Bidean zear

(Bakoitzon poema mugarritua)

I)

Itxitura estura erori nintzan,

bana-baraka artzen gaitun

arresi barnera.

Iru aizetandik itxia,

ta, irten bide bakarra.

Itxaro edo irten;

bietan bat

begien aukera...

Tegitik altxa naiz,

irten-da ba'noa;

egiera jakiña arturik,

—atzearen bultzak bearturik—

izaki bakoitzontzat

mugarrituriko bidera.

Txorkatillak arin-arinka,

zankoak, batek bestea

arrapaka ditudala;

Leendikoen urratsez-urrats,

jo-muga bertara.

      Oiñazpien giligarri

      goroldio biguna,

      argipean amesgiro,

      arrasbeeran lillura;

      dena txuriz jantziriko,

      zoramen mundura.

Ezker-eskubi ixpillu antzo,

epai-mokorren ikus-puntua;

aurreratzen dit erraiñu moltso,

zoramenezko bide artua.

Ospel antzua, ezti duín gozo.

Apur-apurka bultza neurtua...

      Gogoaren aparretan

      etorkizun zabala;

      lurrin-lauso qilibera

      idurimen detala.

      Orpo-dantza txaltariak,

      zori-bete narama.

      Ta, itxu-itxuan

      zankoak jasoaz,

      zorabide zear,

      kriskitiñak joaz...

Gain-beera biden,

auts arroaz bigun;

t'arroago dadin,

uxo-lumez legun.

Ez txirrist-tokirik,

koxkarik ez iñun;

ezti-errekan blai,

ibilgune txukun.

Dena argi-printzaz,

txatal bat ez illun.

      Ta, itxu-itxuan,

      zarikook jasoaz;

      zorabide zear

      kriskitiñak joaz...

II)

Laugunetik irten naiz-eta,

urreratu zait bide-bixkarrak;

or-emen, gogaikarrizko medargun

oztopogarri nun-nai arkoskorrak

Agortu zaio eztiaren iturria,

ibilliaz urratu

goroldio-litsen bigungarria.

Kolpetik antzutu,

epai banatako arros txuri-gorri

ta lili urdin usainkorrak...

Loreak zimeldu zaizkie,

ta ez, arantza minkorrak!

      Indar betean

      ospel-aizea,

      era bateko

      aize-naastea.

      Ontan aurrera

      zear-bidea,

      eta bidazti

      begi-luzea.

      Poz eta ozpin,

      arras betea.

      Atzeak ez dit tokirik opa,

      ez, betarik uzten

      arnasa artzeko.

      Aurretik doanari orpoak zapaldu,

      edo-ta, urbil-bidea artu,

      aurrera jotzeko.

      Milla bide-kurutza

      eskuan dauzkat;

      milla lilluramen

      egal bietan

      leena galerazteko.

      Bizitzaren eres-molde aldakorra.

      Aragi-zentzu eztenkadak.

      Jan-edanen usain sentikorra...

      Bide mugarrituan barnean,

      begi biek betetzeko.

      Milla arri-bitxi,

      bertan beera

      utsean galtzeko.

Jaso ditzadan bana-biñaka

sorbaldan detan zakutora,

baliagarri datzaizkit-eta,

bidean zear, ta gerora.

Idabiurrez zaplakaturik,

ale darbia sapaera;

etekin denen gordeleku dan

irabazien mandiora.

      Bide galtzerik ez det nai,

      ez oztoporik aurrean;

      alaere erruz ditut,

      oin-bidexka medarrean.

      Ezkutuko atzamarrak

      albo-epai paparrean;

      lur-etenen aotzarrak,

      arrausika orpopean.

      Joanaren zentzunean,

      gorroto zait egotea;

      alaz guziz atseginkor,

      ikuskizunen tartea.

      Ametsaren erraiñura,

      itxumenez zoratzea.

      Biltza biren esaneko,

      gose detan betartea.

      Egiaren bide bakar!

      Or nabilkik larri-larri.

      Zazpi bider errendu-ta,

      beste zazpiz zilipurdi...

      Ontan nere bidaldia,

      zer somatu, zer ikusi;

      alabeiñik, ba'naramak,

      jo-mugarantz nundi-andi.

      Oztopoz gaiñetik

      zankoak aurrera,

      jira ezin bait zait

      berriro atzera.

      Biurritzen ba'naiz

      gogozko aldera,

      arramillen keraz

      leizetzar beltzera.

      Alaere baikor

      —auek gora-beera—

      aurrerantza noa

      leenen arabera,

      itxaropenezko

      jo-muga betera.

III)

Isats luzea indarrez nere atzetik,

atzean ainbat bide-emailie, aurretik.

Denok bide betean atseden gaberik,

ibilbearrez orpoko zaiñak mindurik.

      Ibilkeraren pardelean

      naiz zilipurdi egin,

      naiz-eta erari,,

      aurrerako egiera daramat

      borroka etsiaren kerizpean,

      errenkako joera gaitzean;

      atzera eutsi eziñik

      soiñaren pixuari.

      Baiña atzetiko erasoak,

      nai ta ez derrigorturik,

      txorkatillak ariñaketan jartzeraiño,

      edo-ta orpoak dantzari;

      jo-mugaren kolkoraiñokoan

      errukirik opa gabe,

      bide-lagun duanari.

Eten gabeko joera ontan nekaturikan,

iñoiz lertu zait ur-punpuilluen arabera;

ez ote noan uste soillean itxuturikan,

zentzu galdurik leize beltzera buruz-beera.

Ezaguera motzaren pean erdipurdika,

joku zeatsa artu eziñik bidaztia;

alaz, ba'damat bide-zuzia ixil-mixilka,

keiñuz ari dan odeiz gaindiko eguzkia...

      Zati bat kenduaz noa,

      bidea geroz motzago;

      osterongoa ba'doa,

      gerozaz-eta otzago.

      Bidearen kurpillean,

      unenro gazi-gezak;

      gerratza eldu aiñean,

      eztia dakarkit pozak.

      Urbil detan utsartea,

      dizdira galduaz dago;

      geroz-eta illunago,

      lauso gorrixkaz betea.

      Leengoen ari berean,

      geroz-eta negiago;

      geroz-eta etsiago,

      ate-bikutzan aurrean.

Luzeeraren neurripean, joka-molde arabera,

muge juxtu bat bear nuan-da, eskuan daukat,

nai ta ezko bidaldiaren ondarrera.

Eta bide-giro etsian ber-bertara noa,

albo-epaien esipean orpora kiribilduriko

zinzur medarrera.

Juxtu-juxtuko atake, sare estuaz;

bakarka artu bearreko sarrera.

An, larrain zabala, ezker-eskubi

ate bi direla;.

eguteratik dizdirakor,

kedarraz beztua ospelera;

ta, nor-norakoren giltza

agin aldi bi dituena.

Baterako, ala, besterako..?

Lepe-zakutoak neurtu nezake

irabazien arabera...

Hots, 32. zkia, 1986ko ekaina