; eta zure baithan bere esperanza ezarten dutenak zeure ontasuna gatik egiratzen eta defendatzen dituzuna, enzun ezazu orai gure othoitza, eta beha diazaguzu zeure pietatezko begiez. Eta nola Israeleko semeak Egipteko gathibutasunetik atherarik, itsasoaren erditik oiñik busti gabe iragan baitzinituen, eta prometatu zeneraben herrira, egunaz hedoi batez, eta gauaz su-argiz gidatzen zinituela, heldu baitzinituen: Abraham zure zerbitzari leiala Kaldeanoen eskuetarik libraturik bere bide guztietan begiratu baitzenduen: Tobias zure adiskidearen semeari bidean lagun Rafael Aingerua eman baitzinioen: Hirur Errege zure adoratzera ethorri zirenak bere herritik Betlehemera, eta berriz handik bere herrira izar eder berri batez gidatu bait-zinituen: eta hauken guztion adlerakotzat zeure faborea erakutsi baitzenduen,hala egizu eta erakuts ezazu unzi hunen eta hunetan goazinen alderakotzat ere. Badakizu, Iainko handia, ezen gure bizia peril handian uraren gaiñean dabilala, eta salborik ilkitzeko baldin zuk zeure bothereak faboraa ezpagaitzazu, seguranzarik ezin dukegula. Fabora gaitzazu bada zeure itzalaren azpian ezar gaitzazu. Inkontru gaitz guztiak gure ganik aldara itzazu. Iguzu denbora ona, emea, eta plazenta, eta egor diazaguzu zure Aingerua gidatzeko, laguntzeko, gobernatzeko, ta desiratzen dugun portura helzeko: Gero hunelatan hasi dugun biaje haur kontentamenduarekin akabaturik, ta geure etxetara osasunarekin bihurturik, eman diatzogun zure Maiestateari ontasun hautaz guztioz eskerrak eta laudorioak, eta bethiere zure zerbitzuan enplega gaitezin. Biz hala.

        Gero guztiok elkarrekin errazue, Salbe Regina latinez, hemen ezarten ditudan orazinoekin.

 

ARRATSEAN ERRAN BEHAR DENA

        Goizean bezain ongi arratsean ere bear derautzazue zuek Marinelok zeuen buruak Iainkoari gomendatu. Halakotz belhauriko iarririk eta zeiñaturik erran itzazue: Pater Noster; Abe Maria, Credo in Deum eta gero zuetarik batek erran beza arratseko othoitz haur, goizekoaz erran den moldean.

 

OTHOITZA

        Iainko eternala, zure botherearen indarraz eguna eta gaua gizonaren probetxuko kreatu eta ordenatu ditutzuna, ezar diatzaguzu othoi geure arimak eta gorputzak zeure hegalen itzalaren azpian, eta begira gaitzazu gaurko periletarik. Zu argi eternalaren iguzkia zarena, argi diazaguzu gauazko ilhunbe hunetan: bisita ezazu zure benedizionez unzi hunetan den konpañia haur: khen itzazu gure ganik espiritu gaixtoaren enganamenduaketa zelatak: Zure Aingeru sainduak gurekin egon bitez, eta zu prinzipalki zaude gure aldean gau hunetan, eta begira gaitzazu halako moldez non salborik eta sendorik edireiten garela bihar goizean, dizkitzugun eskerrak eta laudorioak geure ahal guztiaz. Biz hala.

        Hunen ondoan erraitzue Andre dana Mariaren Letharinak hemen diren bezala.

        Eta gero nork bere aldetik erran beza: Angele Dei, eta In Manus, euskaraz hunelaxe:

        Aingeru saindua ene begiratzeko kargua Iainkoaren pietatez hartu duzuna, argi diazadazu othoi gau hunetan, goberna nazazu, eta begira gaitzetarik. Biz hala.

        Zure eskuetan ezarten eta gomendatzen dut, Iauna, neure arima: Edukazu nitzaz kontu, nola redemitu bai-nauzu, Iainko egiati zarena. Biz hala.

        Iainkoak digula gau on. In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti Amen.

 

 

Itsasoan tormenta ailtxatzen denean
erran behar diren orazinoak

 

        Ikus ba-dezazue tormenta ailtxatzen dela itsasoan, iar zaitezte belhauriko, eta erran itzazue Andre dana Mariaren Letharinak, orai berean ezarri ditugun moldean, eta hek akabatu ondoan erran itzazu orazino hauk.

        Vers. Post partum Virgo inuiolata permantisti.

        Resp. Dei genitrix intercede pro nobis.

        Vers. Ora pro nobis Beata Clara.

        Resp. Ut digni efficiamur promiffionib. Christi.

        Vers. Saluos fac feruos tuos.

        Resp. Deus meus sperantes in te

        Concede nos famulotuos quaefumus Domine Deus perpetua mentis et corporis sanitate gaudere: et gloriosa Beatae Mariae semper Virginis intercessione à praesenti liberari tristitia, et aeterna perfrui letitia.

        Eta gero batek apur bat hagitz erran beza othoitz haur.

 

OTHOITZA

        Iainko guztiz botheretsua, beharrean daudezinak zeure begi pietatezkoaz miratzen ditutzuna, enzun ezazu othoi, premia hunetan egiten derautzugun othoitza. Zeure begi miserikordiazkoak itzul itzazu gure gana, eta zeure botherearen faborea egor diazaguzu herstura handi hunetan. Dakusazun bezala, iauna tormentatuak gara, biziaren galtzeko periletan gaude, eta esperanza guti ahal dukegu tormenta hunetarik salborik ilkitzeko, baldik zuk zeure beso botheretsuaren indarraz atheratzen ezpagaitutzu. Ea-bada, Iainko ona, libra gaitzazu othoi peril hunetarik, hala nola libratu bait-zenduen, Abraham Kaldeanoen eskuetarik, Isaak sakrifikatzetik, Iakob bere anaiaren haserretasunetik, Ioseph bere anaien inbidiatik; Noe dilubioaren uretik, Loth Sodomako sutik, Israelitak Egyptoko gathibutasunetik, Dabid Saulen eta Goliasen botheretik, Susana falso testimoniotik, Daniel lehoiñetarik, hirur morroiñak Ananias, Azarias, eta Misael labeko sutik, Ionas balearen sabeletik, Iondone Petri Erregue Herodesen garzeletik, eta Iondone Paulo itsas uhinetan hundatzetik. Zuk orduan zeure adiskide hauken alderakotzat erakutsi zenduen zeure botherearen indarra, egizu bada orai gure alderakotzat ere hainbertze. Zure Apostoluek egun batez tormentatuak zebilzanean, gin zuten laster fabore eske zure gana, eta bere hala faboratu zinituen. Huna, Iauna, nola garen gu ere orai, hek orduan bezala tormentatuak, eta hek bezala zure ganatzen gara, oihuz gagozkitzu erraiten deratzugu: Salba gaitzazu, Iauna, zeren bertzela hondatzera goazi. Geldi itzazi haizeak, sosega itzazu uhinak, argi itzazu hedoiak, klara ezazu denbora, eder ezazu itsasoa, desegin ezazu espiritu gaixtoaren indarra, erakuts diazaguzu zeruko argia, khen diazaguzu bihotzeko tristura, eta alegera gaitzazu zeure konsolamenduz. Orhoituko gara fabore hunetzaz bizi garen egunetan, eta eskerrak emanen derauzkitzugu geure ahal guztiaz.

        Eta zuri ere minza nakizun Birjina saindua gure Salbatzaillearen ama, orai da ordua: Zu zara otsasoko izarra, eta beharrean daudenen faboratzaille handia: hel zakizkigu bada, othoi, herstura handi hunetan, zaren ararteko on, ardiets diazaguzu tormenta hunen sosegua, eta peril hunetarik libratzeko garazia. Biz hala.

        Hauken ondoan iduritzen ba-zaitzue erran ahal dezakezue: Salbe Regina, edo zenbait bertze orazino plazer dukezuenetarik.

 

FINA

 

aurrekoa