www.armiarma.eus
idazleak eta idazlanak Herri literatura TESTUAK Corpus arakatzailea Klasikoen Gordailuari buruz



Txinparta buruzagi
Antonio Maria Labaien
1921

      [liburua osorik RTF formatuan]
      [inprimitzeko bertsioa PDFn]
      [Literaturaren Zubitegia]

 

Iturria: Teatro osoa euzkeraz (I), Antonio Labayen. La Gran Enciclopedia Vasca, 1976

 

 

aurrekoa hurrengoa

I. ATALA

 

 

LENENGO IRUDIA

 

Txinparta, Andre Felixa eta Margerite.

 

(Jangela bat izanik; mai bat, aulki batzuek
eta oi diran ontzi eta abar abar)

 

TXINPARTA: Edozein aitzeki dala ta bidali ezazu alaba sukaldera; zurekin bakarrik egon nai det. Umeak aitzeko gayak ez dira. Gero, berari ere itz erdi bat belarrira esango diot...

FELIXA: Zer ote du gizon onek. Asmatu bayetz... ia Margerite! sukaldera joan ari kafiantzako ura irakiten ote dagon. Askar, aguro! aita zai daukan-da...

MARGERITE: Banua ama... bañan sugañean jartzea besterik ez dezu egin. Oraindiokan, ene! (Aitari) Dagoaneko oiera aita? orren goiz...

TXINPARTA: Abil neska! Gurasoan esanak beti begi itxutan bete bear ditun... ri rau!... Pixkan bat sua astindu zan eta egon antxe zai irakin erazi arteraño.

MARGERITE: Aita, ez al degu gabero bezela ogeitamaikean iblli bear?

TXINPARTA: Ez, ez. Ez ogeita-amaikean eta ez ogeita-amaikaterdin, baizik astoan belarriak baño zuzenago. Aurrerantzian Txinpartaren etxea eta kuartel bat berdin. Erne nere deadarrai... Margerite, Aurrera, atzera, eskubira, eskerrera! Eup!

FELIXA: Ua alaba, aita asarretu gabe!

MARGERITE: (Doalarik) Zer du gaur nere aitak? Soldadu zar bat uste al du naizela, ala?... Alaba bakarra ez beintzat.

 

 

II. IRUDIA

 

Txinparta eta Felixa.

 

TXINPARTA: Felixa? Zurekin itzegin bearra daukat; Ildakoak ez dira mintzatzen da.

FELIXA: Ikaratzen nazu! Gaxo al zaude? Nun dezu miña?

TXINPARTA: Ixo! ixil! ez da ezer. Guztia esango dizut. Guztia euki dezazu barruban; lendabizi au eskatzen dizut.

FELIXA: Bañan egitan ez al dezu oñazerik iñon? Arpegia ona ez ezik mardula arkitzen dizut. Obe ba. Jainkoari eskerrak lana ere erruz datorkigu, eta gure Margerite kutunarentzat ekin dayogun gogoz eta pakean. Ai, zer dan asmatu bayetz?

TXINPARTA: Ezetz diot, Felixa.

FELIXA: Sutegiko etxea erosi dezu edo erostekotan zabiltza. Gero...

TXINPARTA: Alper alperrik ari zera; tira aitu eta ez deadarrik atera. Gauza oso garrantzi aundikoa da; emendik illabetera, geyenaz bi barru (eskubi-eskerrera beidatuaz) mendira goaz...

FELIXA: (Izututa) E?...

TXINPARTA: (Bere emaztiari bi besotatik eutsi beyo.) Bai; gu karlatarrak erregeren eta gure lege zarraren aldez sutan ipiñiko ditugu basterrak. Beltzak...

FELIXA: (Sotinka) Oraindoan ere emango zaituzte iltokira lenago saldu zinduztenak. Euskal-Erri gaxoa!

TXINPARTA: Oraingoan ez Felixa; or, Españi aldean Gobiernua oso aulduta omen dabil; ia esateko, ezertako gauza ez dala; dirua ostutzeko ez bada.

FELIXA: Bai, bai, betikoa...

TXINPARTA: Gero, nik Felixa, berri oyek emazteari bakarrik esaten dizkiot. Naikoa izango omen da, bu gipuzkoarrak adibidez, Idiazabal, Zegama alde ortan bildutzea; bizkaitarrak Durango inguruan; eta Araba ta Naparrokoak bere tokitan; aurretik noski dana ondo erabakita eta bat-batean iñork uste ez duala altxako gara baster guztitatik; emen agintariak gizonak erne eukiko ditugu; errege etorriko zaigu ta...

FELIXA: Karlos «setimoren» bizarrak ikusi ezkero beltzak azpira...

TXINPARTA: Felixa! erregengatik ez zenduke ain begirapen gutxiaz itzegin bear. Erregek beti paper ona egin du beltzan aurrean eta...

FELIXA: Begi beltzera batzuen aurrean obea, dakitenak diotenez. (Asarre) Bañan zer egin bear dezute gisaxo oriek? Mendira atera, gose, egarriya, otza soñari eman; osasuna galdu, ene Jesus!, azkenez etxea ondatu, emen, txokoan ama alabak negarrez utzita. (Malkoa dariyola) Gure Margerite kutunak oraintxe eskontzeko alderdi ona zeukan ba...

TXINPARTA: Ez urtu andre!

FELIXA: Gizonok biotzean maitasunik ez dezute!

TXINPARTA: Guk biotzean eta azkazal muturretan «opiniyua» degu; gañera ez uste ni beste edozein bezela noala. (Paper bat galtzetatik atera beza) Irakurri dezazu (Eman beyo) Bu... ru... za...

FELIXA: Errexa al da emen diona jakiten. Auskalo, oso illun dago.

TXINPARTA: Utzi dezazu utzi; gure sutegira dakarzkiten iriak baño eskola gutxigo dezu emakume!

FELIXA: Eskarrikasko!

TXINPARTA: Anima kenduta.

FELIXA: Zu anima ta guzti; alkarrekin ogei urte oyetan zabitzate ta.

TXINPARTA: Bota eztiya; badio, erregen aginduz, emengo «puertzan» buruzagi egiten nautela, Bu.. ru... za... gi. Au da: iru izar beso bakoitzean.

FELIXA: Danian sei orduban; ia, ia, ortz-garbi. (Paperari begiratuaz) Aizu bañan paper au ez da, ez erregerena, ez da egunero arpegiya garbitzen duan kristauarena. Ikusten zer zarpatsukeriya! ez zera sinisteko salla!

TXINPARTA: Felixa! txorakeriz aski da. Ez nuke zurekin asarretu nai. Nik jakiñan gañean jarri zaitut; ez didazula aitatu ez asko ez gutxi emen esandakoa. Egun batez etorriko da; bitartean ixo! ixilik! bestela galduba naiz.

FELIXA: Egitan ai ote da gizon au?

TXINPARTA: Gaurko naikoa mintzatu naiz, geigi ez bada ere. Orain... gure Margerite ez dator. Deitu dezayozu ba. Lagun artera joan baño len, iru itz belarrira esan nai nizkioke ta.

FELIXA: Badakit; ez da apazgaya izan bear igartzeko. Ortaraño joango ziñanik ez nuen uste. Margeriteri Poli organistakin ibiltzea galerazi nai diozu...

TXINPARTA: Zerorrek esan dezu; ori da. Nik gaurdaño ez ikusia bezela egin det; ta gizaseme ori esautzen ez nuen, pxe!!; banekin bere aita gure alderdiko etsaya zala. Mutilla berriz, erdi zalduntxo, apaiñ oyetako bat. Nion nere barruban; or konpon! emakumeak. Margeritek biotza bere gogoz makurtu dezala. Aberean maitasunak egoki ditut makiña bat bider eta ederto! Bizkayan esaten duten bezela. (Ben, ben) Emen bezelako zekor, txala, biga, idi, bei eta asto, oi astoak! ez dira ikusten Euskal-Erri guztiyan. Ni naiz «beterinayo» «albaitero» zera, abereen eskontzak tajutzen dituen apaiza. Bañan gizakumeak, gero ta txatxarragoak; gure alabari laguntzen dion Poli orrek, kana erdi bat gerri ez du. Utsa; zaspiki bat.

FELIXA: Ori da gauzak nastutzea.

TXINPARTA: Ez, anima kenduta.

FELIXA: Batak bestearekin zer ote du ikusteko? Zuk aitatutakoan zure asto eta gañerako «parrokiano» kutunak astutzen gaituzu andre, alaba eta Karlos VIIn bizar eta aginduak.

TXINPARTA: Ez; oraintxen noa adiskideengana, berri onetzaz adieraztea. Lenago Margeriteri zuk dakizuna agindu bear diot; austeko mutil orrekin; nai ta nai ez. Beraz, alaba bakar ori etsai batentzat; zer lioteke gutarrak? zer erregek?

FELIXA: Zer doña Margerita erregiñak? Eskonsari ona emango lioke. Enetxua!

TXINPARTA: (Sakar) Zera... zuk bost dakizu. Birika!

 

 

III. IRUDIA

 

Lengoak eta Margerite.

 

MARGERITE: (Katillu bat kape eskuetan dakarkila, sartuaz) Emen dago aita.

TXINPARTA: Bai ni ere emen nago.

MARGERITE: Ikusten zaitut.

TXINPARTA: Orain ba aitu nazazu.

FELIXA: Gizona; aurrena kapia artu dezazu.

TXINPARTA: (Edanez txurruteka) Ba Margerite; itz gutxitan; Poli organistari nere izenean eta zure amarenean ere bai esan diozu...

FELIXA: Ez, nerean ez.

TXINPARTA: Nerean bakarrik orduban, naikoa da.

MARGERITE: Zer aita? Berakin itzegin nai dezula...

TXINPARTA: Bai zera; zurekin ibiltzen ez detala iñolaz ere ikusi nai; ez dezala nik begi itxutan ere nere etxe barruan ikusi oi duen bezela.

MARGERITE: (Negarrez) Zergatik aita? ez al da ba mutil ona; egundaño berriz ez didazu galerazi berakin ibiltzea eta orain...

TXINPARTA: Orain ez naiz lengokoa. Ire amak bazekin.

FELIXA: (Berantzat) Zerorrek bañan geyago gisaxo ori.

TXINPARTA: Mutil ori gure etsaiya den.

MARGERITE: Ez aita.

TXINPARTA: Zer itxaron dezake gure alderdiyak gizontxo orretzaz? bizkar gañera su-izkilluba jasotzeko diña ez da-ta. Utsa; andare bat.

FELIXA: (Margeriteri) Ez dezan ontzat artu ari danari. Poli beti izango den iretzat. Aitzen?

TXINPARTA: (Katilluba ustu ondoren) Beraz, —biyoi diozutet— ortan gelditzen gara. Gizonak eskontzeko izan dezake gutxinaz sendotasuna. Sakela utsik baidakarki ere, izan sasoya eta kemena (Ateruntz joanez) Gera arte... Beriala bainator; Atoz giltzaz atea ixtea ni atera ondoren

FELIXA: Bai al zuaz gizon?

TXINPARTA: Ni kalean naizen bitartean ez dedilla sartu emen iñor; zu uzten zaitut atezai eta alaba zai; ez degu somorrorik bear.

MARGERITE: Pixka batengatik lotuta laga bear niñuen. (Bijuaz senar-emazteak)

 

 

IV. IRUDIA

 

Margerite bakarrik.

 

MARGERITE: Zer du gaur nere aitak?; guztiz asarretuta dago; berez sakar xamarra baizan gaur edozeñek irabasten zion musean... ene Aitaren!!! Polik aitu balitu berangatik esan dituanak. Ez dira ez egiak. Izane nere aitak nai izaten ditu bost erraldeko gizonak; gizonak ere zekorrak bezela neurtzen oituta dago-ta, anima kenduta. Elberdingo Joxe Martin eta Intxaurrondoko Iñaxio talo-esnean arpegiya duten bi baserritar ayek emen dira berantzat aukerakuak: bi artzai; onenean, egunen batean etorriko zait esaten eskontza ona dela-ta ayetako batekin ustarritu bear nukela; baita zera ere!!! gero zintzarri bat jarri lepotik eta larrera; este-illargi paketsua. Ortarako ibilli naute prantzesa, pianua eta beste gauzak ikasi asten... obelu... (Asarre) ni ba Polikin eskonduko naiz beste iñorekin ez. Debekatzen baidit (Ager bedi Poli bere uarkabean) Tolosako «Santa Clara»n lekaime sartuko naiz...

 

 

V. IRUDIA

 

Margerite eta Poli

 

POLI: Ori ere egingo zenuke Margerite? Zer gertatzen zayo nere maiteari?

MARGERITE: (Karraxi eginaz) e!! Poli zoaz askar!!! nola zaude emen?

POLI: Zuk galdetzen didazu!! pozik aidean zure aurrean...

MARGERITE: Bai bañon nere aita etorri bitartean bakarrik izango da; ez dakizu zein asarre arkitzen dan zugatik...

POLI: Bai, badakit; aitu dituk marruak. Etxe onetan sartzen nintzalarik jetxi dira biyak, senar emazteak, eta eskerrak zure amak ni ikusirikan eta ateari bultzaso bat emanez euki naula estalirik bestela...

MARGERITE: Ez zera ikaratu?

POLI: Baita, ia, ia egin nuen kukurruku.

MARGERITE: Galduba ziñan Poli; emango zizun jipoi on bat.

POLI: Zuregatik pozik ixuriko nuke odola tantoka tantoka...

MARGERITE: Ez, ez, ez nuke nai; gorde zadazu ondo baezpa ez dakit ixuri bearko ez dezun nere aitak emen barruan arrapatzen baizaitu.

POLI: Zure ama ona etorriko zait laguntzera!! nigana, Jainkoak urte askotan gorde beza nere amagiarreba-gaya, oleskariyak dionez:

                Etxeko-andre zabala

                oiñ oneko alaba.

        Andre Felixa!!! nik bai, sortuko det ordaintzan zure eriotzaren orduako, bemol guztiaz mesa bat alik eta goitarrena.

MARGERITE: Beldur naiz Poli. Nere aitak ez du nai zu nerekin ibiltzea.

POLI: Zer ba? eskongai euki bear al zaitu bizi osoan. Nesga zarra, erri ontako izarra?

MARGERITE: Ez baño esaten du oraingo gasteak ustel, beldurti, ezerezak dirala eta zu zerala andare bat.

POLI: Zer geigo zer?

MARGERITE: Bere senidea izateko gain-gañetik bi gauza oyek euki bear omen dira: «sasoya eta kemena».

POLI: Orduban, «Erkules» berriro jayoko balitz zure senarra izango litzake!!!

MARGERITE: Poli? badakizu zurekin bakarrik alkartuko naizela Jainkoak lagun.

POLI: Egitan? Margerite? Ala bada zure maitasunak emango dit neri sasoya eta kemena.

MARGERITE: Bai, bai, Poli joan zaitez ordea; ez nuke nere aitagaz billaketa txar egin zezazun.

POLI: Banua ala bada zure borondatea; zure naimena nere buruan eta nere biotzean egin bedi (Joanez) Lenago utsi didazu estutzen elur berogarrizko esku... esku zerutar ori...(Estutu bezayo)

 

 

VI. IRUDIA

 

Lenguak eta Txinparta.

 

TXINPARTA: (Sarturik) (Asarre biziyaz) Auxe bakarrik ikusteko neukan!!! Zer galdu zaizu emen?! Nundik sartu zera?!! Zer da lotsagabekeri au, alkarri eskuak eman-da? Ez al dezu mingañik?

POLI: (Apal-apal) Badakizu, aspaldian eskontzekotan gabiltza...

TXINPARTA: Eskondu e? zeñen baimenakik? Oraindiokan iñudea obe dezu artu emaztea baño. (Bere alabarengana zuzenduaz) Nun den ama?...

MARGERITE: Goyan!

TXINPARTA: Ori da; alaba bakarra utsita eta bera goyan ez dakit zer egiten! Alperrik da norberak aginduak itz onetan esatea. Felixa?!!...

 

 

VII. IRUDIA

 

Lenguak eta Felixa.

 

FELIXA: (Sartuaz) Aguro etxeratu zera!

TXINPARTA: Zenbaitek uste baño lenago. Baidijua bat etxetik puska baterako, eta zein arkituko ostean-da «pailaso» ori nere alaban eskuari eutsita. Zer esaten dezu onetzaz? au al da xuxidadea!! Zaindari ona dauka nere alabak!

FELIXA: Ez nekien ezer; nik igarri gabe sartu da onera.

TXINPARTA: Gezurra merke!! Karabinero ona zu ere «Kontrabandua» sartzen usteko!!

POLI: Zerorrek ere sartzen utsi nazu bein baño geigotan itz erdi bat esan gabe.

TXINPARTA: Esan det lengua ez naizela. Orain nere alaba ez dago edozeñentzat.

POLI: Zer ba?; ez da beterinayuan ordez errege bera baziña ere!

TXINPARTA: (Besotik elduta) Alde emendik ume lotsagabea!!...

MARGERITE: Aita!!

FELIXA: Joxe Leon!!!

POLI: Banua; barkatu nai ezda gauza txarren bat esan badizut. Ez det uste gizon bat uskeri batengatik etxetik jaurtiko dezula zapi zar baten antzera.

TXINPARTA: Olakorik iñork entzun ez dit. Nik diotena emen eta eguzkiyan aurrean da, nere zuyetzaz gizon bat bear detala, gizon bat!

POLI: Ez dago gaizki esana. Gizon bat; zu ala zera noski?

TXINPARTA: Ez, ara bestea, armiarma zarea naiz.

POLI: Nik ere ba gizontzat daukat nere burua. Zu zuazen lekura iritxiko naiz eta zuk dagizuna egin dezaket.

TXINPARTA: Berriketa ugari; ez badakizu ere ni nerea egiña naiz. Lau aldiz gudatean sartu nintzan, sutan. Lizarragarekin eta irutan arramaska ederra izan nuen; ez txantxetakoa; uste det zer edo zer badala.

FELIXA: Bai gizon bai; aitu izan det gizon onek beldurra zer zan ez zekiela. Eriotza bera era ez zayo batere ajola!!!

POLI: Besterena ez noski! (Beretzat)

MARGERITE: Aitari Purgatoriko animak bakarrik ematen diote beldurra; arratzez agertzen diranean.

TXINPARTA: Eukin zan geldi mingaiñ ori neska!

MARGERITE: Aita, diotenez Belauntzako errotariya lengo egunean il zana, egunero agertzen omen da arratzez; oi ikara!!!

POLI: Bai erañegun gaberdian azkeneko azaldu omen zan begitatik, txinpartak zeriotela eta illeak garretan.

MARGERITE eta FELIXA: (Batean) Jesus!!!

POLI: Eta gabero ageriko dala diote bere emaztea berakin eraman arteraño.

TXINPARTA: Uxatuko nuke beriala oyetik jeiki gabe bere emastearen ordez banego izatza eta guzti ja! ja! ja!l

POLI: Apika; bañan ikusi nai ziñuske an bakarrik, errotako zubian, zai, inpernuko etsai guztiakin datorrenean.

TXINPARTA: Nere etxetik irteteko aspaldian aindu dizut; lenbailen ez bazuaz erakusiko dizut bidea.

POLI: Bai joango naiz; esan bear dizut ordea errexagoa iruditzen zaidala Lizarragaren edo beste edozeñen mendean sutan sartzea —esateko beartuta— gaur gaberdian Belauntzako zubian egotea baño.

TXINPARTA: Orrekin esan naiko dezu beldur naizela.

POLI: Ez det ori esan baño ikusiko genuke.

TXINPARTA: Zerorri bidaliko zaitugu ur bedeinkatuaz igurtzita.

POLI: Zu bezin aguro joango nintzake; eta orduban iritxi obea izango zenuke nitzaz ikusiaz, zu joan ezin zeran lekura ni joan neikela.

TXINPARTA: Begira!! (Besotik elduta astinduaz ateruntz eramanaz) Lagun batekin jolasean ari zerala ba al deritzazu Petrala!! (Jo beza masallean)

FELIXA: Joxe Leon ardea!!! (Pakea egitera sartzea)

MARGERITE: Aita!!!

TXINPARTA: Ia nun diran zure indarrak! Nun ote du gizon onek kemena; poxpolo kajan astuta!

MARGERITE: Utsi diozu aita! (Negarrez)

POLI: Ez negarrik egin Margerite!

TXINPARTA: (Bere emeztearengana zuzenduez) Ekarri dezayozute mandire aundi bana malkoak legortzeko!

POLI: Arrokeri oyek ikusi nai nituzke gaur gaberdian errotako zubian.

FELIXA: Ildakoak utsi ditzagun pakean.

TXINPARTA: Bai, garai ortan oyean giro obea izango da.

POLI: Zu ez zera ara joateko diña!

FELIXA: Jesus! naiko «desapiyo» alkarri bota diozute, aski da!

TXINPARTA: Parregarriz artu bear ume onek esaten dizkidan txorakeriyak! Ez ez, aizu aizu!; ni joango naiz esandako lekura bañan legea dan lez zeorrek egon bear dezu an begira nere aldamenean. Tira Gizona!

POLI: Bai, joango nazu eta zeñek daki nere bearra ez ote dezun izango.

TXINPARTA: Zer? poxpolo kaja ta guzti al zuaz?

POLI: Eta krixallu aundi batez ikusteko nola igesi joango zeran erbi ikarati bat bezela. Biyar etoriko naiz galdezka zer gau-giro ona igaro dezun.

TXINPARTA: Esan det ez zaitudala ikusi nai berriz, ametsetan ere! (Amorruaz) Joan zaite beriala bestela damutuko zaizu!

POLI: (Dijoala) Bañan gero arte e? bederatziak dira.

TXINPARTA: Iñork ez agintzea oituta nago, egia da; alare, gero arte! Belauntzako zubian izango naiz gaberdian Nikasio erotariyan anima agertzen ote dan; gañera, oso gertu alkarrekin txiki erdi bat botatzeko lasa lasa bear bada (Dijua Poli eta atzetik Margerite)

 

 

VIII. IRUDIA

 

Txinparta eta Felixa.

 

FELIXA: Gaur arratzerdian Belauntzara?!!! Zertara?; ez dakit animaren astarrenik arkituko dezuten bañon odola ez bazaizute izosten dagon otzaz!

TXINPARTA: Obe! Obe! (Alde batetik bestera ibilli ondoren apal, apal) Zer derizkiozu Felixa? Guri, kristauai ez digute ezer egingo anima oyek. Aitaren batez uxatuko ditut guztiak.

FELIXA: Zer? aitaren bat (Beretzat) Asi da gizon au Jainkoaz goratzen eta baita soñean ikara ezurretaraño sartzen asi zayo. Bere erronkangatik ondo irabaziya dauka. (Berari) Aitaren bat? ez obe zaizu sutegiko mallu aundia eramatea.

TXINPARTA: Pxe!!! ikusiko det... Aizu Felixa? Mutil ori, emen izan dana ez da erriko organista?

FELIXA: (Arrituta) Ez al zekizuen egundaño? besterik?...

TXINPARTA: Bai, zer edo zer; Musika, Eresia gauza ederra da; nik Iparragirreren kantak baidakixkit.

FELIXA: Emen ez degu entzuten erritan kanta besterik!

TXINPARTA: (Bere modu) Gizon ona Iparragirre; biotz onekoa; bera euskaldun kantaren gurasoa. Gernikako Arbola! ura da gauza ura, ederra! esautzen al dezu?

FELIXA: Makiña bat izango dira Gernikan.

TXINPARTA: Ez, ez, bat bakarra; Euskaldunena eta Iparragirrerena. Lendabizi entzun nionean berari Tolosako kalean alaitasunez illeak zutik ipiñi zizkidan!

FELIXA: Gaurko gaberdiak zori ortan arkitu zaidazula.

TXINPARTA: Ez daukat astuba!

FELIXA: Ez dakit ba; ez ote zaizu damutu esandakoa?

TXINPARTA: (Sakar) Ez, ez; eta zer! gizonak ez dute beñere bere itza ukatzen; ni joango naiz ara, alde guztieta joaten naizen bezela; kopeta ondo jasota. Eta ez didazula orretzaz geyago itzik aitatu. Biyar goizean gertatukoaren berri emango dizut. Orain oyera noa...

FELIXA: (Berantzat) Aragiya xamurtzen ari zayo. (Berari) Joan zaitea bai 9ak besterik ez dira; lo puska bat egiteko beta badezu. Gabon! ni ere ala noa zer egin batzuek bukatu ondoren (Dijoala) Ez daukazu begiak itxitzerik!

TXINPARTA: (Joanez ateruntz lasterka) Felixa?... Joan da!; ez du ajola aundirik bere senarragandik! Birika! Itz erdi bat naikoa nuen gelditzeko. Ez nau maite! (Joanez beste ate oatetik) Orain bai joan bearra daukatela! Birika!... (Mai gañean egongo dan argiya itzaldu beza)

 

 

IX. IRUDIA

 

Margerite eta barrendik Poli; gero Txinparta.

 

MARGERITE: (Ixilik sartuta leyoa idikiyaz) Agur! agur!; ondo eztaita joan!... ori otza Poli!... eta jakin au neregatik dagizula!

POLI: (Barrendik) Zugatik ez Margeritatxo!; zuk ez dezu ain biotz gogorra baizikan axukre koskor bat...

MARGERITE: (Pixka batean kiñuk egin ondoren) Ez olako gauzarik neri esan bestela...

TXINPARTA: (Azalduaz lengoko atetik) —Birika! Txistuz ez baditut pegatzen begiak ez det surrunka baten loa egingo. Zer det nik barruban?! (Ikusiaz bere alaba) E! Nor dabil or?... nere alaba e?—

MARGERITE: Poli, eta animak agertzen badira oi ikara! berialaxe aitaren bat egin zazu.

TXINPARTA: —Aitaren bat? nik baezpada errosariyuak eta etxeko ur-bedeinkatu ontzi guztiak nerekin eramango ditut!!—

POLI: Ez dira etorriko; obeki daudez degon otzaz, bero, bero, «Purgatoriyoko» labean.

MARGERITE: Nik Izazkungo Ama Birginari otoitz egingo diot. Ez estutu!

POLI: Ez da batere! Egia esateko zure aitak bakar bakarrik beldurtzen nau. Ura masallekoa eman dit alderdi onetan.

TXINPARTA: —Gizona nik adizkidetzeko dauzkaten gogoakin; esango al diot?...—

POLI: Ez da ezer Margerite; pozik nago oroituaz biyar zure esku zuria neretzat izango dala...

TXINPARTA: —Bai, bai biyarkoari itxoin gabe emango dizut nik alabaren eskua eta andrearen atzaparrak nai badituzu! Arratz madarikatua!—

MARGERITE: Zoaz Poli! leyoa ixtea noa aita gure berriketaz esnatu ez dezagun...

TXINPARTA: —Ori da ni esnatzeko gogoa. Lo al nago ba! banego, ez da zubek eta ez da atso guztiak berriketan ezin bata besteari txanda arrapaturik dabiltzanean ez niñuteke esnatuko ni!!!—

POLI: Ondo esana; zu zera aingeru bat neretzat; biyar arte...

MARGERITE: (Leyoa itxiaz) Gabon!

TXINPARTA: (Sartuaz lengo atetik) —Gau txar!! Birika!!—

 

ZAPIA

 

aurrekoa hurrengoa