Leon Leon

 

JESU-KRISTOREN IMITAZIONEA

 

 

 

 

Fitxategi hau “liburu-e” bildumako alea da,
liburu elektronikoen irakurgailurako prestatua.
 
Liburu gehiago eskuratzeko:
              http://armiarma.com/liburu-e

 

 

 

 

 

Iturria: Jesu-Kristoren imitazionea, Leon Leon. Brepols, 1929

 

http://klasikoak.armiarma.com/

 

Egileari buruzko informazioa:

       http://zubitegia.armiarma.com/egileak/00296.htm

 

 

JESU-KRISTOREN IMITAZIONEA

 

L. LÉON

APHEZAK ESKUARALAT ITZULIA

 

Turnhout'eko hirian, Beljikan

Brepols liburu-egileen etxean

1929an moldatua

 

 

NIHIL OBSTAT.

Baïonae, die 18a Aprilis 1927.

P. DAGUERRE c. d.

 

INPRIMATUR.

Baïonae, die 30a Aprilis 1927.

J. P. DIHARCE, v. g.

 

 

AITZIN-SOLAS

 

       Zaharrak berri, Eskualdun maiteak. Liburu zahar bat berritu dugu guk ere, mami berari axal berri bat eman. Eskuarazko Imitazione asko izan da orai arte ere: gehienak elgarren haurride edo bederen ahaide hurbil.

       Hunek ez du aitzineko bihi bati deus zorrik; erran nahi dugu ez diotegula deusik ebatsi ez maileatu. Lan huntan hasi ginelarik, iduritu zaikun, orhe bera hartuz, zerbait pollitagorik egin zitakela.

       Badakigu segur obra hunen bururatzeko, hogoi-ta bortz bazirela Eskual-Herrian gu baino zaharragorik eta beraz trebeagorik eta argituagorik: gazte bati behar zaio hanitz barkatu, zeren egiten baitu hanitz bekatu.

       Bekatu egin badugu lan huni lotuz, liburu hunek ere huts eta itzal asko balin badauka, doala halarik ere bi hegalez: badakigu zuen jakitatea aski handia dela huts hoien bethetzeko eta zuen bihotza aski zabala itzal hoien barkatzeko.

       Hitz bakhar batzu kausituko ditutzue han hemenka, orai arte beharbada bakan ikusi ditutzuenak. Beltzuririk ez egin, othoi; ez dira den gutienik berriak, bainan zaharrez hiltzerat zoazin hitz batzu: gaixoak hil-herrirat bidaltzeko orde, zuen gana ditugu igortzen, zuen aldean gazteturik eta odol-berrizkaturik bizi ditezen Eskuarak diraueno eta beraz mundua mundu deno. Ez badiozute ere ginarria berehalakoan atzemaiten, ez lotsa, ez etsi: emeki emeki aldeko hitzek eginen dautzuete argi.

       Jainkoa baitan agur.

L.L.

 

 

LEHEN LIBURUA

 

 

LEHEN KAPITULUA

 

Jarrai Jesus Jaunari eta munduko

ezdeuskeria guziak erdeina.

 

       1. Jarraikitzen zaitana ez dabil ilhunbetan, dio Jaunak. Hitz hoitaz, Jesus Jaunak bere biziari eta bizi-moldeari jarraikitzerat deiezen gitu, bihotza egiazki argi eta itsumendu guzietarik garbi nahi badugu. Jesus Jaunaren bizia bekigu beraz gure gogoaren alhabide lehena.

       Jesusen erakaspena sainduen erakaspen guzier nagusi da; eta bere gogoa Jesusen arakoa lukeenak, hazkurri gorde bat aurki lezoke.

       Bainan gertatzen ohi dena: frangok, Ebanjelioa maiz entzuna gatik, haren obratzeko su gutixko dute, Jesusekilakoak ez direlakotz.

       Jesusen erranak osoki aditu nahi dituenak eta barnea hetaz goxatu, bere bizia harenaren arabera moldatu behar du lehiatuki.

 

       2. Trinitate Sainduko gauza gordeenez jakintsu bezala mintzatzetik zer dukezu, baldin umiltasun eskasez Trinitate Sainduari hastio bazaizko? Zinez, ez dute ez solas ederrek saindutzen eta zuzentzen gizona; bertuteari darraiona du bakharrik Jainkoak maite.

       Bekatuen urrikia nahiago dut bihotzean, jakintsuek hartaz zer dioten jakin baino.

Liburu Saindu guziak eta zuhur hitzak oro bazinazki ere gogoz, zer onbide zinuke, Jainkoaren amodiorik eta graziarik ez bazinu? Ezdeuskerien ezdeuskeriak eta oro ezdeuskeriak, Jainkoaren maitatzeaz, bakharrik Jainkoaren zerbitzatzeaz bertze guziak. Zuhurtziarik handiena, mundua oinkaturik zeruaren bilhatzea.

 

       3. Ezdeuskeria beraz, ontasun iragankorren bilhatzea eta hetan nork bere esperantzaren jartzea.

       Ezdeuskeria oraino, ohoren ondotik ibiltzea eta bizi-molde ospatsuetarat heltzea.

       Ezdeuskeria, gorputzaren nahikerier jarraikitzea eta geroxago hain garrazki gaztigatuak behar diren gauzen gutiziatzea.

       Ezdeuskeria, bizi luze baten agiantzea, eta bizitze on batez guti axolatzea.

       Ezdeuskeria, oraiko biziari xoilki gogo emaitea eta gerokoaz ez orhoitzea.

       Ezdeuskeria, hain laster iraganak direnen maitatzea eta bethiereko zorionaren arthazki ez bilhatzea.

 

       4. Erran huntaz orhoit zite ardura: begiak ez dira ikusiaz asetzen, ez eta beharriak entzunaz akitzen. Lur huntako zer guzien amodiotik begiratuki urrunt zazu beraz bihotza eta zerukoetarat altxa, gorputzaren irritser darraizkotenek kontzientzia lohitzen baitute eta Jainkoaren grazia galtzen.

 

 

2. KAPITULUA

 

Nork bere burua behar duela gutietsi.

 

       1 Jitez eta izaitez gizon guziek ikasi nahi dute; bainan, Jainkoaren beldurra gabe, zer on duke ikasteak?

       Jainkoaren zerbitzari xume bat, hau izanikan ere laborari, duda-mudarik gabe nagusi zaio, bere arimaz ezazoldurik, izarrer so dagon jakintsu urgulutsuari.

       Bere jitea ontsa ezagutzen duenak, bere burua gutiesten du eta gizonen laudorioez den gutienik ez da kilika.

       Lurreko zer guziak jakinik ere gogoz, karitaterik ez banu, zer probetxu nuke, nere obretarik jujatuko nuen Jainkoaren begietan?

 

       2. Ikasteko gutizia soberarik ez ukan, horrek baitauka gogoa barreiaturik eta enganaturik.

       Jakintsuen atsegin handiena, jakintsu agertzea eta gizon argituak direla entzutea. Bada gauza frango, arimarentzat on guti baizik edo batere ez dutenak. Handizki zoro, zerurat deraman jakitatea bazterrerat utzirik, gauza hoier begiak landaturik daudenak. Ez du elhasturiak asetzen arima; bizitze zuzenak du gogoa jabaltzen, eta kontzientzia garbiak fidantza handia emaiten Jainkoa baitan.

       3. Zonbat gehiago baitakizu eta hobeki, hanbat garrazkiago zitu Jainkoak jujaturen, non ez ziren are saindukiago bizi.

       Zure jakitateaz eta antzeaz ez ar beraz aho betheka; izaitekotz, ukan argiez egon ikharetan.

       Zer-nahi badakizula eta kasko ona duzula iduri balin bazaitzu, ez dakizunik biziki gehiago badela jakin zazu. Kopeta ez goregi altxa; aithor izaitekotz deusik ez dakizula. Huni edo hari nagusi zirela zendako uste duzu, zu baino jakintsuagorik eta Jainkoaren legeetan trebeagorik hoinbertze izanki-ta bazterretan?

       Zure onetan zerbait jakin nahi duzu eta ikasi? Izan zite gordegura eta deus ez zirela utz zazu jendea erraiterat.

 

       4. Huna erakaspen handien eta beharrena: nork bere buruaren ezagutzea eta hastiatzea. Nork bere buruaren gutiestea eta bertzeenaren bethi handiestea: hori, hori gain gainetik zuhur eta saindu izaitea.

       Norbait ikusten bazinu ere agerian huts baten egiten, huts hori handia izanikan ere, zeure burua ez zinuke hobetzat iduki behar, ez baitakizu noiz arte diraukezun ongian zuhauk. Guziak erorkor, bainan sinets zu baino ahulagorik ez dela nehor.

 

 

3. KAPITULUA

 

Egiaren erakaspenaz.

 

       1. Dohatsu Egia bera duena erakasle; Egia, ez itxuraz eta hitz joankorrez, bainan den bezala ikasten duena!

       Gure gogo-bihotzek enganatzen gituzte maiz, behakoa labur baitute.

       Gauza gorde batzu jakin beharrez ibiltzetik zer dukegu? Ezjakinaz ez gitazke berdin Jainkoaren begietan hobendun.

       Zer zorokeria, gauza beharrenak bazterrerat utzirik, alferren eta galgarrien ondotik ibiltzea! Begiak ba eta ez dugu ikusten; jakintsuen arteko eztabadez zergatik axola gu?

       Bethiereko Hitza edo Berboa entzuten duena, asko eztabada alferretarik kanpo dago. Guzien ithurburua da Berboa; eta izaite guziak hartaz bakharrik dira mintzo, hura baita guzien hastapen, guhauri mintzo zaikuna.

       Hura gabe nehork deus ez du aditzen; nehork ez zuzenki jujatzen.

       Oro Berboari itzultzen dituena, oro Berboaren ganat bihurtzen, oro Berboaren baitan ikusten, bihotza azkar dagoke hura bai eta bakean Jainkoa baitan.

       O Jainko ziren Egia, bat nezazu zurekin bethiereko amodioan. Asko gauzen irakurtzea eta entzutea hastio zait; zu baitan daude nik nahi eta lehiatzen ditutanak oro. Ixil bedite jakintsu guziak, ixil kreatura guziak zure aitzinean: bakharrik zu mintza zakizkit.

 

       2. Zonbat ere baita bilduago norbait eta bihotzez lañoago, hanbatez du hak nekerik gabe gehiago eta barnago aditzen, haren adimenduak zerutik baitauka bere argia. Garbi, laño eta bakean dagon bihotza ez du lan hanitzak barreiatzen, den guzia Jainkoaren ospearentzat duelakotz egiten eta bere buruarekilako estekarik gabe bizitzerat lehiatzen delakotz.

       Zure bihotzeko khar basak baino gehiago, zerk zitu koropilatzen eta nahasten?

       Gizon zuhur khartsuak bere egitekoak gogoan ontsa orhatzen ditu, kanporat ager aitzin. Ez dabil hura norat ixurki harat errexki, bainan non zer den zuzen eta harat du jotzen.

       Bere buruaren hezterat lehiatzen denak baino gudu bortitzagorik nork du? Gure buruaren garaitzea, egunetik egunerat hartaz jabeagotzea eta egun oroz ongian urrats baten egitea, ontsalaz horra zer behar litaken gure lana.

 

       3. Lur huntako zerek, nahi bezain onak eta itzal-gabeak izanikan ere, zerbait buztan tzar badakarte denek, eta gure argi guziek zerbait ilhunbe.

       Bere burua den bezain xume ezagutzen duena, Jainkoaren ganat joaki, zer-nahi ikasi beharrez dabilana baino xuxenago. Lañoki ikastea eta jakitea ez da berez tzarra; on da eta Jainkoaren gogorako; kontzientzia zuzena eta bizitze saindua haatik bethi hobe. Bainan hanitzak ontsa bizitzerat baino lehiatuago baitira ikasterat, hortakotz dira maiz bidetik makurtzen, beren lanetik uzta guti edo batere ez dutela biltzen.

 

       4. O! ikasteko bezanbat su baginu gure baitako azturen errotik jalgitzeko eta hek utzi lekuan bertutearen finkatzeko, ez bide litake jendearen artean hoinbertze gaixtakeria eta gaitzbide, ez eta komentuetan hoinbertze ezazolkeria!

       Segur, jujamendu egunean Jainkoak ez dauku zer irakurtu dugun galdaturen, bainan ba zer dugun egin; ez eta zoin ontsa mintzatu giren, bainan ba saindutzeko zer dugun obratu.

       Erradazu: non dira orai, bizi zirelarik eta jakitatean trebe, hain ontsa ezagutu ditutzun jakintsu eta erakasle hek guziak? Heien ontasunak jadanik bertzeen eskuetan dira, eta hetaz orhoitzen ere direnetz nago. Bizi zireno zerbait iduri zuten eta orai nehork ez ditu aiphatzen ere.

 

       5. Oi munduko loria, zoin laster eroria! Heien bizi-moldea, zuten jakitatearen bethe izan balitz,       orduan zuketen orduan behar bezala ikasi eta erakatsi!

       Jakitate alferren bidez mundu huntan zonbat den galtzen, Jainkoaren zerbitzuko axola guti dutelakotz! Xume baino nahiago baitute handi, hortakotz dira beren gogoeta alferretan galtzen.

       Egiazki handi, karitate handia duena! Egiazki handi, bere burra xumetzat eta ohore guziak ezdeustzat dauzkana!

       Egiazki zuhur, Jesus beretzea gatik, lurreko zer guziak lohitzat dauzkana! Egiazki jakintsu handi, bere nahiari uko eginik, Jainkoarena bethetzen duena!

 

 

4. KAPITULUA

 

Egitekoetan behar den zuhurtzi.

 

       1. Entzuten edo asmatzen ditugun guziak ez dira sinestekoak, bainan artharekin eta aizinarekin haztatu behar dira denak, Jainkoak egin litzazken bezala.

       Deitoragarri ez denetz! bertzeetaz dioten gaizkia maiz ongia baino errexkiago sinesten dugu, hain gira ahulak. Bainan gizon osoki zuzenek nekez sinesten dituzte entzun guziak, baitakite gaizkirat lerrakor dela gizona eta bere solasetan arin.

 

       2. Gain gainetik zuhur, bere egitekoetan lasterregi ez doana eta bere asmuetan buru-gogor ez dena! Berdin zuhur, edozoinen elheak sinesten ez dituena, eta entzunak edo sinetsiak bertzeen beharrietarat abian husten ez dituena!

       Galda kontseilu gizon zuhur eta zuzener; zuhauk asmatuer eta amestuer uko eginik, bilha zu baino hobeen argiak.

       Bizitze onak du gizona Jainkoaren arabera zuhurtzen, ikusiek ikusi arau dutelarik argitzen. Nor bere baitan umilago eta Jainkoaren menago, hanbat ere hura zuhurtziaz eta bakez orotan betheago.

 

 

5. KAPITULUA

 

Liburu Sainduen irakurtzeaz.

 

       1. Liburu Sainduetan egia behar da bilhatu, ez hizkuntzaren ederra. Liburu Sainduak heien egileen gogo berarekin behar dira irakurri. Hetan mintzaiaren goxotasuna baino gehiago gure ona behar dugu bilhatu.

       Atsegin berarekin irakurri behar ditugu liburu khartsuak eta xumeak, nola liburu eder jakintzazkoak. Ez beha liburuaren egilea jakintsua den ala ez; irakur xoilki egia maitez. Ez beha erraileari, beha erranari.

       Gizona iragankor, Jaunaren egia aldiz bethierekoa.

 

       2. Nehor berexi gabe, asko gisaz mintzo zaiku Jainkoa.

       Liburu Sainduen irakurtzean, gure begi-luzeek daukute maiz egiten kalte, sobera nahi baitugu behatu eta bahetu, aitzina joan behar ginukelarik gelditu gabe.

       Liburu Sainduen esnea nahi baduzu xurgatu, irakur umilki, lañoki eta fedeekin, jakintsu agertzeko gutizia izpirik gabe. Sainduer galda gogotik zer dioten eta hek errana ixilik entzun. Ez gutiz utz zahar hitzak, ez baitira itsurat erranak izan.

 

 

6. KAPITULUA

 

Azturez.

 

       1. Haizu ez den negurrian zerbait gutiziatzen duen gizona, laster asaldatzen.

       Urgulutsuak eta zikoitzak nehon ez dute onik; aberastasunari bihotzez uko eginik dagona eta gizon umila, bake nasaiaren jabe dira.

       Bere azturak osoki heziak ez dituenak, laster duke gudu eta den gutienekotzat behaztopatzen da.

 

       2. Bihotzez ahul eta, oldez edo moldez, oraino gorputzaren irritsen meneko denak, bai eta lur huntako zeretarat ukurturik dagonak, gutizia lurtiarrer nekez du uko egiten osoki. Hortakotz dago hits, heietarik urruntzen denean; errexki khexatzen ere ba, norbaitek ihardukitzen badio. Bainan gogoan zuena beretzen badu, abian har batek kitzikatzen dio bihotza, zeren den bere azturari jarraiki: bilhatzen zuen bakea ez dio eman.

       Azturer ihardukiz da bihotzeratzen egiazko bakea, ez bere burua azturer utziz. Bakerik ez da beraz haragiaren meneko den gizona baitan, ez eta ere kanpoko gauzetarat ixuria dagon bihotzean; bakea bere arimaren ona bilhatzen duen gizon khartsuak du bakharrik.

 

 

7. KAPITULUA

 

Esperantza alferrari eta urguluari

behar dela ihes egin.

 

       1. Bere esperantza gizonetan eta lurreko zeretan jartzen duen gizona, gizon ezdeusa.

       Ez ahalge izan bertzeen zerbitzatzeaz Jesusen gatik, ez eta pobre agertzeaz.

       Ez fida zuhauri; jar zure esperantza Jainkoa baitan. Zure ahala egizu zuk; zure nahikunde ona lagunduko du Jainkoak. Ez fida zure jakitateari ez nehoren antzeari, bainan ba Jainkoaren graziari, umilak altxatzen eta urgulutsuak aphaltzen dituen Jainkoari.

 

       2. Ez ar espantuka zure ontasunez, aberatsa bazira; ez eta zure adiskideez, jende handietarik direlakotz; jar zure ohorea guzien emaile den eta oroz gainetik bera, den guzia, eman nahi duen Jainkoa baitan.

       Zure gorputzaren irazkiaz eta itxura ederraz ez egon hanturik, eritasun txar batek aurtik eta pirtzil baitezazke. Zure antzeaz edo adimenduaz ez ukan urgulurik, Jainkoari gaitzi ez dakion; dukezun ongia Jainkoak emana duzu dena.

 

       3. Bertzeak baino hobea zirela ez uste ukan, bihotzen berri dakien Jainkoak bertzeak baino tzarrago aurki ez zitzan. Ez urgulutan sar zure obra onen gatik, bertzelakoak baitira Jainkoaren jujamenduak eta gizonenak, maiz gizoner laket zaiotena Jainkoari higuin baitzaio.

       Zerbait onik balin baduzu, sinets, umil egoitekotz, zerbait hoberik badutela bertzeek.

       Guzien azpiko jarriz, kalterik ez dukezu; kalte handia aldiz, zure burua bati berari nagusi badaukazu. Gizon umila bethi bakean da; urgulutsuak aldiz bihotza maiz bekaizti du eta khexu.

 

 

8. KAPITULUA

 

Nehorekin ez dela behar adiskidegi.

 

       1. Ez nor-nahiri ager zure bihotza, bainan zure egitekoez mintza zite gizon zuhur eta Jainkoaren beldur denarekin.

       Gazteekin ete arrotzekin bakan egon. Aberatsak ez lausenga; ez izan handikari. Har adiskidetzat jende aphalak eta xumeak, jende khartsuak eta bertutekoak, eta khartsutasunerako gauzez mintza heiekin.

       Emazte nehorekin ez izan adiskidegi, bainan emazte gisako guziak arthamenda Jainkoari. Lehia zite xoilki Jainkoarekin adiskidetzerat eta haren aingeruekin; ez axola jendeen arteko aiphamenaz.

 

       2. Guziak behar dira maitatu, nehorekin ez adiskidegitu.

       Askotan, omen ona duelarik, arrotz batek urrunerat distiratzen dautzu, zu hurbiltzearekin ttanpalahara bere dirdira histen zaiona.

       Noiz edo noiz gure adiskidetasuna bertzeer laket zaiotela uste dugu, gure eskaser ohartzen diren ber, hastiatzen gituztelarik.

 

 

9. KAPITULUA

 

Bat-bederak bere burujopeari uko egiteaz.

 

       1. On baino hobe da norbaiten azpiko egoitea, buruzagi baten ukaitea eta nor bere buruaren nagusi ez izaitea. Jaun baino biziki segurago da sehi bizitzea. Asko jende beren onez baino ezin-bertzeagoz daude sehi; holakoak atsegabean bizi dira eta ezdeustzat errangura.

       Sehigoa, Jainkoaren gatik, bihotz onez onhartzen ez duteno, ez ditazke beren arimaren nagusi.

       Jo hunat ala jo harat, nehon onik ez dukezu, non ez ziren norbaiten meneko jartzen. Tokiz aldatzeko ametsek eta bertze nonbait hobeki izaiteko usteak hanitz jende enganatu ditu.

 

       2. Egia segur, nor bere asmuen arabera gogotik ari dela eta gogo bereko jendeak maiteago dituela. Bainan Jainkoa gure artean bada, gure asmuer uko egin behar diotegu noiztenka, bakearen onetan.

       Nor da othe aski zuhur, guzien osoki jakiteko? Zuhauk asmatuer beraz ez sobera fida; entzun gogotik bertzeek zer dioten. Zuk asmatua zuzena bazen eta Jainkoaren gatik utzi baduzu, bertze bati jarraikitzeko, on gehiago baizik ez dukezu utzirik.

 

       3. Maiz entzunik nago, kontseilu emaitea baino, entzutea eta hartzea dela segurago. Zuzena ditake nor-bederaren iduripena; urgulutsu halere eta thematsu, bertzeenerat, berdin zuhurra delarik onez onean, jausten ez dena.

 

 

10. KAPITULUA

 

Elhasturitik baztertzeaz.

 

       1. Urrunt, ahal bezanbatean, gizonen arteko elhe-harrabotsetik, munduko zerez solastatzeak kalte handia baitakar, xede hoberenarekin eginik ere. Alabainan urguluak laster beretzen gitu eta zikintzen.

       Askotan nahiagoko nuken ixilik egonik eta gizonen artean ez izanik. Zertako bada hain gogotik ari gira elheka eta solasean, maizenik arima zauritan baizik ez girenaz geroz elgarretarik berexten? Zertako? zeren, elheka elgarri, elgar kontsolatzea baitugu bilhatzen, eta gure bihotz, asko gogoetek leherturik daukatena, nahi baitugu arinduz jabaldu. Atseginekin elgarri erraiten dugu orduan eta elgarrekin asmatzen zer dugun maite edo gutizia, edo zer hastio. Bainan ondikotz alferretan eta debaldetan ardura. Ezen kanpoan bildu kontsolamenduek bihotzeko kontsolamenduer eta Jainkoarener kalte handia dakarte.

 

       2. Behar dugu beraz ernerik egon eta othoitz egin, gure egunen ez galtzekotz. Mintzatzerat haizu bazira eta mintzatzea gisa bada, ongirat deramaten gauzez mintzatu behar zira. Gaizki usatuak girelakotz eta bertuteen biltzerat ezazol, gira gehienik hain mihilazo.

       Bizkitartean, bertutean aitzinatzeko, on baino hobe, bereziki gogoz eta bihotzez bat Jainkoa baitan egiten duten jende khartsuen arteko solasak.

 

 

11. KAPITULUA

 

Bakearen eta bertutean aitzinatzeko suaren biltzeaz.

 

       1. Bake nasaia ginuke, bertzeek egin eta erranetan ez baginu sudurrik sartzen, eta gure egitekoez baizik ez baginu axolarik. Bakea nondik nola luke luzaz bertzeen egitekoetan sudurra sarturik daukanak; bere hartarik kanpo ausagailuketa dabilanak; bere baitan guti edo bakan biltzen denak?

       Dohatsu lañoak, bake nasaia baitukete!

 

       2. Zendako dira batzu osoki saindutu eta othoitzari hola josi? Gutizia lurtiar guzien osoki hiltzerat bermatu direlakotz: hola beren bihotz guziaz Jainkoarekilakatu baitira, eta beren arimaren onari garbiki lotu.

       Gure jaidura tzarrek sobera hartzen gituzte gu eta gauza iragankorrek sobera koropilatzen. Aztura bat bakan dugu osoki garaitzen, eta egun oroz bertutean aitzineko ez dugu griñarik; hortakotz gaude ephel eta hotz.

 

       3. Gure buruari osoki uko egina baginio, eta bihotzean deus poxelurik ez baginu, orduan Jainkoarekilako bitarteaz ontsa goza ginitazke, eta haren begirestea zoin den gozo baginakike aphur bat. Poxelu egiten daukun gauza bakharra eta handiena: gure aztura eta nahikari tzarren ez heztea eta Sainduen bide arruntari lotzerat ez lehiatzea. Den atsegaberik ttipiena dathorla, abian, lotsaturik sobera, gizonen kontsolamenduen ondotik gabiltza.

 

       4. Gizon bihozdunen pare, guduan tente egoiterat lehiatzen bagina, berehala lathorke Jainkoa gure laguntzerat. Nagusituren gitzaizkotelakotan, guduak igortzen dauzkigun Jainko Jauna gure laguntzerat dago bethi, azkarki gudukatzen bagira eta haren laguntzari fidatzen.

       Erlisioneko erakaspen eta eginbideen axalari balin bagaude xoilki eta bertutea hortan badugu jartzen, dukegun khartsutasuna laster itzaliko da. Gaitza errotik motz dezagun, gure azturetarik bihotza garbitu ondoan, bake osoaz jabe gitezen.

 

       5. Urthe bakotx, aztura bat idokitzen baginu, laster saindu ginitazke ondarra. Aitzitik maiz ohartzen gira hobeak eta garbiagoak ginela, khartsutasunari lotu berrian handik zonbait urtheen buruan baino.

       Egunetik egunerat khartosuago eta sainduago behar ginitazke, bainan ora¡ asko zaiku hastean ginuen sutik pindarño baten begiratzea. Hastean den gutien indarra egiten baginu, gauza guziak errexki eta gogotik egin ginitzazke.

 

       6. Gaitz da aztura zaharren uztea, gaitzago oraino nor bere nahiaren kontra ibiltzea. Gauza ttipietan eta errexetan zure burua garaitzen ez baduzu, nondik nola eginen dukezu handietan? Zure irritsari iharduk hastetik, jalgi errotik aztura makurra, emeki emeki handiagoetarat ez erortzekotz.

       Oi gogoari emaiten baginu, ontsa ibiliz zer bakea ginuken guhauk eta bertzeek zer atsegina, daukat bertutean aitzinatzeko artha gehixago baginukela!

 

 

12. KAPITULUA

 

Atsegabearen onaz.

 

       1. On dugu, noizetik noizerat, atsegabe eta nahigabe zonbaiten jasaitea, gizona bere-baitaratzen baitute ardura, gogoratzen diotelakotz bidekari bat dela eta lur huntako zeretarik ez duela igurikatzeko deus.

       Artetan aiherkunde zonbaiten jasaitea on dugu; on ere, bertzeek gu baitan behar ez bezalako zer asko eta eskasia badela uste ukan dezaten, gu xede hoberenekin eta zuzenki bagabiltza ere. Nahigabe hoik maiz on ditugu umil egoiteko eta urgulutik begiratzeko: gizonek erdeinatzen gituztelarik eta ez direlarik guri fida, orduan dugu Jainkoa gure bihotzaren lekukotzat nahiago.

 

       2. Hortakotz gizonak behar luke Jainkoari hainbertzetaraino bermatu non, ez bailuke gizonen kontsolamenduen ondotik ibiltzerik. Xede oneko gizonari sor dakiola nahigabe, tentazione, gogoeta tzar, orduan da ohartzen Jainkoaren zer beharra duen: Jainkoa gabe ongi ttipienaren egiteko ez dela. Orduan ere da histen eta hasperenka othoitzari lotzen, jasaiten dituen atsegabeen gatik. Orduan luzazegi bizitzea hastio du, herioari minki hel egiten dio, hil bezain laster Jesusekin izaitea gatik. Orduan ere da ohartzen ontsa lur huntan ezin ditakela sosegu ez bake osorik.

 

 

13. KAPITULUA

 

Tentazioneari gogor egiteaz.

 

       1. Mundu huntan gireno, atsegaberik eta gudurik gabe ezin gitazke izan. Hortakotz zion Job gizon sainduak: gizonaren bizia bururen buru da gudu.

       Beraz nork bere guduer buruz erne behar luke izan eta atzarririk othoitz egin, nondik lot aurki ez diezon debruak, debrua nehoiz ez baitago lo, bainan itzulika baitabil nor ausik. Nehor ez da hain saindu non ez duen noiztenka gudu; osoki tentazionerik gabe ezin gitazke.

 

       2. Guduak badira bizkitartean, gizonari maiz on handia dakartenak, nahi bezain akitgarriak eta dorpeak izanikan ere, gizona aphaltzen dutelakotz, garbitzen, trebatzen.

       Hanitz atsegabe eta gudu izanik daude saindu guziak eta bertutean aitzinatzeko baliatu zaizkote. Tentazioneak ezin jasan dituztenak aldiz, madarikatu izan dira eta galdu. Ordena hain saindurik ez da, ez toki hain gorderik, non ez den gudurik eta nahigaberik.

 

       3. Bizi deno, gizonik ez da osoki tentazionerik gabe, tentazioneak baduelakotz gu baitan hazkurri, jaidura tzarrez baikira sortzetik orhatuak. Gudu bat edo nahigabe bat itzal, bertze bat dathor; bethi badukegu zer jasan, gure lehenbiziko dohatsutasuna galdua dugunaz geroztik.

       Askok beren baitako gerlari ihes egitea bilhatzen dute, barnago baizik ez baitira han sartzen. Tentazionea ezin dezakegu garait ihes eginez bakharrik; jasankor izanez eta egiazki umil, gitazke etsai guzier nagusi.

 

       4. Erroak utzirik, gaizkiari axaletik baizik aztaparka lotzen ez dena, bertutean guti aitzinatuko da. Tentazioneak lasterrago bihurturen zaizko berriz eta gogorkiago dute joko.

       Khexatuz eta gogorki ihardukiz baino errexkiago, tentazioneak urrunduko ditutzu jasankor izanez eta, Jainkoaren laguntzarekin batean, iraunkor. Tentazionetan galda kontseilu maizago; tentazionetan denaren alderat ez izan muthiri, izaitekotz kontseilu emozu, zuhauri emaitea nahi zinuken bezala.

 

       5. Tentazione gaixto guzien ithurburua, bihotzaren ahulezia eta Jainkoaren alderateko fidantza ttipia: uhinek lemarik gabeko itsas-untzia harat eta hunat derabilaten bezala, tentazioneek berdin baiterabilate gizon ahul bere xedetan ez dagona.

       Suak frogatzen burdina; gizon zuzena tentazioneak. Gure ahala zonbatekoa baikaude maiz; tentazioneak dauku erakusten haren bethea. Atzar egoiteko dugu bizkitartean, guziz tentazionea jazartzerakoan: etsaia errexkiago garaituko dugu, arimaren barnerat sartzerat ez utziz, eta athea jo orduko hak, athean berean oldartzen bagitzaizkio.

       Hortakotz dio norbaitek: iharduk gaitzari, erroak egin aitzin; beranduz, sendagailu guziak debalde. Badathorkigu lehenik gogoeta bat, laster gu baitan itxura bat hartzen duena; gero itxura hortan nahaspilatzen zaiku bihotza; azkenekotz dathorkigu higidura tzarra, eta baimena. Etsai maltzurra hola sartzen da baratxe baratxe, hastetik ez gitzaizkolakotz bihurtzen. Nor-bera zonbat ere baita oldartzerat uzkurrago, hanbatez da egunetik egunerat ahulago; etsaia aldiz azkarrago.

 

       6. Batzuek zuzen-biderat itzuli berrian dituzte tentazione bortitzenak; bertze batzuek aldiz zuzenbidean gogortu direlarik. Bertze zonbaitek kasik bizi guzia guduka deramate; bakhar batzuer arinki zaizkote tentazioneak jazartzen; hoik oro Jainko guziz zuhur eta zuzenak nola duen nahi: Jainkoak bat-bederaren heinari eta merezimenduer baitiote behatzen, denak bere hautetsien onetan egi ten dituela.

 

       7. Ez dugu zeren etsi tentazionea jitearekin; izaitekotz, Jainkoa behar dugu are khartsukiago othoiztu, herstura guzietan gure laguntzerat jauts dadin. Jondoni Paulok diona: probetxurekin jalgiko gitu hortik, garaitzeko ahala emanik. Tentazione eta nahigabe guzietan beraz, Jainkoaren eskupean aphal dezagun burua, bihotzez umilak baititu Jaunak goratuko eta salbatuko.

 

       8. Tentazione eta nahigabeetan du gizonak ikusten nondik zertaratua den: hoitan da merezimendua handitzen eta bertutea hobeki agertzen. On eta khartsu izaitea ez da gaitz, nekerik gabe bizi denean; bainan, atsegabea jitearekin, bere burua umilki jasaiten duena, bertutean aitzinatzeari badagoke.

       Batzuek tentazione handienak garaitzen dituzte, egun orotako ttipietan behaztopatzen direnak; tentazione ttipietan hain ahul izaiteak umiliaturik, handietan beren indarrer sekula ez ditezen fida.

 

 

14. KAPITULUA

 

Nehor ez dela ausartziarekin jujatu behar.

 

       1. Beha ontsa zuhauren buruari, eta bertzeek eginen jujatzetik begira. Bertzeak jujatuz, alferretan akitzen da gizona, ardura enganatzen eta hutsean errexki erortzen. Aitzitik, bere barnea ikertzen eta jujatzen duena, bethi irabazitan doa.

       Gure bihotzaren goiti-beheitien arabera jujatzen dugu bethi kasik, eta, gure burua maitez, errexki baztertzen gira egiaren ganik. Gure xede eta gutiziak Jainkoarekilakoak balira bethi, gure jiteari ez doazkon gauzez ez ginitazke hain errexki asalda. Bainan maiz gu baitan gorderik daukagun edo kanpotik gutarat jin zerbaitek, makur geramatza gu ere.

       2. Hanitzek egintza guzietan beren burua dute bilhatzen gordeka; hori, berek jakin gabean. Bakean direla iduri dute oraino, gauzak beren gogo-bihotzen arabera doatzino. Bainan kaskoan dutenaz bertzerik gerta dakiotela, abian asaldatzen dira eta histen.

       Ez direlakotz jite eta gogo berekoak, elgarren artean hizkatzen dira arduraxko bai adiskide bai herritarrak, fraile, serorak, nola gizon emazte othoitz-zaleak.

       Aztura zahar bat nekez galtzen; nork berak ikusi hartarik urrunago nehor ez gogotik johan.

       Jesus Jaunaren laguntza boteretsuari baino gehiago zure adimenduari eta antzeari bermatzen bazira, bakan eta berant baizik ez dukezu haren argirik, zeren Jainkoak bere azpiko nahi baikitu osoki, eta, amodio suhar baten bidez, dituzkegun argi guziez gorago altxatu.

 

 

15. KAPITULUA

 

Karitatezko obrez.

 

       1. Deuseren ez nehoren amodioz, gaizkirik ez egin. Bainan, noiz edo noiz, has¡ obra on bat gerokotzat utz ditake, beharrezko zerbitzu baten egiteko; halaber bertze obra hobe bati lotzeko. Bide hortaz obra ona ez da galtzen, baizik handituz hobetzen.

       Karitaterik gabeko obra edozoin, deusetako ez on; Jainkoa maitez eginek, aldiz, onik baizik ez dute, xumeenak eta herrestenak izanikan ere. Zer ari giren, zertako baino, Jainkoak gutiago behatzen du.

 

       2. Hanitz du egiten, hanitz maite duenak; hanitz halaber, egiten duen hura ontsa duenak egiten. Bere buruari uko eginik bertzeentzat artzea, ederki. Maiz uste dugu bertzeak maitez ari girela, gure burua maitez ari girelarik; gure jaidura tzar, nahikunde makur, sari baten esperantza, ontsa izaiteko gutizia, bakan dira itzaltzen.

 

       3. Jainkoa egiazki eta osoki maite duenak, bere burua deusetan ez du bilhatzen; orotan haren gutizia bakharra Jainkoaren ospea da. Nehorentzat ez da bekaizti, ez dabilalakotz bere atseginaren ez eta bere baitako zorionaren ondotik; oroz lehen, Jainkoa baitan dohatsu izaiteaz da gose. Nehor ez dauka ontasun izpiren ithurburu, bainan oro Jainkoari dakartza, Jainkoa delakotz ontasun guzien ithurburua eta Jainkoa baitan dutelakotz saindu guziek bake eta zorion aurkitzen.

       Jainkoarentzat amodio pindarño bat bera lukeena, laster ohar litake munduko zerak hutsal eta ezdeusak direla.

 

 

16. KAPITULUA

 

Bertzeen itzalen jasaiteaz.

 

       1. Gure ala bertzeen baitan ezin zuzent ditzazkegunak, pazientziarekin ditzagun jasan, Jainkoak bertzela antolatu arte. Sinets zeure frogarentzat eta pazientziarentzat hola dela hobe, ezen, pazientziarik gabe, gure merezimenduek ez lukete hazta handirik.

       Halere holako hersturan Jainkoa duzu minki othoizteko, zure laguntzerat aphal dadin eta horren umilki jasaiteko ahala eman diezazun.

 

       2. Norbait, behin edo bertze abisatu ondoan, ez bada zure hartarat erortzen, harekin ez gehiago hizka, bainan bego auzia Jainkoaren gain: Jainkoaren nahia eta ospea egin ditezen bere zerbitzari guzietan, badakielakotz berak gaizkiaren oneratzen.

       Bertzeen itzalen eta hutsen pazientziarekin jasaiterat lehia zite, zuhauk bertzeer nasaiki emaiten baitiozute zer jasan. Zeure burua nahi bezala ezin molda-ta, bertzeak nola nahi ditutzu zure gogorat moldatu? Bertzeak itzalik gabe ikusteaz atsegin duzu, zeureer ez ordean uko egiten.

 

       3. Bertzeak nahi ditugu bide zuzenean garrazki ezarri, bainan guhauk erasien entzutea ere ez onhartzen. Bertzeek esku sobera ukan dezaten hastio zaiku; guk bizkitartean galdatuak oro nahi. Bertzeak nahi ditugu tinki tinkia atxikiak ikusi, guretzat denak haizu nahi ditugularik.

       Hoietarik ageri da beraz zoin bakan nahi ditugun bertzeak gure ozka berean ikusi. Guziak itzalik gabeak balira, Jainkoarentzat non noren ganik zer ginuke jasaiteko?

 

       4. Bainan Jainkoak bertzela du egin, elgar jasaiten dezagun ikas: nork bere jasaitekoa badu: nehor ez da itzal gabekorik; nehor ez osoki berez bere doakenik; nehor ez bere doi denik; nehor ez beretzat aski zuhur. Jasan dezagun beraz elgar, elgar kontsola, elgar lagunt, argi, abisa.

       Atsegabeetan da hobekienik ageri gizona. Ez gituzte bailezpada ahultzen atsegabeek, ba ordean erakusten nolakoak giren.

 

 

17. KAPITULUA

 

Komentuetako bizitzeaz.

 

       1. Zure buruaren garaitzen behar duzu ikasi, bertzeekin ados eta bakean nahi bazira bizi. Ez da guti komentuan bizitzea, han aharrarik gabe egoitea, eta hil arte bide zuzenean irautea. Dohatsu, han sainduki bizi dena eta bere bizia heriotze on bateratzen duena!

       Bertutean nahi baduzu gogortu eta aitzinatu, orhoit lur gainean bidekari zirela eta zure egiazko egoitza zerua dela. Zure burua behar duzu Jesusen gatik erhotzat iduki, bizi khartsu bat nahi baduzu ereman.

 

       2. Jauntzia eta buruko koroa guti dira ari; egiazki khartsu izaiteko, bizi-moldea da behar oneratu eta azturak zaphatu.

       Jainkoaz eta bere arimaren salbatzeaz bertzerik bilhatzen duenak, atsegaberik eta bihozminik baizik ezin dezake bil. Bertzeen meneko xume xume izaiterat lehiatzen ez denak, ez dirauke luzaz bakean.

       Zerbitzari, jina zira, ez nagusi. Jakin zazu nahigabetarat eta lanerat deitua zirela, ez pausarat edo solas alferretarat. Komentuan frogatzen da beraz gizona, urhea labean bezala. Komentuan nehork ezin dezake iraun, non ez duen osoki bere bihotza Jainkoaren gatik aphaldu gogo.

 

 

18. KAPITULUA

 

Sainduek eman erakuspenez.

 

       1. Beha hain osoki saindu eta khartsu izan direnek eman erakuspen sanoer; ikusiko duzu deus guti dela, edo deus ez, zuk egiten duzuna. Ondikotz zer da zure bizia heienaren aldean? Sainduek eta Jesusen adiskideek Jainkoa zerbitzatu dute, izan zitezen ala gose eta egarri, ala hotz eta buluz, ala lanez ithoak eta unhatuak, ala beilari eta barur, ala othoitzari eta gogoeta sainduer josiak, ala laido eta nahigabeen pean lehertuak.

 

       2. Oi zonbat atsegabe dorpe jasanik dauden apostoluak, martirak, kobesorrak, birjinak eta Jesusen urratser jarraiki diren bertze guziak! Alabainan beren bizia higuin ukan dute mundu huntan, bethiereko biziaz jabetzeko.

       Oi zer bizi hertsia eta nekatua, bortuetako sainduen bizia! Zer gudu luzeak eta bortitzak jasan dituzten! Etsaia zoin ardura eta saminki oldartu zaioten! Zer othoitz jarraiki eta khartsuak dituzten Jainkoari eskaini! Zer barur garratzak egin!

 

       3. Egunak lanean, eta gauak othoitzean; lanean ari zirelarik ere, gogoa bethi othoitzari. Gau-egunak probetxurekin higatzen zituzten; Jainkoarekilako orenak laburrak zaizkoten; eta Jainkoari othoitzean egoiteak eman atseginarekin, ahanzten ere zituzten gorputzaren behar beharrenak.

       Aberastasun, kargu, ohore, adiskide eta ahaide guzier uko eginik zauden; munduaren ganik ez zuten deusik nahi, bizitzeko behar den hura doi-doia zuten hartzen; gorputza arthatzen zutelarik ere, ezinbertzez eta hasperenka.

 

       4. Lurreko ontasunez gabeturik zauden beraz, bainan graziaz eta bertutez zoin aberats! Itxuraz ororen eskasian, bainan bihotza Jainkoaren graziak eta kontsolamenduek azkarturik. Munduari arrotz, bainan Jainkoarekin adiskide min. Beren burua ezdeus zaukaten eta mundutiarren trufa-bazka, bainan Jainkoak negurrian goresten zituen eta minki maite.

       Egiazki umil ziren, bertzeen azpiko lañoki bizi. Jasankor ziren eta karitatez betheak, eta hola egun oroz bertutean aitzinatuz bazoatzin, Jainkoaren ganik grazia nasaienak ardiesten zituztela.

       Jainkoak giristino guzier baititu erakuspentzat eman, sainduek bertuteari buruz behar gituzte sustatu, jende ephelek ezazolkeriari buruz baino azkarkiago.

 

       5. O zer komentuetako guzien kharra, sortu zelarik heien ordena! Heien othoitzen beroa! Heien bertutearen sua! Beren egitekoen burutik buru bethetzeko zer lehia! Beren buruzagientzat zer herabea eta jauspena!

       Utzi dauzkiguten hatzak hor dira lekuko oraino, zer gizon saindu eta bertutekoak izan diren, azkarki gudukatuz nola duten mundua oinkatu.

       Handi zaiku orai, eman hitzaren ez jatea, eta hartu uztarriaren khexatu gabe jasaitea.

 

       6. Oi gure oraiko epheltasuna eta ezazolkeria; hastean ginuen kharra zoin laster hil zaikun, orai hain baikira ephel eta nagi non bizitzea bera hastio baitugu.

       Bertutean aitzinatzeko zure lehia ez ahal da osoki hilen, saindu khartsu hoien obren orhoitzapenaz hain ardura berotu ondoan.

 

 

19. KAPITULUA

 

Jende Khartsuaren egitekoez.

 

       1. Egiazko jende khartsua! bertute guziez dadila jabe, kanpoz iduri duen bezalakoa izan dadila barnez. Eta oraino kanpoz iduri duen baino biziki sainduago behar da barnez, Jainkoa dugulakotz behari: non-nahi izan, haren ahalge behar gira gain gainetik eta haren aitzinean ibili aingeruak bezain garbi.

       Gure xede onak egun oroz behar ditugu berritu eta gure kharra piztu, khartsutasunari egun beretik lotuak bagina bezala, Jainkoari diogula: nere xede onetan eta zure zerbitzuan lagunt nezazu, Jauna; egizu errotik has nadin egun, egun arte deusik ez baitut egin.

 

       2. Hartu xedeen azkarraren arabera ohi gira aitzinatzen bertutean: aitzinatu nahi dena, pikoz ari behar da.

       Xede azkarrak hartzen dituena bera maiz erortzen bada, zer othe, bakan edo ahulki hartzen dituena? Xedeer ez jarraikitzea bizkitartean gertatzen da asko moldez, eta gure egitekoetan hutsik ttipienari ondorio makurra darraio.

       Hartu xedeen bethetzeko, beren zuhurtziari baino gehiago Jainkoaren graziari daude sainduak; zernahi gerta, Jainkoari fida dira bethi. Alabainan gizonak hartzen du xede, bainan Jainkoak ditu bere nahitarat antolatzen gauzak, eta gizona bere bideez ez da nagusi.

 

       3. Jainkoa maitez edo lagunaren onetan, gure egitekoetarik bat huts-egiten badugu noizean behin, huts hori geroxago errexki bethetzen ahal dugu. Bainan huts hori nagikeriaz edo ezazolkeriaz egiten badugu, guti edo aski hobendun gira eta ondorio tzarrak dakarzke.

       Indar egin dezagun beraz ahal bezanbatean; askotan, berdin, eroriko gira errexki. Halere xede bat edo bertze behar dugu bethi hartu, guziz poxeluenik ditugun gauzen urruntzeko. Artha berarekin behar ditugu kanpoa eta barnea aphaindu, biak baitezpadakoak baitira bertutean aitzinatzeko.

 

       4. Ezin bazitazke zeure baitan bildurik egon alderat, bil bederen noiztenka, gutienetik egunean behin: goizean edo arratsean. Xedeak har goizean eta zer egin duzun iker arratsean, iker nolakoak izan diren zure elheak, obrak eta gogoak, hoietan baititutzu segur Jainkoa eta laguna maizenik laidoztatu.

       Gizon bati doakon bezala, debruaren maltzurkeriari ihardukitzeko zaude ernerik; neurt jan-edanak eta errexkiago heziko ditutzu haragiaren nahikeriak.

       Ez egon behinere osoki alferrik, bainan ar bethi zerbait, edo irakurtzen, edo idazten, edo othoitzean, edo guzientzat on den zerbait lanetan. Bizkitartean gorputzeko lan ala jostetak egin negurrirekin, ez baitira guziak guzientzat berdin on.

 

       5. Bertzeekin batean egin behar ez ditugunak ez dira agerian egitekoak, egiteko bereziak hobeki egiten direlakotz lekukorik gabe. Ez izan ere uzkur ororekilako lanetarat, ez eta lan berezietarat ernegi; bainan zure egitekoak eta eginbideak osoki eta leialki bethe ondoan, aizinarik gelditzen bazaitzu, egin zure khartsutasunak galdatzen dautzuna.

       Ezin dezakete denek khartsutasunerako bide bera har: bati doakona bertze bati ez. Bertzalde bide hoien aldatzea laket zaiku, zoin egunez bat, zoin egunez bertzea: hunelako bidea besta egunetan laketago, horrelakoa aste-egunetan. Bide hoitarik batzu tentazione orduetan hartzekoak dira, bertzeak bake eta deskantsu egunetan. Batzu har ditzazkegu ilhun gaudelarik, bertze batzu Jauna baitan botz girenean.

 

       6. Gure khartsutasunezko urratsak besta egunetan berritzekoak dira, eta sainduen laguntza minkiago eskatzekoa. Besta batetik bertzerat arima behar dugu aphaindu, mundu huntarik orduan ilkitzekoak bagina bezala eta bethiereko bestarat heltzekoak. Hola gure bihotza besta egunetan arthazkiago behar dugu aphaindu: khartsukiago ginuzke erabiltzeko gure solasak Jaunarekin, hertsikiago ginuzke bethetzeko gure eginbide guziak, Jainkoa ganik gure nekeen sariaren biltzeko hinkan bagina bezala.

 

       7. Eta hinka hau Jainkoak luzatzen badu, sar dezagun buruan Jainkoak egin tenorean ikusiren dugun zeruaz ez ginela oraino gai, eta hobetzerat lehia giten, mundu huntarik athera baino lehen.

       Dohatsu, dio Jondoni Luc Ebanjelio idazleak, dohatsu Jainkoak jitearekin atzarririk haizemanen duen zerbitzaria! Egiaz derraizuet, bere ontasun guzien jabe ezarriko duela.

 

 

20. KAPITULUA

 

Bakhartasunaren eta ixiltasunaren maitatzeaz.

 

       1. Zure arimaren arthatzeko astia bilha zazu eta orhoit zite ardura Jainkoaren ongi-eginez. Utz ergelkeriak; zure irakur-geiak hauta ontsa, gogo-ausagarri baino bihotz-hunkigarriago izan ditezen.

       Elhasturitik eta harat-hunat alferretarik begiratzen bazira, bai eta elhe purruxken entzutetik, gogoeta sainduentzat aizinarik aski kausituko duzu.

       Gizonen batzarretarik ahal bezanbatean urruntzen ziren saindu handienak; bakhar bakharrik nahiago zuten egon, Jesusen zerbitzatzeko.

 

       2. Beihalakoak zion: gizonen artean izan nizan aldi guziz, eskasago itzuli niz. Horri ohartzen gira gu ere, luzaz elhekatu girelarik. Izariz mintzatzea baino errexago, ixilik egoitea; eta etxean gorderik egoitea ere, kanporaz geroz behar bezala bere buruaren zaintzea baino. Bizitze saindu eta khartsu baterat heldu gogo duenak beraz, Je usekilan baitezpada munduko harrabotsetik urrundu behar du.

       Lanjerik gabe nehor ez ditake kanporat ager, non ez duen gorderik egoitea maite. Izarian nehor ezin mintza, artetan gogo onez ixiltzen ez badaki. Maipuruan jarririk nehor ezin egon segurki, bertze burua berdin laket ez bazaio. Irriskurik gabe nehork ezin mana, non ez duen obeditzen ontsa ikasi. Nehor ez egiazki botz, non ez duen lekukotzat kontzientzia garbi baten argia.

 

       3. Hoik hola, sainduen fidantza Jainkoaren alderateko beldurraz bethea zen; bertutez nahi bezain distirant izan gatik, graziaz nahi bezain aberats, ez ziren gutiago erne eta umil. Tzarrak aitzitik trebe dira, urgulutsu direlakotz eta beren buruari fidegi; bainan azkenean, trebearen trebez, berak enganatzen dira.

       Mundu huntan bake osorik nehoiz ez igurika, komentuan edo bortuan bizirik ere sainduki eta khartsuki.

 

       4. Askotan, beren buruari sobera fidaturik, jendeek saindu handitzat zauzkaten gizonak galbide handienerat erori izan dira. Hortakotz, hanitzek on baino hobe dute, tentazionerik batere gabe bizitzea baino, maiz tentatuak izaitea: hori, beren buruari ez ditezen sobera fida, ez eta urgulutan sar; ez ditezen ere bazterrez bazter ibil kontsolamendu-keta.

       Atsegin iragankorren ondotik nehoiz ibil ez litakeenak, munduaz sekula ez lukeenak axolarik, o zer kontzientzia garbia luken hak! Behar gabeko griña guziak bazter litzazkeenak, bere salbamenduarentzat eta Jainkoarentzat baizik gogorik ez lukeenak, bere esperantza guzia Jainkoa baitan jar lezakeenak, hak luke, hak, bake eta sosegu!

 

       5. Nehor ez da zeruko atseginen gai, non ez duen bere bekatuen urrikia bihotzean artharekin hazten.

       Bihotzaren zolaraino nahi bazira urrikitu, sar zure gelan, munduko harrabotsetik urrunt. Errana den bezala: oheraturik ere, urrikiarekin egizu lo. Kanpoan maizenik gal zinezakeena, zure gelan duzu kausituko. Bakan atheraz da, bakharrik egoitea goxo bilhakatzen; ardura aire hartuz, bakharrik egoiteaz asetzen da jendea. Khartsutasunari lotu berrian, bihotz onez bazaude bakharrik, bakharrik egoitea gero-ta gehiago maitaturen duzu eta atseginekin gozaturen.

 

       6. Ixiltasunean eta bakean du egiten bide arima khartsuak eta Liburu Sainduen mamia ikasten; han du gau oroz, bere arimaren garbitzeko, nigarren ithurria kausitzen; zonbat ere baita munduko harrabotsetik urruntzen, hanbatez izaiteko Jainkoaren adiskide. Bere ahaidetarik beraz eta adiskidetarik urruntzen denari Jainkoa hurbiltzen zaio, bere aingeru-sainduekin.

       Gorderik egoitea eta bere arimaren arthatzea hobe da, ezazol izaitea eta mirakulu egiten artzea baino. Laudagarri, bakan ilkitzen den jende khartsua, gizonetarat agertzea higuin zaiona; gizonik nehor, ikusteko atseginez ikusi nahi ez duena!

 

       7. Zendako nahi duzu ikusi, jabetzea haizu ez zaitzuna? Iragankor mundua eta haren gutiziak.

       Harat eta hunat ibiltzerat ixuriak gira jitez, bainan hola ibilirik zer zaiku gelditzen, kontzientzia zauritu eta bihotz barreiatu batez bertzerik? Alegera ilkitzen dena, maiz hits itzultzen. Bozkariozko gauak, biharamun ilhuna. Lurtiar atsegin edozoin emeki emeki sartzen da bihotzean, dena phereka, eta ondarrerat ausikian hiltzen du.

       Non zer ikus dirozu, ziren tokian ikusten ez duzuna? Horra zerua, lurra, airea, sua eta ura: hoiekin eginak dira guziak.

 

       8. Non zer ikus dirozu, luzaz iraun dezakenik iguzkipean? Zure gutizia guziak betheko ditutzula uste duzu, bainan ez zitazke bortarat hel. Zeure begiez ikusten bazinitu ere denak, zer litake hori, ikuste alfer bat baizik? Goiti begiak, Jainkoari buruz, eta egin othoitz zure bekatu eta ezazolkerientzat. Utz gauza alferrak alferrer; zaude xoilki zu Jainkoak manatuer.

       Hets barnetik zure gelako athea, eta deit zure ganat Jesus maitea. Gelan zaude harekilan: nehon ez duzu halako bakerik aurkituren. Atheratu ez bazina, munduko azantzetarik ez bazinu entzun deus, bakean hobeki zinitazken egon. Zerbait berri entzutean atsegin hartzen duzun ber, nahi-t'ez bihotza nahasirik zira gelditzen.

 

 

21. KAPITULUA

 

Bihotzeko urrikiaz.

 

       1. Bertutean aitzinatu nahi bazira, atxik bihotzean Jainkoaren beldurra; zeure burua ez sobera erein, bainan zure jaidura guziak zaint hertsiki eta bozkario alferrer ihes egin. Urrikia landa zazu bihotzean eta khartsutuko zira. Bihotz barreiatuak galtzeko ohi dituen ontasunak, bihotz urrikituak beretzen ditu.

       Harrigarri da gizona nola ditaken osoki alegera mundu huntan, bidekari bat dela orhoitzearekin, bere arima holako galbide handietan ikustearekin.

 

       2. Bihotzez arin girelakotz eta gure hutsen xuxentzeko nagi, gure arimaren gaitzer ez gitzaizkote ohartzen; bainan maiz, nigar egiteko orde, gure zorokerian irriz gaude. Nehor nehon ez da egiazki libro eta botz, non ez den bihotzez garbi eta Jainkoaren beldur.

       Dohatsu, bihotzaren barreia-bide guziak bazterturik, bere burua urriki saindu baterat bil dezakeena! Dohatsu, bihotza karga edo lohi dezaketen guziak, bere baitarik urruntzen dituena!

       Guduka gizonki: ohidurak ohidura garaitzen baitu. Alde baterat gizonen uzten balin badakizu, gizonek ere zu zeure egitekoen bethetzerat utziko zituzte.

 

       3. Bertzeen zeretan sudurrik ez sar, ez eta ere buruzagien egitekoetan. Zeure buruari beha zorrozki lehenik; adiskideer oilarkatu baino lehen, zuhau zuhauri oldar.

       Ez baduzu jendeen ara egiten, ez sar atsegabetan; gogoari eman ordean gaizki zoatzila, ez zirelakotz Jainkoaren zerbitzari khartsu bati doakon bezain bildu eta gurbil.

       On baino hobe du gizonak, eta maiz segurago, mundu huntan atsegin sobera ez dezan jasta, guziz haragiaren araberakorik. Bainan Jainkoa ganikako atseginik ez badugu edo bakan baizik, hobendun gu, bihotzeko urrikia ez dugulakotz bilhatzen, ez eta kanpoko atsegin alferrer uko egiten.

 

       4. Onets ez zirela zerutikako atseginen gai, atsegabe hanitz duzula izaitekotz merezi. Bihotzean urrikia duen gizonari mundu guzia kirets eta dorpe zaio, hasperen eta nigar-biderik aski bere baitan kausitzen duelakotz gizon jainkotiarrak. Bere buruari so egin ala bertze bati egon beha, mundu huntan nekerik gabe nehor ez dela badaki. Bere buruari hurbilagotik beha, eta nigar gehiago du egiten.

       Bihotzeko urrikiaren eta nigarren ithurburu zuzenak gure bekatuak dira eta hobenak; hala gauzkate iraulirik non, zeruko gauzak bakan baizik ez baitetzazkegu gogora.

 

       5. Luzaki bizitzeaz baino maizago orhoitzen bazina heriotzeaz, duda-mudarik gabe khar gehiago bazinuke zure bizi-moldearen zuzentzeko. Ifernuko eta Purgatorioko oinhazeez ontsa orhoitzen bazina, daukat edozer lan eta nahigabe gogotik jasan zinezakela, eta edozoin neke ikharatu gabe onets.

       Bainan egia hoik ez ditugulakotz bihotzerainotzen, eta gorputzaren mainak maite ditugulakotz, gaude ephel eta nagi.

 

       6. Maiz, ez girelakotz aski khartsu, da gure gorputza errexki erranguratzen. Othoitz zazu beraz umilki Jainko Jauna, urrikia eman diezazun bihotzean; errozu profetarekin: haz nezazu, Jaunar, nigarrez bustizko ogiarekin eta nigarra emadazu edaterat untzitik.

 

 

22. KAPITULUA

 

Gizonaren atsegabeez.

 

       1. Non-nahi izan ziten, edozoin eskualdetarat ziten itzul, dohakabe zu, non ez ziren Jainkoari buruz itzultzen.

       Zendako asalda, gauzak ez direnean zure nahiaren eta gutiziaren araberakoak! Nork non ditu oro, berak nahi bezala? Ez nik, ez zuk, mundu huntan ez nehork. Nehor ez da mundu huntan atsegaberik eta griñarik gabe, izanikan ere errege ala Aita Saindu. Nor da zoriontsuena? Jainkoarentzat zerbaiten jasaiteko on dena.

 

       2. Asko jende ahul, buru arinek derasate: holakoak behazue zer bizi ederra deraman, zoin den aberats, zoin ahaldun, zoin handi! Beha bada zeruko ontasuner, eta ikusiren duzu lurrekoak ez direla deus: egun ba, bihar ez, jasangaitz, gozatzeko bethi ikhara eta griñabide.

       Gizonak, zoriontsu izaiteko, ez du nasaiki aberats behar, bizitzeko doi hura aski du. Egiazko atsegabea, mundu huntan bizitzea. Gizona jainkotiarrago eta bizi hau kiretsago zaio, bere gorputz ustelkorraren eskasak hobeki senditzen dituelakotz eta garbikiago ikusten. Ezen jatea, edatea, atzarririk egoitea, lo egitea, pausatzea, lanean artzea eta gorputzeko bertze beharren meneko izaitea, hoik oro atsegabe zaizko eta nigargarri gizon khartsuari, bihotzez nahi bailuke lokarririk gabe eta bekatu guzietarik garbi bizi.

       3. Gorputzaren beharrak alabainan poxelu ditu gizon jainkotiarrak. Hortakotz zagon profeta Jainkoari oihu-minez: nere beharretarik garbi nezazu, Jauna. Zorigaitz ordean beren atsegabearen berri ez dakitener; arre zorigaitz bizi herresta eta ustelkor hau maite dutener! Nahiz esketik edo lanetik herrestan bizi diren, zonbaitek bizi hau hain dute maite non, zeruaz ez bailukete axola mikorik, hemen egoiten ahal balira bethi.

 

       4. Oi bihotz argalak hek eta fede gabekoak! lurreko gauzer hain dira josiak non, hetaz landa, deusentzat ez baitute gosturik, Bainan, dohakabeak, azkenean ohartuko dira ondikotz, maite zituzten gauzak zoin diren huts eta ezdeusak.

       Sainduek aldiz eta Jesusen adiskide khartsuek gorputzaren nahikerientzat eskerrik ere ez zuten, ez eta beren mendeko edergailuentzat; bethiereko ontasunentzat baizik ez zuten bihotzik, gogorik eta hatsik. Gutiziarik ez zuten zeruko gauza bethierekoentzat baizik; lurreko ontasunen amodioak errekara zitzan beldur baitziren.

       Aneia maitea, bertutean aitzinatzeaz ez othoi etsi: hemendik goiti ere ephe badukezu.

 

       5. Lan horri lotzeko, bihar arte zendako igurika? Xuti zite eta has berehala, diozularik: orai da xedeen obratzeko tenorea, orai gudukatzeko orena, orai zuzenagoki bizitzeko danga.

       Nekeak eta nahigabeak jitearekin, merezimendu irabazteko tenorea ere da jina. Suaren eta uraren artetik behar duzu iragan, goza-lekurat heldu aitzin.

       Zure jiteari ez badiozu ihardukitzen, zure ohidura tzarrak ez ditutzu garaituko. Gorputz herbail hau dakarkeguno, ezin gitazke bekaturik gabe, ez neke eta bihozminik gabe.

       Gogotik bizi ginitazke bakean, atsegabe guzietarik maldan; ba gogotik, bainan, bekatu eginez, inozentzia galdu dugulakotz, galdu ere baitugu egiazko zoriona! Baitezpada pazientzia hartu behar dugu beraz eta Jainkoaren urrikalmendua igurikatu, gure arimako lohia ezeztatu eta haren hil-nahia bethiereko biziak iretsi arte.

 

       6. O zoin den ahul gizonaren gemena, bethi gaizkirat lerratzen denaz geroz! Zure bekatuak egun aithor, eta bihar beretarat eror. Zure buruaren zaintzeko xedea har orai, eta, oren bat barne, xederik hartu ez bazinu bezala ibilki. Zinez gure burua aphaltzeko dugu; harrokeriatik begira giten bethi, hain ahul eta aldakor girenaz geroz. Lan handirekin, graziaren bidez, bilduxea duguna gal dezakegu, begiak itzul artean, ezazolkeriaz.

 

       7. Nola izanen othe gira egunaren ondarrerat, goiz goizetik hoin bihotz-gabe girenean? Zorigaitz guri, pausa nahiz baikabiltza, jadanik bakearen eta soseguaren jabe bagina bezala, gure bizi-moldean saindutasunaren itzalik ere ez delarik ageri oraino!

       On ginuke, khartsutasunari lotu berrian bezala, bertutean nola aitzina berriz ikasten hastea, ikusteko ordutik harat, gure jaidurak xuxenduz, bertutean geroago aitzinatuago goazkenetz.

 

 

23. KAPITULUA

 

Heriotzearen gogoan erabiltzeaz.

 

       1. Zure lur huntakoak laster egina duke; ikus beraz zertan duzun arima. Gizona egun ba, eta, bihar ez. Begietarik itzali orduko, gogotik ere laster itzalia.

       Oi gizonaren zorokeria eta bihotz gogorra, oraikoaz xoilhi orhoitzeko eta geroaz ez gehiago axolatzeko! Zure xede eta obra guzietan erabili behar zinuke, egun berean hil behar bazina bezala.

       Kontzientzia garbi bazinu, hiltzeaz ez zinuke holako beldurrik. Heriotzeari ihes egitea baino, hobe litake bekatuari uko egitea. Egun hiltzeko ez on, nola zinitazke bihar? Biharamuna ez da nehoren eskuko; zer dakizu ikusiren duzunetz?

 

       2. Zer du balio luzaz bizitzea, hain guti girenaz geroz ontzen? Luzaz bizitzeak ez gitu bethi ontzen, hobendunagotzen ba ardura. Jainko Jauna! ai bagina, mundu huntan, egun bat bera behar bezala higatu!

       Askok Jainkoari eman urtheak kondatzen ba, bainan ez ohartzen zonbatetaraino diren agorrak.

       Hiltzea izigarri, luzazegi bizitzea izigarriago nere ustez. Dohatsu, bere heriotzeko orena bethi begien aitzinean daukana eta ontsa hiltzeari egun oroz ari dena! Gizon bat ikusi baduzu hiltzen behin, atheka bera zuretako ere dagola orhoit.

 

       3. Goizetan egizu arratserat ez zirela helduko. Ilhuntzetan zure buruari ez hitzeman biharamuna. Zaude beraz bethi ernerik; bizi zite, herioak uste gabean ez hatzemaiteko gisan. Tipustapan eta uste gabeka hiltzen dira hanitzak, gizonaren Semea nehork uste ez duen tenorean heldu baita. Azken oren hori jinen zaitzularik, iragan biziari bertzela behatuko diozu, eta hain nagi eta ezazol izanik urriki handia dukezu.

 

       4. Zoin zuhur hura eta dohatsu, hala bizitzerat lehiatzen dena, nola ere nahi bailuke aurki dezan heriotzeak! Heriotze on bat igurika dezakegu, mundua osoki oinkatzen badugu, bertutean aitzinatzea haidurki gutiziatzen, bizitze bildu bat maitatzen, urrikizko eginkariak arthazki obratzen, bethi obeditzen gozoki, gure buruari uko egiten eta, Jesus maitez, zoin-nahi atsegabe jasaiten.

       Ongi frango egin dirozu, osagarritan zireno; bainan, erituz geroz, ez dakit zer egin dezakezun. Eri guti, eri egoiteak hobetzen duenik; beilatiar guti, beilan ardura ibiltzeak saindutzen duenik.

 

       5. Ez fida zure adiskide eta ahaideer, eta zure salbamendua ez utz geroko; zuk uste baino lasterrago ahantziko zituzte gizonek. Bertzeen laguntzaren aiduru ego¡tea baino, hobe duzu, ordu deno, ongi zerbait aitzinetik zerurakotzat egitea.

       Zure arimaz artharik ez baduzu orai, nork duke hartaz gero? Ora¡ da ordu guziz baliosa, orai aldezko eguna, orai salbamendurako tenorea. Bainan ondikotz ephe hori alferretan baderamazu, bethiereko biziaren irabazteko on zinukelarik. Zure bizi-moldearen zuzentzekotan, egun baten edo oren baten galdatzea gertaturen zaitzu, ez baitakit ardietsiren duzunetz.

 

       6. O aneia guziz maitea, zonbat lanjer eta laztura zeure ganik urrunt zinitzazken, orai beretik bethi herioaren beldurrarekin bazinaude! Lehia zite oraidanik bizitzerat, heriotzeko orenean beldur baino atsegin gehiago ukaiteko gisan. Munduari hiltzen ikas orai, gero Jesusekin bizitzen hasteko. Guzien oinkatzen ikas orai, gero Jesusen ganat hegaldatzeko. Zure burua neka garrazki orai, gero fidantza oso baten jabe izaiteko.

 

       7. Ai zoroa! luzaz bizitzea zendako asma, egun baten segurtamena ere ez duzularik? Zonbatak ez dira enganatu eta gutienik ustean hil! Zoin ardura ez duzu entzun holakoa ezpataz hil dela, halakoa itho, bertze batek erori-ta duela lepoa hautsi; hau jatean hil, hura josteta ari zelarik, bat erre, bertzea izurriak ereman, bertze bat burdinak, bertze bat ohoinek garbitu: eta hola guziak hiltzen, eta gizonaren bizia itzalaren pare iragaiten.

 

       8. Zu hil-eta, nor da orhoituren zutaz? Zuretzat nork du othoitz eginen? Egizu, egizu orai, aneia maitea, ahal duzun ongia, ez baitakizu noiz hilen ziren, ez eta, hil ondoan, zeri zagozken. Ephea duzuno, bil bethiereko ontasunak.

       Ez erabil gogoan zure salbamenduaz bertzerik, Jainkoarekilakoez baizik ez axola, Jainko Jaunaren Sainduekin adiskida zite oraidanik hek ohoratuz eta heien obrer jarraikiz, mundu huntarik bertzeratzean, bethiereko egoitzan onhar zitzaten.

 

       9. Munduko zerak deus ez zaizkon bidekari eta arrotz bat bezala ereman zazu zure bizia. Atxik bihotza libro eta Jainkoari buruz altxaturik: ez duzu hemen bethiko egoitzarik. Bida zerualde zure egun guzietako othoitz, auhen eta nigarrak, hil ondoan Jainkoaren ganat dohatsu igaiteko on izan dadin zure arima.

 

 

24. KAPITULUA

 

Jujamenduaz eta bekatuen gaztiguaz.

 

       1. Gauza guzietan beha ondorioer; orhoit juje garratzaren aitzinerat agertzekoa zirela: emaitzek hura ez dutela ematzen, estakururik ez duela onhartzen, bainan zuzentasunekin duela jujatuko.

       Oi bekatore guziz dohakabea eta zoroa! Khexu den gizon baten aitzinean ikharan zaudena, zer ihardetsiren diozu zure tzarkeria guzien berri dakien Jainkoari? Jujamendu hari buruz, zure arima zendako ez oraidanik aphaint? Orduan aitzakia emaiteko edo bere buruaren gerizatzeko nehork nehor ez duke, nor-berari bere zama askiko baitzaio.

       Zure lanek orai dukete zerbait balio: Jainkoak zure nigarrak orai ditu onhartzen, zure hasperenak entzuten; atsegabeak orai dira zure bekatuen erosteko eta garbitzeko gai.

 

       2. Bere bekatuen garbitzeko ez du segur bide eskasik nahigabeen jasaiten dakien gizonak, hala nola: ukan laidoaz baino laidoegilearen maltzurkeriaz bihozmin gehiago duenak; bere etsaientzat othoitz egiten duenak; bihotzaren erditik barkatzen diotenak; bertzeer barkamendu abian galdatzerat uzkur ez denak; hasarrez baino maizago urrikariz ari denak; bere jitea ardura zaphatzen duenak; eta bere gorputza osoki arimaren meneko ezartzerat bermatzen denak.

       Gure bekatuak hemen garbitzea hobe dugu eta gure azturak hernen heztea, hil ondoan egiteko uztea baino. Zinez guhauren burua dugu enganatzen, gure gorputza hoin itsutuki maitatuz.

 

       3. Ifernuko suak zer bazka duke, gure bekatuez bertzerik? Orai zure buruarentzat ahulago eta zure azturer jarraikiago, gero gaztiguak garratzago eta su hak bazka gehiago. Zertan ere gizonak egiten bekatu, hartan garrazkienik beharko pekatu.

       Han nagiak suzko xixtez akulatuak izanen dira; hordiak aldiz, gose eta egarriak zurpilduak. Han lizunak eta atsegaleak bikhe erakituan eta sofre okaztagarri batean pulunpatuko dira; eta, zakur errabiatuen pare, gizon bekaiztiak marrumaka auhenduren.

 

       4. Han bekatu bihirik ez da izanen bere auhen berezia gabekorik. Han urgulutsuak ahalgeak urturik egonen dira eta zikoitzak ezeria gorrienean. Han, auhen karrasketan oren bat luzeago, hemen penitentzian ehun urthe baino. Ifernutiarrentzat ephe gozorik batere, atsegin limarrik; hemen bederen gure lanetan arteak baditugu eta adiskide zonbaiten laguntza ere, bihotz-altxagarri.

       Ohartuki pitz orai bihotzean zure bekatuen urrikia, jujamendu egunean dohatsuekin emana izan ziten.

 

       5. Orduan ezen fidantza handirekin xutituren dira dohatsuak, beren nekatzale eta laido-egileen kontra. Gizonen jujatzeko xutituren dira orduan, gizonen jujamenduak umilki jasan,dituztenak. Jende xume aphalek fidantza handia erakutsiren dute, urgulutsuak aldiz dira iletarik zangoetaraino ikharaturen.

       Orduan ageriko da zuhur izan dela mundu huntan, bere burua Jesusen gatik zoro eta ezdeustzat zaukana. Gogo onez jasan atsegabea atsegin bilhakaturen da orduan, eta gaixtagin guziak geldituko dira mutu.

       Orduan bethikotz jende khartsu guziak botz izanen dira; ilhun, Jainkoaren etsaiak. Bere gorputza nekatu duenak bozkario gehiago ukanen du orduan, bethi mainetan hazi duenak baino. Orduan soineko arruntek distiraturen dute, eta soineko aberatsak dira ilhunduren. Jauregi urheztatuak baino ohore gehiago ukanen du orduan etxola txarrak.

       Iraupenekin jasaile izan denarentzat ondorio hobeak orduan, munduko ahaldunenarentzat baino. Mende guzietako abilena baino gorago altxaturen da orduan, lañoki bertzeen azpiko egon dena. Arima garbi eta khartsuak orduan bozkario gehiago ukanen du, jakintsu zuhurrenak baino. Lurreko aberastasunak bildu dituenak baino ospe gehiago orduan, ontasun guziak oinkatu dituenak. Orduan aphairu hoberenak baino atsegin gehiago ekarriren du othoitz khartsu batek.

       Hanitz solastatu dena baino gehiago bozkariaturen da ixilik egon dena. Mintzaldi ederrenak baino gehiago baliaturen dira orduan obra sainduak. Bizitze hertsi eta nekatu batek atsegin gehiagoz betheko du orduan, lurreko lizunkeriek baino.

 

       6. Ikas orai oinhaze xumeen jasaiten, orduan dorpeagoetarat ez erortzeko. Ikas hemen lehenik, geroxago zer dukezun jasaiteko. Oinhaze xumeenak orai ezin jasan-eta, bethiereko auhenak nola ditutzu jasanen? Oinhaze ttipi batek orai hola nardatzen-eta, zer eginen othe duzu ifernuko suan?

       Zinez bi atsegin hotaz ez zitazke batean goza: ez dezakezu mundu huntan atsegin har, eta gero, bertzean, Jesusekin erregina.

       Egun arte ohoretan eta atseginetan igerika bizi izanikan ere, zer on zinuke hoitarik, orai berean hiltzen bazina? Ezdeuskeriak beraz oro, Jainkoaren maitatzeaz, Jainkoaren bakharrik zerbitzatzeaz bertzeak.

       Jainkoa bihotzaren erditik maite duena, ez da ez heriotzearen, ez auhenen, ez jujamenduaren, ez ifernuaren beldur, Jainkoaren alderateko amodioa baita harenganatzeko bide xuxena. Bekatuan oraino atsegin hartzen duena, ez da harrigarri heriotzearen eta jujamenduaren beldur izanikan ere.

       On dugu halere, Jainkoa maitez ez bada, bederen ifernuaren beldurrez bekatutik urruntzea. Jainkoaren beldur ez denak, ez dezake luzaz iraun ongian, bainan debruaren saretarat laster da eroriko.

 

 

25. KAPITULUA

 

Khartsuki behar dugula gure bizi molde guzia onerat bidatu.

 

       1. Zaude erne eta khartsu Jainkoaren zerbitzuan, zure buruari maiz diozula: zertarat jina hiz? munduari zergatik egin diok uko? Ez othe Jainkoarentzat bizitzeko? ez othe khartsutzeko?

       Zoazi beraz lehiatuki aitzina bertutean, laster bilduko baituzu zure nekeen saria, eta ordutik ez baitukezu bihotzean ez minik ez beldurrik. Hemengo neke xumeen ondotik, bake handiaz, erran nahi baita, bethiereko zorionaz zira jabeturen. Zure egitekoak leialki, khartsuki bethetzen baditutzu, Jainkoak segur saristatuko zitu leialki eta aberaski. Sari hortarat helduko zirela, zailki behar duzu igurikatu, bainan ez sobera fidatu, ez nagitzeko edo urgulutan ez sartzeko.

       Griñak jana, bere salbamenduaz batean segur, bertzean dudan zagon gizon bat, behin, egundaino haino hitsago, eliza batean sartu zen eta han aldare baten oinetan ahozpetu, bere buruari ziola: «Ai! banaki bederen bururaino iraunen dutala!». Eta berehala hitz hok entzun zituen bihotzean: «Bazinaki hori, zer zinuke bada xede? Orduan egin nahi zinukeena, egizu orai beretik eta segura dukezu salbamendua». Hitz hoiek bihotza altxatu eta azkarturik, osoki Jainkoaren eskuko jarri zen gizona, bai eta haren duda-muda lotsagarriak itzali denak. Handik harat, ez zuen gehiago bere geroa jakin beharrez ibili nahi; denik ere, arthazkiago lehiatu zen jakiterat Jainkoaren nahi hoberen eta osoena zer zitaken, bere obra guzien ontsa hasteko eta osoki bururatzeko.

 

       3. Jar zure esperantza Jainkoa baitan eta egin ongia, dio profetak, eta lurrean egiten baduzu zure egoitza, aberaski haziko zitu.

       Bertutean aitzinatzetik eta beren bizi-moldearen xuxentzetik, gauza batek hanitz jende gibelatzen ditu: nekearen iziak eta gudukatzeari datxikon lanak. Urrats handienak alabainan nork ditu egiten bertutean? Bere aztura makurrenen eta behaztopagarrienen garaitzerat azkarkienik bermatzen denak. Zertan ere alabainan gizonak bere burua baitu garaitzen eta gogotikago nekatzen, hartan ere da gehiago aitzinatzen eta du grazia nasaikiago merezitzen.

 

       4. Ez dituzte denek aztura berak zaphatzeko eta garaitzeko. Arima khartsua eta ernea bizkitartean, jaidura tzarrek ithoa izanikan ere, bertutean lasterrago aitzinaturen da, bere egitekoen bethetzeari nagi dagon jite oneko bat baino.

       Bertzeak bertze, bi bide badauzkagu gure arimaren ontzeko: Jehena, gure jite makurra norat ere baitago eta handik gogorki urruntzea; bigarrena, bertutetarik zoin ere baitugu eskas eta haren biltzeari gogotik artzea. Bertze gizonetan zer ere baituzu gehienik hastio, hura behar duzu zu baitarik urrundu eta garaitu.

 

       5. Bertutean aitzinatzeko balia orotaz; erakuspen onak ikusten baditutzu edo entzuten, berma obratzerat. Gaizki zerbaiti ohartzen bazira, begira hartarat erortzetik. Edo noizbait erori bazira, xut¡ lehen bai lehen.

       Zu bertzeer so zauden bezala, bertzeak so daude zuri. Zoin laket eta goxo den aneien ikustea khartsu eta suhar, sainduki eta bilduki bizi! Zoin hits eta nigar-egingarri, barreiatuak eta beren egitekoer batere ez jarraikiak ikustea! Zoin galgarri den, nork bere egitekoak utzirik, manatuak ez direner lotzea!

 

       6. Hartu xedeaz orhoit, eta zure begiak iduk Jesus kurutzefikatuari. Ahalgetzekoa baduzu segur, Jesusen biziari behatu-ta, ez zaizkolakotz hobeki jarraiki, nahiz aspalditik Jainkozko bidean sartua ziren.

       Bere gogoa Jesusen bizi sainduan eta oinhazeetan alha daukan gizon khartsuak, han kausituko ditu nasaiki on eta behar dituen guziak, eta Jesusez kanpo ez du zeren deusik bilha. Jesus kurutzefikatua bihotzeratzen balitzaiku, laster baginakizke jakiteko ginuzkeenak oro.

 

       7. Gizon khartsuak gogo onez hartzen ditu eta onhartzen manatu guziak. Nagia eta ephela atsegabez atsegabe dabil; itzul ala mitzul nahigaberik baizik ez du kausitzen; bihotzeko gozoa eskas duelakotz, eta kanpotikako atseginen bilhatzerat ez delakotz haizu. Bihotza barreiaturik dagona, handizki galtzeko menean dago. Bizi-molde errexenaren eta eztienaren ondotik dabilana, atsegabetan dagoke bethi, batean hau, bertzean hura hastio baituke.

 

       8. Nola egiten dute bada hoinbertze fraile eta serorek, beren erregularen azpian hoin hertsiki egoiteko? Bakan atheratzen dira, jendetarik urrun bizi, xuhurki jaten dute, soineko arruntak ibiltzen, azkarki lanean ari, guti mintzo, luzaz beilatzen, goizik jeikitzen, othoitz hanitz egiten, maiz irakurtzen, eta beren egiteko guzier josirik egoiten.

       Beha Chartrusak, Ciztokoak eta bertze ordenetakoak, beha gau oroz nola jeikitzen diren Jainkoaren othoizteko. Ahalgegarri litake goizalderako oren sainduak alferkerian higatzen bazinitu, hoinbertze komentulariek dutenean Jainkoa ordukotz othoiztua.

 

       9. Oi, bihotzez eta ahoz Jainkoaren goresteaz landa, bertze deus egitekorik ez baginu! Ez baginu nehoiz ez jaterik, ez edaterik, ez lo egiterik, bainan Jainkoari othoitzean eta gure arimaren onari artzen ahal bagina bethi! Orduan ginitazke, orduan zoriontsu: ezinbertzez orai gure gorputza arthatzen dugularik baino zoriontsuago. Ai, ez baginu holako behar-ordurik! Bakan gertatzen zaikuna ondikotz, gure arimaren arthatzea baizik ez baginu!

 

       10. Kreatura bihi bati deus atseginik ez galdatzeko heineratzen delarik norbait, orduan ere da hasten osoki gozatzen Jainkoaz, ordutik ere bakean dagoke bethi, zernahi gerta dakion. Orduan, hanitz ala guti ardiets, ez da hortakotz ez arraitzen ez ilhuntzen, bainan den guzia tente Jainkoari dago, orotan Jainkoa baizik ez baitu ikusten; baitaki ere Jainkoarentzat deus nehon ez dela ez galdurik ez hilik denak haren baitan bizirik daudela, denak osoki bere eskupean dauzkala.

 

       11. Orhoit bethi heriotzeaz eta galdu orenak gal direla.

       Ez bazaude erne eta arthatsu, nehoiz ez duzu bertuterik bilduko. Epheltzen hasten hazira, zira ere gaizkiratzen hasiko. Bainan khartsu bazaude, bake handia kausituren duzu, eta bai Jainkoaren graziak bai bertutearen amodioak zure lana errexturen dautzute.

       Jende khartsu eta ernea edozeri dago. Esku-lanetan artzea baino bortitzago da ohidura eta jaidura tzarrer ihardukitzea.

       Huts ttipietarik urruntzen ez dena, emeki emeki handiagoetarat erortzen. Arratsean bozkariatuko da bethi, eguna bere arimaren onetan higatzen duena.

       Zaint zure burua, akula eta hertsa; bertzeer edozer gerta, zeure arimaren arthatzeari ez egin uko zuk. Zonbat ere baituzu zure jitea zaphatuko, hanbatez zira bertutean aitzinatuko.

 

 

BIGARREN LIBURUA

 

KHARTSUTASUNERAKO

ERAKASPENAK

 

 

LEHEN KAPITULUA

 

Gure bihotzean dagon Jainkoarekin solastatzeaz.

 

       1. Jainkoaren erresuma zuhauren baitan da, dio Jaunak. Itzul Jainkoaren ganat zure bihotz guziaz, utz bere alde mundu hits bau, eta bakea kausituren du zure arimak.

       Ikas atze zaizkitzun gauzen oinkatzen eta zeure baitakoer gogoaren eratxikitzen: Jainkoaren erresuma zure baitan jartzen ikusiko baituzu. Jainkoaren erresuma, ezen, bake da eta Izpiritu Sainduaren ganikako zorion, —gaixtaginek ezin ukan ditzazketen bake eta zorion.

       Zu ganat jinen zaitzu Jesus, bere gozoaz bethetzen zituela, doakon egoitza zu baitan aphaintzen badiozu. Haren ospe eta edertasun guzia barnetikakoa da: eta bihotz barnea zaio egoitzatzat laket. Gizon bilduak ardura duke Jesus ikusliar; ardura dituzke haren bake nasai, elhe gozo, kontsolamendu eztiak, eta harekin adiskidetasun bat harritzekoa.

 

       2. Eia, arima leiala, aphaint zure bihotza adiskide harentzat, zu ganat jiterat eta zu baitan egoiterat jauts dadin. Berak dio ezen: Nork ere maite bainu eta hak begiratuko ditu nik erranak... eta haren ganat jinen gira, eta gure egoitza haren baitan dugu eginen.

       Egizu beraz leku Jesusentzat, eta hets athea bertze guzier. Jesus zurekilan, aberats zira, hura aski baituzu. Behar ditutzun guziak hak emanen dauzkitzu eta orotan zainduko zitu; hola gizonetarik ez dukezu deusen igurikatzerik. Gizonak ezen aldakor dira eta laster itzaltzen, Jesus aldiz bethi badago, eta leial bururaino zinki.

 

       3. Gizon flako eta hilkorrari ez berma, lagun eta adiskide izanikan ere; ez zazula ere barna har, noiz edo noiz jazartzen bazaitzu eta oldartzen. Ora¡ alde ditutzunak, etsai dituzketzu bihar; egun etsai ditutzunak aldiz, biharko lagun haizea bezain aldakor da gizonaren gogoa.

       Berma bakharrik Jainkoari; hura bedi xoilki zure beldurra eta zure amodioa. Hak ihardetsiko du zuretzat, eta, hoberena zer ere baita, hura zuretzat eginen.

       Ez zira mundu huntan egoitekoa bethi; non-nahi izan, arrotz zira eta bidekari; nehon ez dukezu onik, non ez duzun Jesusekin bat egiten.

 

       4. Mundu huntan zendako beha eskualde guzietarat, mundu hau ez denaz geroz zure pausa-lekua? Zure egoitza zeruetan beharra da, eta lurreko gauza hoberener, begi bazterrez behar diozute behatu. Oro badoatzi, eta zu heiekin. Begirautzu heier esteka, bethikotz gal ez zitzaten.

       Jainkoa baitan koka zazu gogoa; doala goiti zure othoitza, bethi Jesusi buruz. Gogoeta mamitsu zerutiarretaraino ezin hel bazitazke, Jesus Jaunaren oinhazeetan goxa zite. Ezen Jesusen zauri eta sarraskiak balin badira zure arimaren atherbe eta geriza, indar handia dukezu nahigabeetan; jendeek arbuiaturik ere, axola guti zinuke, eta heien elhe makurrak errexki zinitzazke jasan.

 

       5. Jesus ere arbuiatu dute gizonek lur gainean; behar-ordurik handienean, ahaide eta adiskideek debalde utzi. Bere onez jasan du Jesusek oinhaze eta laido, eta zerbaitez erranguratzeko kopeta bazinuke zuk? Etsaiak eta gaizkierraileak ukan ditu Jesusek, eta zuk oro adiskide eta ongi-egile nahi zinuzke?

       Zure pazientzia nola saristatuten du Jainkoak, deus atsegaberik ez bazaitzu heldu? Nahigabe bihirik ez baduzu jasan gogo, nola zinitazke Jesusen adiskide? Jasan oro Jesusekin eta Jesusen gatik, harekin nahi baduzu erreginatu.

 

       6. Jesusen xedeetan osoki sartu bazina behin, eta haren baitako amodio pindar batek berotu bazinitu, axola izpirik ez zinuke zer zaitzun laket edo hastio; izaitekotz, jin atsegabeez bozkaria zinitazke: Jesusen maitatzeak bere buruaren gutiesterat baiterakar gizona.

       Jesus eta egia maite dituena; jaidura tzarretarik garbi, arimako gauzer zinez dagon gizona, berak nahi izarian ditake hurbil Jainkoaren ganik; bere buruaz gorago ditake ere altxa eta Jainkoaz bakean goza.

 

       7. Egiazki zuhur, oro diren bezala, eta ez bertzeek erranen edo asmatuen arabera, ikusten dituena; hak bere jakitatea, gizonek baino gehiago, Jainkoak emanik dauka.

       Kanpoko zeretarat gogoa barreiatu gabe, bere baitan bizi dena ez dago ez holako tenorearen, ez halako tokiaren beha bere khartsutasunaren alhatzeko. Bere baitarat laster biltzen da hura, ez baitauka nehoiz bere athea kanporat osoki idekia. Kanpoko lanak ala ardurazko egitekoak ez ditu poxelu; bainan, gerta-aldiak nola, eta araberan hala dabil bere urrutsetan.

       Bihotza ongiari eta eginbideari daukanak, axolarik ez du batere munduak zer duen ederrik edo bertzerik. Gizona berri hoitarat trebeago, othoitzerat ere poxelu eta traba gehiago.

 

       8. Bihotza xuxena bazinu eta garbia, ore zure ontzeko eta zuzen-bidean aitzinatzeko litazke. Asko gauza hastio zaizkitzu eta maiz nahas-bide, zeure buruari ez zirelakotz oraino aski hila eta lurreko gauza guzier ez diozutelakotz osoki uko egina. Gizonaren bihotza deusek ez du hala zikintzen eta nahasten, nola kreaturaren amodio lohiak. Kanpotikako atseginer uko egiten badiozute, zerutikakoak ardiesten ahalko ditutzu, eta bihotza ardura dukezu botz.

 

 

2. KAPITULUA

 

Nahigabeen onhartzeaz.

 

       1. Ez griña batere nor duzun alde edo aiher, bainan egiten ditutzun guziak egitzu Jainkoa zure aldetzekotan. Garbi atxik bihotza, eta Jainkoak ontsa gerizaturen zitu. Ezen Jainkoak lagundu nahiko duenari, jendeen maltzurkeriak kalte izpirik ezin dezoke egin.

       Ixilik egoiten eta nahigabeen jasaiten balin badakizu, Jainkoak lagunduko zituela ez ukan dudarik. Zure laguntzeko ara eta izari hoberenen berri badaki berak; zure burua haren eskuetan ezar beraz. Zure laguntzea Jainkoari dago bakharrik, bai eta nahasdura guzietarik zure khentzea.

       Maiz on dugu, umilago egoiteko, gure hutsen berri jakin dezaten bertzeek eta larderia gitzaten.

 

       2. Bere hutsen gatik aphaltzen denak, errexki ditu jabaltzen bertzeak eta khexatu zitzaizkonak bereganatzen.

       Jende umila Jainkoak zaintzen du eta gerizatzen; umila Jainkoak maite du eta bere zorionaz bethetzen. Umilari mendutzen zaio Jainkoa; umilari grazia nasaiak igortzen daizko Jainkoak; eta, aphaldu ondoan, bere loriarat du altxatzen. Umilari Jainkoak bere izaite gordeena agertzen dio; Jainkoak bereganatzen du umila eta amultsuki goratzen. Jende umila, laido handienen erdian, bake osoan dago: Jainkoari bermatzen delakotz, ez munduari.

       Bertutean joana zirela barna ez uste ukan, guzietarik xumeena zu zirela ez badaukazu.

 

 

3. KAPITULUA

 

Bihotzeko bakeaz.

 

       1. Zaude lehenik bakean zuhau, eta, ondorioz, bertzeak baketzen ahalko ditutzu. Onez on, jakintsu handiari bakezko gizona nagusi. Bere jaidura gaixto suharren meneko dagonak, ongia gaizkirat bihurtzen du, eta errexki sinesten gaizkia. Gizon baketiar onak onerat bihurtzen ditu oro.

       Egiazki bakean dagonak, ez du nehorentzat pikorik. Bethi khexu eta hasarretsu dena, gehienez errangura da. Holakoak ez du bakerik eta bertzeer ere bakerik ez utzi nahi. Erran behar ez lukeena, maiz erraiten du, eta bere onetan egin behar lukeena, egin gabe uzten. Bertzeen egitekoer begiak xurituak dago; bereer, ñarro.

       Zure kharra beraz atxik zuhaurentzat lehenik, gero bertzeetarat hedatzekotz zuzenki.

 

       2. Zuhauk eginentzat baduzu estakuru, bertzeen aitzakiak ordean ez onhartu ere nahi. Zuzenago litake zeure buruaren hobendun aithortzea, eta bertzeen aitzakien onhartzea. Bertzeek zu jasaitea nahi baduzu, jasan zuk ere bertzeak. Egiazko amodiotik eta umiltasunetik beha zoin urrun ziren oraino: jende umilak, ezen, ez daki khexatzen eta hasarretzen bere buruaz baizik.

       Jende on eta goxoekin bizitzea ez da gaitz, jitez guzier laket baitzaiote hori guziek alabainan bakea maite, eta gogo bereko jendeak nahiago. Bainan jende idor eta gaixtoekin, mokor eta mokokariekin bakean bizitzea, hori, hori grazia handia, lan neke eta laudagarria!

 

       3. Badira beren baitan bakearen jabe direnak, bai eta bertzeekin bakean daudenak. Badira ere beren bihotzean bakerik ez dutenak eta bertzeak bakean uzten ez dituztenak. Holakoak bertzeentzat nekagarri, bainan berentzat bethi nekagarriago. Badira ere bakean daudenak berak, eta bertzeen baketzerat lehiatzen direnak.

       Bizkitartean, mundu hits huntan gireno, bake osoa nahigabeen umilki jasaiteari datxiko, atsegaberik ez ukaiteari baino gehiago. Nork ere baitaki hobeki jasaiten, hak ere duke bake handiena. Halakoa bere buruaren eta munduaren nagusi, halakoa Jesusen adiskide eta zeruko premu.

 

 

4. KAPITULUA

 

Bihotzeko garbitasunaz eta xedeen lañotasunaz.

 

       1. Gizonak bi hegal baditu lurretik altxatzeko: lañotasuna eta garbitasuna. Lañotasuna xedeetan behar; garbitasuna, maitatzean. Lañoak Jainkoari buruz altxatzen du, garbiak Jainkoa kausitzen eta gozatzen.

       Obra on bihi batek ez zitu lotsatuko, bihotza atxikimendu makur guzietarik garbi badaukazu. Jainkoaren nahia eta lagunaren ona baizik ez balin baduzu hartzen gogoan eta bilhatzen, bihotza lokarri guzietarik garbi badatxikikezu.

       Bihotza xuxena bazinu, kreatura guzietarik ikas zinezake nola bizi eta zer erakaspen sainduen arabera ibil. Ezen ez da bat hain ttipirik eta hain txarrik, Jainkoaren onezia erakusten ez duenik.

 

       2. Bihotza xuxena bazinu eta garbia, guziak lanbrorik gabe ikus zinitzazke eta errexki adi. Bihotz garbiak zeru-ifernuak xilatzen ditu. Bihotza nolako, begia halako.

       Lur gainean balin bada zorionik, bihotz garbiak dauka segurenik. Atsegabe-griñarik nonbait balin bada, bihotz makurrak dakike hobekienik heien berri.

       Suan ezarri burdina, herdoila galduz, gorri gorria jartzen den bezala, Jainkoari buruz osoki itzultzen denak, bere nagitasuna galtzen du eta bertze gizon bat bilhakatzen da.

 

       3. Gizona, epheltzen hastearekin, lan ttipienak izitzen du, eta kanpotikako atseginak gogotik onhartzen ditu hak. Bainan bere buruaren zinez garaitzen eta Jainkoaren bideari lotzearekin, orduan errex kausitzen du aitzinean dorpe zitzaiona.

 

 

5. KAPITULUA

 

Gure buruaren ezagutzeaz.

 

       1. Gure buruari ez gitazke sobera fida, graziak eta adimenduak maiz huts-egiten daukutelakotz. Argi guti dugu gu baitan; duguna ere nagikeriaz laster galtzen. Maiz ez gira ohartzen zoin itsuak giren bihotzez. Gure obrak ardura tzarrak; tzarrago estakuruak. Batzutan jaidura tzarrek gerabiltzate, khar onak gerabiltzala baitugu uste.

       Bertzeen huts ttipientzat behakoa zorrotz dugu, handiak guhaurentzat zaizkularik haizu. Bertzeen ganik zer dugun jasaiteko, laster ikusten dugu eta haztatzen; bainan bertzeek zer duten jasaiteko gu ganik, gogoratzen ere ez zaiku. Bere egintzak behar bezala hazta litzazkeenak, bertzeen obrak ez litzazke hain hertsiki juja.

 

       2. Barnez barna bizi denarentzat, arimaren artha bertze artha guzier nagusi. Bere buruari ontsa beha dagona, bertzeez guti mintzo. Nehoiz ez zira zeure baitan sartu eta khartsutuko, non ez duzun, bertzeak beren gisa utzirik, zure buruari bereziki behatzen. Zure buruari eta Jainkoari bazaude osoki, zure inguruan ikusiek guti zituzte durduzatuko.

       Non zira, zu baitan ez zirelarik? Gauza guzier hunkika zer on dukezu, larre utzi baduzu zure arima? Bakea nahi baduzu eta egiazki bat egin Jainkoarekin, bertze guziak bazterrerat utzi behar ditutzu, zeure buruaz bakharrik orhoitzeko.

 

       3. Bertutean eginen duzu bide, munduko zerez axola mikorik ez baduzu; hanitz galduko aldiz, munduko zerak zerbaitentzat badauzkatzu. Deus ez bekizu handi, ez eder, ez atsegingarri, ez gutiziagarri, Jainkoaz eta Jainkoaren ganikakoez landa. Ezdeustzat iduk kreaturetarik jin atsegin guziak. Jainkoa maite duen arimak, Jainkoaz gutiagoko guziak erdeinatzen ditu. Jainkoa da bakharrik bethierekoa, negurririk gabekoa, ororen bethea; Jainkoa, gure arimaren gozo bakharra eta bihotzaren bozkario egiazkoa.

 

 

6. KAPITULUA

 

Kontzientzia onaren zorionaz.

 

       1. Gizon prestuaren ohorea, kontzientzia on baten lekukotasuna. Iduk garbi kontzientzia, eta botz izanen zira bethi. Kontzientzia onak hanitz dezake jasan, eta atsegabeen erdian badu atsegin. Kontzientzia makurra bethi herabe, eta nehoiz ez bake osoaren jabe. Goxoki bazagozke bakean, bihotzeko errangurarik ez baduzu. Ez bozkaria, ontsa eginaz baizik.

       Gaixtaginek nehoiz ez dute egiazko bozkariorik, ez eta bihotzean sosegurik; ezen, dio Jaunak, gaixtoentzat ez da bakerik. Eta balin baderasate: «Bakearen jabe gira gu, gaitzik ez zaiku gainerat eroriko, eta gaizki egiterat nor mentura lizaguke guri?». Zuk ez othoi sinets, Jainkoaren hasarrea nehork uste gabean altxatuko baita, eta heien obrak ezarriko baititu ezeztaturik, suntsiturik ere ba heien gogoetak.

 

       2. Jainkoa maite duenari ez zaio gaitz atsegabeez bozkariatzea, baitaki hori dela Jesusen kurutzean bozkariatzea.

       Gizonek elgarri eman loria, laster eroria. Munduko loriari atsegabea darraio bethi. Onek kontzientziatik dute heren zorionaren loria, ez jendeen aho-mihietarik. Jende zuzenen bozkarioa, Jainkoaren ganik, Jainkoa baitan. Egiak ditu bozten.

       Egiazko eta bethiereko loria bilhatzen duenak, gauza iragankorrentzat eskerrik ez du. Munduko loria, zinez erdeinatu gabe, bilhatzen duenak, zerukoa ez duela maite du erakusten. Laudorio ala erasiek kordokatzen ez dutenak, bake nasaia dauka bihotzean.

 

       3. Bihotza garbi duena, gutik bozten du eta baketzen. Jendeen laudorioek ez zituzte hobetzen, ez eta heien erasiek gaixtoagotzen. Zer ere baitzira, eta hainbertze zira: jendeek nahi dutena eras bezate, Jainkoaren aitzinean ziren baino gehiago ez zitazke. Zu baitan zer ziren gogo emaiten baduzu, jendeek zutaz zer dioten ez zira hanbat izanen kilika. Jendeek axala dute ikusten; Jainkoak aldiz bihotza. Jendeek obrer behatzen, Jainkoak xedeak haztatzen.

       Bethi ongirat artzea, bere burua gutietsiz, horra jende umilaren seinalea. Kreatura bihi baten ganik kontsolamendurik ez onhartzea, bihotz garbi eta Jainkoari fida den baten seinale.

 

       4. Bere obren edertzeko lekukorik nahi ez duenak, den guzia Jainkoaren eskuko emana dela ageri du. Bere burua on daukana, ez da horrengatik ona, dio Jondoni Paulok, bainan ba Jainkoak on ezagutzen duena. Bihotzez Jainkoarekin bizitzea eta inguruko zer deusi ez atxikitzea, hori da barneko egiazko bizia.

 

 

7. KAPITULUA

 

Jesusen oroz gainetik maitatzeaz.

 

       1. Dohatsu, ontsa dakiena zer den Jesusen maitatzea eta Jesusen gatik bere buruaren gutiestea! Maite diren guziak utzi behar dira Jesus maitearen gatik, Jesusek oroz gainetik nahi duelakotz maitatua izan.

       Kreaturen amodioa enganakor eta aldakor; Jesusen amodioa jarraikor eta iraunkor. Kreaturari datxikona, harekin eta hura bezala eroriko da; Jesusi loturik dagona, sekulakotz finkatuko.

       Maita Jesus eta harekin adiskida: guziek utzirik ere, hak ez baitautzu huts-eginen, ez eta nahiko azken egunean gal ziten. Oro utzi beharko ditutzu egun batez, nahi ala ez.

 

       2. Bizi ala hil, Jesus baitan egon zite eta hari zaude osoki, nehork ez dezakenean, hak lagunt baitzitzazke. Jesus maiteak halakoa du jitea non, zure bihotzean ez baitu nahi bertzerik onhar dezazun; nahi baitu bakhar bakharrik zure bihotzaren jabe eta berberak han erreginatu.

       Kreatura guzier osoki uko egiten bazinaki, zurekin egoitea laket litzaioke Jesusi. Sinets gal dela zuretzat, Jesusez kanpo gizonentzat egiten duzun guzia. Haizeak derabilan seskari ez fida, ez berma: edozoin jende belharraren iduriko delakotz eta duken omen handia belhar-lorea bezain erorkor.

 

       3. Gizonak itxuratik haztatzen baditutzu, laster zira enganatuko. Zure ona eta zoriona bertzeetarik bilhatzen baditutzu, ardurenik zeure kaltetan zira ariko.

       Jesus bilhatzen baduzu guzietan, Jesus kausituko duzu. Bainan zeure buruaren ondotik bazabiltza, segur kausituko duzula, eta zeure kaltetan. Jesus bilhatzen ez duenak, mundu guzia eta etsai guziak baino etsaiago du bere burua.

 

 

8. KAPITULUA

 

Jesusekilako adiskidetasun xeheaz.

 

       1. Jesus bihotz batean delarik, bihotz hartan oro goxo. Bainan Jesus han ez delarik, oro gaitz. Jesus bihotz batean mintzo ez delarik, atsegin guti. Bainan, hitz bat baizik ez erranikan ere, Jesus mintzo denean, zer gozoa bihotzean! Nigarrez zagon tokitik Madalena ez othe zen abian xutitu, Marthak erran zaiolarik: Jauna hor da, galdatzen zitu?

       Tenore gozoa, nigarretarik bozkariorat Jesusek deitzen gituen tenorea? Jesus gabe, zoin ziren agor eta idor! Zoin ziren ezdeus eta zoro, Jesusez kanpo zerbait gutiziatzen duzunean! Hori ez othe duzu kalteago, mundu guzia galtzen bazinu baino?

 

       2. Jesus gabe, zer emaiten ahal dautzu munduak? Ifernu gorri, Jesusez gabetzea; zeruko gozo, Jesus jabetzea. Jesus zurekin, etsai nehork ez dezazuke makurrik egin.

       Jesus kausitzen duenak, ontasun egiazkoa kausitzen du, erran nahi baita: ontasun guziez gorago den ontasuna. Jesus galtzen duenak, mundu guzia galtzen balu baino biziki gehiago du galtzen. Jesus gabe bizitzea, gabeziarik gorriena; Jesusekin adiskide bizitzea, ontasunik handiena; Jesusekin bizitzen dakiena, jakintsu handia; Jesusen begiratzen dakiena, handizki zuhur.

 

       3. Izan umil eta baketiar, eta Jesus zurekin dukezu. Egon khartsu eta bildu, eta Jesus zurekin badagoke. Jesus laster urrunduko duzu eta haren grazia galduko, zure gogoa bazterrerat alderatu nahiz. Jesus urruntzen baduzu eta galtzen, noren ganat eginen duzu ihes, nor duzu adiskidetzat bilhatuko?

       Adiskiderik gabe ez zitazke zoriontsu bizi: Jesus ez bada zure lehen adiskidea, zoin ilhun eta hits izanen ziren! Zorokeria beraz, bertze norbaiti fidatzea eta zorionaren eskatzea. Bietarik batean, Jesusen hegalpetik urrun izaitea baino, mundu guzia etsai ukaitea hobe duzu. Beraz zure adiskide minenen artean, minena bekizu Jesus.

 

       4. Gizon guziak maitatu behar dira Jesusen gatik; Jesus aldiz, bere gatik. Jesus bakharrik duzu behar maitatu bereziki, adiskide guzietarik hura baita leialena eta hoberena.

       Bai adiskideak bai etsaiak maita Jesusen gatik eta Jesus baitan; batzuentzat eta bertzeentzat egin othoitz, guziek Jesus ezagut dezaten eta maita. Gizonek bereziki maita zitzaten eta lauda, ez zazula gutizia behinere: Jainkoari baizik, ez zaio holakorik zor, parerik ez duen Jainkoari baizik.

       Norbaiten bihotzaren alhapide izaiteko tirriarik ez ukan; zeurean nehoren amodio berezirik ez sar, bainan Jesus bedi zu baitan eta jende prestu guzietan.

 

       5. Iduk bihotza garbi eta libro, kreatura bihi batentzat atxikimendurik gabe. Guzietarik behar zira buluzi eta Jainkoari bihotza garbi eman behar diozu, Jainkozko gozoa hutsik nahi baduzu jastatu. Segur ez zira hortaratuko, aitzinetik eta ondoan haren graziak ez bazira, traba guziak bazterturik eta debalde utzirik, Jainkoarekin osoki bat egiten lagundua.

       Jainkoaren grazia alabainan norbaiten ganat jausten delarik, zer-nahiren egiteko ahala dio emaiten. Eta grazia itzaltzen denean, orduan gizona behartsu jartzen da, herbail eta gaztiguen aztaparretan bezala. Ez du hargatik lotsatzekorik, ez etsitzekorik; bainan dagola gizonki Jainkoaren nahiari; gertatzen zaizkon guziak Jesusen gatik ditzala onhar, ezen neguari uda darraio, gauari eguna, eta ekaitzari jabaldura handi bat.

 

 

9. KAPITULUA

 

Kontsolamendurik gabe bizitzeaz.

 

       1. Gizonen kontsolamenduen gutiestea ez da gaitz, Jainkoarenak sendi ditugularik. Bainan handi da, biziki handi gero, bai gizonen kontsolamenduez bai Jainkoarenez gabeturik bizitzea, eta gabezia horren gogotik jasaitea Jainkoaren ohoretan; handi oraino, bere buruaren deusetan ez bilhatzea eta bere merezimenduer batere ez behatzea.

       Grazia heldu zaitzularik, zer da harrigarri botz eta khartsu izanikan ere? Ez gaudea guziak holako aldarte baten aiduru? Ontsa goxoki dabil, Jainkoaren grazia duena zamari. Zer da mirakulu gorputzeko hazta ez senditurik ere, Jainko guziz boteretsuak airean geramatzalarik eta aitzindari soberanoa dugularik bidari?

 

       2. Arinduko gituen zerbaiten ondotik gabiltza bethi; nekez du gizonak uko egiten bere buruari.

       Bere aphezpikuari leial egonez, Jondoni Laurendi martirak garaitu zuen mundua, munduak dematzan atsegin guziak zituelakotz zangopilatu; goxoki ere zuelakotz onhartu, Jesus maitez, hain atxikia zen Sixto Aita Sainduaren ganik urrundua izaitea. Jainkoa maitez, gizon batekilako lokarria hautsi zuen, eta, gizonetikako kontsolamenduak utzirik, Jainkoaren nahia hautetsi.

       Ikas beraz zuk ere adiskide hoberen eta minenaren uzten Jainkoaren gatik; adiskide batek bazter utzirik ere, ez sar atsegabetan: dakizun bezala, oro egun batez elgarretarik berexi behar gira.

 

       3. Gizonak hanitz eta luzaz du gudukatu behar, bere burua osoki garaitu aitzin, bere bihotz guzia Jainkoari eman aitzin.

       Bere buruari bermatzen den gizona, kanpotikako kontsolamenduen ondotik errexki dabil. Bainan Jesus egiazki maite duena eta bertuteen biltzeari arthaz ari dena, kontsolamenduetarat ez da aphaltzen; ez du lurreko eztikerier amor emaiten: izaitekotz, neke eta lan bortitzenen ondotik dabil, Jesusen gatik.

 

       4. Jainkoak beraz bihotzeko gozoa igortzen dautzularik, har diezozu, eskerrak bihurtuz; bainan Jainkoaren emaitza bat dela sar ontsa huruan, ez zure merezimenduen saria. Ez ukan urgulu ez bozkariorik, ez eta zu baitan fidantza soberarik: bainan ukantza bat erori zaitzularik, izan umilago, atzarriago, herabeago zure urrats guzietan, oren hura itzaliko baitzaitzu eta tentazionea jinen ondotik.

       Bihotzeko gozo hori itzaltzearekin, ez ordu berean etsi, bainan umiltasunekin eta pazientziarekin egon Jainkoaren aiduru; ezen, eman dautzun baino gehiago emaiten ahal dautzu oraino. Jainkoaren bideak ezagutzen dituztenek, gauza hoien berri badakite xeheki; saindu handiak ezen eta ohiko profetak berak graziaren joan-jin hoier ohartu dira ardura.

 

       5. Hargatik zion batek, grazia berekin zuelarik: Nere nasaizian erran dut: deusek ez nehork ez nu sekula kordokatuko ni. Bainan grazia itzali-ta, bere baitan zer senditu zuen erakusten dauku, diolarik: Zure begitartea ni ganik baztertu duzu, eta ora¡ hor nago nahasirik.

       Herstura hortan ez du etsitzen halere, bainan ba minkiago Jainkoa othoizten, hunela: Zuri buruz, Jauna, eginen dut oihu, eta nere othoitza zu ganat dut allxatuko.

       Azkenean bere othoitzaren ondorioa erakusten dauku eta Jainkoak entzun duela erraiten, diolarik: Jaunak entzun nu eta urrikaldu zait, Jaunak azkarki nu lagundu.

       Bainan nola lagundu? Nere deithorea, dio berak, egin duzu bozkario, eta alegrantziaz nuzu inguratu.

       Saindu handiener hola gertatu zaiotenaz geroz, guk, giren bezalako herbail gaixoek, batzutan khartsu girelakotz eta bertzetan hotz ez dugu zeren etsi: Jainkoaren grazia Jainkoak nahi duen bezala zaiku jiten eta joaiten. Hargatik ziotson Job sainduak: goizean egiten diozu begitarte gizonari, eta handik laster atsegabetan duzu ezartzen.

 

       6. Zeri berma beraz eta nori fida, baizik Jainkoaren urrikalmenduari eta graziari? Jende prestuek, haurride khartsuek, adiskide leialek, liburu sainduek, idazti ederrek, eliza-kantu gozoek, hoik guziek guti nute laguntzen, guzier gozo guti diotet kausitzen, grazia ez badut nerekin, eta nere gabezian bakharrik utzia baniz. Orduan sendagailurik hoberena pazientzia, eta gure buruaren uztea Jainkoaren nahiari.

 

       7. Behinere ez dut ikusi gizon hain jainkotiarrik eta khartsurik, non ez zaion grazia noiztenka itzali edo kharra ttipitu. Saindurik ez da izan zeruko argi betherat hain gora altxaturik, non ez duen, goiz edo berant, tentazionerik ukan. Alabainan Jainkoarentzat atsegaberik jasan ez duena, Jainkoaren begiresteaz ez da gai.

       Tentazione bat jasaiteko balin baduzu, ardura kontsolamendu bat ondotik darraiola marka: zerutikako kontsolamenduak tentazioneak garaitu dituztener baitira hitzemanak. Garaituko duena, dio Jaunak, nere Egiaren ginarritik dut haziko.

 

       8. Jainkoak emaiten ditu bere kontsolamenduak, atsegabeen jasaiteko azkarrago izan dadin gizona; gero badathorkio huni tentazionea, ukan ongiaz urgulutan sar ez dadin.

       Ez dago lo debrua, haragia ere ez da emalditua; egon beraz erne heldu den guduari buruz: ezker eta eskuin etsaiak baititutzu, nehoiz geldirik ez daudenak.

 

 

10. KAPITULUA

 

Jainkoak eman grazientzat behar den ezagutzaz.

 

       1. Zendako duzu pausa bilhatzen, laneko sortua zuk? Sinets atsegabea nagusi dukezula hil artean atseginari, bai eta bozkarioari kurutzea.

       Zoin mundutiarrek ez litzazke arimako atsegin eta kontsolamenduak gogotik har, bethiereko gozamentzat? Alabainan munduko eta gorputzaren atsegin guzier, arimako atseginak hanitzez nagusi dira. Munduko atseginak, edozoin izan ditezen, ezdeus dira eta ahalgegarri; arimako atseginak aldiz, Jainkoak bihotz garbietarat ixuriak, gozo eta garbi dira eta bertutearen ume. Atsegin hoitaz bizkitartean nehor ez ditake bere gogorat goza, tentazioneek utzi epheak ez direlakotz nehoiz luzeak.

 

       2. Bihotzez lazoegi girelakotz eta gure buruari fidegi, Jainkoaren ganikako atseginak ez ditzazkegu bil gure baitarat nekez baizik. Jainkoak ontasun handia dohaintzen dio gizonari, kontsolamenduaren grazia emaiten dionean; gizona ordean gaizki dabil, ez aithortuz nondik jina zaion eta Jainkoari eskerrak ez bihurtuz.

       Graziaren emailearentzat eskergabe girelakotz, gure ezagutza ez delakotz graziaren ithurbururaino heltzen, horra ere zendako ez ditaken gure baitarat jauts graziarik. Ukan graziez eskerdun denari, grazia berri bat ez zaio nehoiz eskupetik atxikia; Jainkoak umilari emaiten ohi dio, urgulutsuari khentzen duena.

 

       3. Atseginik ez dut nahi, bihotzeko urrikia khen lezaketanik. Jainkoaren beko-bekoaz ez niz gozagura, urguluz hanpatzekotan. Ezen gauza eder guziak ez dira saindu, gozo guziak ez dira on, ez eta nahikunde guziak garbi; Jainkoari ere ez zaio bethi laket guk maite duguna.

       Zoin graziak ere bainu umiliagotzen, atzarriagotzen eta neure buruari ukotzeragotzen, grazia hura bera dut gogokoena. Badakiena grazia zer den, zer, graziaz gabeturik egoitea, ez da hura ausartaturen berez bere zerbait onik badaukala sinesterat; izaitekotz, min hitsa den eta dohakabea du aithorturen.

       Jainkoarenak Jainkoari. Zure itzalak daudela zuretzat. Ukan grazientzat Jainkoari bihur eskerrak; zure bekatuak zure gain, onhar bekatuar dagokion atsegabeaz baizik ez zirela hartze.

 

       4. Jar zite bethi azken mailean, eta lehena zaitzu emana izanen: zimendurik gabe ez baititake kaskorik.

       Jainkoaren araberako saindu handienak, beren iduriko dira ttipienak: gorago deituago, eta bihotzez umilago. Zerutikako egiaz eta ospeaz betheak, hek, ez dira lurreko ohore gose. Jainkoa baitan landaturik baitaude eta finkaturik, urguluak ez ditu beren ozkatik harrotzen. Onik duten guzia Jainkoari dute gogoz bihurtzen. Ez dabiltza gizonek elgarri dematen ospearen ondotik; Jainkoaren ganik dathorrena baizik ez dute nahi. Zertarat diren lehiatuenik, zer duten bakharrik nahikari, huna: Jainkoa izan dadin goretsia beren baitan eta saindu guzietan, izaite ororen gainetik.

 

       5. Bihur beraz eskerrak grazia ttipienentzat, handienen ardiesteko hola baitzitazke gai. Handitzat iduk Jainkoaren emaitza ttipienak; edertzat, gizoner ezdeus zaizkotenak. Emailearen handitasunari behatzen badiozu, ukantza bihi bat ez zaitzu ttipi eta xarpil idurituko. Deus ez da ttipirik, Jainko guziz handiak duelarik emana.

       Auhenak eta nahigabeak igorririk ere Jainkoak, eskerrak daizkogu zor, gertatzen zaizkun gure salbamenduaren karialat baititu gertatzerat uzten.

       Jainkoaren grazia begiratu nahi duenak, ukan grazientzat eskerrak bihur ditzala, eta, grazia itzaltzen zaiolarik, har dezala pazientzia. Othoitz egin beza, graziaren berriz ardiesteko; umil eta atzarri egon bedi, berriz ez galtzeko.

 

 

11. KAPITULUA

 

Jesusen kurutzea gutik dutela maite.

 

       1. Zeruaren maitatzeko, lagun hanitz badu Jesusek, kurutzearen bizkarreratzeko, kontsolamenduak hanitzek dituzte nahi; atsegabeak, gutik. Harekin mahainean jartzeko, hanitz bada; harekin barur egiteko, guti. Guziek nahi dute harekin bozkariatu; harentzat jasan, nehor gutik.

       Hanitzak badarraizko ogi-hausteraino; gutiak, haren odolezko nigarretan ezpainen bustitzeraino. Haren mirakuluak hanitzek dituzte goresten; haren kurutzea gutik hartzen. Hanitzek Jesus maite dute, nahigaberik gertatzen ez zaioteno. Hanitzek Jesus goresten dute eta benedikatzen, haren ganik atsegin zerbait biltzen duteno. Bainan Jesus gordetzen bazaiote eta den gutien bat uzten baditu, edo erranguratzen dira edo sobera lotsatzen.

 

       2. Jesusentzat duenak Jesus maite, ez bere atseginaren gatik, Jesus benedikatzen du bere nahigabe eta herstura guzietan, atsegin handienetan bezala. Eta atseginik ez balaukio nehoiz igorri ere nahi, halere bethi gorets lezake eta eskerrak bethi bihurtu nahi litzozke.

 

       3. O zoin den indartsua Jesusen alderako amodio garbia, gure buruaren amodioarekin nahasia ez bada. Haren kontsolamenduen ondotik dabiltzanak, ez othe dira oro sariketariak deitu behar? Beren onari eta mainari gogoa josirik daukatenek, beren burua Jesus baino maiteago dutela ez othe dute ageri? Non nor kausi, Jainkoarentzat urririk ari nahi lukeena?

 

       4. Bakan gertatzen da jende bat aski khartsua, orotaz osoki gabeturik egoiteko. Non nor kausi, aberastasunari bihotzez ez datxikona eta kreatura guzier osoki uko eginik dagona? Urrun, lurraren zedarrietaraino behar du joan batek holakoaren aurkitzeko.

       Dituen guziak emanik ere gizonak, hori ez da deus; penitentzia handi bat eginik ere, hori deus guti da oraino; munduko jakitate guzien jabe izanikan ere, Jainkoa ganik urrun dago; bertute handienak eta khartsutasun beroena bereturik ere, hanitz eskas du oraino; gauza bat du eskas, bainan beretzat beharren beharrena. Zer bada? Guzier uko egin ondoan, bere buruari uko egitea, bere baitarik osoki atheratzea, eta bere buruaren amodiotik osoki buluztea.

 

       5. Bere jakinean egiteko zituen guziak egin ondoan, errotik sinets beza deusik ez duela egin oraino; iduriz handi dena, ez beza handitzat har, bainan aithor zinez zerbitzari alfer bat dela, Jesusek dionaren arabera: Manatu guziak egin-eta ere, errazue: zerbitzari alfer batzu gira. Orduan ditake gizona gogoz egiazki pobre eta guzietarik buluzia; orduan dezake profetarekin erran: Bakharrik niz munduan eta gabezia gorrian.

       Bere buruari eta bertze guzier uko egiten dakienak, bai eta bethi azken mailean egoiten, nehor ez du bera baino aberatsagorik hak, nehor ahaldunagorik, nehor libroagorik.

 

 

12. KAPITULUA

 

Kurutze saindurako bideaz.

 

       1. Hanitzer idorra zaiote hitz hau: Uko egiozu zure buruari, har kurutzea eta jarra¡ Jesusi. Bainan ez othe da idorrago azken jujamendu eguneko hau: Nitarik urrun, madarikaluak, zoazte bethiereko surat? Kurutzearen ekartzeko manamendua orai beretik gogo onez entzuten duena eta bethetzen, bethiereko surat deraman hitzak ez du izituren.

       Horra zer gogoetaratuko duen zeruko kurutzeak, jujatzerat jinen delarik Jesus. Orduan kurutzearen zerbitzari guziak, Jesus kurutzefikatuari jarraiki zaizkonak, Jesus jujearen ganat fidantza handirekin hurbilduko dira.

 

       2. Kurutzearen eremaiteak zendako izitzen zitu, zeruko bidea izanki-ta? Kurutzean da salhamendua, kurutzean bizia, kurutzean etsaien kontrako geriza, kurutzean zerutikako gozoaren ithurburua, kurutzean arimaren indarra, kurutzean bihotzaren zoriona, kurutzean bertutearen goiena, kurutzean saindutasun osoa.

       Arimak ez duke salbamendurik, ez eta bethiereko biziaren esperantzarik, kurutzean baizik. Kurutzea harturik beraz, jarrai Jesusi, eta bethiereko bizirat helduko zira. Berak ereman du lehenik bere kurutzea eta zuretzat hil da kurutzearen gainean, zuk ere zure kurutzea ereman dezazun, eta kurutzearen gainean hiltzeko lehia dezazun ukan. Harekin hiltzen bazira, harekin ere zira biziko. Oinhazeetan haren lagun bazira, zeruko lorian ere haren lagun zira izanen.

 

       3. Bi alderdi baditu beraz kurutzeak eta kurutzearen gainean hiltzeak. Egiazko bizirat eta bihotzeko bakerat heltzeko bertze biderik ez da, kurutze sainduarekilakoa eta egun oroz hiltzezkoa baizik. Joan norat-nahi, iker bazter guziak, beha goiti, so beheiti, gainean bide hoberik ez duzu kausituko, ez eta beherean bide seguragorik, kurutze sainduaren bidea baino.

       Oro zure nahikunde eta xedeen arabera jiten bazaizkitzu ere, atsegaberik baizik ez duzu kausituko, zuk nahi ala ez, eta beraz bethi kurutzea duzu aurkituko. Alabainan bethi dukezu edo auhen gorputzean putzean edo nahigabe bihotzean.

 

       4. Batean Jainkoak zitu debalde utziko, bertzean gizonek zaphatuko. Gehiago dena, zuhau izanen zira zure buruari poxelu, eta bizkitartean ez duzu zure burua ezeztatzen edo arintzen ahalko, bainan Jainkoak nahi dueno jasan beharko. Jainkoak nahi du alabainan nekeen jasaiten ikas dezazun kontsolamendurik gabe, haren eskupean osoki jar ziten eta zu baitan umilago egon.

       Jesusen auhener nehor ez da hain minbera, auhen berak jasaiteko dituena bezala. Kurutzea beraz bethi xutik dago eta bethi zure bidean. Norat-nahi joan, kurutzeari ezin ihes egin: non-nahi, zure burua zurekin baderamazulakotz, zure burua duzu bethi kausituren. Itzul goiti, itzul beheiti, itzul kanporat, itzul barnerat, orotan kurutzea hatzemanen duzu; orotan baitezpada pazientzia hartu behar, bihotzeko bakea eta bethiereko saria nahi baditutzu.

 

       5. Kurutzea gogotik badakarrazu, hak ere ekarriko zitu zu eta helduko nahigaberik ez den lekuaren mugaraino; ez baita hura lur gainean. Kurutzea zinkurinaka eremanez, zure buruari zama bat gehiago diozu emaiten, eta bizkitartean berdin dukezu baitezpada ereman beharra. Kurutze bati ihes egiten badiozu, duda-mudarik gabe bertze bat aurkituko duzu, orobat dorpeagoa.

 

       6. Gizonetan nehork bazter ez dezakeena, zuk baztertzea uste duzu? Sainduen artean, bizi zireno, nor izan da kurutze eta nekerik gabe? Jesus Jaunak berak oren bat ez du iragan auhenik gabe mundu huntako egunetan: Kristok behar zuen, dio berak, baitezpada pairatu eta hiletarik piztu, eta bide hortaz bere ospean sartu. Kurutzearen errege-bide hortaz bertze biderik zendako bilha beraz zuk?

 

       7. Kurutze eta oinhaze izan da Jesusen bizi guzia: pausa eta zoriona zendako bilhatzen duzu zuk? Zure burua enganatzen duzu, enganatzen, bizi hilkor hau guzia nahigabez bethea, eskualde guzietarik kurutzez landatua izankita, atsegabeen jasaiteaz bertzerik bilhatzen baduzu.

       Bertutean nor ere baita barnago sartzen, hak berak maiz kurutze dorpeagoak ditu kausitzen, desterruak emaiten dion bihozmina Jainkoarentzat duen amodioak handitzen diolakotz.

 

       8. Bainan hola leherturik daukaten atsegabeen arintzeko ez du kontsolamendu eskasik, oharturik baitago kurutzearen jasaiteari ondorio hoberenak darraizkola. Kurutzea ezen gogo onez onhartzen duenetik, haren nahigabeek beren hazta galtzen dute, Jainkoak lagunduren duelako fidantzak ezeztatzen baitiote. Eta auhenek zonbat ere baitaukote gorputza lehertuago, hanbat ere bihotza Jainkoaren graziak azkarturik dauko.

       Jesus kurutzefikatuarekin eite nahiz, oinhazeak eta nahigabeak hain ditu maite, eta amodio horrek hainbertzetaraino du azkartzen, non ez bailuke auhen eta oinhazerik gabe bizi nahi: zonbat ere baitu nahigabe dorpe gehiago jasanen, Jainkoak hanbatez maiteago duela daukalakotz.

       Segurantza hori Jesusen graziak dakar, ez gizonaren bertuteak; graziak gure gorputz ahulean badu hainbertze ahal eta indar, non, bere jitez higuin zituen eta bazter uzten zituenak oro, gizonak eskatzen baititu eta maitatzen, bihotza berorik.

 

       9. Kurutzearen jasaitea, haren maitatzea, gorputzaren heztea eta arimaren meneko ezartzea, ohorer ihes egitea, laidoen gogotik onhartzea, bere buruaren gutiestea eta bertzeek gutiets dezaten agiantzea, kalte eta nahigabe guzien gogotik hartzea, lurreko ontasunen gutiziarik batere ez ukaitea, hoik oro ez doazko gizonaren jiteari.

       Hoien egiteko zure indarrer bazaude, deusik ez duzu eginen ahalko. Bainan Jainkoari bermatzen bazira, zerutik igorriko dautzu hak indarra, eta bai mundua bai zure gorputza garaituko ditutzu. Fedea balin bada zure erredola, eta kurutzea zure eskuetako makila, debruak ere —zure etsaiak— ez zitu izituko.

 

       10. Beraz Jesusen zerbitzari on eta leial bati doakon bezala, kurutzearen gizonki eremaiteko erne zaude, Jesus, zu maitez, kurutze baten gainean hil denaz geroz. Hanitz atsegabe eta nahigabeen jasaiterat zaude mundu hits huntan; non-nahi izan, bertzerik ez dukezu; non-nahi gorde, bertzerik ez dezakezu aurki. Ezin begira zitazkenaz geroz, gaitz hoien gogotik jasaitea duzu ihes-bide bakharra. Jaunaren kalitzatik edazu gogotik, haren adiskide nahi bazira eta zeruan nahi baduzu harekin jarri.

       Kontsolamenduak utz Jainkoaren gain, berak nahi bezala eman dietzatzun. Nahigabeen jasaiteari zaude zu eta sinets kontsolamendu handiena duzula hor; ezen lur huntako oinhazeak ez dira zeruko loriaren bethe, zeurez zeure jasaiten ahal bazinitu ere guziak.

 

       11. Atsegabea, Jesus maitez, on eta gozo kausitzen duzunean, dohatsu zu: mundu huntan berean baituzu kausitu zerua. Nahigabeen jasaitea gogor zaitzuno eta heier ihes egitea duzuno bilhatzen, dohakabe zu: urrundu nahi duzun atsegabea jarraikiren baitaitzu bethi.

 

       12. Nahigabeak jasan behar ditutzunaz geroz eta ororen buruan hil, —jasaiteari bermatzen bazira eta ontsa hiltzeari jartzen, laster hobetuko zira eta bakea kausituko duzu. Jondoni Paulo bezala hirugarren zeruraino altxatua bazina ere, nahigabe bihirik ez jasaitea batere ez zinuke segura. Nik, dio Jesusek, erakutsiko diot nere izenaren gatik zonbat behar duen jasan.

       Zure egiteko bakharra beraz nahigabeen jasaitea da, Jesus maitatu nahi baduzu eta bethi zerbitzatu.

 

       13. Ai! Jesusen gatik zerbaiten jasaiteko on bazina, zer ohorea zuretzat! Zer bozkarioa luketen Jainkoaren saindu guziek, zer erakuspen ederrak zure lagunek! Guziek pazientzia goresten, gutik ordean hartzen.

       Zonbait atsegabe ttipi Jesusentzat jasan dezazun ez othe litake zuzen, hainbertzek munduarentzat handiagoak jasaiten dituztelarik?

 

       14. Sinets errotik zure biziak egunetik egunerako heriotze bat behar duela izan. Eta nor zonbat ere baita bere buruaren alderat gehiago hiltzen, hanbatez da geroago azkarrago Jainkoarentzat bizitzen hasten. Zeruko gauzen aditzeko nehor ez da on, non ez dituen atsegabeak Jesusen gatik umilki jasaiten.

       Jainkoari deus ez zaio laketago, zuhaurentzat deus ez da hoberik, Jesusen gatik gogo onez pairatzea baino. Bietarik batean, kontsolamenduen ukaitea baino, Jesusen gatik atsegabeen jasaitea maiteago behar zinuke; hola eite gehiago bazinuke Jesusekin eta iduriago zinitake saindu guziekin. Zure merezimendua, ezen, eta aitzinamendua ez datxizkote kontsolamenduer eta atseginer, bainan atsegabe handier eta hauien Jesusentzat gogo onez jasaiteari.

 

       15. Pairatzea baino hoberik balitz gizonaren salbamenduko, segur Jesusek hitzez eta obraz erakutsi zaikuken. Bere dizipuluak, ezen, eta jarraiki nahi zaizkon guziak kurutzearen bizkarreratzerat garbiki deitzen ditu, diotelarik: Nor ere nahi baita nere ondotik jin, bere buruari uko egin bezo eta, kurutzea harturik, jarrai bekit.

       Guziak irakurtu eta ikertu ondoan, hitz hau bekizu buruan geldi: hanitz atsegabe behar dela jasan, Jainkoaren erresuman sartzeko.

 

 

HIRUGARREN LIBURUA

 

BIHOTZEKO GOZOAZ

 

 

LEHEN KAPITULUA

 

Jesusen solas amultsuak arima leialarekin.

 

       1. ARIMAK. Entzunen dut zer dion ni baitan Jainkoak.

       Dohatsu arima, Jainkoa bere baitan mintzo aditzen duena, eta haren ahotik elhe gozoak entzuten dituena!

       Dohatsu, Jainkoaren boz eztiari idekirik dauden beharriak, mundu huntako harrabotser gor direnak! Dohatsu, bazterreko elheer hetsirik dauden beharriak eta barnean mintzo zaioten Egiari erne daudenak!

       Dohatsu begiak, kanpoko gauzer hetsirik eta barnekoer zabalik daudenakl

       Dohatsu, beren arima-barneko gauzak xilatzen dituztenak, eta, beren egun orotako lanen bidez, zeruko gauza gordeen gero-ta gehiago ezagutzerat ari direnak!

       Dohatsu, beren gogoa Jainkoaz alha derabilatenak, eta mundutikako traba guziak inharrosten dituztenak!

       Gauza hoier gogo emazu, nere arima, eta hets zure gogo-bihotzen leihoak, zu baitan Jainko Jaunak zer dion entzuteko.

 

       2. Hauxe dio zure Jesus maiteak: Ni niz zure salbamendua; ni, zure bakea eta zure bizia. Zaude nerekin eta bakea kausituko duzu. Gauza iragankorrak utz denak, bilha bethierekoak. Gauza iragankorrak zer dira, baizik eta enganakorrak? Kreatura guziek zer laguntza emanen dautzute, debalde uzten bazitu Jainkoak? Guzier uko eginik beraz, leial izan zite eta Jainkoaren gogorako, egiazko dohatsutasunaz jabetzekotan.

 

 

2. KAPITULUA

 

Bihotzean mintzo dela Egia, elhe harrabotsik gabe.

 

       1. ARIMAK. Mintza zite, Jauna, zure zerbitzariak entzuten zitu. Zure zerbitzaria niz ni; zure manamenduen ezagutzeko argia emadazu. Zure solasen entzuterat bil zazu nere bihotza; nere bihotzerat jauts bedite, ihintza bezala.

       Israeldarrek Moisi zioten beihala: Mintza zakizkigu, zu, eta entzunen zitugu; bainan ez bekigu Jauna mintza, hil ez gitezen. Holakorik ez, Jauna, holakorik ez dautzut galdatzen nik, bainan Samuel profetarekin umilki eta minki zitut othoizten: Mintza zite, Jauna, zure zerbitzariak entzulen zitu.

       Ez bekit ez Mois ez bertze profetarik mintza, bainan, othoi, mintza zakizkit zu, Jauna, zu profeta guzien argitzale eta gar-emailea; ezen, hek gabe, zuhauk osoki argitzen ahal nuzu, eta hek, zu gabe, ezin degikete deusik.

 

       2. Solasak adi-araz ditzazkete, bainan ez ariman sar. Gain gainetik ederki mintzo dira, bainan, ixilik bazaude zu, heien erakaspenek bihotza ez dezakete bero.

       Liburu Sainduen axala emaiten dute, zuk baizik ez mamia. Misterioak erakusten dauzkigute, bainan ezagut-arazten zuk. Zure manamenduak erakasten dituzte, heien bethetzeko indarra zuk emaiten. Hek erakusten dute bidea, bainan ibiltzeko zuk azkartzen. Axaletik baizik ez dira ari hek, zuk ditutzu gogo-bihotzak argitzen. Hek estalgirat dute ihintza ixurtzen, zuk hazia barnean pizten. Hek mintzoaz beharriak jotzen, zuk idekitzen adimenduko athea.

 

       3. Ez bekit beraz Mois mintza, bainan zu, nere Jainko Jauna, bethiereko Egia, hil ez nadin eta agor geldi: hori gerta bailitzaket, entzun elhe guzien gatik, bihotzean ez banu kharrik; mintza zakizkit, Jauna, zure begietan hobendun izan ez nadin, zeren dutan zure elhea entzun eta ez obratu, ezagutu eta ez maitatu, sinetsi eta ez begiratu; mintza arren, Jauna, zure zerbitzariak entzuten baitzitu, eta bethiereko biziaren hitzak zuk baitauzkatzu.

       Mintza zakizkit, nere arimari gozo zerbaiten emaiteko eta nere bizi guziaren xuxentzeko; mintza ere, menderen mendetan izan ziten laudatua, ohoratua, goretsia.

 

 

3. KAPITULUA

 

Jainkoaren hitzak umilki entzutekoak direla,
eta hanitzek ez diotela gogo handirik emaiten.

 

       1. JESUSEK. Haur maitea, entzun zazu nere solasa, goxotasunez betherikako nere solasa, lurreko gizon zuhur eta jakintsu guzien erraner nagusi dena. Nere elheak bizitze eta izpiritu dira, ez dira gizonen gogoen arabera haztatzekoak. Ez duzu hetan atsegin alfer bat bilhatu behar, bainan ixil ixila ditutzu entzuteko eta ahal bezain umilki eta khartsuki onhartzeko.

       ARIMAK. Erran ere dut: Dohatsu, zuk argitzen duzuna, Jauna, eta zure legea zuhauk erakasten diozuna, haren egun gaixtoen eztitzeko eta kontsolamendurik gabe haren ez uzteko lur gainean.

       2. JESUSEK. Nik, dio Jaunak, nik ditut haste hastetik argitu profetak, eta, geroztik hunat, egungo eguna barne, ez niz gelditzen zuer mintzatzetik; bainan hanitzak nere bozari gogor eta elkor daude. Hanitzek dute Jainkoa baino gogotikago entzuten mundua, Jainkoaren nahiari baino errexkiago jarraikitzen haragiaren irritser.

       Munduak gauza guti emaiten du aitzinerat, direnak ere iragankorrak, eta haren aldekoak oro zerbitzari suhar dira; nik ontasun handienak eta bethierekoak agintzen ditut, eta gizona nere alderat bihotzez hotz dago. Orotan nere zerbitzatzerat eta niri obeditzerat nor da bermatzen, bertzeak munduaren eta munduko nagusien zerbitzatzerat bezala?

       Ahalgez gorri hadi, Sidon, dio itsasoak. Nahi duzu jakin zendako?

 

       3. Huna: irabazi ñimiño batentzat bide hanitz egiten du gizonak; zeruaren irabazteko aldiz zangoa ere ez altxatu nahi aldi bat. Sari txar baten ondotik herratua dabil gizona; ardit baten gatik, auzi ahalgegarrietan sartzen; gauza ezdeus baten, agintza txar baten gatik, gau eta egun lehertua ibiltzeko ez da lotsa; bainan, deithoragarri ez denetz bada, bethiereko ontasunarentzat, ezin prezatuzko sariarentzat, negurririk gabeko ohore eta ospearentzat, den gutienik ez akitu nahi.

       Ahalge zite bada, zerbitzari alfer eta zinkurinaria, zeren bertzeak beren buruaren galtzeko erneago diren, zu zeurearen salbatzeko baino. Ezdeuskerientzat berea dira hek, zu egiarentzat baino. Bizkitartean, igurikatzen zutena bakan zaiote eskurat jiten; nik aginduek, aldiz, ez dute huts-egiten nehori eta niri fidatzen dena ez dut ophor uzten. Leialki bururaino maitaturen nuenari emanen diot hitzemana, eta errana eginen diot.

       Jende on guziak nik ditut saristatzen eta khartsu guziak nik frogatzen barnadanik.

 

       4. Sar nere hitzak zure bihotzean eta lehiatuki gogoan erabil, tentazione orduetan ontsa behartuko baitzaizkitzu.

       Irakurtzean aditzen ez duzuna, ni zu ganat jitearekin adituko duzu. Bi moldez jausten niz nere hautetsien ikusterat: tentazioneak igorriz eta kontsolamenduak. Egun bakotx, bi erakaspen emaiten daizkotet: bat, beren hutsentzat larderiatuz; bertzea, bertuten biltzerat sustatuz. Nere hitzak entzun ondoan, arbuiatzen dituenak, nork juja baduke hak azken egunean.

 

       5. Kartsutasunaren galdatzeko OTHOITZA.

       Jainko Jauna, zu zira nere ontasun guzia. Nor niz ni, zuri mintzatzerat ausartatzeko? Ni niz zure zerbitzariño txarren txarrena eta lurreko har herrestena, dakitan eta erran dezaketan baino biziki txarrago eta ezdeusagoa.

       Orhoit zite bizkitartean, Jauna, ez nizala deus, deusen jabe ez nizala, deusik ezin dagiketala. Zu zira bakharrik ona, zuzena eta saindua, guzien egilea, ororen emailea, denen asetzalea; bekatorea baizik ez duzu eskuak hutsik uzten. Orhoit zite zure urrikalmenduez eta bethe zazu nere bihotza zure graziaz, zuk eginak alferretan eginak ikusi nahi ez ditutzunaz geroz.

       Nere burua nola jasan dezaket bizi dohakabe huntan, zure urrikalmenduak eta graziak azkartzen ez banute? Ni ganik ez othoi bazter, Jauna, zure begitartea; ni ganat jitea ez othoi gehiago luza; zure kontsolamenduak ez khen nere bihotzetik, nere arima bilhaka ez dadin lur kazkar eta idor baten pare.

       Zure nahi sainduaren egiten erakats ezadazu, Jauna; erakats ere zure aitzinean behar bezala eta umilki ibiltzen: nere zuhurtzia zu baitzira, nizan bezalako nakizuna, nihau eta mundua bera egin aitzinetik ezagutzen nuzuna.

 

 

4. KAPITULUA

 

Egiaren arabera eta umiltasunekin
behar dela Jainkoaren aitzinean ibili.

 

       1. JESUSEK. Nere haurra, egiaren arabera ibil zite nere aitzinean eta bilha zabilzkit, bihotza librorik.

       Nere aitzinean egiaren arabera dabilana, etsaiaren ukaldietatik zainduko dut, eta tzarren balaku nola gezur beltzgarrietarik begiratuko. Egiak libroturik, egiazki libro izanen zira eta jendeen solas alferrez ez dukezu axolarik.

       ARIMAK. Egia, Jauna. Diozun bezala egizu othoi ni baitan. Argi nezala zure egiak, begira nezala eta heriotze on baterat hel. Amodio lizun eta gutizia makur guzietarik garbi nezala, eta zurekin nabilake, bihotza egiazki libro.

 

       2. JESUSEK. Nik erakatsiko dautzut, dio Egiak, zer den zuzen eta zer zaitan laket. Zure bekatuak erabil gogoan urriki eta bihozminekin, zure obra onen gatik zerbait bazirela nehoiz ez sinets.

       Egiazki bekatore zira, eta hanitz azturek estekaturik eta iraulirik zauzkate. Esdeusterat ixuria zira jitez; laster lerratzen zira, begiak hets-ideki artean erortzen, abian nahasten, berehala lotsatzen. Zeurez zeure espantuarenik ez duzu; zure buruaren gutiesteko aldiz bazinuke asko, ohar zitzazkeion baino biziki ahulago baitzira.

 

       3. Zuk eginetarik ez beraz handitzat iduk deus. Sar barna gogoan deus ez dela handirik, balios eta miresgarririk, deus aiphagarririk, deus ederrik, deus egiazki laudagarri eta gutiziagarririk, bethi eta bethi iraun behar duena baizik.

       Oroz gainetik maita zazu bethiereko Egia; higuin ukan bethi zure ezdeustasun ezin gehiagokoa. Ez ukan deusentzat ez beldurrik, ez erasiarik, ez herrarik zure hutsentzat eta bekatuentzat baizik; hoiek munduko kalte guziak baino gehiago hastiatu behar ditutzu.

       Batzu ez dabiltza arraiki nere aitzinean; begi-luzez eta urguluz nere gauza gordeak eta Jainkoaren misterioak xilatu nahi dituzte eta jakin, beren burua eta salbamendua bazterrerat utzirik. Bainan beren urguluaren eta begi-luzearen gatik aiher nitzaiotelakotz, tentazione eta bekatu handienetarat dira erortzen.

 

       4. Sar bihotzean barna Jainkoaren jujamenduen beldurra eta guziz boteretsu denaren hasarrearen izialdura. Jainkoak eginak ez kitzika, bainan iker hurbilik zure bekatuak; iker zonbat gauza egin duzun gaizki eta zonbat obra on egin gabe utzi.

       Batzuek beren khartsutasun guzia elizako liburuer datxikote; bertzek hango idurier, bertze batzuek aldiz elizako urratser eta elizkizuner. Batzuek beren ahomihitan nute, bainan gutik beren bihotzean.

       Bertze zonbait, adimendua argi eta bihotza garbi, bethiereko ontasunaren ondotik hats-bahi dabiltza; lurreko erranak bihozminekin dituzte entzuten, beren gorputza ezinbertzez eta nigarra dariotela arthatzen. Izpiritu Sainduak zer diotsoten hek dute aditzen: erakasten diote Izpiritu Sainduak lurreko gauzak ostikaturik zerukoen maitatzen; munduari uko eginik, gau eta egun zeruaz nahikaritzen.

 

 

5. KAPITULUA

 

Jainkoaren alderateko amodioaren
ondorio miresgarriez.

 

       1. ARIMAK. Benedikatzen zitut, nere zeruko Aita, Jesus nere Jaunaren Aita, zeren ni bezalako herresta batez orhoitzeko aski ona izan ziren. Oi urrikalmenduaren Aita eta kontsolamendu guzien Jainkoa, eskerrak zuri, zeren, nahiz ez gai, zure gozaldiekin azkartu nuzun noiztenka.

       Benedikatzen zitut bethi, zure Seme bakotxarekin eta Izpiritu Saindu kontsolatzalearekin orozbat menderen mendetan goresten zitutala.

       O Jainko Jauna, hain minki maite nuzuna, nere barne guzia bozkarioz jauziko da, nere bihotzerat jautsiko zirelarik. Zu zira nere ospea eta nere bihotzeko atsegin bethea; zu, nere esperantza eta ihes-lekua nere egun gaixtoetan.

 

       2. Bainan ahulki maite zitutalakotz oraino, eta bertutea eskaxko dutalakotz, zure laguntzaren eta kontsolamenduen beharretan niz. Zato beraz ardura ni ganat, zure erakaspen sainduetan nere argitzeko; garbi nezazu nere jaidura tzarretarik, amodio makur guzietarik senda nezazu: bihotza hola sendo eta garbi, zure maitatzeko gai izan nadin, nahigabe guzien jasaiteko indartsu, bururaino irauteko azkar.

 

       3. Ba, zerbait handirik da amodioa, ontasun bat ontasun guziez goragokoa: hak bakharrik ditu gauza dorpeak arintzen, haren bidez du gizonak berdin jasaiten berdin ez zaiona. Hura lagun, nekerik gabe jasaiten ditu nekeak, ezti eta gozo kausitzen kirets direnak. Jesusen alderateko amodio arraiak obra handienen egiterat sustatzen du eta bethi gauza hoberenen nahikarirat akulatzen.

       Amodioak goienerat du bere deia; lurreko gauza bihi hatek ez deratxikike beheiti. Amodioak libro nahi du eta lurtiar amodio guzietarik garbi, beldur baita hauiek ilhun dezaten; beldur, lurreko ontasuner josirik berant dadien gizona zerurako bidean, edo nahigabeak jorik eror.

       Deusik ez da amodioa baino gozoagorik, deus azkarragorik, deus goragorik, deus zabalagorik, deus atsegingarriagorik, deus betheagorik eta hoberik zeru ala lurrean amodioak Jainkoa baitu ithurburu, eta, kreatura guzien gainez-gain iganik, onik ez baituke Jainkoa baitan baizik.

 

       4. Amodio duena lasterka doa, hegaldaka doa, bazkariotan da, libro da eta deusek ez du baratzen. Oro emaiten ditu, guzien jabe izaiteko, eta orotan guzien jabe da: ororen gainetik, Izaite bakhar soberanoa baitan delakotz indar-berrikatzen, ontasun guzien ithurburuan eta ithurrian. Ez du ukantzari behatzen, bainan ontasun guziez gorago altxatzen da, emaileraino.

       Amodioak ez du maiz negurririk ezagutzen, haren kharrak gaindika irakitzen du. Amodioari deus ez zaio pizu, ez nekagarri; dezaken baino gehiagori da lotzen; ez dezakelako aitzakiarik ez du nehoiz, oro eginkizun baitauzka eta egingai. Ororen egiteko on da beraz, eta izaitez bururatzen ditu asko gauza, amodiorik gabea akit eta alferretan higa lezaketenak.

 

       5. Amodioa bethi atzarririk dago, eta lo dagolarik ere nehoiz ez lo; akiturik ere ez da akitzen, atsegabetan izanikan ere ez lotsatzen, iziturik ere ez zozotzen: hainan zuziaren argia eta suko garra goiti doatzin bezala, amodioak halaber, poxeluak bazterturik, goiti du hartzen oldar.

       Amodio duenak, hitz horren indarraren berri badaki. Sua darion arima baten kharra Jainkoraino altxatzen da, oihu sarkor hunen pare: nere Jainkoa! nere amodioa! nere zira osoki eta ni zurea!

 

       6. Nere amodioa zabal zazu eta bero, nere bihotzak ikas dezan zoin den gozo zure maitatzea, bai eta zure amodioan geza dadin eta urt.

       Zure amodioak osoki bere nezala eta nere buruaz gorago altxa bere khar biziaren indarraz. Amodiozko kantika kantatuz, nere arima jarra¡ bekizu, Jesus ona, zure loriazko goratasunerat; eta bere bozkarioak gaindi eginik zu maitez, zure goretsiaren goretsiaz ahi bedi.

       Zure zerbitzariak maita zitzala bera baino gehiago; zure gatik baizik ez dezala bere burua maita; zinez maite zituzten guziak zu baitan maita ditzala, zuk argiratu amodiozko legeak manatzen duen bezala.

       Amodio duena erne da, arrai, maitagarri, ezti eta goxo; azkar da, jasankor, jarraile, zuhur, zail, bihozdun, eta berearen ondotik ez dabil nehoiz: nork zertan baitu bere burua bilhatzen alabainan, hartan ere du hak bere amodioa galtzen.

 

       7. Amodioak bazterretarat behatzen ohi du, umila da eta zuzena; ez da malina, ez arina, ez ergelkeriari emana; jan-edanetan izariz dabil, garbitasuna begiratzen du; ez da beratz, pausatua da, gorputza hertsiki du zaintzen.

       Amodio duenak badakar jauspen buruzagien alderat; bere ustez erdeinagarri da eta zartzail. Oso osoan Jainkoari dagolarik eta ahal guziaz bethi eskerdun, Jainkoa baitan dauzka bere fidantza eta esperantza, Jainkoak behintzat utzia duela iduri zaiolarik ere: badakielakotz amodiorik ez ditakela bihozminik gabe.

 

       8. Guzien jasaiterat eta Jesusen nahiaren egiterat ez dagona, Jesusen adiskide izena ez du merezi. Jesus maitearen gatik atsegabe gogor eta kiretsenak onhartu behar ditu Jesus maite duenak, eta, zer-nahi gerta dakion, Jesusen ganik ez du berexi behar.

 

 

6. KAPITULUA

 

Jesus maite duenaren atsegabeez.

 

       1. JESUSEK. Haurra, zure amodioa ez da aski azkarra oraino eta argitua.

       ARIMAK. Zergatik, Jauna?

       JESUSEK. Den nekerik ttipienean uzten duzulakotz hasi gauza eta gose soberarekin zabilalakotz kontsolamenduketa. Azkarki maite nuena, tente dago tentazionetan eta etsai maltzurraren saretarat ez da erortzen. Atseginetan maite nuen bezala, berdin maite nu atsegabetan.

 

       2. Zuhurki maite nuenak, emaitzari ez du hala behatzen, nola emailearen amodioari. Ukantzari baino gehiago emailearen amodioari du esker, eta emailea ukantza guziak baino gorago du ezartzen. Arraiki maite nuenak, bere onaren ithurburua ez dauka ni ganikako dohainetan; bainan, dohain guzien gainetik, ni baitan.

       Ez dira beraz zuretzat oro gal, neretzat edo sainduentzat ditutzun sendimenduak ez badira noiz edo noiz zuk nahi bezain khartsuak. Artetan sendi duzun Jainkozko khar hori, zu baitan den graziaren ondorioa da eta zeruko atseginaren aitzinetikako jasta bat bezala. Ez zaizkiola haatik sobera finka, airerat baitoa jin bezain laster.

       Bihotzeko nahikari makurrekin borrokatzea, debruaren enganio tzarrer bihur egoitea, hori da, hori merezimendu handizko bidea eta bertute gotorraren marka.

 

       3. Asmu arrotz edozoin nondik-nahi jin dakion, zure bihotza ez bedi beraz asalda. Egon tente zure hatzean, atxik hartu xede onak. Ez uste ukan begietako lillura bat dela, noiz edo noiz bihotza zeruetaraino altxatzen bazaitzu, eta gero, handik laster, bere alhapide itsusietarat erortzen. Holakoetan ez zira bada nagusi, norbaiten eskupeko zira; delako alhapideak hastio ditutzuno eta uko egiten diotzuteno zinez, merezimendu da zuretzat eta ez zira leizean.

 

       4. Jakin zazu zure etsai zaharrak zeri buruz higatzen dituen bere indarrak: zure gutizia on guzietan zuri poxelu egiteari katzakatzen da eta urrats khartsu guzietarik zure urruntzeari. Gibelatu nahi zitu sainduen gorestetik, gogoan khartsuki nere oinhazeen erabiltzetik, urrikia bihotzean zure bekatuez orhoitzetik, behar bezala zure bihotzaren zaintzetik eta bertutean aitzinatzeko hartu xedeari jarraikitzetik.

       Gogoeta tzar hanitz ereiten du zure bihotzean, zure lotsatzeko eta atsegabeen azpian zure lehertzeko, othoitzetik eta liburu khartsuen irakurtzetik zure urruntzeko. Higuin du zure bekatuez egiten duzun aithor umila, eta ahal balu, komunione saindutik bethierekotz urrunt zintzake.

       Etsai haren beldur ez izan, ez ikharan egon hurbil dakizun, zu galdu nahiz bere arteak maiz hedatzen badauzkitzu ere. Eman nahi dauzkitzun gogoeta tzar, ahalgegarriak, utz haren gain. Errozu: hoakit, izpiritu likitsa; ahalgez gorri hadi, hizan bezalakoa; holako solasen niri sakatzeko, barnea ez bide duk guti ustela. Ttattolatzale okaztagarria, hoakit urrun nitarik; den gutieneko lotkiarik ez dukek ni baitan hiretzat; eta Jesus nere ondoan atherako baitzaik gudulari gaitza, geldituko hiz ilhaundurik hi. Nahiago diat hil oinhaze handienen erdian, hiri nere baia eman baino. Ixil hakit, ago ixilik, ez hut gehiago entzunen, nahi dukana eginik ere nere durduzatzeko.

       Jainkoa da nere salbamendua eta nere argia, noren beldur nitake? Armadak oldar balitzaizkit ere lerroka, ez lezaketet bihotza izi. Jesus da nere laguntzale eta salbatzalea.

 

       5. Soldado bipil baten pare, guduka zite; noiz edo noiz ahuleziaz erortzen bazira, aitzinean baino indar handiago bat bil zazu, nere grazia nasaikiago ukanen duzula fidaturik; oroz lehen zure burua begira zazu bere alderako zurikeriatik, nola urgulutan sartzetik. Hortarik dira hogoi-ta bortz gal-bidean sartzen eta, zonbait aldiz, kasik ezin sendatuzko itsumendurat erortzen. Beren buruari zoroki fidatzen direnen erortze hori balia bekizu, zuhau erne eta umil egoiteko bethi.

 

 

7. KAPITULUA

 

Grazia behar dela gorde
umiltasunaren hegalpean.

 

       1. JESUSEK. Nere haurra, hobe duzu eta segurago khartsutasunerako graziaren gordetzea, graziaren ukanaz ez urgulutan sartzea, hartaz guti mintzatzea, den baino haren ez handiagotzea hobe duzu eta segurago izaitekotz, zure buruaren gutiestea, eta, grazia duzulakoan, gai ez ziren fagore batez bezala hartaz beldurtzea. Egungo sendimendua bertze baterat alda ditakelarik biharko, ez atxikiegi izan haren alderat. Orhoit, grazia hor duzularik, graziarik gabe zoin hits eta herresta ziren.

       Bertutean aitzinatzea ez datxiko xoilki kontsolamendu ukaiteari, bainan, hetaz gabetua zirenean, umil eta jasankor egoiteari. Hola, othoitzaren edo ohi ditutzun khartsutasunezko urratsen alderat ez zira nagitzen. Bertutean aitzinatzeko, zure egiteko guziak bethezkitzu ahalik hobekienaz, zure argien arabera; arima idor eta hersturan duzulakoan, ez utz zure bihotza osoki erortzerat.

 

       2. Hanitzak berehala khexatzen dira eta bihozgabetzen, gauzak ez doatzilarik beren gogorat. Gizona alabainan ez da bethi bere bidearen nagusi. Jainkoari dago kontsolatzea eta graziaren emaitea nahi duelarik, nahi duen izarian, nahi duenari, iduri zaion bezala, ez gutiago ez gehiago.

       Batzu khartsutasunerako graziak berak galdu ditu, grazia horren gatik ezazoldu direlakotz: ahal baino gehiago egin nahi zuten, beren ahal ttipiaz ez dira orhoitu, beren bihotzeko suari adimenduko argiari baino jarraikiago izan dira. Jainkoak nahi baino lan handiagoer lotu direlakotz, dute grazia hoin laster galdu. Beren ohantzea zeruetan ezarririk zauden eta lurrean dira gelditu, gaixoak, eskuak hutsik; zoin hitsak eta ezdeusak diren ohartu ondoan, ikas zezaten ez beren hegalekin ibiltzen, bainan nere hegalpean fidantzarekin egoiten.

       Jainkoa ganako bideetan sartu berriak gal ditazke errexki eta errekarat eror, non ez duten jende zuhurrer argi galdatzen.

 

       3. Zuhurren erraner baino beren asmuari nahiago badute jarraiki, beren salbamendua lanjer handian ditake, non ez duten beren asmuari uko egiten. Bere burua zuhur daukanak, bakan ditu onhartzen umilki bertzeen erranak.

       Guti jakitea eta umil egoitea hobe da hanitz jakitea eta urgulutsu izaitea baino. Ontasun guti ukaitea ere ba, aberats eta urgulutsu izaitea baino.

       Bozkarioari osoki emaiten dena guti zuhur, ahanzten duelarik bere lehengo gabezia eta Jainkoaren alderateko beldurra, hunek baitu gizon zuhurra, eskuratu duen grazia gal dezan beldurtzen.

       Neke-orduetan eta edozoin atsegabetan sobera etsiturik dagona, ni baitan behar baino fidantza gutiago duena, hura bertute eta zuhurtzia ttipiko gizona.

 

       4. Bake egunetan sobera maldan nahi dena, da maiz gudu-orduetan herabeena eta lotsatuena.

       Bazinaki zu baitan umil eta xume egoiten, bai eta zure gogo-bihotzen negurrian eta menean idukitzen, lanjererat eta bekaturat ez zinitazke hoin laster eror. Zuhurtzia handia, zure bihotzak kharra dariolarik, grazia itzaltzearekin zer zitazken gogoratzea. Grazia itzaltzearekin, orhoit berriz ere itzultzen ahal zaitzula, argi hori ezen khentzen dut noiztenka nere ospearentzat eta zure onetan.

 

       5. Holako nahigabe bat hobe duzu maiz, oro bethi zuk nahi bezala gertatzea baino. Merezimendu irabazteko, ez da segur aski zerutikako kontsolamenduez bethea izaitea, edo Liburu Sainduetan trebe izaitea, edo kargu handietarat heltzea; behar da oraino umil umila egon eta Jainkoa osoki maitatu, Jainkoaren ospea garbiki eta errotik bilhatu, bere burua ezdeustzat iduki eta zinez erdeinatu eta bertzeetarik ukan laidoez gehiago bozkariatu laudorioez baino.

 

 

8. KAPITULUA

 

Nork bere buruaren gutiesteaz
Jainkoaren aitzinean.

 

       1. ARIMAK. Nahiz hauts eta erhauts baizik ez nizan, nere Jainko Jaunari mintzaturen nitzaio.

       Den baino gehiagotzat badaukat nere burua, horra non altxatzen ziren nere kontra; eta egian zirela hor ditutzu nere bekatuak lekuko, eta lekukotasun hori ez dezaket gezurta. Bainan nere burua gutiesten badut eta ezeztatzen, nitaz dauzkatan urguluzko gogoetak zaphatzen baditut eta hastapeneko erhautserat gogoz itzultzen baniz, orduan alde duket zure grazia eta nere bihotzari hurbil zure argia; orduan, zerbait nitakelako ustekeriarik ttipienak nere ezdeustasunean ithoko dira eta behin bethikotz han galduko.

       Han nuzu nihauri erakusten zer nizan, zer izan, zer bilhakatu mailez mail behereraino jautsiz: deus ez niz ezen, eta ez nakien.

       Nihau nihauri utzia balin baniz, zer niz? Ahul bat, bertzerik deus; bainan bat-batean behatzen badautazu, berehala azkartzen niz eta atsegin berri batez bethetzen. Nere haztak errekarat nerama bethi, eta, Jauna, ez othe da miresgarri zoin laster nuzun zure ganat altxatzen eta zoin amultsuki besarkatzen?

 

       2. Ni maitez egiten duzu hori, nitaz urririk artha hartzen duzula eta nere hainbertze behar-orduetan laguntzen nuzula, bai eta lanjer handienetarik begiratzen eta ehun gaitzetarik atheratzen. Nere burua sobera maitez niz galdu; zu xoilki bilhatu zitutalarik eta garbiki maitatu, nere buruarekin batean kausitu ere zitut, eta zure amodioak barnago ehortzi nu nere ezdeustasunean.

       O Jesus, guziz bihozbera, merezi dutan baino hanitzez gehiago, igurikatzen dutan eta galdatzerat ausarta nitaken baino gehiago duzu egiten neretzat!

 

       3. Izan zite goretsia, nere Jainkoa, hain ona zirelakotz eta esku-zabala non, gu zure ongi bihi baten gai ez izanikan ere, zu guri gau eta egun ongi igortzen ari baitzaizkigu, nahiz eskergabe gauden eta zutarik urrun.

       Zu ganat osoki itzul gitzatzu, izan gitezen eskerdun, umil eta khartsu, zu baitzira gure salbamendua, zu, gure bertutea eta gure indarra.

 

 

9. KAPITULUA

 

Gure biziaren azken muga Jainkoa denaz geroz,
hari buruz ditugula guziak egiteko.

 

       1. JESUSEK. Nere haurra, ni behar niz zure azken azken muga, egiazki zoriontsu nahi bazira. Xede horrek garbituren dautzu bihotza, maizegi berari eta kreaturer buruz ixuria dagon zure bihotza. Alabainan zuhauren ona zerbaitetan bilhatzen baduzu, abian epheltzen zira eta nahasten.

       Bihur beraz niri ditutzunak oro, ezen nik emanik dauzkatzu guziak. Orhoit gauza guziak Ontasun soberanoaren ganik datotzila; hari bihurtzekoak direla beraz, beren ithurbururat bezala.

 

       2. Handi ala ttipiek, behartsu ala aberatsek nitarik dute, ezin agortuzko ithurburutik bezala, graziaren ihintza ezpainetarat biltzen; eta neretzat arraiki eta gogotik ari direnek, grazia batentzat biga dituzkete sari. Aitzitik, bere ospea nitarik kanpo bilhatu edo nitaz bertze ontasun batean atsegin hartu nahiko duena, egiazko zorionean ez da sekula finkaturen, ez eta haren bihotza nehoiz ez bozkariaturen egiazki, bainan hanitz traba eta hersturetan koropilaturen.

       Ongi mikorik ez ezar zure kondu, ez eta bertuterik gizon bihi baten eskuko, bainan eman Jainkoa guzien jabetzat, ezen hura gabe nehork deusik ez du. Oro nik emanak baitira, gibelerat nahi ditut oro bedera-bedera eta zor zaizkitan eskerrak hertsiki ditut galdatzen.

 

       3. Horra egia bat, urgulua ihes igorri behar duena. Zeruko grazia eta egiazko amodioa bihotz batean sartzen badira, bihotz hak ez du gehiago ez bekaizgorik ez hersturarik ezagutuko, ez bera gehiago maitaturen berak. Alabainan Jainkoaren amodioak oro garaitzen ditu eta arimaren indar guziak handitzen.

       Zuhurra balin baduzu, ni baitan zira xoilki bozkariaturen, ni baitan duzu xoilki zure esperantza jarriko, zeren ez baita nehor onik Jainko Jauna baizen, eta oroz gainetik hura behar baita goretsi eta benedikatu.

 

 

10. KAPITULUA

 

Mundua oinkaturik
Jainkoaren zerbitzatzea gozo dela.

 

       1. ARIMAK. Berriz ere mintzatuko nitzaitzu, Jauna, eta ez niz solasetik baratuko. Zeru gorenean den nere Jainko Errege Jaunari erranen diot: Zure beldur direnentzat daukazun gozoa, Jauna, zoin den handia eta nasaia! Maite zituztenentzat zer daukazu bada; zer, beren bihotz guziaz zure zerbitzuan daudenentzat?

       Zinez ezin erranezkoa da eta ezin gozoagoa, maite zituztener othoitzaz emaiten diozuten atsegina. Zure amodioaren gozoa erakutsi dautazu, ez nuen bizia eman dautazularik; zutarik urrun egokita zure zerbitzurat deitu nuzularik eta maita zitzatan dautazularik manatu.

 

       2. O bethiereko amodioaren ithurburua! Zer erranen dut zutaz? Nola ahanzten ahalko zitut, zu nitaz orhoitzeko aski ona izan zirenean, nihauk nere arima eihartzerat eta hiltzerat utzia nuelarik? Zure zerbitzariaz urrikaldu zira, berak uste zuen baino amultsukiago; zure grazia eta adiskidantza eman daizkotzu, hartze zituen baino nasaikiago.

       Grazia horrentzat zer bihurtuko dautzut? Ez dute orok, utzirik guziak eta munduari uko eginik, komentuan sartzeko grazia. Handi othe da zerbitza zitzatan zu, kreatura guziek zerbitzatu behar zituztena?

       Zure zerbitzari izaitea ez zait handi behar; bainan hauxe behar zait handi eta harrigarri: nola ni, hoin ezdeus eta onik-gabea, nuzun zerbitzaritzat nahi eta nola nuzun zure zerbitzari maiteen artean ezarri.

 

       3. Ditutanak oro, zure zerbitzatzeko dituzketan ahal guziak, zuk emanak ditut. Eta bizkitartean zer ari zira? Zuk gehiago zerbitzatzen nuzu, nik zu baino.

       Horra hor zeru-lurrak, gizonaren zerbitzuko zuk eginak, zuk manatu guziak egun oroz egiten baitituzte. Eta hori guti zaitzu oraino: gizonari aingeruak eman daizkotzu zerbitzari. Bainan emaitza guzier nagusi dena, gizona zuhauk nahi duzu zerbitzatu, eta, zuhau emaitzaz haren izanen zirela, diozu hitzeman.

 

       4. Ehun ongi hoientzat nik zer dautzut bihurtuko? Ai! nere bizi guzian zerbitza ahal bazindezat! Egun bakhar bat zure behar bezala zerbitzatzeko on banintz! Zinez guziek zerbitza zitzaten zor zaitzu; zor, ohore guziak eta bethiereko laudorioak. Zinez nere nagusia zira eta ni zure zerbitzari ezdeusa; behar zitut beraz nere indar guziez zerbitzatu eta, behinere unhatu gabe, goretsi. Hori baita nere nahikundea, nere tirria, emadazu othoi hortaratzeko eskas duketan grazia.

 

       5. Ohore eta ospe handi, zure zerbitzatzea eta zure gatik bertze guzien oinkatzea. Zure zerbitzu sainduan gogotik ari direnek, sari handia dukete. Zu maitez atsegin lurtiar guziak ostikatzen dituztenak, Izpiritu Sainduaren kontsolamendu gozoenez jabetuko dira. Zure gatik bizitze hertsi bati lotzen direnek eta mundu huntako zurruburru guzier uko eginik daudenek, gogo-bihotzak handizki libro dituzkete.

 

       6. O Jainkoaren alderako zerbitzu maitagarri eta gozoa, gizona librotzen eta saindutzen duena! Oi komentuetako bizitze saindua, gizona aingeruer parekatzen duena, Jainkoari laket eta debruari higuin zaiona, giristino guzientzat ohoragarri dena! O ezin aski bilha eta gutizia ditaken esteka, ontasun guzier nagusi den Ongia merezitzen daukuna, bai eta emaiten bethiereko zoriona!

 

 

11. KAPITULUA

 

Bihotzaren nahikariak
ikertu behar direla eta negurritu.

 

       1. JESUSEK. Nere haurra, gogoan ontsa hartu ez ditutzun asko gauza behar ditutzu berriz ikasi.

       ARIMAK. Zoin dira, Jauna?

       JESUSEK. Zure nahikundea behar duzu osoki nereganatu, zure burua ez maitatu batere, bainan nik nahi dutana lehiatuki obratu. Gutiziek bortizki zerabiltzate ardura, sutan ezartzen zituztela: beha ordean ontsa, nere ohoretan ari zirenetz ala gehienik zuhauren onetan. Neretzat ari bazira, nik zer-nahi mana, atsegin dukezu. Bainan zeure burua maitez den gutienik artzea, horra zerk zituen aurtikitzen eta nahasten.

 

       2. Nere ixilean zuhauk asmatu gutizier ez beraz othoi sobera jarra¡, laket zitzaitzuna edo on baino hobetzat zinaukana ondotik hastia dezazun beldurrez, bai eta urrikitan sar zitezen eginik. Onak zaizkitzun gutizier ez zira berehala jarraiki behar; ez ditutzu ere makurrak zaizkitzunak debalde utzi behar abian.

       Xede eta gutizia onetan ere emeki ibiltzea hobe duzu, lasterka ibiliz zure gogoaren ez barreiatzeko; lehia soberarekin ariz, bertzeer gaizbiderik ez emaiteko; edo, bertzeen aiherkundeak nahasirik, ez etsitzeko.

 

       3. Bainan artetan gogorki behar duzu jokatu eta gorputzaren nahikerier gizonki iharduki, gorputzak zer duen nahi edo zer ez, kasurik egin gabe; oroz gainetik gorputza nahi-t'ez iduk arimaren meneko.

       Hezi behar duzu zure gorputza eta arimaren esku-makil egoiterat hertsatu, eginbide guzien bethetzerat edo atsegabe guzien jasaiterat jar arte; gutiz deusen ez uzten, gauza xumeenen maitatzen, eta, edozoin nahigabe gerta, deusetaz ez erranguratzen ikas arte.

 

 

12. KAPITULUA

 

Pazientziaren biltzeaz eta azturen hezteaz.

 

       1. ARIMAK. Jainko Jauna, pazientziaren behar handitan nizala ikusten dut; ezen, bizi huntan, hanitz nahigabe gertatzen da. Bakeaz jabetzeko nahi dutana eginik ere, nere bizia ez ditake gudurik eta bihozminik gabe izan.

       2. JESUSEK. Hala da, nere haurra. Ez dut nahi gudurik edo bihozminik gabeko bakearen ondotik ibil ziten, bainan sinets dezazun, atsegabeek ezarriko zituztenean iraulirik eta nahigabeek porroskaturik, orduan duzula zu baitan bakea. Ez dezakezula hanitz jasan balin baderasazu, purgatorioko sua nola jasanen duzu bada?

       Bi gaitzetarik ttipiena hautatu hehar bethi: bethiereko oinhazetarat ez erortzekotz beraz, lehia zite oraiko gaitzen gogo onez jasaiterat Jainkoaren gatik. Zer uste duzu, mundutiarrek deusik ez dutela edo deus guti dutela jasaiteko? Holakorik ez duzu ikusiren, atseginean igerika dabiltzanen artean ere.

 

       3. Bainan, diozu, hanitz atseginen jabe dira, nahi dutena egiten dute, eta hola arintzen zaizkote beren nahigabeak.

 

       4. Hala biz; eman dezagun nahi dutena badutela. Bainan noiz arte uste duzu iraunen duela? Lur huntan atseginez okituak daudenak, khea bezala dira itzaliko eta heien mukurruaz batere ez orhoituko. Bizi direno ere, heien atseginek ez dute kirestasun, beldur ez ilhundura eskasik.

       Alabainan zertan ere baitute kausitzen atsegin, hartan ere dute ardura nasaiki biltzen bihozmin.

       Zuzen da, beren atseginak bilhatu ondoan negurririk gabe hartzen-eta, nahasdurarik eta ilhundurarik gabe ez ditzaten goza. Oi zoin laburrak, zoin gezurrezkoak, zoin makurrak, zoin ahalgegarriak diren heien atsegin guziak! Bizkitartean, hordi eta itsu direlakotz, ez dira ohartzen. Abere basak iduri, beren arima gal-bidean ezartzen dute atsegin ezdeus eta galgarri baten gatik.

       Zu beraz, nere haurra, zure azturer ez jarra¡; zure nahikerier egin uko zuk. Bozkaria zite Jauna baitan eta hak emanen dauzkitzu bihotzak galdatu guziak.

 

       5. Alabainan egiazki atsegin hartu nahi baduzu eta nere kontsolamenduez nasaikiago jabetu, egin uko lurreko atsegin galgarri guzier; orduan ditutzu egiazki kausituren zoriona eta kontsolamendu ezin agortuzkoak. Zonbat ere baitzira munduko atseginetarik urrunduren, hanbatenaz ditutzu nereak indardunago aurkituren eta gozoago.

       Orobat ez zira gudu ez nekerik gabe hortarat helduko: erro gaitzeko aztura bat edo bertzek poxelu egin dezazukete, bainan ohidura on batek garaituren ditu hek. Gorputza erranguraturen zaitzu, bihotzeko kharrak hezi artean. Ohiko suge tzarrak enganatu eta galdu nahiko zitu: othoitzaz da ihes igortzekoa hura, zerbait lan onetan ariz, bihotzeko athea hetsirik datxikozula.

 

 

13. KAPITULUA

 

Jesus Jaunak bezala,
umilki behar dela obeditu.

 

       1. JESUSEK. Nere haurra, obedientziako athekatik jauzterat ari denak, graziari bere bihotzeko athea berak dio hesten; eta nork ere nahi baitu ber-beretzat zerbaiten jabe izan, ororentzat den ontasuna galtzen du hak.

       Gogotik eta bere onez buruzagien azpiko ez dagonak, ageri du bere odola ez duela oraino osoki hezia, bainan erranguratzen zaiola eta oldartzen ardura.

       Ikas beraz buruzagiek manatuen egiten zalu, zure odola hezi nahi baduzu. Kanpotikako etsaia alabainan lasterrago garaitzen da, barneko guduek ez badute bihotza xehatua.

       Zure arimak zuhau baino etsai tzarragorik eta gaixtoagorik ez duke, zeure baitan zapartatua zirelarik. Osoki eta zinez zure buruaren gutiesterat heldu behar zira, zure haragiaz eta odolaz nahi bazira nagusitu. Zeure burua maite duzulakotz oraino negurririk gabe, zira bertzeek manatuen osoki egiterat hoin uzkur.

 

       2. Zu, erhauts eta erhautsa baino gutiago izanki-ta, zer mirakulua gizon bati Jainkoaren gatik mendu zitezen: ni guziz boteretsu eta handia, guziak ezdeusetarik egin ditutana, zure gatik umilki mendu nizanean gizonari. Orotako aphalena, ororen azken jarri niz, zure urguluaren garaitzeko balia dakizun nere aphaltasuna.

       Ikas obeditzen, ilhauna; ikas aphaltzen, ziren lohia, eta guzien zangopean lepoaren ukurtzen. Ikas zure nahiaren kalitzen eta edozoinen azpiko bizitzen.

 

       3. Khexa zite zuhauri buruz, eta urgulua ez utz zu baitan hanpatzerat; egin zite hain xume eta eman hain behera non, zure gainean, ixtilaren gainean bezala, baitabilke edozoin.

       Ezdeusetarik atheraia zu, zer duzu errangura? Aiher zaitzunari nola zitazke ozar, bekatore beltza, hainbertzetan Jainkoa laidoztatu eta ifernua merezitu duzuna? Bainan, onaren onez, gupidatu nitzaitzu, zure arima balios zaitalakotz eta jakin dezazun zonbat zitutan maite; gupidatu ere, nere ongi-eginentzat eskerdun izan ziten bethi, bertzeen meneko zinez bethi umilki egon ziten eta ikas dezazun laidoen jasaiteari iraunkor izaiten.

 

 

14. KAPITULUA

 

Jainkoaren jujamendu gordeak
gogoan erabili behar ditugula,
gure obra onek urguluz ez hantzekotz.

 

       1. ARIMAK. Zure jujamenduen ortzantz-karraska aditzearekin, Jauna, ikharak eta beldurrak inharrosten ditu nere hezurrak, eta izialdurak jana dago nere arima. Harriturik nago ikustearekin zeruak ere ez zaizkitzula garbiak. Gaizkia kausitu baduzu aingeruetan eta ez badiozute barkatu, zer dago bada neretzat?

       Zerutik erori dira izarrak; nik, nizan erhautsak, zeren kopeta duket? Beren obretan ohoragarri iduri zuten asko erreka-zolarat erori dira; eta aingeruen ogia zutenak hazkurri, ikusi ditut atsegin hartzen urde-bazkari.

       Jauna, ez da beraz saindutasunik, zure eskua urruntzen baduzu gu ganik; ez zuhurtziarik, ez baduzu zuhauk bidatzen; ez indarrik, zuk ez baduzu laguntzen; ez eta garbitasunik, zuhauk zaintzen ez baduzu. Gizona bere buruaren begiratzeari alferretan ditake berma, ez balin bazitu alde. Guhauren gain uzten bagitutzu, ithotzen gira eta galtzen; gure laguntzerat heldu bazira, goititzen gira eta azkartzen. Alda-maldaka goatzi, beharrik zuk ezartzen gitutzu tente; ephel gira, beharrik zuk sustatzen gitutzu.

 

       3. Aphurra nizala eta aphala, oi zonbat dutan orhoitzeko! Ni baitan ageri den on izpia, oi zonbat dutan gutiesteko! O zoin behera behar nizan aphaldu zure jujamendu ezin gordeagoen azpian, ni baitan ez dutanaz geroz kausitzen deusik, bainan deusik gero! O zure hazta, hazta ez ditakeena! O leihorrik gabeko itsasoa! Itsaso horren zolan nere deus ez dut ikusten, ezdeus bat nizala baizik.

       Urguluak non duke beraz gordetzekorik? Nor non bere indarrari fida? Nere urgulu eta harrokeria guzia ithotzen da zure zuzentasunaren itsasoan.

 

       4. Gizona zer da zure aitzinean? Bere moldatzaleari oldarturen othe zaio buztina?

       Jainkoaren begietan bihotzez egiazki aphal dagona, laudorio alferrek nola hantzen ahalko dute? Jainkoak bere meneko daukan bihotza, mundu guziak ez dezake aira, ez harro; bere esperantza guzia Jainkoa baitan landaturik daukana, mundutiarren esku-zarta guziek ez dezakete erho. Aho ala esku-azantzak alabainan ez dira deus; laudorioak beren harrabotsarekin itzaltzen dira: Jainkoaren egiak bakharrik dirau menderen mende.

 

 

15. KAPITULUA

 

Gutizia ditazken gauzetan
nola ibil eta mintza.

 

       1. JESUSEK. Nere haurra, gauza guzietan hunela mintza zite: Jauna, zuk atsegin duzuna egin bedi. Jauna, holako gauza zuretzat ospe bada, zure izenean egin bedi. Holako gauza on duketala iduri bazaitzu, Jauna, egizu gauza hortaz balia nadin zure ospearentzat. Bainan nere arimak kalte eta galbide dukela ikusten baduzu, khen ezadazu haren gutizia.

       Ez dira ezen gutizia guziak Izpiritu Sainduaren ganikakoak, gizonak on eta zuzen kausiturik ere. Gaitz ere da jakitea xuxen, holako gauzaren gutiziatzerat nork zituen hertsatzen: aingeru onak ala gaixtoak, ala zuhauren gogoak berak. Asko, aingeru onak zerabiltzala iduri hastean-eta, enganaturik gelditu dira azkenean.

 

       2. Edozoin gauza gutiziatzearekin beraz, bethi Jainkoaren beldurrarekin eta umilki duzu gutiziatu behar hura eta galdatu; guziz, nere nahi sainduaren menerat aphaldurik, oro nere gain uzten ditutzula, diozularik: Zuk dakizu, Jauna, zer dutan hobe, egin bedi zuk nahi bezala. Emadazu nahi duzuna, nahi duzun izarian eta zuhauk nahi duzun tenorean. Egizu nitaz iduri zaitzuna, zer ere baitzaitzu on eta haren arabera, bethi zure ospe handienarentzat. Nahi duzun tokian ezar nezazu eta zernahitako har zerbitzaritzat. Zure eskuko niz, nahi duzun alderat itzul nezazu eta firurika. Horra non zure muthil nizan orotako; ez dut nahi neretzat bizi, bainan zuretzat bakharrik: agian behar bezala eta osoki!

 

       3. Jainkoaren nahiari daudenen OTHOITZA.

       O Jesus, guziz amultsua, emadazu othoi zure grazia, nerekin izan dadin, nerekin lanean ar eta nerekin egon bururaino. Egizu gutizia dezatan bethi eta onhar, zuk gehienik nahi duzuna eta atseginenik zaitzuna.

       Zure nahia izan dadila nerea, eta nere nahia zureari jarrai bekio, haren ganik baztertu gabe deusetan. Zuk nahiak eta ez nahiak bat egin bezate nik nahiekin eta ez nahiekin; eta zer nahi baituzu eta ez nahi, nik ez dezatala ni baitan bertze zerbaiten nahi ukaiteko edo ez nahi ukaiteko ahalik.

       Egizu munduko zer guzier hil nadin, bai eta laidoak eta esker tzarrak maita ditzatan. Egizu nahikari dituzketan guziak baino gorago daikitan zure baitako gozoa, eta nere bihotzak bere bakea zu baitan baizik ez dezan bilha.

       Zu zira bihotzaren egiazko bakea, zu haren pausa-leku bakharra; zutarik landa ez da atsegabe eta griñarik baizen. Bake hortan, erran nahi baitut zu baitan, Ontasun oso eta bakharra, o nere Jainkoa, ditut hartuko nere deskantsua eta nere loa. Halabiz.

 

 

16. KAPITULUA

 

Egiazko zoriona Jainkoa baitan
behar dugula bilhatu.

 

       1. ARIMAK. Nere zorionarentzat gutizia dezaketana edo asma, ez dut bizi huntan igurikatzen, bainan ba bertzean. Lurreko zorion guziaren jabe banintz, munduko atsegin guziak goza ahal banitza ere, segur ez lezaketatela luzaz iraun. Ezin duket beraz zorion osorik, ez eta bozkario osorik, jende xumeak laguntzen eta aphalak gerizatzen dituen Jainkoa baitan baizik.

       Nere bihotza, igurika zazu aphur bat, igurika Jainkoak hitzemana, eta zeruan dituzketzu ongi guziak gaindika. Lurrekoen ondotik zilegi den baino goseago balin bazabiltza, zeruko bethierekoak ditutzu galduren. Balia zite hetaz; hotaz baizik ez haatik tirria. Edozoin izan dadin, ontasun iragankorrak ez zitzazke ase, Jainkoak ez zituelakotz gozatzeko egina.

 

       2. Lurreko ontasun guziak eskuko bazinitu ere, ez zinitazke zoriontsu hortako. Bainan zure zorion osoa, guziak egin dituen Jainkoar datxiko: ez mundutiar ergelek asmatzen eta gutiziatzen duten zoriona, bainan Jesusen zerbitzari onek igurikatzen eta bihotz khartsu garbiek aitzinetik artetan jastatzen dutena. Hok ezen zeruan bizi dira jadanik.

       Mundu buntako atseginak, huts eta laburrak; zorion gozoa eta egiazkoa, Jainkoak emaiten daukuna.

       Gizon khartsuak berekin dakar bethi Jesus, bere kontsolatzalea, eta hunela mintzo zaio: orotan eta bethi, Jesus Jauna, hel zakizkit. Gizonetarikako kontsolamenduez gabetua izaitetik, eta heien eskasaren gogo onez hartzetik bedi nere kontsolamendua. Eta zureak huts-egiten badaut, Jauna, zure nahia eta zuk igorri nahigabe zuzena bekizkit atseginetarik han diena: ez baitzira ba hasarre izanen bethi eta zure dixiduek ez baitute iraunen mende.

 

 

17. KAPITULUA

 

Zer dukegun hoberenik
Jainkoak ikus dezan behar dugula utzi.

 

       1. JESUSEK. Nere haurra, zutaz nahi dutanaren egiterat utz nezazu, nik baitakit zer duzun on. Zuk gizon bezala ditutzu zure gogoetak orhatzen, eta zure sendimenduak, asko gauzen gainean, bihotzaren ixurkirat daude.

       ARIMAK. Egia zuk, Jauna. Hanitz artha gehiago hartzen duzu nitaz, nihauk har dezaketan baino.

       Erorikoaren beldurtzekoa duke laster, zu beraren besoari loturik ez dagona. Jauna, nere xedeak zuzenbidean egoitekotan eta gogortuak zu baitan, egizu nitaz zure gogorat: nitaz eginen duzun guzia ez baititake izan ongi baizik. Ilhunbean nahi banuzu, eskerrak zuri; argian banuzu nahi, nere eskerrak halaber. Atseginetan nahi banuzu, eskerrak oraino; atsegabetan banuzu nahi, eskerrak berdin.

 

       2. JESUSEK. Nere haurra, hola behar duzu izan, nerekin ibiltzekotz. Atsegabearen jasaiteko gai izan behar zira, nola bozkariatzeko. Beharrean eta deus-gabe bizitzea onhartu behar duzu, nola aberats eta ausarki-dun izaitea.

       ARIMAK. Erauntsi edozoin igorririk ere zuk, Jauna, gogotik dut jasanen zure gatik. Berdin gogotik nahi ditut zure eskutik onhartu ongiak eta gaitzak, gozoak eta kiretsak, alegerak eta hitsak: eta gertatzen zaizkitan guzietan eskerrak dauzkitzut.

       Begira nezazu bekatu guzietarik, eta ez duket ez heriotzearen ez ifernuaren beldurrik. Ez balin banuzu bethikotz han harat igortzen zutarik urrun, eta hautetsien izenak dauzkan liburutik ez banuzu khentzen, bihotzeko ausikirik ere ez da min eginen dautanik.

 

 

18. KAPITULUA

 

Bizi huntako nahigabeak behar ditugula,
Jesusek bezala, gogo onez jasan.

 

       1. JESUSEK. Nere haurra, zure salbatzeko zerutik jautsi niz; zure nahigabeak nere gain hartu ditut, ez ezinbertzez, bainan zu maitez: jasankor izaiten ikas dezazun eta bizi huntako nahigabeak erranguratu gabe ditzatzun jasan.

       Sortzetik ezen kurutzearen gainean hil arteraino, jasaiteko ausarki ukan dut. Bizitzeko beharrenak eskas nituen; maiz entzun dut nitaz asko errangura; trufak eta laidoak amultsuki hartu ditut, nere ongi-eginen sari esker tzarrak bildu, nere mirakuluen ordain ahopaldiak, nere erakaspenentzat erasiak.

 

       2. ARIMAK. Jauna, lur gainean hoin jasankor izan zirenaz geroz, guziz hola zure Aitaren nahia bethetzen zinuela; zuzen da ni, nizan bezalako bekatore ez zure nahiaren egiteko pairatzale izan nadin, eta, zuk nahi duzun artio, bizi hits hunen hazta jasan dezatan nere arimaren salbatzeko. Bizi hau alabainan minberatsu bazaiku ere, zure graziak merezimenduz bethe du, eta, bai zuk bai zure sainduek eman erakuspener esker, bizi hau arinago eta ohoragarriago zaiote gogo ahuler.

       Lege zaharrean baino gozoago ere da; orduan ezen tinki tinkia hetsirik zagon zeruko athea; eta hain zen nekezago zerurateko bidearen kausitzea non, gutik baitzuten harateko bidearen bilhatzeko kharra. Gainerat, orduko gizon zuzenak, zerukotzat eginak hek, Aitaren erresumarat ezin sar zitazken, —zuk, pairatuz eta hilez, sartze hori erosi ondoan baizik.

 

       3. Zer eskerrak zor dauzkitzugun, onez on zerurateko bide segura eta xuxena erakutsi daukuzulakotz niri eta giristino guzier. Zure bizia da ezen gure bidea, eta pazientzia sainduak geramatza zu ganat, zu gure hel-burua.

       Bide hori ez bazinu lehenik hartu eta erakutsi, bide horren hartzerat nor tirria? Ondikotz zonbatak urrun eta gibel balagozke, zure oinen hatzak ez balitu argitzen! Zure hoinbertze mirakulu eta erakaspen entzun ondoan, ephel gaude oraino: zer ginitazke bada, zuri larraikitzeko holako iguzkia ez baginu hetarik?

 

 

19. KAPITULUA

 

Laidoen onhartzeaz, eta egiazko
jasankorra zertarik den ageri.

 

       1. JESUSEK. Zer derasatazu, haurra? Nere oinhazeak eta sainduenenak ikustearekin, ez othoi gehiago errangura. Ez duzu odol ixurtzerainokoan iharduki oraino. Beha zonbat oinhaze, zer gudu bortitzak, zer atsegabe dorpeak, zonbat nahigabe eta neke mota jasan dituzten zonbaitek: hoien aldean guti duzu jasaiten.

       Zure nahigabe ttipiak arinago kausitzeko, bertzeen handiak erabil bada gogoan. Eta zureak ez bazaizkitzu ttipiak, ikus ez dituenetz zure pazientzia eskasak handitzen. Bizkitartean, ttipi izan ditezen ala handi, lehia zite guzien jasaiterat erranguratu gabe.

 

       2. Zonbat ere baitzaude nahigabe jasaiteari, hanbat zuhurrago zira agertzen eta merezimendu gehiago duzu irabazten; arinago ere ditutzu atsegabeak kausituren, bihotza hoietarat jartzen baduzu lehiatuki.

       Ez erran: holako gizonaren ganik ez dezaket neholere egitate hori onhar, ezin jasana baita. Kalte handia egin daut, nehoiz gogoratu ere ez zaitanarentzat nu erasiatu; bertze baten ganik haatik atsegabe gutiagorekin jasan nezake, eta nihauk izartuz nere mina.

       Zoroa, holako gogoeta: ez zira ohartzen pazientzia nolako bertutea den eta nork saristatu beharra, bainan jendeak eta laidoak zoin zer diren duzu xoilki behatzen.