Posdata modura edo

Joxe Austin Arrieta

        Osasun eta amodio, Susako adiskideok:

        Oso gustora irakurtzen dut, normalean, zuen aldizkaria. Aldizkari «arras interesantea» dela esan nezake, behinolako neure literatur iraskasle (?!) boza apur bat engolatuz, baina ez dut esango. Bai bait dakit ez zaretela kunplimenduzko losintxa pare batekin konformatzen zareten horietakoak, beharrik. Beraz, berriketa gutxiago eta hemen doakizue nire harpidetza txartela. (Ez horregatik).

        Lehenik, aitorpentxo sentimental bat: zuen lana irakurtzean, inbidia pixka bat sentitu ohi dut, nigan aski endemikoa den inbidia-mota bat. Nolakoa? Hara: nik neuk, zehazteak luzeegi joko lidakeen hainbat arrazoi eta zirkunstantziagatik, sekula ezagutu ez dudan eta zuek ordea bizi-bizi ageri duzuen elkar-laneko giro horretxen inbidia, tertulia literarioen, gomendio sutsuz —«irakurri ezak hau sin falta, ez zaik damutuko eta»— elkarri utzitako liburuen inbidia, batak bestearen azken poemei eta ipunei edozein taberna-zokotan edozein edariren aurrean edozein fondo-musikaren kontra egindako kritika zorrotz bezain lagunkoien inbidia. Hitz batez laburtzeko, ihesi joana zaidan gaztetasunaren —biologikoa baino areago beste-bat-ez-dakit-zernolakoaren— inbidia (zeren eta oraindik ez bait naiz agure zaharra, horixe esaten diot bederen neure buruari, baina... bo-bo-bo... alferrik). Kuestioa da, literaturginizari dagokionez behinik-behin, beti izan naizela halako frankotriradore bat, eta akabo, horrek ez dauka bueltarik: berandu hasi izanaren desabantailak, apika. Baina, bueno, aski da alferrikako deitoreez.

        Eta noan harira. Zuen aldizkariaren irakurketak, sentimendu gazi-geza horretaz gain, zer pentsatua franko ere eragin bait dit. Begi aurrean dauzkat zirriborratu ditudan hiruzpalau orri, baina ez dakit, azkenean, zer eta nola esan. Batzutan gure kontzientzia martxa bizian abiarazitako txokeko autoen feria bat izaten baita da, nondik datozen prezezki ez dakigun —gure gauaren iluntasunetik, inondik ere— eta elkarren kontra ahari-talkan ibili ohi diren auto fantasmagorikoen topalekua: auto-kritikak tupust egiten du auto-defentsarekin, honek harekin, biek auto-estimarekin, auto-gupidak eta auto-mespretxuak, berriz, beste guztiei itsuski erasotzen dietelarik, eta hola. Sortzen den nahas-mahas horretan ez da erraza izaten, gero, elektra-indarrari eusten, sarritan saltatzen dute berunek (hots: ixildu egiten gara) eta zenbaitetan, beharbada ausartkiegi, kontzientzia txarrak edo auskalo zerk bultzaturik, korrientea gehitu eta kortozirkuitoak sortzeko arriskua paratzeari ekiten diogu (eta gisa honetako artikuluak idazten ditugu, esate baterako).

        Latinajo artxiezagun bat dabilkit egun hauetan buruaren jiran, putre bat bailitzan, erakan: «excusatio non petita... etab.» Baina ez: besoak astinduz, oihu eginez, eta harrika ere bai, uxatu dut halako batean putrea. Lasai nago. Txokeko autoen mugida eroa nolabait kontrolpean daukat. Ez dut uste kableak erreko zaizkidanik, gurutzatu bai, hori seguru, baina azken hau bai zuek bai neuk halako irribarreska batez onartuko dugulakoan nago, hain bait da normala denongan, ezta?

        Zein den arazoa? Betikoa, zein izango da-ba. Trinitate txit Santuaren misterioa, alegia: Aita (politika), Semea (etika), eta Espiritu Santua (poetika), hirurak bat eta bana eta Jainko bat bakarra, amen. Ezagutzen al duzue Zugarramurdiko erretore jaunaren pasadizoa?... Ez? Harritzekoa. Ez al dakizue nola igo zen behin pulpitora, jaiegun handi batez, delako apez jaun hori, eta nola hasi zen, egunari zegokion tonu solemne aproposarekin, zerako zera esanaz: «Senide maiteok: Aita jainkoa da, Semea Jainkoa da, Espiritu Saindua Jainkoa da...», eta nola, hasierako enuntziatua irmoki eta gardenki baieztatu ondoren, galdera-epistemologiko-metodologikoei gartsuki ekin zien: «beraz, erran ote liteke Aita, Semea eta Espiritu Saindua hiru jainko direla?... Ez, giristino maiteok, ez», eta nola, ttua irentsiz eta uda parteko goiz lamadatsuen beruak bekokian barrena lehen izerdi-tanto kurioski hotzak isurtarazten zizkionarekin batera, murgildu zen kasuistikaren oihan ilunean: «ez, zeren Aita ez baita Semea, eta Semea ez baita Espiritu Saindua, eta azken hau ez baita Aita ere», eta nola, nabarmenki motelagotuz zihoazkion boza goititzeko esfortzu handi bat eginaz, esan zuen printzipio-petizio are nabarmenago batean eroriz: «hirurak bat dira, giristino maiteak, bat hirutan, zeren...», eta nola esplikaziozko esaldi kausal hau zintzilik geratu zitzaion (une batez, kanpoko eguzki-galdatik ihesi elizako erdi-ilunpe betera sartutako liztor baten burrundara somatu zuen: agian iruditu ere egin zitzaion hura, barruti sakratuan zebilen intsektu barrendari hura, Aker Beltzaren mezulariren bat zela, edo agian Aker Beltz berbera mozorrozturik, eta deabruzko marmario harekin, parte txarreko burrundura asaldagarri harekin, Leze madarikatuko akelarretan sorginek erasi ohi zuten leloa zekarkiola haraino, eliza-barruraino: «Baga, biga, higa»...), eta nola derrepente zulo handi beltz bat ikusi zuen bere adimenaren zokoan, eta nola, bere atzamarrek pulpitoari gogor oratzen bazioten ere, ezin izan zuen zorabiozko ahulezia belaunetan eta urdaileko paretan ebitatu, eta nota, halako batean, eskuak bururaino altxatu eta esan zuen: «Hau saltsa!», eta nola pulpitotik sakristiarentzat estropozoka aldegin zuen? Bada, horixe bera. Horixe bera sentitu nuen nik ere «alaitsu eta kementsuon» hilera hartan, Konstituzio plazako Liburutegi Munizipalean.

        Bazegoen han mutil bat (nola zuen izena?), txamarra ilun kolorekoa soinean zeramana, ze udaberria izan arren arront eguraldi txepela bait zegoen (inoiz, negu partean, beroki beltza eta bufanda txuri handi bat lepoaren bueltan jantzita ere ikusia nuen: nola zuen izena?), bere lente biribilen atzean bat ere kamutsa ez zen begirada baten eta ahots ez bereziki grabe ez bereziki leun baten jabe zena (nola arraio zuen izena?), eta, begirada ez kamutsaren jabe den bati ezinbestean dagokion bezala, galdera zorrotz bat egin zidana (baina nola zuen izena, koño?: Maikel edo Baifel? ez, Makle edo Bakle? ez, Mikel edo Bafle?, bai Mikel-Mikel, oraindik Mikel bakarrik, oraindik ez zuen bat ere Bafleren Antzarik, oraindik ez zen Bafle (H)antz(i)a( k). Bada, galdera bat egin zidan, bai, zer erantzun ez dakigula uzten gaituzten eta, zerbait esatearren, «ejem... oso galdera interesantea...» esanarazten diguten galdera terrorifiko horietako bat. Hauxe: «Botere-maila batetik, Madrildik, eskainitako sariari uko egin badiok, zergatik onartzen duk, ordea, beste botere-maila batetik, Gasteiztik, eskaintzen diatena?». Ez naiz oso ongi oroitzen zer erantzun nion; uste dut halako zer edo zer: «bere zergak ordaintzen dituen hiritar zintzoa naizenez gero, badut eskubidea eta... bla, bla, bla». Ez zen aski, noski ez zela aski, Europa osoko kaiola-apurtzailerik mundialena bihurtuko zenak orduantxe bertan puntualizatu zidanez. (Ai, nire kableak, ai, nire fusibleak: saltatu behar dute, funditu behar dute... ez: aurrera, antolatu ezak autodefentsa malgu bat eta kontraeraso-tximista bat: bale, jefe). Baniak, ba "banzai!":

        a) axioma bat: ni ez nauk espainola.

        b) konstatazio bat: nafarra, zuberotarra edo lapurtarra ez naizenez,

baskongadoa nauk zerbait izatekotan.

        c) beste konstatazio bat: botere baskongadoa burgesia baskongadoaren klase-interesen defendatzaile eta testaferroa duk: hori dik bere funtzio nagusia.

        d) beste konstatazio bat: hori horrela izanik ere, botere baskongadoak, dinamika sozialaren eraginez, zenbait alorretan eta zenbait momentutan, muga hertsi horietatik harantza kokatzea beste erremediorik ez zeukak, bai kanpo-presioa dela bide bai barne-presioa dela bide.

        e) hipotesis bat: euskarari dagokion guztia izan zitekek alor gatazkatsu, kontradiktorio horietako bat: botere baskongadoaren kupulari euskarak elementu folkloriko-sinboliko soil gisa ardura diokeen bitartean, oraindik zinez abertzale direnei (bat edo beste bazegok) benetan axola zaiek.

        f) teoria koskor bat: jazargo hori, zirritu hori, aprobetxatu beharra zegok, underground-pose hutsaletan zurrundu gabe, purismo suizidatan mixinka aritu gabe, euskararen gainbizipena eta zuzperdura oso arazo serioa bait da, gure nazioaren azpiegitura berari dagokiona, eta, beraz, suprapartidista eta, are, preideologikoa kasik. Ez diat inoiz sobera sinetsi izan fronte abertzale politikoetan, baina euskararen bizitzarako fronte zabal baten premian sinetsi beharra zeukeat derrigorrez.

        g) beste hipotesis bat: ez diat zipitzik ere ulertzen.

        h) beste hipotesis bat: zuek zarete zipitzik ulertzen ez duzuenak.

        i) kontra-argudio absurdo bat: erabat «kontsekuente» (eta suizida) izan behar baldin bada, ken dezagun ETB, uka ditzagun Editorialentzako subentzioak (zuek ere bai, SUSAkook), esan diezaiugun AEK-ri eten ditzala laguntza duinagoak eta status ofizialagoa lortzearren egiten diharduen mobilizazioak, etab.

        Bigarren puntu bat. Arrazioa izango duzue, seguru aski, zera diozuenean: «Nahiko gauza ezaguna bait da zer nolako desmasiak egiten diren argitaletxeetan nahiz instituzio ekonomiko eta politikoetan idazleekin eta beren produkzioekin». Arrazoia izango duzue baina nik neuk ez ditut «desmasia» horiek ezagutzen: informa nazazue, mesedez. Sumatzen dut zer erantzungo zenidaketen nik kontaktoa eduki dudan Editorial konkretu bakarrean oso ondo tratatu nautela esango banizue; eta horregatik ez dizuet esango, zeren bestela goragalea ematen didan hitz zantar hori entzun beharko bait nuke zuen ezpainetatik, eta ez dut nahi esan diezadazuen: «joder, es-ke hi idazle "kontsakratu" (puafff...) bat haiz...» Horregatik, nahiago dut ixilik egon. Irakurtzen ditut, bai, azken bolada honetan Josu Eginen idazten ari den artikuluak, idazle gazte «gizarajoa»ri buruzkoak-eta, baina ez dut oso ongi ulertzen horien barruan zer dagoen, zer egin daitekeen, edo, behinik-behin, nik neuk zer egin dezakedan. Eta gainera objezio handi bat, objezio erraldoi bat, sortzen zait hor pintatzen den panorama lastimosoaren aurrean, hurrengo puntuan, ditxosozko literatur lehiaketez mintzatuko naizenean, azaltzen saiatuko naizen objezioa. Bienbitartean, galdera bat Mikel Antzarentzat

(espero diat, baita Hong-Kongen baldin bahago ere, heure SUSA kuttuna irakurtzeari ez dioala utziko; ah, bide batez, hi: bejoandeikela, eta goraintziak), galdera injenuo xamarra beharbada: benetako idazle konprometatua izateko editore ere izan behar al da, eta diseinatzaile, eta publizista, eta banatzaile, eta dendari?... geure lanaren jaun-eta-jabe absulutoak?... Hi, badakik ez zeukeat guzti horretarako astirik, nahiko lan badiat idaztearekin bakarrarekin.

        Eta hel diezaiogun azkeneko puntuari: literatur lehiaketak, beti kritikatzen diren baina inor gutxi beraietara aurkeztu gabe gelditzen den literatur lehiaketak. Oso gai zaharra da (orain dela sei-zazpi urteko «Oh! Euzkadi»ak irakurtzea aski da, eta egia da Ramunek eta Koldok inoiz ez dutela horrelakoetan parte hartu, egia osoa). Zuek ere matraka berberarekin jarraitzen duzue, imajinaziozko oreka itzelak eginaz gainera, Patxiku Txikiren artikulua lekuko (hi, Patxiku, atrebentzia ez bada: Gamartetxea hori erabat fikziozkoa duk?... hummm, ez zekiat ba, ez duk izango, kasualidadez, «gamar(rietaugar)tetxea», ezta?... ze tipo hori nonbaitetik ezagutzen dudala uste bait diat...). Badakit esatera noana erabat anatemikoa dela, baina «banzai!» berriro ere. Hona hemen zenbait galdera eta kontra-galdera, erantzun eta kontra-erantzun:

        — Zenbat idatzi da, zenbat literatura produzitu da azken urteotan Euskal Herrian, literatur lehiaketen akuilua tarteko, karia edo atxakia dela?... Dexente, ezta? Eta ez al da hori inportanteena?... Erakunde antolatzaileen asmoa propaganda, krematistikoa edo politikoa, egitea dela?... Eta guri ze arraio axola digu horrek, literatur produkzioaren ikuspegitik begiratuta?

        — Lehiakortasuna, konpetibitatea eta hori dena, berez infernuko madarikazioa dela?... Non esango hori-eta hemen, Euskal Herrian, harriak mogitzeko, belarra ebakitzeko, arraina porturatzeko, koplak kantatzeko, edozein lan edo jolas egiteko, beti elkarren lehian, beti elkarren kontra apostuka ibili izan garen paraje hauetan... Ah? Literatur lehiaketa horietako epaimahaikideen erizpideak ideologizatuak, inkultoak, aburgesatuak, akademizistak eta desastrosoak direla?... Bueno, kasu askotan bai, baina bestetan ez hainbeste... Literaturan, sorkuntza artistiko guztietan bezala, ez dagoela objetiboki epaitzerik —lasterketa batean, esate baterako, posible den bezala— «hau beste hori baino hobea da»?... Bueno, horretan nahiko konforme nago. Baina, ez gaitezen adar-joka eta geure burua engainatuz ibili: literaturan ere denok juzkatu eta bata bestea baino hobetsi egiten dugu.

        — Gehienbat aipatzen den argudio-objezioa orain... Mesede baino kalte handiagoa egiten zaiola idazlegoari, batez ere «gazteari»?... Sariduna ospetsu bihurtzen den neurri berean beste gainerako partaide guztiak frustaturik eta literaturgintzarako ia-ia irendurik gelditzen duela?... Ez nago ados horrekin, ezta pentsatu ere... (Gainera, harritzen naiz nola ez duzuen zuek zeuok salatzen argudio-objezio honi darion paternalismo-kutsu nardagarria)... Eta ez nago ados, niretzat funtsezkoena den honako arrazoi honengatik: Zertarako idazten dugu, arranopola?... Arrakasta publikoa erdiesteko?... Ospea lortzeko?... (Ez da galdera moralizante bat, ez, oso serioa baizik, serioena, nik uste)... Bada, ez jauna. Geure barne irudiari idazten diogu, geure barne-irudiaren zirikadarengatik eta geure barne-irudi hori hobeki ezagutzeko, hobeki isladatzeko, hobeki plasmatzeko... eta hori egitean, noski, katarsia lortzeko. Ala ez?... Bada, orduan, ez gara idazleak, ez gara poetak. Horren sinpleki. Lan bat egin —eta denok dakigu zeinen lan nekosoa den hitzak josten ibili behar hau—, eta denoi gustatzen zaigu aintzakotzat hartuak izatea. Bale, oso humanoa da. Baina puto kasorik egiten ez badigute ere, berdin da, koño, edo berdin behar luke. Ez al zaizue iruditzen?... Txorradak esaten ari al naiz?... Ni ezetzean nago. Idazleok, eta artistak jeneralean, elementu dekoratibo hutsa gara gizarte burges honetan; gehienaz ere, kanapeak eta txanpaina barra-barra «publiko selekto» bati banatzen zaizkion bilkura solemne horietako batean txalotxo batzu jasotzera aspira genezake. Eta zer?... Horren peskizan bizi behar al dugu, horren desioan?... Dihoazela pikutara! Guk geurea eta kitto: bakea, lasaitasuna, autoafirmazioa, agian zoriontasuna ere bai, hementxe dago, hementxe dugu: geure barne-muinetan..., hor nonbaiten behar du izan, jarrai dezagun murgilketan, bilaketan, balbearen tunika beltzak gure itsasoaren orroeak behin betiko iraungi ditzan arte.

        (Ah, eta beste gauza bat: giro burgesetan gure lanek bil dezaketen edo bil ez dezaketen arrakastari buruz egin dudan aipamen esperpentiko horretxek berak berdin-berdin balio du, berez, «bestelako» giroetan —«enteratuen» artean, «kolegen» artean, progre, pre, post eta in giro guztietan— gure lanek sor dezaketen edo sor ez dezaketen oihartzun, kritika, goraipamen, indiferentzia, arbuiapen, mespretxu, adorazio eta edozein erantzun-motari buruz ere. Askotan elkarri egiten dizkiogun zapuzkeriak-eta, elkarrenganako aldatu ohi ditugun sentimendu «bifidoak» (adiskidetasun eta lankidetasuna bai, baina beste zerbait ere bai...)... ez bait dira, sarritan, «goikoen» portaerak baino askoz ere sanoagoak izaten. Bost axola horrek ere, hamaika axola, milioi bat axola... Nork geure bideari zintzo, umil eta gartsu jarraitzen badiogu, seguru egon gaitezen, edozein egunetan, edozein bazterretan, edozein bakardade-unetan, gure hitzek norbait ukituko dutela, irribarre bat edo agian malko bat sortaraziko diotela... Sarrionandiak —gutxigorabehera, ez bait dut aldean zita zehatza— dioen bezala, poema bakoitza itsasoan harantz eta honantz jitoan dabilen botila batean sartutako mezu bat bait da, egunen batean hondartza bakartiren batera iritsi ere iritsiko dena.)

        Beti edo ia beti gertatzen zaidan bezala, artikulu «labur» eta «zehatz» bat idazteko erabakia hartu eta, zer duk-eta, kriston roilo luzea atera zait oraingoan ere. Edo ateratzen ari zait, hobeto esanda, zeren oraindik ez bait dut bukatu... («horreur!» esango duzue, tebeo zaharretako pertsonaiek bezala). Hasierako asmoa zera nuen, sarrera txiki bat egitea eta gero berehala ikusiko duzuen «Aitorpen-Autu» hori-edo jartzea (zirriborroan lehenik idatzi nuena). Berez, dagoeneko esanak ditudan ideiak eta jarrerak isladatzen dira erdi-benetako «Autu» horretan. berez, kentzea litzateke onena. Baina, ofiziokideak garenez, aisa ulertuko duzue zenbat kostatzen den idatzita dagoen edozer gauza hartu eta paper-saskira botatzea. Beraz, jarri egingo dut..., baldin aldizkariari oraindik orriak geratzen bazaizkio. Beharbada barre piska bat ere egingo duzue, ez dakit. Adio, eta nahi duzuen arte.

Aitorpen-autua

        Hemen behean izenpetzen duen honek, nola deitzen den ere ez dakien honek —batzutan Joxe Austin, bestetan, Joxe Agustin, bestetan Joxe Auxtin, bestetan Jose Austin, item joseauxtin, item joxeaustin, eta "en er DNI" José Agustín—, Arrieta Ugartetxea deituren jabe denak, 35 urte, ezkondua, bi seme-alabaren aita seguru-askoa, ofizioz enplegatu administratibo eta afizioz euskal idazle-edo denak, HONAKO AITORPEN hau dagi Euskal Mugida Literario Gazteen Epaitegi Gorenaren (E.M.L.G.E.G. sigla guztiz ahozkaezin eta inposibleaz labur litekeena) aurrean.

        1.— Bere burua errudun onartzen duela hainbat literatur lehiaketatan parte hartu izanaz, horietako bitan —prezezki, P.D.X.O.E.M. (Populuaren Diruaren Xurgatzaile Ofizial eta Estaduaren Morroi) ohi diren Aurrezki-Kutxa deritzen Erakunde horietariko batek antolaturiko bitan— saria irabazi izanaren delitua kontsumatu eta burutu duelarik.

        2.— Halaber aitortzen du Mini-Euzkadiko Gobernu Sasi-Autonomo Vichy-zaleak euskal literaturaren garapenerako ematen dituen diru laguntza edo beka horietako bat eskuratu zuela igaz eta beste bat eskuratu duela, J.L. (uler bedi «Jainkoa Lagun» eta ez derrigorrez «JEL Lagun»), aurten ere.

        3.— Halaber aitortzen du Donostiako Udalak babesturiko «Donostiako Hiria-Ipuin-Lehiaketa» delakoan bi bider —berriro reinzidentzian eroriz, beraz— epaimahaikide izana dela, nahiz-eta, delitu honi dagokionez konkretuki, eta beste edozein defentsa-argudiori uko eginez, bere buruaren xurigarri zera dioen: udal mailako instituzioetan partehartzea zilegi eta KAS(ikan) iraultzailea ere gerta daitekeenez gero, salaketa honetaz bere burua errugabe ikusten duela eta halatsu ikus dezan eskatzen diola Epaitegi Gorenari ere.

        4.— 1. eta 2. paragrafoetan zehazten diren salaketei buruz ordea, bere erruduntasuna aitortzeaz gain edota aitorturik ere, ZERA MANIFESTATZEN DU:

        4.a.— Delitu horiek erabat jakinaren gainean, oharkabean, kontzienteki, instintualki, premeditatuki eta alebosoki bezain ezinbestean (enuntziatu honetako adberbioen jazargo semantikoaz lanbrotsuki konturatzen delarik edo konturatzen bada ere) jauki edo kometatu zituela.

        4.b.— Errefusatu egiten duela ofizioko abokatuaren defentsa, beronen argudioak zirkunstantzia leungarri edo atenuanteen azalpenean zentratuko liratekeelako, eta badakielako berak —hots, akusatuak—, aldez aurretik jakin ere, zirkunstantzia leungarri horiek —ekonomia familiarraren xehetasun monotonoetan ardaztuak beti ere— ez liratekeela Epaitegiaren eritzirako aski pisudun eta baliotsu izango, baizik-eta, are, «agravio comparativo» deritzan erizpidean oinarrituriko auditoria bat eginez gero, agian akusatuaren kontra bihur litezkeela (edo beharbada ez, baina badaezpadaere...).

        4.c.— Azkenik, salatzen zaizkion bi delitu horiek —baieztapen hau Epaitegiari eskandaloso irudi dakiekeela badakien arren— berak, akusatuak alegia, ez dituela delitutzat hartzen, KONTSIDERATUZ, gure kultura nazionalaren egoera hain lastimosoa izanik, laguntzak eta zuzperdurak, nonnahitik datozela ere, printzipioz onartu egin beharrak duela.

        item KONTSIDERATUZ printzipioz onartze hori etikoki eta politikoki zilegi izan daitekeela, baldin-eta onartze horren truke indibiduoari inolako hipoteka etiko zein politikorik galdatzen ez bazaio,

        item KONTSIDERATUZ kultur ekoizpena bereziki ondasun positibo bat dela, potentzialki bederen,

        item KONTSIDERATUZ Botere Ahalguztiduna ez dela derrigorrez hain ahalguztiduna non erabat kontrola ahal bait ditzan bere kontrolpeko gizartean sor daitezkeen giza askasunezko agerkari guztiak,

        item KONTSIDERATUZ, Botere horrek inposatzen dituen merkatu-legeen eta bere komunikabideen bitartez ezartzen dituen baloreen, gusto estetikoen eta, hitz batez, ergelkeria instituzionalizatuaren indarra oso handia izanik ere, azken batean, manipulatu uste duen giza adierazpidearen Pandora-Kaxa hori bere eskumenetik itzuri egingo zaiola,

        item KONTSI DERATUZ, bestalde, gaur gaurkoz idazle batek ez duela inongo buldarik, tamalez, ankerki, konpetitiboa den gizarte honetan, bere burua konkurrentzia, norgehiagoka, lehiaketa, dema eta gisa horretako gainerako lege basati guztietatik gerizatzeko,

        item KONTSIDERATUZ, alabaina, konkurrentziaren zerga ignominioso horren aurrean inmunizatzea edo txertatzea (vacunatzea, hots) lor daitekeen garaipena dela,

        item KONTSIDERATUZ idazleak, nola edo hala, hala edo nola, idatzi egin behar duela (bere barruko sugarra barrenean ito ez dakion),

        ONDORIOZTATZEN DU:

        bera        —akusatua, alegia— errugabea dela

        (baita, beharbada, inuxente xamarra ere)

        ETA OTHOI ERREGUTZEN DIO E.M.L.G.-ren EPAITEGI GORENARI errugabetasun hori (eta inuxentetasuna ere bai) deblauki eta ofizialki aldarrika diezaiola.

        Donostian, mila bederatzirehun eta laurogeitamabostgarren urteko abuztuaren hogeitabatean.