|
Haur Antzerki
Oharpen bat.—Abere ainitz ezartzen dugu gure haur-antzerkietan. Haurrek maite dituzte abereak. Bainan ere, abere itxurarekin, gehiago haurrek parte hartzen ahal dute antzerki batean. Guretzat munta haundia du ainitz haur-antzerkilari izan dadien. Nahitarat antzerki hok laburrak dira. Ez da sobera galdegin behar haur bati. Arpegietan margoak eta gorputzari eratxikitzen diren arropa bereziak soinean, biziki gauza pollitak egiten ahal dira. «Maquillages de fête» deitu liburutik hartua dugu etsenplu gisa emaiten dugun gatua.
JOANES ZIRTZIL
Mutiko bat lurrean jarria, zikin-zikina, zapeta bat zangotik kendu eta mahain gainean ezartzen du. Liburu bat urratzen eta berduratzen du... (eta abar). Sartzen da emazte apain bat. ANDEREA —Hela! Badea nehor etxe huntan? Egun on, haurra. Nola duzu izena? JOANES —Ez da zure egitekoa! ANDEREA —Aha! Eta.. zer ari zira hor, lurrean jarririk? JOANES (Zapetarekin lurra joiten duela) Arriola, marriola, truntxo, muntxo... ANDEREA —Ez duzu ihardetsi nahi? Ez...? Ontsa da. Bainan nik, badakit nor ziren. Zure izena ere ezagutzen dut. Auzoan erran dautate: «zoazi hantxeko etxe hartarat, eta han, aurkituko duzu mutiko ttipi bat hain zikina nun Joanes Zirtzil emana baitiote izena». Zu ikusi-eta, segur niz Joanes Zirtzil zu zirela. JOANES —Nik ez dut Joanes Zirtzil izena! ANDEREA —Nik berriz uste dut baietz. Izena ontsa emana dauzute. Ni, Amaia niz. Etxez etxe banabila haurren ikusten. Perestuak eta garbiak saristatzen ditut. Zikinak eta alferrak aldiz gaztigatzen. JOANES (Mihia tiratuz) —Horra zuretako! AMAIA —Itsusi bat zira... Manera hunek ez du hola irauten ahal. Banoa ur eta salboin keta garbitasun puxka baten egiteko. JOANES —Amaia, debruaren arreba debrusa, zoazi kanporat. AMAIA —Ez niz jostagura... Ekarriko dut ere zaharo mehe bat zure zangasaharren berotzeko. Ni jin artean, anaiarekin josta zaite. JOANES —Nik ez dut anaiarik, eta ez nahi ere. AMAIA —Zure anaia ez duzu ezagutzen, bainan zaude gostuan, harek ezagutuko zaitu. Ixtant artio... JOANES —Amaia, sorgin beltza, zoazi kanporat. (Amaia ateratzen (edo jalgitzen) da). JOANES (Zapetarekin lurra joz). Errota, kafira, zoazi kanporat... (sartzen da urxintx bat, buztan flokatua airean). URXINTXA —Egun on, Joanes Zirtzil. Baratzerat jina niz intzaur batzuen biltzerat. JOANES —Nor zira zu? URXINTXA —Ikusten duzu, zuhaitzez-zuhaitz jauzika dabilan urxintx bat. JOANES URXINTXA —Ez baituzu kasurik egiten. Hor nabila egun guzia jauzika, zuen etxondoko oihanean. JOANES —Nik ere maite nuke, zuhaitzez-zuhaitz jauzika ibiltzea. Zu ote zira ene anaia? URXINTXA —Zure anaia, ni? Jainkoak begira nezala hortarik! Ez duzu ikusten ene larruaren garbia? Ez nuke, segur, zure anaia izan nahi. (Ateratzen da). JOANES —Urxintx ergel buztan harroa, zoazi debruetarat! (sartzen da xori bat). XORIA —Egun on Joanes Zirtzil. JOANES —Egun on xori pika buztana... XORIA —Zer ari zira, lurrean jarririk? JOANES —Anaiaren beha nago. XORIA —Anaia baduzu? Hegalka nabilalarik zuen etxe inguruan ez dut sekula ikusi... Anai bat baduzu... Ez nakien batere... JOANES —Nik ere ez nakien. Bainan Amaiak erran daut jinen dela enekin jostatzerat. Ez zira zu, bederen, ene anaia? XORIA —Ni, zure anaia? Ez, egiazki. Baratze guzia miatu eta ere ez duzu ni baino garbiagorik hatxemanen. Goizetik hunat, mokoarekin ene luma lisa eta lisa ari naiz. Zure anaia, ni? Zer duzu buruan? (ateratzen da). JOANES —Xori moko mirua, zoazi kanporat! (sartzen da gatu bat). GATUA —Agur, Joanes Zirtzil... JOANES (kantuz) —Ene gatua pitzitzi, da dena ile ta zitzi... GATUA —Eman zauzu bertzetaz burlatzea... JOANES —Anaia jin artean, zato enekin jostatzerat... GATUA —Zure anaia? Nungo anaia? JOANES —Ez dakit nik ere. Behar bada zu zira ene anaia? GATUA —Nola? Zure anaia nizan? Baduzu burutik? Goizetik hunat ene larruari milika eta milika ari naiz. Ez duzu ikusten ene garbia? So egizu zure buruari. Pff! zikina! ez nuke, segur, zu bezalako anaiarik nahi (ateratzen da). JOANES —Gatu maltzur buztan luzea, zoazi kanporat! (Sartzen da xerri bat erranez): Agur, anaia! Zer diozu? JOANES —Zu, zaude ixilik. Ez zira ene anaia. XERRIA —Nola, ez nizala zure anai? Ba jauna, ni zure anaia naiz. JOANES —Zoazi zalu zalua hemendik kanporat (kanporat). XERRIA —Zurekin jostatzerat jina naiz... JOANES —Ez zira ene anaia eta ez dut zurekin jostatu nahi... XERRIA —Ez ene anaia, zu?... Familia ontsa ezagutzen dut! So egizu zure buruari, zure arroperi. Zato enekin... Biak mainatuko gira etxondoko putzuan. Gero, ongarrian itsaloskatuko gira. JOANES (Zapetarekin lurra joz, nigarrez). Ni ez niz zure anaia eta ez dut ongarria maite! XERRIA —Ta, ta, ta. Zaude ixilik... Aski da zuri so egitea. Aspaldi ez dut holako anai pollitik kausitu. Ale, zato... Jostatu ondoan, ukanen dugu apairu on bat: untzi kuzkina zahiz zopaturik. JOANES (Nigarrez). Zoazi hemendik! Ez dut untzi kuzkina maite nik. (Amaia sartzen da). AMAIA —Zer pasatzen da hemen? Joanes nigarrez? Nor ikusten dut hemen? Xerri bat! Hauxe da manera! XERRIA —Anaiaren ikusterat jina niz... AMAIA —Zure anaia? Anaia baituzu hemen, zuk? XERRIA —Ba, Joanes Zirtzil... JOANES —Ez da egia! Ni ez naiz xerria! AMAIA —Xerriak egia dio, Joanes Zirtzil. Zuri dago hautatzea: edo xerriaren lagun egon, edo mutiko garbi eta prunt bat bilakatu. JOANES —Hitzemaiten dauzut hemendik goiti garbiki egonen nizala. Ez dut xerriaren iduria izan nahi. AMAIA —Behingotz sinetsiko zitut. Bainan, kasu... zure hitzaren jabe agertu behar duzu. JOANES —Zuk nahi dituzun guziak eginen ditut... XERRIA —Holakorik oraino... Ez duzu enekin jin nahi? (ateratzen da erranez). Hobe, segurki. Hola, ur zikin gehiago izanen da enetako.
Haur Antzerki
|
