Klasikoak gaur

Tibullus

euskaratzailea: Ansua

        Literatura klasikoak idazle haundi eta ospetsuak eman baditu ere, oraingo honetan aurkeztera gatozen hau agian, ez da izango gehiengoarentzat ezagunenetarikoa. Dena den, azken aldi honetan, bere gaien gaurkotasuna dela medio, klasikozaleen ahotan nonahi azaltzen zaigu TIBULLUS.

        Aitortu beharra dago, bestalde, TIBULLUS-ek ez duela irakurlegoarengan merezi duen oihartzuna izan; are gehiago, oraintsu arte ohorezko ezezagun bat izan da. K.a. lehenengo mendeko elegiagile honek, beste batzurekin batera, ordurarteko poesia mitologiko-epikoa atzean utzi eta erromatar poemagintzari norabide bat ematen dio: maitasuna eta gorrotoa, zoriona eta nahigabea, alegia, gizasemearen sentimenduak dira poesia berritzaile honen gunea eta ardatza. Deliarekiko maitasun leiala, nekazal lasai eta gustagarriaren desira eta bakearen apologia sutsua dira TIBULLUS-en obran etengabe ausnar ditzakegun gaiak.

        "Ekologia" eta "Pazifismoaren" aintzindari den poeta hau ezagutzera emateko asmoz, hona hemen bere poemen zati batzuren itzulpena:

Beste batek beretzat pila ditzala urre horizko aberastasunak

eta eduki dezala soro landutako iugera asko

eguneroko kezkak beldur dezanak, etsaia hurbil,

Martitz-turuta doinuek lotaldiak uxa diezaiotenak:

Nire txirotasunak eraman nazala ni bizitza lasaitik,

nire sutondoak eguneroko suaz argi egin dezan artean.

Neuk ereingo ditut bere garaian mahasti xamurrak

nekazari honek baita fruitarbola ugariak ere esku trebez;

eta ez dezala itxaropenak huts egin, baizik eta uzta mordoak

eskura ditzala, eta upel betean muztio lodiak.

(TIBULLUS; I, I)

Zuk garbi, erregu dagit, iraun dezazula, eta zure ohore santuaren

zaindari zuhur, beti jezar dadila zurekin sentzaina.

Honek zuretzat pasadizoak konta eta kriseilua hurbildurik

atera ditzala ari luzeak goru betetik;

baina bere arrimuan, eguneko eginbehar astunari burubelarri lotuta, neskatoak,

pittinka-pittinka logureak jota, utz dezala lana.

Orduantxe etorriko naiz ustekabean, eta ez dezala inok iragar aurrez,

baizik eta dirudidala zerutik bidalita natorrela zugana.

Orduan nigana, zauden moduan, ile luzeak aidean,

bidera, Delia, zatozkit arinka oinutsik.

Hauxe erregu dagit, egunargitsu hau ekar diezagula guri goiztiri

itsugarriak distiratsu, arrosa koloreko zaldietan.

(TIBULLUS, I, III)

Nor izan zen, ezpata izugarriak lehenbizikoz atera zituena?

Zein anker eta benetan burnizko izan zen hura!

Orduan sarraskia gizadiarentzat, orduan guduak sortuak,

orduan heriotza gaiztorako bide laburragoa irekia.

Ez al zen ezertan hura errudun izan? Geuk geure gaitz

bihurtu genuen hark pizti basatien aurka eman ziguna?

Urre aberasgarriarekiko grinarik ez gerrarik ez zegoen,

pagozko kopa zutik zegoenean opari aurrean.

Ez gotorlekurik, ez hesirik ez zegoen, eta loak hartzen zuen

lasai artzaia ardi saldo hedatuen artean.

Orduan bizi izan banintz, herri xehearen zorigaiztoko armak ez nituzkeen ezagutuko

eta ez nukeen entzungo bihotz dardaratiz tronpeta;

orain gerrara nakarte, eta jadanik agian etsairen batek

gure sahietsean josiko den azkona darama.

(TIBULLUS, I, X)