HISTORIAKO IKASGAIA
Dordoñaren gainean, zubia. Ekain betean,
berrogeigarren urtean. Zeru-oihaltzarra
zarpailetan utziko digute Stuka
urduriek. Iparretik dator hotsa. Haien zain gaude.
Trilita-upeltxoak pilatzen ari dira:
zubia bota behar da. Jeneral batek
—jendeak errespetua dio oraindik— agindua eman du:
upeltxoak pitzatu, eta trilita,
umildadearen hori-kolorekoa, zubiko errepidetik
sakabanatu da. Zapatak eta gurpilak
zikintzen dizkigu, harik eta hamasei urteko
gaztetxo batzuk —slip eta bota luzedunak,
barre-algaran, alemanak baitira,
eta zubiak igarotzen jolasten baitira— eskobatzen duten arte: erretzen ere saiatu dira, baina kea
jasanezina da.
Liluratu egiten nau jeneral
traidorearen irudiak. Agerian uzten didan horrek
ezin dit traizio egin. Zirkinik gabe azaltzen du,
traizioa, ageri-agerian egin behar dela, egunaren argitan.
Tradituak bertan daudela. Hartara, arlo mekanikoa
beteko dute, upeltxoen pitzadurak.
Inork ez daki noiz ote den beretzako deia, berea duela
paretik igarotzen zaion bizitza,
eta ihes egiten dio haren alde egiteko konpromezuari.
Gero ahaztu, eta errugabearena egiten du.
|
LLIÇI D'HIST—RIA
Un pont sobre el Dordonya. Som al juny / del quaranta. La gran lona del cel / ens l'han de fer parracs els excitats / Stukas. Són cap al nord. Els esperem. / Els barrils de trilita s'amunteguen: / el pont ha de saltar. Ve un general / i encara se'l respecta, i dóna una ordre: / s'esberlen els barrils, i la trilita, / de color groc d'humilitat, s'escampa / per la calçada del pont. Ens embruta / sabates i neumàtics, fins que uns nois / de setze anys, amb eslips i botes altes / i rient molt, perquè són alemanys / i van jugant a passar ponts, l'escombren: / han provat de cremar-la, però el fum / put massa. / M'entusiasma la imatge / del general traïdor. El que em revela / no pot trair-me. Estòlid, manifiesta / que es traeix amb franquesa, a plena llum. / Que hi siguin els traïts. La part mecànica, / la fesa dels barrils, la faran ells. / Ningú no veu quan va per ell, que és seva / la vida que li passa pel davant, / i fuig del compromís d'afavorir-la. / Deprés oblida, i es fa l'innocent.
© Gabriel Ferrater
© itzulpenarena: Gerardo Markuleta