www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Zara
Emeterio Arrese
1913

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Nere bidean, Emeterio Arrese. E. Lopez, 1913

 

aurrekoa hurrengoa

AURRENENGO EGINTZA

 

Iruditegiak. Aurkeztatzen du Ameron-go sorgiñaren bizi-lekua. Gaua da.

 

 

Lenengo irudia

 

ZARA (ezker aldetik)

                Gabak artu nau bere mendean,

                aserre dago zeruba,

                biyurri dabil turmoien zale

                tximist izuen keñuba.

                Ordu txarrean egokitu zait

                oziñ-aundiko putzuba;

                ez ote da emen bordik?..., ara or

                norbaiten bizi-lekuba.

 

 

Bigarren irudia

 

Zara ta muskiñ

 

MUSKIÑ (atadian azalduaz):

                Atoz, ezagutzen det

                daukazun ikara,

                nora zoaz ain arrats

                illunean, Zara?

ZARA (arriturik):

                Nundik, nola dakizu

                nere izena'n berri?

MUSKIÑ:

                Etzait munduan ezer

                eskutatzen neri.

ZARA:

                Nor zera?

MUSKIÑ:

                               Ez bildurtu,

                zaude, zaude lasai,

                Ameron-go Muskiñ-ek

                etzaitu galdu nai.

                Gaiztoen lagun eta

                ongilleen etsai

                nere sorgintasunaz

                jar ziñeke alai.

ZARA:

                Zorigaitz edo onean,

                o Muskiñ astiya,

                zure bordan ekatzu

                atseden aldiya!

MUSKIÑ:

                Atoz, geitu baño len

                daukazun larriya

ZARA (sartuaz):

                Nere larritastma

                ez da beste gauzik

                gudara joan arteko

                arazoa baizik.

                Bigar dijoa Lelo,

                urrun dago emendik,

                eta garaiz beregan

                iritxi nai det nik.

MUSKIÑ:

                Lelo, Lelo, on-eginzale,

                Lelo nik niadarikatu,

                aren ordez Tota-n jabe

                laister izango zera zu,

                laister, Zara, nere bidez,

                iñor ez bezin doatsu.

ZARA:

                Tot'ederraren jabe ni

                zalla da bein izatea.

MUSKIÑ:

                Maita dezazu ta sarri

                izango zera maitea.

ZARA:

                Esango nuke amets on bat

                egiten ari naizela

MUSKIÑ:

                Ez, ez; iduripen gabe

                jardun nik esan bezela.

                Orain... artu ezazu, tori

                indar gozo-dun mixtela.

ZARA:

                Edari onen doaya

                sorginkeri leunean

                ixuri bedi, o Muskiñ!

                nere kolko gogorrean.

 

(Edan ondorean loak artzen du, ta bitarte ontan entzuten da sorgiñ-otsa).

 

SORGIÑ-TALDEA (barrendik):

                        Ja, ja ja, ja,

                        ju, ju, ju, ju!

                Andre Muskiñ, andre Muskiñ,

                askai zoroen erregiñ!

                Entzun, entzun gau-algara

                zer alai oziñik-oziñ,

                gure lagun illun-narra

                t'ekaitza berare sorgiñ.

                Gaur degun festa-billera

                arrats obegoan eziñ;

                goazen egan, goazen ariñ,

                        Uju, iji, ju,

                        ja, ja, ja, ja!

                Andre Muskiñ, andre Muskiñ

                askai zoroen erregiñ!

 

(Oiek kantari ari diran bitartean, Muskiñ-ek egiten ditu bere sorginkerik, noizik-bein garr-aldi batzuek sorta eraziaz ontzi zar batetik).

 

ZARA (esnatuaz):

                Zer oyu dira, zer talde bizi

                naspilkor oiek aidean?

MUSKIÑ:

                Gauen alabak zure gidari

                goiz'argitu bitartean.

ZARA:

                Eskertu nai det eman dirazun

                itxaropen doatsua.

                Zure bitartez eroso eta

                pozkidaturik nijoa.

MUSKIÑ:

                Garai onean arkitu dezu

                bizi naizen ingurua,

                zu bezelako igeslari bat

                ez dabil emen galdua.

 

(Biak):

 

ZARA:

                Kezka larrien asnas estuba

                arindu zait bat-batean,

                ez det ikusten eriotzaren

                itzalik orain aurrean,

                Tota bakarrik, Tota-n oroitza

                daukat irudimenean.

                Banijoake Muskiñ astiya,

                t'arengan alboratzean

                ziñismen dena ipiñiko det

                zure sorgintasunean.

MUSKIÑ:

                Gorozmendiko mugatik aruntz

                Erniyorako bidean

                jarrai ziñezke, irten soseguz

                zedorrek nai dezunean.

                Aisa, txit errez igoko zera

                aldapik aundiyenean,

                amaitu dira lengo nekeak,

                zoaz oinkid'ariñean.

                Zoazkit, eta ziñismen dena

                iduki nere esanean!

 

aurrekoa hurrengoa