www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Portu Txoko
Piarres Larzabal
1954

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Piarres Larzabalen idazlanak (I), Piarres Larzabal (Piarres Xarrittonen edizioa). Elkar, 1991

 

 

aurrekoa  

LAUGARREN GERTALDIA

 

 

Joka-lekua:

        Bigarren gertaldiko ostatu ber-bera.

 

 

ALETXANDRA: Ba, egun guziek badituzte beren biharamunak... Atzo gabean, listo zineten karrika guzia nahasteko... Eta egun?... Buruak handi... Hola izaten dire ondorioak.

ZURRUT: Zaude ixilik; torizu... Aski nardatuak gare... Goizean bietan bornuan beharrak, polizak gau guzia gakatu baigaitu.

ALETXANDRA: Ba... Merezitua... Ez zarete ahalkatzen halako furfurietan ibiltzeko, tenore hartan!

ZURRUT: Zer nahi duzu!... Barkatu behar duzu!... Barnea sobera bustia ginuen.

ALETXANDRA: Ba, maiz... Nahi dituzuen guziak guri burutik behera bota-eta, gero denak edanaren gain dituzue... Aski duzue gutixago edatea... Dena den, etxe huntan ez duzu gehiago kreitarik izanen.

ZURRUT: Zorrak ez ditut ukatzen... Bainan, ez da nere falta arrantzak ez badu pitsik ematen...

ALETXANDRA: Zure falta ere bada... Sasoin gizenetan, ez zare aski mehe egunez oroitzen... Eta, zabaleko arrantzak ematen ez duen egunetan, lot bertze lan mota zerbaiti.

ZURRUT: Ba... Zer laneri?...

ALETXANDRA: Nahi bada, lana hatzematen da: lantegietan edo kanpainan, edo baratzean bederen.

ZURRUT: Ikusten duzu, Zurrut, aintzur bat eskuetan edo, behien aintzinean akiluarekin? Balitake on irri, bazterretan.

ALETXANDRA: Lanak ez du nehor desohoratzen... Ez baduzu lurrari lotu nahi ere, joka gehixago itsasoari. Nere gizon zena gaixoak ez zuen egunik galtzen. Atun zardinarik ez zelarik, bere battelikua hartu-eta, ganen zen hurbileko arrantzarat. Beti, xirbillo, olarro, txitxarro, zerbait ekarriko zuen... Eta, itsasoa tzarrean zelarik, leihorretik entseiatuko zen... Zenbeit lapa edo xoila ekarriko bazituen ere, ez zen sekulan eskuak hutsik etorriko.

ZURRUT: Bai badakit... Badire ere, itsasoak botatzen dituen egur, burdin, gorbela, eta gainerateko, bilduz eta salduz, dirua egiten dutenak... Bainan, ikusten nauzu ni, Zurrut, gisa hortako lanari lotzen?... Ni, zabaleko arrantzaria!

ALETXANDRA: Jes... Zure burua ongi jaun daukazu! Zure moko hortarik ez duzularik gehiago izanen zer sar, humilduko zare ba zu ere. (Ateratzen da)

ZURRUT: Goazen beti hola-hola, irauten ahal duguno!

URTXULA: (Sartzen da) Agur!... Ai!... Etxe huntan ez bide dago lanik!

ZURRUT: Zertako erraten dun hori?

URTXULA: Lanik hemen halitz, ez baitzinake zu hemen izango.

ZURRUT: Ez dun gero nahi dena, lanik egin gabe bizitzen.

URTXULA: Zuk, maketo eder baten gaia bazinuke.

ZURRUT: Zer dun hura? Maketoa?

URTXULA: Maketoa: nonbeitik etorrikako jauna... Itxuraz zerhait dena, bainan diruz eta ohorez, hutsa.

ZURRUT: Ni maketoa balin banaiz, nahi niken hiri bisita bat pasatu, ean hi ere, bertze zerbait ez ote haizen, segurtatzeko.

URTXULA: Zer naizela?

ZURRUT: Beldur naun hi ez ote haizen beharri-motza. Egiazko arrazako jitoak hala omen ditun. Petenta emaiteko tokia, beharri zolan, eskas omen diten.

URTXULA: Beharri motzez zera mintzo? Hala banitu ere, zureen sobrantiekin, nereak aise petaxa netzake.

ZURRUT: (Bere baitan) Eta denen tapagailua hatzematen dik. (Urtzulari) Nik uste, babazuza eta haizea ari ziren egun batez sortua haiz hi.

URTXULA: Bai, eta zu, bero handiz, denak, nekaturik pausan ziren egun batez.

BITTOR: Agur! (Sarlzen da)

BIEK: Agur!

BITTOR: Ekazu pinta bat gorri hunarat bi basoekin. Erotua, zainak eletrikan ditiat... Holako arrantzako denbora... Kalerna hunekin arrain guziak harrotuak, iduritzen zaitak ikusten ditudala, ur arrasean... Eta gu hemen... Gure zozokeriaz...

ZURRUT: Bornuko lagunak ikusi dituk?

BITTOR: Ba, ikusi ditiat zenbait... Sarri, berritz bi orenetako kaian listo izateko, erran zioteiat. Ez duk goizegi izanen, lema berritz eskuetan hartuko dudalarik.

URTXULA: Gau huntan, leihoak idekirik egin ahal izan dezute lo?

BITTOR: Ez ginuen arrazoinik leihoen idekitzeko... Ez ginuen guk aingeru begiralerik esperantza gure leihoetarat.

URTXULA: Zer dira? Aingeru guardiakoak, kanpotik, zuen guardian egondu?

BITTOR: Bai, zuk nahi duzuna erranik ere, guk lo on bat egin dugu beti.

URTXULA: Hotel gaitzean suertatu naski, horrelako kondizio onetan gaua pasatzeko.

BITTOR: Zer uste duzu?... Zuen ostatuan direla bakarrik kliantak ongi tratatuak?

URTXULA: Nik aditu dutanaz, zuen hotelean, zerbitzariak denak mutilak omen zinituzten... Eta gainera, denak ederki berdin jantziak, kobrezko botoi, kaxketekin eta galonekin!...

BITTOR: Bai... Eta gehiago dena... Gela urririk izan dugu.

URTXULA: Urririk?... Momentokotz omen bai... Bainan hoteleko nagusiak esan omen dizuete, laster karta txiki bat bialduko dizuetala dirua eskatzeko nota koxkor batekin.

BITTOR: Ba, hola dun holako hotel handietan... Ez ditun zorrak eskutik-eskurat pagatzen, bainan «xekaz» igortzen diten, ondotik, diru galdea. (Urtxula ateratzen da bere lanaz) Poliza zikina!... Ederki hatzeman gaitik! Potzo eta Kalaxka ikusi dituk?

ZURRUT: Nik, ez.

BITTOR: Nik uste, hek ere, gu bezala, goiz huntan, libratu bide ditiztek. (Urtxula sartzen da) Errazu Urtxula, Pepe etorri da hunarat goiz huntan?

URTXULA: Ez, ez da Peperik hemen agertu.

BITTOR: (Keinu eginez Zurruti) Ez zekiat non duen burua, egun hautan, mutiko horrek... Ez duk batere bere baitan... Iduri dik beti zerbait gogoan dabilela... Zer ote dik? Zerbait afera txar norbaitekin egina? Ez haiz, hi ohartua hortaz, to? (Zangoz hunkitzen du)

ZURRUT: Ba, arrazoina duk. Ohartua nauk ni ere.

BITTOR: Atzo azkenekotz, battelikua hartu behar ginuela, igorri diat kaiatik, ekar ditzan toleta, ixtripu eta arraunak... Oren baten buruan gibelerat etorri zautak, toleta, ixtripu eta arraunik gabe. Ahantzia zian zertarat igorria nian ere... Non eta norekin pasatu ote zian ba bere orena?

ZURRUT: Nonineri beha beharbada... Badituk gero nonina pollitak portu hegi hautan.

BITTOR: Atzo aratsean errana niokan: Plata amarra zak gero ongi, gauazko marinel koropilo batez, edo hobeki, bi klaberdiz. Goizean plata han atzernan diat harroketan... Nik uste, ez zikan plata batere amarratua, edo bertzenaz, kanpaindar koropilo tzar batez... Bizkitartean, memorioa hola galtzeko, ez zukan ba atzo ilargi mudantza ere.

ZURRUT: Ba, ez duk gero baitezpada ilargia behar, gizon bati burua xoratzeko... Batzuetan hortakotz, izar bat bera aski duk.

BITTOR: Herenegun ere, seska puntan atuna lotua; eta han ziokan kabelaren kontra tente, lema pitzua iduri... Lagunek ohartarazi ditek arraina amuan zuela... Ez zekiat, ez zekiat... Hola segitzekotz, arrantzari uko egiten ahal dik... Bainan zer ote dik, hola saindatua izateko? Errazu Urtxula, zuk bazinakike hortaz zerbait?

URTXULA: Harriturik nago Pepe horrelako arrantzari ez deusa bilakatua dela adituz... Orain duela gutxi, gaitzeko kolpe ederra erreusitu zuela esana zidaten eta!

BITTOR: Ba?... Zer erreusitu du?

URTXULA: Arrantzarat joan omen da portuko arrantzari patroi famatuenarekin... Omen zuten biek begistatua erregina arrain oso pollit bat... Patroina jakina eta ondo muntatua ere, entseatu da lehenik erregina txipi haren harrapatzera, bainan ez du erreusitu... Haren ondotikan, Pepe entseatu da... Eta, Peperen jakina gutxi izanagatik, Pepek, agudo beregana bildu omen du erregina... Horrelako fama aditurik nago. Zuk, Bitor, holakorik ez jakin?

BITTOR: Erregina arrantzan zirela duzu aditu? Ez ote ziren hobeki dontzeila arrantzan?

URTXULA: Erregina edo dontzeila, biak hartaz nahituak omen ziran beti.

BITTOR: (Zurruti) Ederki amonatu nai to horrek. (Xutiturik, eskuin eta ezker dabil) To, radioaren tenorea da... Ean, emazu radioa, zer dioten gure lagunek... (Urtxulak radioa pizten du. Potzo eta Kalaxka sartzen dire... Hau arrunt asaldatua)

KALAXKA: Ha!... Hor zarete... Poliza nausi zikin horri, ez zioiat barkatuko muturra berotu artino... Gure adineko gizonak behar zitikan preso atxiki gau guzia. Eta oraino, amanda igorriko duela ondotik...

POTZO: Nik, horiekin ixtoriorik ez diat nahi... Berdin beti arrazoin izanen ditek gure kontra.

KALAXKA: Zer arrazoin?... Ikusiko diagu!...

BITTOR: Xo!... Xo, ixtant bat!... Ean, zer dioten...

RADIOLARI: Ta?... Baduzue pitsik? «Arranua», zueri mintzo nauk... Baduzuen pitsik?

ARRANUA: Ba, gaitzeko xantza izan diagu... Zardana bat segitu-eta, ixtanteko, gorria agertu zaiguk... Sarea eriatu dioguk eta, zakua eginik, gibelerat heldu gaituk.

RADIOLARI: Hobe, hobe!... «Lohitzun», «Lohitzun»!... Non zarete?... Alo ba «Lohitzun»!... «Lohitzun»-ek ez du errepustarik emaiten... «Gernika», alo «Gernika»

GERNIKA: Hemen, «Gernika»... Lau ehun bat kilo atun baditugu... Sarri ez gare sartuko... Denak ongi gare bornuan.

RADIOLARI: Hobe, hobe... Alo «Kaxkalant»... «Kaxkalant»!...

KAXKALANT: Hemen «Kaxkalant»... «Harri Gaxto»-ko ondoan gare... Kurri goazi... Atunak ikusten ditugu, bainan hek ez gaituzte ikusi nahi... Denak ongi gare... Jakin nahi gorriak gare, «Alba xuri»-ren eskipaia zer bilakatua den.

RADIOLARI: Zer dituzue fama txarrak adituak?

KAXKALANT: Ba... Polizek, Zurrut zanpaka hil dutela.

RADIOLARI: Ez zaiteztela kexa... Ez duk Zurrutik hil. Ez duk oraino zerri hiltzeko sasoina... Segur nauk «Portu-Xokoan» gure aditzen dagola.

ZURRUT: Aise duk hola mintzatzea, errefera emailerik gabe...

KAXKALANT: Errak, Zurrut, zer duk Urtxula bildu nahi?

RADIOLARI: Ez, ez omen duk Urtxula aski horrentzat... Urtxulak Zurrut nahi omen likek, bainan Zurrutek ez dik nahi Urtxula, ez duelakotz aski doterik... Berak hala kontatzen dik...

ZURRUT: Urdea!... Botoina hori bira-azue!...

URTXULA: Zer duzu?... Zehorrek esanen aditzale ez izan nahi?... Aditu hortikan!...

IZAR-EDER: Alo, alo, hemen «Izar-eder»... Kargatuak heldu gaituk gibelera... Gure bornuan fama duk berritz, Zurrut esposatzen dela ihauterian, ama alaba batzuen etxerat.

KAXKALANT: Amarekin edo alaberekin duk esposatzen?

ZURRUT: To... Bertze zerriak handik berritz...

IZAR-EDER: Ama eta alabarekin, biekin esposatzen omen duk.

KAXKALANT: Biekin?

IZAR-EDER: Ba... Berak hala kontatua dik... Ama hartzen dik arnoko, eta alaba oheko... (Denak irriz lotzen dire)

KALAXKA: Ederki jorratzen haute, to, horiexek!

ZURRUT: Zerra-azu radio zikin hori!... Zerra-azu hori!...

URTXULA: Bai... Egiten det... Egiten... Berdin, badegu aski aditurik...

BITTOR: (Kexu) Ederki trufatzen dituk to gutaz. Hek han beti, eta gu hemen!... Zer astokeria!... Bon... Sarri artino, to!... Eta, erran bezala, bi orenetako listo gero... (Ateratzen da)

URTXULA: Ba... Ni han izanen nauk, lehenago ere.

KALAXKA: Heldu haiz nerekin polizarat?

POTZO: Zertarat?

KALAXKA: Poliza nausia, behar diat buruz tripan jo, eta lau zangoz gora bota.

POTZO: Ba, hire espantua bota-zak lehenik...

KALAXKA: Ator!... Hortzak hautsi-eta, burua arrailtzen zioiat, ez badu amanda hautsi nahi.

POTZO: Ago ixilik, xoroa!

KALAXKA: Ator ba... Edo, bakarrik ganen nauk... Poliza debru horri, muturra tinkatzen zioiat, sudurraz kokotsa jo artino.

POTZO: Hi baino torero azkartxagokoa behar dik, to, zezen horri muturra bihurtzeko!...

KALAXKA: Bon... Ez duk etorri-gogo... Ago beraz!... Bakarrik gaki nauk. (Ateratzen da)

POTZO: Ba... eta gaki dela!... Ago, mutikoa!... Heldu nauk ni ere!... Debru herrementa!... (Ateratzen da)

ZURRUT: (Urtxulari) Erran, no!

URTXULA: (Ez du erresputarik emaiten)

ZURRUT: Erran no!... Ez dun errepustarik emango?... Ala, mututu haiz? Bizkitartean, gure Jainkoak, arotz onek xorroxtu jorraia eman zinan hire aho barnean...

URTXULA: Bai... Zure ahoan berritz, beti agorturik dagon erreka idor bat.

ZURRUT: Hola... hola... Solas iturri hori idek-an norapait!... (Ixtant bat ixilik) Erran, gan den gauean, hotel «Krixketean» ginelarik, hirekin ametsetan aritua naun... Gaitzeko plazera ninan... Hi hintzela nere andre esposa eta nere besoetan eremaki hintudala.

URTXULA: Zure besoetan baino, nahiago nuke olarro zahar baten adar zingiletan ere!

ZURRUT: Bon... Tira-zan tantoa!... Ni baino gizon makurrago batekin gerta hinteke gero, funtsera gan-eta, zer itzal dinat nik, bertzek ez dutenik?

URTXULA: Zuk, gauza bat dezu sobera, eta bigarren bat eskas... Sobera dezu, esku barnean, ile handi, luze bat... Eta, eskas faltseta ondo zerratuko luken bat, zure zintzur-bide egarrian.

ZURRUT: Gizon edaliez, emaztekiek baduzue beti zernahi erraiteko, nik, gizon edaleak heien andreak baino hamarretan gehiago pleinitzen ditinat.

URTXULA: Zer dezu? Dotrina berri bat orai ere largatzen.

ZURRUT: Hala dun-eta. Gizon edaleak, mozkorra den eguna din bakarrik berea. Heldu baita, astean egun bat duela berea... Eta, bertze sei egunak haren andrearenak ditun... Egun batez baliatzen dun andreaz. Andrea berritz sei egunez baliatzen dun gizonaz, mokoka eta erasipean lehertua atxikitzen baitu.

URTXULA: Kontra-apostoluen komentuan, fraile sartzen bazine, predikari lehen zinteke.

ZURRUT: Hire erran guziengatik, segur naun, sartzen bagine, hi serora eta ni fraile, hik baino hobeki eman nezakela nik komentuan.

URTXULA: Bai, gure Jaungoikoa ardo balitz bai, zu fraile zintzoa zinteke.

ZURRUT: Serora kaioletan ere, mutilak sartzerat libro balire, eta kafe gehixago edatera eman balezate, hi bezalako xori batzu maizago sartuko litezken. (Ixilik dagozi... Zurrutek leihotik behatzen du) No, heldu dun hire pilotoa.

URTXULA: Nor?

ZURRUT: Ikusiko dun... Kanporaino nioan?

URTXULA: (Leihotik behatzen du... Pixka bat apaintzen da)

PEPE: (Sartuz) Agur Urtxula!... (Urtxulak, mutur, ez du errepustarik emaiten) Aletxandrak mokokatu-eta, gurutzea egina nuen, ez nuela gehiago hemen zangorik sartuko... Bainan ez nagoken zu ikusi gabe... Eta berritz heldu naiz... Bainan, zer duzu hola ez neri behatzeko?... Zer zare?... Handian?

URTXULA: Ez zaitut gehiago maite!

PEPE: Gehiago ez maite?... Zertako?... Zer egin dautzut nik?

URTXULA: Atzo, jakin, etxeko andreak ez ninduela ateratzera utzi nahi-eta, etortzen ahal zinen bai hunarat!

PEPE: Aletxandrarengatik, ez naiz etorri.

URTXULA: Bai, eta aratsean, bertze neskatxa batekin zinen zineman.

PEPE: Bertze batekin? Nork erran dautzu holakorik?

URTXULA: Seguretik badakit... Eta gainerat, kalez-kale ibili zeratela, zinemaren ondotik.

PEPE: (Koleran) Tori!... Uste nuen ni baitan konfientzia gehiago zinuela... Ba, neskatxa batekin nintzen zineman atzo... Ez batekin bakarrik, bainan biekin... Eta gero, karrikaz karrika, berdin...

ZURRUT: (Sartzen da) Hor haiz?... Alabainan... Pilotoak behar dik izarra segitu... Errak, zuek ez dituzue hor, Berako kusinak? Maritxu eta Karmen?

PEPE: Ba, hor ditugu, zenbait egunentzat etorriak.

ZURRUT: To... Atzo heieri beha egona nauk: Zer gorputza egin zaioten bati eta bertzeari ere, gan den urtetik hona.

PEPE: Ba, hamazazpi eta hemezortzi urte badituzte gero!

ZURRUT: To... Hemengo mutilek eginen ziotek begitarte... Hi, atzo aratsean, ez haut karrikan heiekin ikusi?

PEPE: Ba... Zinemarat gan behar, eta gan behar, eta segitu nituen.

ZURRUT: Hola duk munduko bizia... Gazteak goiti eta zaharrak beheiti... Errak, zuek esposatzean, mutil gazte lagun etorriko nauk.

PEPE: Galdatzen bazaitugu... Zaude gonbidatu artino.

ZURRUT: Ala zer?... Ez nauzue aski jaun zuentzat? Ttattarra eder bat lepotik eman-eta, edozein bezenbat munstratzen diat gero nik ere.

URTXULA: (Gordezka, nigar zenbait xukaturik, biek arnoa zerbitzatzen diote)

ZURRUT: Jes... Zer ohoretan dugu baso arno hau?

URTXULA: Edan-zazu... Eta kontua, bego nere gain!

ZURRUT: No... Ez zain maiz hola bihotza lerratzen. Zer den haatik! Amodioak jendea zabaltzen dik, iguzkiak kanpoa loratzen duen bezala.

PEPE: Zuk, amodioaren harat-hunatak, nolaz dazkizu hoin ongi?

ZURRUT: Jakin zak, mutila, arnoa eta amodioa elkarren berritsu direla... Edale dena, maiz amodiozale... Arnoak amodioaren sua berotzen dik... Bazakitek ba hori, emazteki horiek... Gizon baten amodioa nahi dutelarik berotu, hari arnoa sakatzen ziotek.

PEPE: (Estiki irriz, Urtxulari) Zuk ere hori bazinakien, Urtxula?

URTXULA: (Eztiki) Gaixtoa zu!... (Ixilik dagozi)

ZURRUT: To, to... Andregaia heldu zautak neri ere!...

PEPE: Nor?

ZURRUT: Ez duk ikusten?

MANANA: (Sartuz) Hela!... (Urtxulari) Pinta bat arnoketara heldu naiz!...

ZURRUT: Hor zare, Mariana?... Zure ikustea, zeru garbia ikustea bezala da neretzat... Zato nere ondora!...

PEPE: Hobe zaituztet biak zuen gisa utzi. (Bera, kontuarrerat doa)

ZURRUT: Ba... Goazen bakotxa gurearekin... Manana... Emazu zure eskua nere bihotzaren gainean... Emazu ba... Hor ba, hor... Senditzen duzu hor zerbait?

MANANA: Ba, hor zerbait kusk eta kosk ari da.

ZURRUT: Jakin-azu, koskako horiek hoin azkar zuregatik direla... Egun hau, egun handi bat da zuretzat... Behin ere nehork proposatu ez dautzuna, nik proposatuko baitautzut. Nahi duzu nere andrea izan?

MANANA: (Lorietan eta ahalketua, ixilik dago)

ZURRUT: Ha... Kontent zare nik hori erranik? Egun handia izanen zela hau zuretzat, errana nautzun... Zu ikus-eta, nere bihotza pilpilka, zartatzeko heinean lotzen zaut... Ez daut, zu beharrez, bakerik emaiten! Eta, hortakotz andretzat galdatzen zaitut... Nahi duzu edo ez?... Errazu garbiki!

MANANA: (Ixilik dago)

ZURRUT: Errazu ba, garbiki, lekukoen aintzinean: nahi nauzun ba edo ez?

MANANA: (Ahapetik) Ba... Gogotik!

ZURRUT: Bon... Aditu duzue?... Ez baitut gero nik nahi bortxazko amodiorik... Eta, jakin-azu, zu andretzat hartzea, izanen dudala merezimendu... Merezimendu handiak izanen ditut... Ez du nor-nahik hartuko zu bezalako andre bat... Zeren... Ez baitzare pollita... Ez du balio lausenguka aritzea... Egiak behar du bere bidea... Egiazki ez zare pollita... Eta, behatuago, eta itsusiago hatzematen zaitut...

URTXULA: Ai, gizon zerria!

ZURRUT: Hik, bakea eman!... Ez naun hiri ari... (Mananari) Zangoak eta besoak, hor ibiltzen dituzu kurritzean, hilibili-halabala, nehork ez bezala... Kuraia behar da zinez, zurekin biziari lotzeko!... Bainan deliberatua naiz halere... Eta... Andretzat hartzen zaitut.

URTXULA: Oi gizon higuina!... Kostillak irriz egiteko baliteke, ez balitz nigar-egingarri hola ixilik uzten dutela.

ZURRUT: Zer dun hik, oraino ere?

URTXULA: Zuk, motorrean daukazun gazolina, zure ondoko horrek biarrik ez du odolean.

ZURRUT: Bazakinat zer ari naizen. Nik horiek guziak, espos aintzinean, erraten ditinat... Hainitzek, ondotik erraiten ditine. Zuek biek ere, ez dun errana, ez dituzuela holakotarik, ondoko egunetan elkarri erranen.

URTXULA: Eskerrik asko, zure abisu onarentzat!

ZURRUT: Hala gertatzen dun eta... Antxuak arditu aintzin behar ditun eskolatu... Orai, ez bada nitaz kontent, libro dun, nahi badu nitarik urrundu. Ondoko egunetan berritz, sakramenduaren soka lepotik izanen din, eta orduan, nahitez nerekin egotera bortxatua izanen dun. Nik aintzinetik argitzen dinat... Ez dinat enganioz bildu nahi...

URTXULA: Ori, ori Manana, zure ardoa!... Eta, Jaungoikoaz zoaz laster hemendik etxera!

ZURRUT: Etxera? Etxera? Ez zozula kasurik egin, Mariana... Zaude hemen nerekin!... Ikusiko duzu oraino, gu biek, hemengo jendeak jelosiaz urtaraziko ditugula... Zuk segituko dituzu barneko lanak... Eta, nik, arraina zakuka hatzemanen baitut, ni oraino ikusiko nauzu, xalupa baten jabe, eta hartan, patroin.

URTXULA: Bai, eta bornuko lagun... zorriak.

ZURRUT: Sofri-zan hori. Eta, nere xalupa ez da oraiko xalupa txar hautarik izanen, bainan, bortz-ehun toneletakoa bederen, eta hogoi-eta-hamar koropilo zalu.

URTXULA: Ai... Txorokeriak gizona gizentzen balu, aspaldi zehorrek bazinituzke bost ehun tonela!

ALETXANDRA: (Sartzen da) Hor zare Pepe?... Bon... Kontent naiz, ez baitugu karratxorik atxikitzen.

PEPE: Zertako karratxoa?

ALETXANDRA: Bon... Ez atzar haur lokartua... Hor zenaz geroz, nere baitan deliberatua nuena, egingo dut. (Botoila bat arno xuri buxonatu hartzen du) Xedea hartua nuen, lehen aldian zu berritz hunarat etortzean, hau idekiko nuela... Zuen bien ohoretan. Ale, Urtxula, ematzu basoak!...

ZURRUT: Errazu, Etxeko andrea, laguntza behar baduzu botoila horren arintzeko, bagare hemen ere bertze bi espos-gai...

ALETXANDRA: Bertze bi?... Nor?...

ZURRUT: (Hitzik gabe, bere burua eta Manana erakusten ditu)

ALETXANDRA: Zuek biak? (Irriz) Zuek biak? Funtsean, bixixtil urtetan zer-nahi gertatzen omen da... Bon, Urtxula, emozkitzute horieri ere basoak... Ale (zerbitzatzen ditu), har basoak eskutan!... Ean, nor den lehenik esposatuko... Altxa basoak!... Txin-txin!

PEPE: Errazu, Zurrut, jende handietan, mintzaldiak ere egiten dire holakotan!

ZURRUT: Segurki baietz: Txintxin! Beraz, espos berrien ohoretan!... Esposerat helduz geroz, patar guziak zelaitzen, eta zizta guziak xelaitzen loretzen omen dire... Beraz, esposatzerat goazenaz geroz, gaitzeko zorionaren bezperan gare... Izan gaitela urus! Izan dezagula osasuna, diru hainitz eta familia eder bana!

KATALIN: Erran, erran, Manana... Non hago hoin luzaz?... (Harritua) Bainan, zer ari zarete hola?

ZURRUT: Ama, zu ixilik!...

KATALIN: Zer?... Ixilik eta pixilik!...

ZURRUT: Laster, laster... Baso bat emozue huni ere!

ALETXANDRA: Ori!... Gu bezala egin-azu zuk ere!...

KATALIN: Bainan... Zer ari zarete hola?

ZURRUT: Xo, zu... Zu, nere abantxu ama zare!

KATALIN: Zer, antxu edo ernari?...

ZURRUT: Ez antxu, ez... Abantxu... Abantxu ama. (Mintzaldia segitzen du) Beraz, gu baitan har-azue etsenplu.

URTXULA: Bai, ikaspen ederrik hartuko dute, guri behatu-ta.

ZURRUT: Hi, ago ixilik... Jende maiteak... Hola da gure bizimodua... Balin baditugu alderdi makurrak, baditugu onak ere... Gure oneri jarraiki zaitezte, eta gure makurretarik beira zaitezte... Ikustea, ikastea omen da... Ikusirik, agian hainitz ikasi duzue... Eta ikasi esker, hainitz hobeak bilakatuko zarete...


        Eta orai, deneri txintxin! Eta zorion!...

 

aurrekoa