Patxiku Txiki(k) sariketa literariora

presentatu (eta irabazi) z(u)enekoa

Patxiku Txikik

"Sariketa literarioen aurka, beren zentzugabekeriaz idazleak ito eta zapuztu egiten dituztelako"

Bernardo Atxaga

Koldo Izagirre Urreaga

(Panpina Ustela)

Nik txikitan Pan-Pin asko irakurri izan dut, baina gero "El Jabato" astero ateratzen zela eta, ba bandoz kanbiatu nintzen. Baina, hala eta guztiz ere, ikastolako diktadoez gain, idazten nuen, baina euskaraz.

        Horrela aitatxok behin batean idazten harrapatu ninduenean, etorri zitzaidan eta esan zidan, "ekatzu, fotokopia pare bat atera eta konkurso batera presentatuko dugu"

        Eta nik galdegin nion inozoki, nahiko inozoa bait nintzen orduan ni:

        — Zer da konkurso bat, feritako tonbola bezala?

        Baina aitatxori ez omen zitzaizkion galderak gustatzen ze eskuak gerrira eramanez esan zidan bueltan:

        — Bai, ez, baiezbaiez, EZ!

        Eta ama agertu zen ezkerretik eta esan zidan:

        — Patxiku! handitxoa zara horrelako galderak egiteko.

        Ohean pixa egiteko handitxoegia nintzela esan nahi izan balit bezala.

Urte pare baten buruan konkursoaren sariak banatzeko erabakia hartu zutenean periodikuan irakurri nuen tokatu, bueno, irabazi egin nuela, baina nola aitatxo ez zegoen, amak esan zidan kandela bat piztutzera joana zela ez dakit nora, edo horrelako zerbait, ba ni bakarrik joan nintzen autobusa hartuta lagun batekin sariak banatzen zituzten herriraino. Jo!, bai hunkiturik nengoela, ia ia emozionaturik nengoela uste dut orain, baina orduan hunkiturik nengoela pentsatzearekin aski neukan, eta lagunari esan nionean:

        — Uste dut hunkiturik nagoela...

        Berak erantzun zidan:

        — Bai, ni ere zure aulkian hunkiturik egongo nintzateke.

        Esplikatu behar dizuet ni eserita nengoen autobuseko aulkipean norbaitek bazkaria bota zuela orduan, ez asko, ze kiratsa eta kea igotzen bait ziren niganaino.

        Iritsi ginenean udaletxeko atera polizi batzuk geratu gintuzten. Nik esan nien nire laguna eta biok, ilusio handiz (hau ez nien esan), sari banaketara gindoazela, eta poliziak erantzun zidan sinesten zidala, berak ez zuela ni gezurretan ari nintzenik sekula santan esango, baina demostratu behar niola. Copernicorekin akordatu nintzen, baina gaua zen. Eta orduan nire lagunak txikle pare batez sobornatu zuen polizia, ordundik maite ditut hainbeste Cheiw txikleak, beren zaporeagatik, beren koloreagatik, eta gomazkoak direlako.

        Barruan ni izutu egin nintzen, aitonaren gabardina benetan zaharra zela konprobatu bait nuen, urte asko pasa zela aitonak bere gabardina heredentzian utzi zidanetik, inguruko jendearen larrua Antartidako urkatuek oparitua zelako, eta baita Afrika zabaleko maindiretik ekarria. Eta emakumeen hatzek diamanteen pisuz luzeagoak ziruditen, eta gizonezkoen korbatek zimurdura itsusiak zituzten erdipartean urrezko orratzen erruz. Eta nik pentsatu nuen liburuei nazka eman behar ziela horrelako esku garbien artean egotea, eta ez zutela orrialdeak zabaltzeko gogorik izango, baina antza zenez gustatzen zitzaien irakurtzea, oso interesaturik bait zeuden gertatzen zen guztiarekin, partitzen hasi ziren kanapeekin, adibidez. Baina horretan ere irabazi nien, inork baino kanape gehiago jan nuelako nik.

        Orduan Aurrezki Kutxa bateko Zuzendariorde izan zitekeen gizon totel batek zeoze irakurri zuen paper batean esanez hura zela herriaren ordezkaritza, esku libreaz konkurrentzia seinalatzen zuelarik, baina nire laguna eta biok geunden partean elipsi bat eginez, nik uste dut nire aitonaren gabardinaren erruz.

        Orduan nire izena esan zuten, eta mundu guztia txaloka, "ése ha ganado", "qué suerte", "pobre, mira qué gabardina más vieja", "seguro que le vendrá bien el dinero", eta mundu guztiak ikuitu nahi ninduen, baina ez zirela atrebitzen iruditzen zait; nik uste honetan ere aitonaren gabardinak zuela errua.

        Orduan foto asko atera zidaten eta ni eta nire lagunak alde egin genuen antxitxika, nahiko korrika.

        Orduan, handik bost bat urtetara pagatu zidaten diruaz akordatu ere egiten ez nintzelarik nire ipuia publikatu zuten, eta nire lagunak erosi zuen, eta gero pote batetara gonbidatu behar izan nuen diru gabe geratu zelako.

        Literaturako gauzak ez zitzaizkidan asko gustatzen eta jadanik utziak nituen idazketak amak horrela kontseilaturik. Matematikan trebatu nintzen eta nire laguna eta bion artean zein baino zein ariketa estrainoagoak asmatzen ematen genuen denbora.

        Nik asmatu nituenen artean bitxiena hau zenuten: hamar folio idatzi nituen nik eta 150.000 pezta tokatu, bueno irabazi, beraz 15.000 pezta folioko.

        — Ez zegok gaizki, ezta?

        Galdegin nion nire lagunari.

        Berak ere beste ariketa bat asmatu zuen, horrela zen: hamar folio 250 peztatan (liburuaren kostoa), 25 pezta folio bakoitzeko, beraz 600 pertsonek erosten badute liburua: sekulako negozioa.

        Eta orduan ulertu nuen ez zidatela niri jaten eman, beraiek nire kontura jaten zutela baizik. Nire kontura eta horren bitartez engainatzen zituzten guztien kontura, eta baita ere diruak beraien esku uzten zituztenen kontura...

        Baina izeba etorri zait eta esan dit:

        — Ez zaitez orain ere politika egiten has.

        Eta nik galdegin nion:

        — Izebatxo, zer da politika???

        Eta ipuin oso polit bat kontatu zidan, ziuraski hurrengo sariketara presentatuko dut, beraz ezin dizuet kontatu. Idazlea bait da sariketa berberera bitan presentatzen den pizti goseti bakarra.