Euskaraz bai baina

Heldu da udazkena, ostoak muturrez aurrera, zuhaitzak biluzik, haurrak eskolara, gurasoak negurako suegurra inguratu ezinik, la rentrée, pilarika inguruko uso pasea, plaza zabaleko erromerietatik diskoteketako zurrunbilora, topiko unibersalak, zer esanik ezaren prolemak, eta ze prolema, baietz huelgaren bat asmatu bakazio ondo honetan, lanerako gogoa auzoan. Topiko unibersalak, zer esanik ezaren prolema, eta ze prolema!

        Topiko hauetan, ezin falta politikoek urte oro bota ohi dituzten berri "boom" hoiek, maizegi hitz hutsak izatera kondenatutako boomak, eta beste topiko bat hauen deklarazio bakoitzean gezur piadoso bi baino gehiago joatea, baina herriaren dibersio premiak ez du barkatzen eta politikoak berriz herriaren zerbitzuan beti, eta darabiltzagun egun gorri hauetan istimagarria da hogeitahamar gautako jarduna edukitzea. Horixe gehiagotan jardunak garela geu eta are jardungo dugula, jardulariak baikara, izan ere.

        Aurtengo neguan beraz lanetik etxera txintxo, gabana erantzi, zapatilak jantzi, ducados piztu eta soberano baten aurrean, andreari iztar ondotik helduz (ah kottaua! mailatu zaizkizu, zure garai bateko azalak!) telebista euskaraz entzutera, zeren ikusi gurean behintzat beti euskaraz ikusi izan baitugu: "Orain Garaikok bi hitz zuzenduko dizkizue, orain Fixi eta Dixi, Coca Cola, Fagor, Corte Ingelesa, Iruineatik etorri dira notiziak, Irujori txapela okertu omen zaio, arratsaldeko seiretan berriz Arzallus jesuita ordenatu zeneko estanpan dagoen San Inaziori keinu bat botako omen dio, eguraldia mundiala, Telesforo Monzonek (riskitripatpiiiii), Realak 2 Betis 2, bi goallak Satrustegi nafarrak sartu ditu (eta Nafarroa?). Gabon bihar arte.

        Mesie le ministrek esan du bai: "Es principio del gobierno que no hay Euskadi sin Euskara". No hay primavera sin flor ni extremeño sin transistor, ni Euskadi sin PNB, behintzat horrela esaten debe.

        Batagatik hau esan eta besteagatik hura, baina hemen gauza nabarmen askoak esaten direla, egiak direnak eta ez direnak, baina ideia horren enkantoak guztiok liluratzen gaituela, betidanik amestu dugun geure telebista bat, eta norena den ez jakin arren geurea nahi dugun hizkuntzaz: euskaraz.

        Zenbaiten, gutienen iritziz uste dugu, euskaraz bai baina... eta beste pilo batenean bai, baina euskaraz. Gureak, ezinbestean, aurrenekora jotzen du, alegia "euskaraz bai baina..." iritzikoak garela.

        Jabetzen gara geurearen ahuleziaz. Ez dugu infraestruktura teknikorik, eta baldin bagenu ere non da geureon ofizioa. Ez dugu guk errenbindikatuko munduko telebistarik hoberena datorren abendurako, askok hala merezi badu ere, eta ez dugu esango ere euskarak dena justifika dezakeenik, ez baitu bestek ez duen balorerik, paseak pasa eta kosteak kosta irautearena ez ezik (porque trastornar ya lo trastornarán, pero perderlo ya les va a costar) gaur jende pila esaten ari den eran. Zeren Euskal Herrian denon ijnorantzia ezertan ikusten bada, euskarari buruzko iritzietan ikusten da: "Euskara hizkuntza nazionala, euskararik gabe Euskadirik ez, eta tabernari hori euskalduna da..." Ea zertan bereizten diren peneuve eta ezker abertzalea euskarari irtenbide bat planteatzerakoan. Batagandik asko espero ez bagenuen ere hara nundik besteak Iñigo euskaraz doblatuko denean salbatuko dela euskara (sic) esan digu. Punto y Hora de Euskal Herria, núm. 189-190.

        Betiko leloa beraz, euskararen arazoa ukitzerakoan azkarrena ere inozo bihurtzen dela, inozo pragmatiko edo mekanizista, inor ez baita ausartzen planteatzen telebistak ez duela zergatik izan behar elementu idiotatzailea. Gezurra dirudi nola gauden ezkerrari esplikatu beharrean euskarazko telebista eta telebista ona, ahalik eta desalienatzaileena eta kreatzaileena esijitzea eskubide dugula, eta eskubide ez ezik obligazio, ezkerrarentzat. Iñigo eta Starky eta Hutch ez dira ez, inor aspertu gabe telebistaz eman daitekeen gauzarik hoberena, ezta hurrik eman ere, eta euskaraz izatea ez da izango atenuante bat alienaziobide hori permitituko duenarentzat. (Eta erdaratik etor litezkeen kritikek arrazoi osoa ukanen dute, erne!). Telebista asko dago munduan zehar eta ikusi eta ikasi, eta egin ere egin liteke bat duintasun minimo batekin, alienatu gabe behintzat. Une honetan euskara salbatuko bada eta geu geurok ere salbatuko bagara desalienazioaren bidetik jo beste erremediorik ez dugu, eta hizkuntza desalienante bihurtzea lortuko ez bagenu ere gutien gutien gutienez sikiera faktore ez-alienante bat izan dadila, eta hauxe, gaurko baldintzapenetan, ez litzateke gauza neutro eta neutral bat izango.

        Zu aita, mesedez, ez nazazu tokatzen zaizuna baino gehiago zanpa, eta hi, tobaritx ezkertiarra, has gaitezen piska bat kritikoago izaten, horregatik baikara garena.

        Euskaraz bai, baina.