Elerti
Beiak
Mirande'tar Jon
«Sed perak e c'heller ober doneezek ac'hanomp e broiu'zo, ha doueezed omp en wir - Goule'hen Pennaod, PREZEGENN SULAKTA-
Orregatik gauzkateke yainkostatzat erri zenbaitetan, ta yainkosak gera benetan.
Etxea ta etxekoak utzi ditut goizeon eta soroetara yoan naiz, nire erriko soro musker batera. Euria ari zan; egalez zabiltzan beleak ortzean, min zaar aantz-gaitzen aanak ene gogoan kuatuz.
Bainan musker zegoen belarra, eta mardul, eta bei gorrail batzu or ziraden alan.
Ni eltzean gelditu ziran alatzetik, niri so yarriz.
Baita neuk ere so-egin nien beiei ta onela itz egin:
«Oi beiak, yainkosa geldiok ez asarre izan: ez natorkizue soroetako bake aundia naastera... Mindun et'apal bai'nator, ez asarre izan...»
Eta beiak etzan ziran ene baranoan, geldi-geldia eni begira.
«Beiok nik esan nien ederrak zerate ta laket zait zuen begien gentza ori. Ni ordea gizakume bat baizik ez naiz: nekatu naiz lanetan, min duk ene buruan, ene aragian... «
Eta beiek erantzun zidaten:
«Zertarako, gizakumea? Lurra borobil duk; ingurazten duk; egun batek emana besteak zeramak. Bainan belar muskerra gozo duk beti... Etzan adi belar-gaiñean, atseden ar zak!
«Beiok nik esan nien ederrak zerate ta laket zait zuen zaien margoa. Ni ordea gizakume bat baizik ez naiz: maitatu dut, min euki dut biotzean...»
Eta beiek eni erantzun:
«Zer duk biotza, gizakumea? Lurra borobil duk, lurreko soro guzi orotan gozatzen gera noski, gu ta geure aizpak, yauzten gaitularik yainko-zezenak. Bainan belar gozo yatea, are gozoago duk... Etzan adi belar-gaiñean, atsegin ar zak!
«Beiok esan nien berriz ederrak zerate ta laket zait zuen ederra. Ni ordea gizakume bat baizik ez naiz: errimiñez bizi nintzan emendik urrun, ta ikus! erri au dala-ta dut orain min.... «
Beiak, aldiz, erantzuki:
Zergatik min, gizkumea? Lurra borobil duk: emen eta an ba-duk soro muskerrik, emen ala an belar gozoa duk berdin gozo... Etzan adi gurekin belar-gaiñean et'ase aanztez!»
«Beiok beiei nik esan nien eder ta zintzo zerate, eta on da zuekin izatea. Ni aatik, gizakumea naiz, gizadimen-miñez mindun... Entzun; nire anai bat leen zuetaratu zan, yainko-gose, zuen yainkotsaratu. Galdu dut anai ori, galdu dut nere yainko-gosea. Esaidazute! berriz edireiterik ta anaiyai-berririk izanen da geroan?
Beiek ordea ez zuten aldi ontan erantzun, baizik luze-luzaro eni begiratu. Eta aien begietan nabaitzen nuen... par-algara aundi, ixil bat... Orduan nik ere par egin nuen beiekin batera. Belar gaiñean etzan nintzan aien artean, goizeko ekiak, bere euri-odei-oetik yatsirik, argitzen gindutela, belardiak, beiak, ta ni.
Zuberoa'n, 1951
|