Tira, tira! Ezin izan zion eutsi irribarre zakar bati, ezinean hasi zenean Harcourt Avenuera ematen zuen aldapan gora. Non egongo ote ziren Lola eta haren ahizpak eta Charlotte, berak denbora-pasa bat hartu balu, non baina? Ezin ziren denbora-pasekin ordaindu hiriko etxea eta kostako bungalowa, eta haien zaldiak, eta haien golfa, eta hirurogei gineako gramofonoa dantzan aritzeko musika-gelan. Ez zen bera zekena gauza horietarako. Ez, neska argi, itxura ederrekoak ziren, eta Charlotte emakume bikaina; haientzat naturala zen egunean egotea. Izan ere, hiri guztian ez zegoen beste etxe bat berena bezain ezaguna; beste ezein familiak ez zituen hainbeste festa ematen. Eta Neave jaun zaharrak zenbat eta zenbat aldiz, zigarro-kutxa bultzatu erretzaile-gelako mahai gainean eta entzun zituen laudorioak emazteaz, alabez, edo bere buruaz.
— Nahikoa dugu, gazte —erantzun ohi zuen Neave jaun zaharrak—. Har ezazu hauetako bat; nik uste gustatuko zaizkizula. Eta nahiago baduzu lorategian erre, seguru asko belardian topatuko dituzu neskak.
Horregatik ez ziren neskak sekula ezkondu, jendearen esanetan. Edonorekin ezkontzeko aukera izan zuten. Baina gusturaegi zeuden etxean. Pozikegi zeuden elkarrekin, neskak eta Charlotte. Mm, mm! Tira, tira! Agian horrela...
Joana zen alderik alde Harcourt Avenue apainean zehar; iritsia zen kantoiko etxera, beren etxera. Zalgurdiaren atakak zabalik zeuden; gurpil marka berriak zeuden bidexkan. Aurrean zuen etxe handi zuriz pintatua, leihoak parez pare irekita, tulezko errezelak kanpora hegan, hiazintoen txarro urdinak koska zabaletan. Zalgurdiaren estalpeko alde bietan hortentsiak —hiri osoan ospetsuak— loratzen ari ziren; lore multzo urdinxka, arrosaxkak argia balira bezala zeuden, hosto erdi irekien artean. Eta nola edo hala, Neave jaun zaharrari iruditu zitzaion etxea eta loreak, eta baita bidexkako marka berriak ere, esaten ari zirela: «Gaztetasuna dago hemen. Neskak daude...»
Ezkaratza, beti bezala, ilunpean zegoen pakete-paperekin, eguzkitakoekin, eskularruekin, haritzezko kutxa gainetan pilatuak. Musika-gelatik piano hotsa zetorren, bizkor, ozen eta artega. Salako ate zirrikitutik ahotsak heltzen ziren igeri.
— Eta bazegoen izozkirik? —entzun zen Charlotte. Ondoren haren aulki kulunkariaren intziria.
— Izozkiak? —hots egin zuen Ethelek—. Amatxo maitea, inoiz ez duzu halakorik ikusi. Bi mota bakarrik. Eta bat marrubizko txiki arrunta, papera bustita blai.
— Janari guztia zunan penagarria —iritsi zen Marionen ahotsa.
— Halere goiztxo dun izozkientzat —esan zuen Charlottek airoski.
— Bai, baina salgai baldin badituzu... —hasi zen Ethel.
— Hori ere egia dun, laztana —xaramelatu zuen Charlottek.
Bat-batean musika-gelako atea zabaldu eta airean irten zen Lola. Dar-dar egin zuen, ia garrasi, Neave jaun zaharra ikustean.
— Hara hara, aita! Beldur ona eman didazu! Orain heldu zara? Zergatik ez dago hemen Charles, zuri zamarra kentzen laguntzeko?
Pianoan jardunda masailak gorri-gorri zeuzkan, begiak distiratsu, ilea kopetan behera erorita. Eta arnaska zegoen, ilunpetan barrena lasterka etorri eta beldurrez balego bezala. Neave jaun zaharrak adi-adi begiratu zion alaba gazteenari; sekula ez zuela ikusi iruditu zitzaion. Hura zen Lola, ezta? Baina aitarekin ahaztua ematen zuen; ez zegoen han zain beragatik. Orain eskuzapi bil-bil eginaren puntari hortzekin heldu eta haserre tiratu zion. Telefonoa hoska hasi zen. Aaa! Lolak zotin antzeko oihu bat egin eta ziztuan joan zen bere ondotik. Telefonoa zegoen gelako atea danba itxi, eta orduantxe hots egin zuen Charlottek: «Zu zara, aita?»
— Orain ere nekatua zatoz —egin zion Charlottek purrustada, aulki kulunkaria gelditu eta berari aran antzeko masaila bero hura eskainiz. Ethel ile-argiak mokokada eman zion bizarrean; Marionen ezpainek belarria igurtzi zioten.
— Oinez etorri zara, aita? —galdetu zion Charlottek.
— Bai, oinez etxeratu naiz —esan zuen Neave jaun zaharrak, salako besaulki puska haietako batean bere burua botaz.
— Zergatik ez duzu taxia hartu, baina? —esan zion Ethelek—. Ehundaka ibiltzen dira ordu honetan.
— Ahizpa maitea —hots egin zuen Marionek—, aitak nahiago badu neka-neka eginda bukatu, ez dun gure kontua horretan sartzea.
— Umeak, umeak! —egin zien Charlottek gogor.
Baina Marion ez zegoen isilik egoteko.
— Ez, ama, gaizki ohitu duzu aita, eta hori ez dago ongi. Zorrotzago jokatu behar zenuke berarekin. Oso bihurria da. —Bere algara ozen, gogor hura egin eta buruko ilea zapaldu zuen ispilu aurrean. Bai bitxia! Neska koskorretan oso ahots leun, zalantzatia eduki zuen; totel ere egin zuen, eta orain, zernahi esanda ere —baita esateko ere «Marmelada, mesedez, aita»—, antzeztoki gaineko ahots bat ematen zuen.
— Zu baino lehen irten da Harold bulegotik, maitea? —galdetu zion Charlottek, berriro kulunkan hasita.
— Ez dakit seguru —esan zuen Neave jaun zaharrak—. Ez dakit seguru. Ez dut ikusi lauretatik aurrera.
— Esan du... —hasi zen Charlotte.
Baina une hartantxe Ethel, egunkariren baten orriak zimurtzen arituta, lasterka joan amarengana eta aulki ondoan bota zuen bere burua.
— Horra, ikusten? —hots egin zion—. Hau esan nahi nuen, ama. Horia, zilar ukituekin. Ez zaizu iruditzen?
— Emaidan, laztana —esan zuen Charlottek. Kareizko betaurrekoak aztaka bilatu ondoren jantzi, orriari ukitutxo bat eman bere hatz txiki mozkoteekin, eta ezpainak biribildu zituen—. Zoragarria! —xaramelatu zuen ahul; Etheli begiratu zion betaurrekoen gainetik—. Baina buztanik gabe hobeto.
— Buztanik gabe! —auhendatu zuen Ethelek tragikoki—. Baina buztana da funtsezkoa.
— Ekarri, ama, utzi erabakitzen. —Marionek jolasean kendu zion orria Charlotteri—. Arrazoi din amak —hots egin zuen garaile—. Buztanak astunegi egiten din.
Neave jaun zaharra, ahaztua, besaulkiaren altzo zabalean barneratu zen eta, lo kuluxkan, ametsetan bezala entzuten zien. Zalantzarik gabe, neka-neka eginda zegoen; ez zion bere buruari neurria hartu. Are Charlotte eta neskak gehiegi ziren berarentzat gau honetan. Zeraegi ziren... Baina bere garun logaletuari otu zitzaion bakarra izan zen: aberatsegiak. Eta han nonbait, guztiaren atzean gizon txiki zimel adineko bat ikusi zuen, eskailera amaigabe bat igotzen. Nor ote zen?
— Gaur ez naiz afaltzeko jantziko —esan zuen ahopean.
— Zer esan duzu, aita?
— Ee? Zer, zer? —Neave jaun zaharra aztoratuta esnatu eta zeharka begiratu zien—. Gaur ez naiz afaltzeko jantziko —errepikatu zuen.
— Baina aita, Lucile da etortzekoa, eta Henry Davenport, eta Teddie Walkerren andrea.
— Lekuz kanpo emango duzu.
— Ondoezik zaude, maitea?
— Ez duzu lanik hartu beharrik. Zertarako dago Charles?
— Baina ez bazara gauza... —zalantza egin zuen Charlottek.
— Ederki! Ederki! —Neave jaun zaharra zutitu, eta goraka zihoan gizaseme txiki zahar harekin elkartzeko abiatu zen, jantzi-gelaraino.
Han zeukan Charles gaztea zain. Kontu handiz, dena horrexen menpe balego bezala, eskuoihal bat ari zen jartzen ur beroaren antoxinaren jiran. Bere kutuna zen Charles gaztea, musu-gorri txiki bat zela tximiniak zaintzera etorri zenetik. Neave jaun zaharra makurtu, saretazko aulkian eseri leiho ondoan, hankak luzatu eta ilunabarreroko txantxa egin zuen:
— Dotore janztazu, Charles!
Eta Charlesek, arnasa sakon hartu eta kopeta belztuz, gorbatako orratza kentzeko okertu zen.
Mm, mm! Tira, tira! Gustura egoten zen leiho zabalduaren ondoan, oso gustura... ilunabar gozo ederra. Belarra mozten ari ziren beheko tenis-zelaian; segaren txistu biguna entzuten zuen. Aurki hasiko ziren neskak berriro tenis partidekin. Eta horretan pentsatzean entzun uste izan zuen Marionen ahotsa oihuka: «Hori da eta, lagun... Eman, lagun... O, hori da jotzea.» Ondoren Charlotte ataripetik deika: «Non da Harold?» Eta Ethelek: «Hemen behintzat ez, ama.» Eta Charlottek ezbaikor: «Esan du...»
Neave jaun zaharrak hasperen egin, zutitu eta, esku bat bizar azpian jarriz, Charles gazteari orrazia hartu eta kontu handiz orraztu zuen bizar zuria. Charlesek eskuzapi tolestu bat eman zion, erlojua eta eraztunak, eta betaurrekoen kutxatila.
— Aski duk, motel. —Itxi zen atea, eseri zen berriro, bakarrik zegoen...
Eta orain gizaseme txiki zahar hura eskailera amaigabeetan behera zihoan jangela alai, argitsu batera. Haren hankak! Armiarmarenak ematen zuten, mehe, ihar.
«Familia ideala da zurea, jauna, familia ideala.»
Baina hori egia bazen, zergatik ez zuten gelditu Charlottek edo alabek? Zergatik zebilen bakar-bakarrik, gora eta behera? Non zen Harold? A, alferrik zen ezer onik itxarotea Haroldengandik. Behera eta behera joan zen armiarma txiki zaharra, eta orduan, hura izua, jangelatik aurrera segitzen zuela ikusi zuen Neave jaunak, ataripe aldera, bidexka ilunetik, zalgurdiaren atakatik, bulegora. Gelditu, gelditu norbaitek!
Neave jaun zaharrak dar-dar egin zuen. Jantzi-gela ilun zegoen; leihoak distira zurbila zuen. Zenbat denbora egin zuen lo? Entzuten jarri zen, eta etxe handi, airos, ilunduan zehar urrutiko ahotsak zebiltzan hegan, urrutiko hotsak. Agian, pentsatu zuen xumeki, denbora asko egin zuen lo. Ahaztuta utzi zuten. Zer zen berarentzat hura dena —etxe hau eta Charlotte, neskak eta Harold—, zer zekien haietaz? Arrotzak ziren. Ondotik pasatu zitzaion bizitza. Charlotte ez zen bere emaztea! Bere emaztea!
...Ataripe ilun bat, erdi gordea pasio-lore aihen batekin, goibel eta itun makurtua, ulertuko balu bezala. Beso txiki, beroak zeuzkan berak lepoan. Aurpegi bat, txiki eta zurbila, berearen parera altxatu, eta ahots batek marmar egin zion: «Adio, kuttuna.»
Kuttuna! «Adio, kuttuna!» Nork hitz egin zuen? Zergatik esan zuten adio? Akats larri bat egon zen. Hura zen bere emaztea, neska txiki zurbil hura, eta gainerako bizitza osoa ametsa izan zen.
Orduan atea zabaldu zen, eta Charles gazteak, argitan zutik, eskuak gerrian zituela, soldadu gazte batek bezala egin zion oihu:
— Mahaian dago afaria, jauna!
— Banoak, banoak —esan zuen Neave jaun zaharrak.
ETXEKOANDREAREN NESKAMEA
Hamaikak. Ate hotsa.
...Ez ahal nizun galaraziko, madam. Ez zeunden lo, ezta? Oraintxe eraman diot tea etxekoandreari, eta katilukada eder bat gelditu denez, pentsatu dut agian...
...Ez horregatik, madam. Beti kikera bat te egiten dut azken gauza. Otoitz egin ondoren edaten du ohean, berogarri bezala. Belaunikatzen denean, nik eltzea surtan jarri eta esaten diot: «Hik etzak presarik izan otoitz egiten hasteko». Baina beti hasten da irakiten, etxekoandrea otoitzen erdira iristerako. Izan ere, madam, hainbeste jende ezagutzen dugu eta denak daude otoitzen premian, den-denak. Etxekoandreak izen zerrenda bat dauka liburu gorri txiki batean. Ai ene! Norbait berria bisitan etorri eta ondoren etxekoandreak esaten didanero: «Ellen, ekatzan nire liburu gorri txikia», zeharo haserretzen naiz, benetan. «Beste bat», pentsatzen dut, «ohetik kanpo egonaraziko duena, edozein eguraldirekin». Eta gainera ez du kuxinik nahi izaten, madam; tapiz gogorrean belaunikatzen da. Hotzikara ematen dit horrela ikusteak, hainbeste ezagutzen ahal dut. Saiatu naiz engainatzen ere; edredoia zabaldu nuen lurrean. Baina hori egin nuen aurreneko aldian —haren begiratua!—, santu bat ematen zuen, madam. «Gure Jainkoak ba ote zuen edredoirik, Ellen?», esan zuen. Baina —garai hartan ni ere gazteagoa eta—, gogoa eman zidan esateko: «Ez, baina gure Jainkoak ez zuen zure adina, eta ez zekien zer zen zurea bezalako lunbagoa edukitzea». Ni bai bihurria, ezta? Baina finegia da, madam. Oraintxe tapa-tapa egin eta ikusi dudanean etzanda, eskuak kanpoan eta burua burkoan —polit-polita—, neure artean pentsatu dut: «Oraintxe zeure ama zena ematen duzu, haren hilotza beztitu nuenean!»
...Bai, madam, neure esku utzi zuten dena. O, zer ederki zegoen. Bere ile leunarekin kopetan kizkur fin-finak egin, eta lepoaren alde batean bioleta moreen sorta zoragarri bat jarri nion. Dotore asko zegoen bioleta haiekin, madam! Ez ditut sekula ahaztuko. Gaur gauean ere, etxekoandreari begiratu eta pentsatu dut: «Orain hemen bioletak jarri eta ama zena bezalaxe».
...Azkeneko urtean bakarrik, madam. Apur bat... zera... ondoezik edo egon ondoren. Ez zuen noski sekula arriskutsu jokatu; etxekoandrerik goxoena izan zen beti. Baina nola jarri zen! Zerbait galdu zuela uste zuen. Ezin geldirik egon, ezin lasaitu. Egun osoa eskaileretan gora eta behera, gora eta behera; leku guztietan topatzen zenuen: eskaileretan, ataripean, sukaldera bidean. Eta goraka begiratu eta esaten zizun, ume baten antzera: «Galdu zaidan, galdu zaidan». «Goazen», esaten nion nik, «goazen, eta bakarka jarriko zaitut kartetan». Baina heltzen zidan eskutik —ni nintzen bere kuttuna— eta xuxurlatzen zidan, «Aurki idan, Ellen. Aurki idan». Tristea, ezta?
...Ez, ez zen bere onera etorri, madam. Atake bat izan zuen bukaeran. Esan zituen azken hitzak, oso mantso, «Begira... horko... begira...» Eta joan zen.
...Ez, madam, ezin esan konturatu nintzenik. Agian beste neskak bai. Baina, izan ere, nik neure etxekoandrea besterik ez dut. Biriketakoak eraman zuen nire ama, nik lau urte nituela, eta aitonarekin hazia naiz, ile-apaindegi baten jabea zena. Denbora guztia dendan pasatzen nuen, mahai baten azpian, nire panpinaren ilea apaintzen; langileak kopiatzen, nonbait. Oso jatorrak ziren nirekin. Ileorde txikiak egiten zizkidaten, kolore guztietakoak, azken modakoak eta guzti. Eta hantxe egoten nintzen egun osoa, isil-isilik, bezeroak ohartu gabe. Noizean behin bakarrik egiten nuen kirik mahaiaren oihalpetik.
...Baina egun batean guraizeak lortu eta —pentsa ezazu, madam— erabat moztu nuen ilea; soil-soil utzi nuen, tximu txiki bat ematen nuen. Aitonaren haserrea! Hartu zituen aliketak —ez dut sekula ahaztuko—, heldu zidan eskutik eta hatzak harrapatu zizkidan. «Horrela ikasiko dun!», esan zuen. Hura erresumina. Oraindik marka daukat.
...Izan ere, madam, zeharo harro zegoen nire ilearekin. Mahai gainean esertzen ninduen, bezeroak etorri aurretik, eta zerbait apaina egiten zidan: kizkur handi, leunak eta goialdea izurra. Gogoratzen naiz langileak nire inguruan, eta ni serio asko aitonak emandako penikearekin, ilea egin bitartean aitonak emana geldirik egotearren... Baina ondoren beti hartzen zidan penikea. Aitona gizagaixoa! Sutan jarri zen, nik egindako txikizioa ikusita. Baina orduan ederki beldurtu ninduen. Badakizu zer egin nuen, madam? Ihes. Bai, ihes, txoko batetik bestera, sartu eta atera, auskalo noraino. Ai ene, polita emango nuen, eskua mantalean bilduta eta ilea koskaz beteta. Ez zuen jendeak barre gutxi egingo ni ikusita...
Ez, madam, aitonak ezin izan zuen gainditu. Ezin ninduen aurrean ikusi. Ezin zuen otordurik ere hartu, ni han banengoen. Hala, izebak hartu ninduen. Elbarria zen, tapizatzailea. Epotxa! Sofaren atzeak mozteko, gainean zutik jarri behar zuen. Eta hari laguntzen nengoela ezagutu nuen nire etxekoandrea...
...Ez hainbeste, madam. Hamahiru urte nituen, bete berriak. Eta ez naiz gogoratzen inoiz sentitu naizenik... zera... umea, nolabait esateko. Uniformea ere banuen, eta hau eta bestea. Etxekoandreak hasiera-hasieratik apaingarriak jantzarazi zizkidan lepoan eta eskumuturretan. A bai, behin bai! Barregarria izan zen! Entzun ezazu. Etxekoandreari bi iloba txiki etorri zitzaizkion bisitan —Sheldonen bizi ginen garai hartan—, eta azoka zegoen herri lurretan.
«Aizan, Ellen», esan zidan, «eramaitzan bi andereño txiki hauek astoan ibiltzera». Han joan ginen; poxpolin hutsak ziren; bakoitza esku batetik helduta. Baina astoak zeuden lekura iritsi ginenean beldur eman zien gora igotzeak. Hala, begira jarri ginen. Ederrak astoak! Gurdian ikusten ez nituen lehenbizikoak: jolasekoak, nolabait esateko. Kolore gris zilar zoragarria zuten, txalma gorri txikiak eta brida urdinak eta txilinak dilin-dalan belarrietan. Eta neska koskortu samarrak —ni baino handiagoak— zebiltzan haien gainean, gustura asko. Ez zen batere nabarmena, madam, ongi pasatzen ari ziren eta kito. Eta ez dakit zer izan zen, baina hanka txiki haiek ikusita, eta begiak —hain gozo— eta belarri leunak... berebiziko gogoa jarri zitzaidan astoan ibiltzeko!
...Ezin nuen, noski. Andereñoekin nengoen. Eta zer itxura emango nuen han goian zintzilik uniformea jantzita? Baina egun osoan astoak eta astoak, buruan sartuta neuzkan haiexek. Norbaiti ez banion kontatzen bertan lehertuko nintzela iruditzen zitzaidan; nori kontatu? Baina oheratu nintzenean —James andrearen logelan egiten nuen lo, garai hartako gure sukaldaria—, argiak itzali orduko, han azaldu zitzaizkidan astoak, dilin-dalan, haien hankatxo politak eta begi tristeak... Ba aizu, madam, gogorra da sinesteko, puska batean zain egon nintzen, lo itxura egiten, eta, halako batean, bizkarra tentetu eta marru batean hasi nintzen: «Asto gainera igo nahi dut, asto gainean ibili nahi dut!» Izan ere esan beharra neukan, eta pentsatu nuen ez zutela nire bizkar barre egingo, ametsetan nengoela jakinda. Bizkorra, ezta? Ume tuntun batek halakoa asmatzea ere...
...Ez, madam, orain ja ez. Garai batean ibili nintzen pentsatzen, noski. Baina ez zen posible izan. Mutilak lore denda txiki bat zuen, kalean behera joanda, gu bizi ginenetik beste aldean. Xelebrea, ezta? Eta ni hain lore zalea. Bisitak erruz izaten genituen sasoi hartan, eta ni dendan sartu-atera ibiltzen nintzen gaur bai eta bihar ere bai, esaten den bezala. Eta Harry eta biok —Harry zuen izena— sesioan hasi ginen gauzak nola antolatu, eta hori izan zen hasiera. Loreak! Ez zenuke sinetsiko, madam, zer loreak ekartzen zizkidan. Haren ahaleginak! Behin baino gehiagotan lirioak, eta ez naiz exageratzen ari! Bai, noski, ezkondu eta denda gainean jartzeko asmoa genuen, dena erabakia genuen, eta nik erakusleihoa apainduko nuen... O, nola ipintzen nuen leihoa larunbatetan! Benetan ez, noski, baizik ametsetan. Gabonetan gorosti eta guzti, eta Pazkotan lirioak izar zoragarri batekin, dena nartzisoz egina erdian. Baita ere... bueno, nahikoa dut. Iritsi zen eguna nire bila etortzekoa zena, altzariak aukeratzera joateko. Ahaztuko ote zait inoiz? Asteartea zen. Etxekoandrea ez zegoen oso ongi arratsalde hartan. Ez zuen ezer esan, noski; ez du ezer esaten eta ez du behin ere esango. Baina ongi antzeman nion, arropetan nola estaltzen zen ikusita eta niri galdezka ea hotz egiten zuen, eta haren sudurtxoak ematen zuen... ihartua. Ez nuen bakarrik utzi nahi; banekien kezka horrekin egongo nintzela denbora guztian. Azkenean galdetu nion ea nahiago zuen nik dena atzeratzea. «O ez, Ellen», esan zidan, «ez larritu nigatik. Ez desilusio hori eman zure mutil gazte horri». Eta gainera hain alai, madam, bere buruaz axolarik gabe. Inoiz baino okerrago sentiarazi ninduen. Zalantza piztu zitzaidan... orduan eskuzapia erori zitzaion eta makurtzen hasi zen, hura jasotzeko; sekula ez zuen egiten. «Zer ari zara!» egin nuen oihu, hura geldiarazteko lasterka. «Tira», esan zuen, irribarrez, aizu, madam, «hasi beharko ohitzen». O, negarrez lehertzeko zorian jarri nintzen. Apain-mahai aldera joan eta zilarra garbitzen ari banintz bezala egin nuen, baina eutsi ezin eta galdetu nion ea nahiago zuen ni... ez ezkontzea. «Ez, Ellen», esan zidan —ahots honekintxe, madam, orain ni zurekin bezala—: «Ez, Ellen, ezta ezerengatik ere!» Baina hori esaterakoan, madam —ni ispiluari begira nengoen; berak ez zekien noski ikusten nuela—, bihotzera eraman zuen bere esku txikia, bere ama zenak egiten zuen bezala, eta begiak goratu zituen... O, madam!
Harry etorri zenerako prest nituen haren gutun guztiak, eta eraztuna eta opari emandako brotxe txiki pottoko bat: zilarrezko txori bat mokoan kate batekin, eta katearen azkenean bihotza daga batekin. Eder askoa! Hala, atea zabaldu nion. Ez nion tutik esateko betarik eman. «Tori», esan nion. «Eramaitzazu zeurekin», esan nion, «akabo da dena. Ez naiz zurekin ezkonduko», esan nion, «ezin dut etxekoandrea abandonatu». Zuri-zuri! Emakume bat bezain zuri jarri zen. Danbateko batez itxi behar izan nuen atea, eta hantxe egon nintzen, dardara batean, joan zela jakin arte. Atea zabaldu nuenean —ez dakit sinetsiko duzun, madam—, joana zen! Nengoen bezalaxe irten nintzen bidera lasterka, mantala eta txapinekin, eta han geratu nintzen bidearen erdian... begira. Barre onak egingo zituen ikusi ninduenak...
...Jainko santua! Zer da hori? Erlojua joka! Eta nik esna eduki zaitut. O, madam, isiltzeko esan behar zenidan... Tapa-tapa egingo dizkizut oinak? Hala egiten diot etxekoandreari ere, gauero, beti berdin. Eta esaten dit, «Gabon, Ellen. Ondo lo egin eta garaiz esnatu!» Ez dakit zer egingo nukeen hori ez balit esango.
...Ai ene, batzuetan pentsatzen dut... zer egin beharko ote nukeen baldin eta bera... Baina tira, pentsatzeak ez du onik ekartzen, ezta, madam? Pentsatzea alferrik da. Ez dut sarri egiten. Eta noizbait hala banago, gogor egiten diot neure buruari: «Aizan, Ellen. Orain ere horrela? Tuntuna! Zeregin hoberik ez al dun, pentsatzen egotea baino!»