22. KAPITULUA

 

        Itzuli nintzenean, kendua zuen burukoa —banekien hala egingo zuela- baina artean ez zidan begiratzen, nahiz eta ahoz gora etzanda egon. Ohe ertzera hurbildu eta eseri nintzenean, beste aldera jiratu zuen aurpegia. Ezikusia egiten zidan, Penceyko eskrima-taldeak bezala ezpata madarikatu guztiak metroan galdu nituenean.

        — Zer moduz dabil Hazel Weatherfield zaharra? —esan nion—. Idatzi al duzu haren istorio berririk? Maletan daukat bidali zenidana. Geltokian dut. Oso ona da.

        — Aitatxok akabatu egingo zaitu.

        Motellak, barru-barruraino sartzen zaio buruan zerbait sartzen zaionean.

        — Ez, ez nau akabatuko. Egingo didan txarrena, kristorenak botako dizkit berriz ere, eta gero akademia militar malapartatu batera bidaliko nau. Horixe da egingo didan guztia. Eta gainera, lehenengo eta behin, ez naiz hemen geratuko. Hanka egingo dut. Zerean egongo naiz... seguruena Coloradon egongo naiz, rantxo horretan.

        — Ez ezazu barregarrikeriarik esan. Ez dakizu zaldi gainean ibiltzen barren!

        — Nork ez daki? Horixe dakidala. Jakingo ez dut ba? Pare bat minututan irakasten dizute —esan nion—. Ez egiozu horri gehiago tira.

        Besoko esparadrapuari tiraka ari zen.

        — Nork moztu dizu ilea? —galdetu nion. Orduantxe ohartu ni norbaitek egindako mozketa xelebreaz. Motzegi zeukan.

        — Ez da zure kontua —esan zidan. Batzutan badaki lotsagabe jartzen. Badaki oso-oso lotsagabe jartzen—. Egingo nuke berriz ere irakasgai guztietan suspenditu duzula —esan zidan oso lotsagabe. Xelebre samarra ere bazen alde batetik. Batzutan eskolako maistra bat ematen du, eta oraindik umetxo bat da.

        — Ez, ez da horrela —esan nion—. Ingelesa pasa dut.

        Orduan, zerbait egiteagatik, atximur egin nion ipurdian. Ageri samarrean baitzeukan, alboka etzanda zegoen bezala egonda. Apenas duen ipurdirik. Ez nion oso gogor egin. Eskuan jotzen saiatu zen hala ere, baina huts egin zuen.

        Gero bat-batean, esan zidan:

        — Zergatik egin duzu?

        Alegia, ea zergatik bota ninduten berriz. Triste jarri ninduen hura esateko tankerak.

        — Tira, tira, Phoebe, ez halakorik galdetu. Gaixotuta nago mundu guztiak horixe galdetzearekin —esan nion—. Badira milioi bat arrazoi. Sekula joan naizen eskolarik txarrenetakoa zen. Ustelez beteta zegoen. Eta kaxkarrez. Sekula ez duzu ikusi hainbeste kaxkar zure bizitza osoan. Adibidez, norbaiten gelan berriketan egon, bai?, eta norbaitek sartu nahi izanez gero, inork ez zion utziko tipo tuntun bikortsuren bat bazen. Mundu guztiak giltzaz ixten zuen atea norbaitek sartu nahi zuenean. Eta anaigo sekretu bat zuten, eta ni koldarregia izan nintzen bertan ez sartzeko. Bazen tipo bikortsu eta aspergarri bat, Robert Ackley, bertan sartu nahi zuena. Hark sartu nahi kortsua zelako, horra zergatik. Ez dut gogorik hartaz hitzik egiteko ere. Eskola nazkagarria zen, sinets iezadazu.

        Phoebek ez zuen ezer esaten, baina adi-adi zegoen. Garondoan antzematen nion adi-adi zegoela. Beti aditzen dizu zerbait esaten badiozu. Eta xelebreena da gehienetan ulertu egiten duela zertaz ari zaren. Benetan.

        Penceyri buruz hitz egiten jarraitu nuen. Gogoa nuen.

        — Baita irakasle atsegin parea ere, ustel batzuk haiek ere —esan nion—. Bazen tipo zahar bat, Spencer jauna. Andrea beti ari zen txokolatea ematen eta abar, eta atseginak ziren benetan. Baina ikustekoa zen hura Thurmer zuzendaria Historiako klasean sartu eta ordu erdi batez gelaren atzealdean eserita geratzen zenean. Ezkutuan bezala egiten omen zuen hori. Handik pixka batera, han eserita egon ondoren, eten Spencer zaharra esaten ari zena eta txiste txar pila bat botatzen hasten zen. Spencer zaharra txetu beharrean barretxoak eta irribarreak eta abar eginez, Thurmer hori printzea edo antzeko kakazaharra balitz bezala.

        — Ez bota hainbeste birao.

        — Gonbitoka egingo zenuke, zinez diotsut —esan nion—. Gero, Beteranoen Egunekoa. Egun hori zuten ba, Beteranoen Eguna, eta Penceyn 1776an edo graduatutako alu guztiak etorri eta han ibiltzen ziren, beren emazte eta haur eta guztiekin. Nahiago nuke ikusi bazenu berrogeitamar bat urteko tipo bat. Sartu da gure gelan, jo du atea eta ez digu ba galdetzen ea gure bainua erabil zezakeen? Bainugela korridorearen puntan zegoen, eta auskalo zer arraiogatik galdetzen zigun guri. Ba al dakizu zer esan zigun? Ikusi egin nahi zuela artean bere inizialak komunetako ate batean zeuden. Bere inizial triste inozoak komunetako ate batean grabatu hark laurogeita hamar bat urte gela-laguna eta biok joan herarekin bainugelara, eta han egon behar izan genuen besteak komunetako ate guztietan bere inizialak bilatu bitartean. Denbora guztian hizketan jardun zuen, esanez nolatan bere bizitzako egunik zoragarrienak Penceyn egon zenekoak ziren, eta aholku pila bat emanez etorkizunerako eta abar. Motellak, nola tristatu ninduen! Ez dut esan nahi tipo txarra zenik, ez zen, ez. Baina ez dago tipo txarra izan beharrik norbait tristatzeko, izan zaitezke tipo ona eta hala ere norbait tristatu. Norbait tristatzeko nahikoa da sasi-aholku pila bat ematea komuneko ateren batean norberaren inizialen bila aritu bitartean, hori da egin beharreko guztia. Ez dakit. Beharbada ez zatekeen hain txarra arnasestuka jardun ez balu. Arnasa estu-estu zuen eskailerak igotzeagatik, eta inizialak bilatu bitartean arnasestuka jardun zuen, sudurtziloak xelebre eta triste, esan eta esan Stradlateri eta bioi ahal genuen guztia aprobetxatzeko Penceyn. Alajainkoa, Phoebe! Ezin dizut azaldu. Ezin agoantatu Penceyn gertatzen zen guztia. Ezin dizut azaldu.

        Zerbait esan zuen Phoebek orduan, baina ez nion aditu. Ahoaren ertza burukoaren kontra zanpatuta zeukan, eta ez nion aditu.

        — Zer? —esan nion—. Kendu ahoa hortik. Ezin dizut entzun ahoa horrela daukazula.

        — Zuri ez zaizula ezer gustatzen.

        Are gehiago tristatu nintzen hura esan zuenean.

        — Bai, gustatzen zait, jakina gustatzen zaidala. Ez esan horrelakorik. Zergatik esaten didazu hori?

        — Ez zaizulako gustatzen. Ez zaizkizu gustatzen ikastetxeak. Ez zaizkizu gustatzen milioi bat gauza. Ezer

        — Gustatzen zaizkit! Oker zaude hor, hortxe zaude oker! Zer arraiogatik esan behar didazu hori? —esan nion. Motellak, nola tristatzen ninduen.

        — Ez zaizkizulako gustatzen —esan zidan—. Esazu gauza bat.

        — Gauza bat? Gustatzen zaidan gauza bat? —esan nion- Ondo da.

        Baina kontua zen ezin nintzela kontzentratu. Batzutan ez da erraza izaten kontzentratzea.

        — Asko gustatzen zaidan zerbait, esan nahi duzu? —galdetu nion.

        Baina ez zidan erantzun. Jarrera txoroan zegoen ohearen beste aldean. Mila bat kilometrotara.

        — Tira, erantzun —esan nion—. Asko gustatzen zaidan gauza bat, ala gustatzen zaidana bakarrik?

        — Asko gustatzen zaizuna.

        — Ondo da —esan nion. Baina ezin kontzentratu, hara nire arazoa. Lastozko saski xahar haiekin diru-bilketan ari ziren bi moja haiek besterik ez zitzaizkidan bururatu. Altzairuzko betaurrekoduna batez ere. Eta Elkton Hillsen ezagututako mutil bat. James Castle zuen izena, eta ez zuen atzera egin nahi izan Phil Stabile izeneko tipo harroputz batez esandakoan. James Castlek harroputz deitu zion, eta Stabileren lagun nazkagarriren batek Stabileri kontatu. Orduan, Stabile joan bai James Castleren gelara beste sei bat putakumerekin, itxi giltzaz atea eta esandakoa jan zezan saiatu zen, baina besteak halakorik egin ez. Beraz egurtzen hasi ziren. Ez dizuet esango zer egin zioten —nazkagarriegia da- baina hark erretiratu ez, James Castlek. Nahiago nuke ikusi bazenute. Tipo flakosta txiki mengel bat zen, ukabilak arkatzen tamainakoak izango zituen. Azkenean, esandakoa jan beharrean, zer egingo eta leihotik salto. Ni dutxatzen ari nintzen, eta lurra jotzen entzun nuen. Baina zerbait erori zela leihotik pentsatu nik, ez mutil bat edo antzekorik. Gero korridorean entzun nituen denak lasterka eta zalapartaka, eta jantzi txabusina eta eskaileretan behera abiatu nintzen ni ere, eta han zegoen James Castle harrizko eskaileren gainean etzanda. Hilda zegoen, eta hortzak eta odola han zehar, eta inor ez zitzaion hurreratzen. Nik utzitako lepo itxiko jertsea zuen jantzita. Gelan sartu ziren tipoei ez zieten ezer egin, espultsatzeaz beste. Ez zituzten gartzelan sartu.

        Hauxe izan zen bururatu zitzaidan guztia. Gosaltzerakoan ikusitako bi moja haiek eta Elkton Hillsen ezagututako mutil hura, James Castle. Xelebreena da ia ez nuela ezagutzen James Castle hori, egia jakin nahi baduzue. Tipo isil horietako bat zen. Nire ikasgelan zegoen Matematikan, baina ikasgelaren beste aldean, eta apenas jaikitzen zen ikasgaia esateko edo arbelera irteteko. Tipo batzuk ia ez dira jaiki ere egiten ikasgaia esateko edo arbelera irteteko. Harekin hizketan egin nuen aldi bakarra, ea lepo itxiko jertsea utziko nion eskatu zidan hartan izango zen. la zerraldo erori nintzen eskatu zidanean, hainbeste harritu ninduen. Gogoan dut hortzak garbitzen ari nintzela garbigelan. Lehengusu bat zetorkiola autoan buelta bat emateko eta abar. Nola arraio ote zekien nik lepo itxiko jertsea nuela? Haren izena nirearen aurretik zegoela lista pasatzerakoan, hori zen hartaz nekien guztia. Cabel, R., Cabel, W., Castle, Caulfield, oraindik gogoan dut. Egia jakin nahi baduzue, juxtu-juxtu utzi nion jertsea, ia ez nuen ezagutzen eta.

        — Zer? —esan nion Phoeberi. Zerbait esana zidan, baina ez nion aditu.

        — Ez zaizu gauza bakar bat ere bururatzen.

        — Bai, horixe baietz.

        — Allie gustatzen zait —esan nion—. Eta oraintxe egiten ari naizena gustatzen zait. Hemen zurekin eserita egotea, hizketan, eta gauzez pentsatzen eta...

        — Allie hilda dago. Beti esaten duzu hori! Norbait hilda badago, eta zeruan, orduan ezin da...

        — Badakit hilda dagoela! Jakingo ez dut ba? Baina hala ere huraxe gustatzen niri. Norbait hilda dagoela eta besterik gabe maitatzeari utzi behar al zaio ba?... Batez ere ezagutzen dituzun biziak baino mila aldiz atseginagoa bada.

        Phoebek ez zidan ezer esan. Esatekorik bururatzen ez zaionean, ez du hitzik egiten.

        — Nolanahi ere, hau gustatzen zait —esan nion—. Alegia, oraingo hauxe. Hemen eserita egotea zurekin, berriketan eta adarra jotzen...

        — Hori ez da ezer!

        — Izango ez da ba! Bai horixe! Zergatik ez? Jendeak sekula ez du ezer aintzakotzat hartzen. Nazkatzen ari naiz horretaz.

        — Utzi biraoei. Ondo da, esazu beste zerbait. Esazu zer izan nahi zenukeen. Zientzilaria edo abokatua edo zerbait.

        — Ezin zientzilaria izan. Ez naiz ona zientzietan.

        — Edo abokatua, aitatxo bezala.

        — Abokatuak ondo daude, nik uste, baina ez dit asko tiratzen —esan nion—. Alegia, ondo daude errugabeen biziak salbatzen eta horrelakoetan dabiltzanean, baina abokatua izanda ez da egiten halakorik. Egiten den guztia, dirua pilatu eta golfean jokatu eta autoak erosi eta martiniak edan eta primerako tipoen itxura izan. Eta gainera, biziak salbatzen eta abar jardunez gero ere, nota jakin biziak salbatu nahi dituzulako ari zaren, eta ez abokatu ikaragarria izan nahi duzulako, mundu guztiak bizkarrean zapla-zapla eta zorionak emanez, epaitegian auzia bukatu eta gero, kazetariak eta abar, filme nazkagarrietan bezala? Nola jakin ez zarela ustel bat'? Ez dago jakiterik.

        Ez dakit Phoebek ulertzen ote zuen zer arraioz ari nintzen. Alegia, urne bat besterik ez da oraindik. Baina adi zegoen behinik-behin. Norbait adi dagoenean, gaitzerdi.

        — Aitatxok akabatu egingo zaitu —esan zidan.

        Baina nik ez nion aditzen. Beste zerbait nerabilen gogoan, txorakeria bat.

        — Ba al dakizu zer izan nahiko nukeen? —esan nion—. Ba al dakizu? Aukera madarikaturen bat baneuka, esan nahi dut.

        — Zer? Utzi biraoei.

        — Ezagutzen al duzu kantu hau, «Inork inor zekale artean harrapatuz gero»? Niri gustatuko litzaidakeena...

        — Honela da, «Inork inor zekale artean topatuz gero». Poema bat da, Robert Burns-ena.

        — Badakit Robert Burns-en poema bat dela.

        Baina arrazoia zuen. Halaxe da, «Inork inor zekale artean topatu: gero». Orduan jakin ez nik, ordea.

        — Uste nuen «Inork inor harrapatuz gero» zela —esan nion—. Dena den, haur pila bat imajinatzen dut jolasean zekale-soro handi batean. Milaka haur, eta inor ez han inguruan, inor handirik, alegia, ni ezik. Amildegi izugarri baten ertzean nago. Egin behar dudan guztia, amildegi aldera datozen guztiak harrapatu; alegia, korrika badabiltza eta nora doazen begiratzen ez badute, irten nonbaitetik eta harrapatu egin behar ditut. Horixe egingo nuke egun osoan. Zekale artean harrapaka, besterik ez nuke egin nahi. Badakit erokeria dela, baina horixe beste

        Phoebek ez zuen ezer esan denbora luzean. Gero, hitz egin zuenean, hauxe besterik ez zuen esan:

        Aitatxok akabatu egingo zaitu.

        — Bost axola egiten badu —esan nion. Ohetik jaiki nintzen, gauza bat egin nahi nuen eta. Elkton Hillsen ingeleseko irakasle izan nuen tipo bati telefonatu nahi nion, Antolini jaunari. Orain New Yorken bizi zen. Alde egin zuen Elkton Hillsetik. Ingeles irakasle lanpostu bat hartu zuen New Yorkeko Unibertsitatean.

        — Telefonoz deitu behar dut —esan nion Phoeberi—. Berehala itzuliko naiz. Ez lokartu.

        Ez nuen hura lokartzerik nahi egongelan nengoen bitartean. Banekien ez zela lo geratuko, baina hala ere esan egin nion, seguru egoteko.

        Aterantz nindoala, Phoebek «Holden!» esan zidan, eta jiratu egin nintzen.

        Ohean eserita zegoen, polit-polita.

        — Korrok egiten ari naiz ikasten, Phyllis Marguliesekin —esan zidan—, aditu.

        Aditu nion, eta entzun nuen zerbait, baina ez askorik.

        — Ederki —esan nion. Ondoren egongelara irten eta irakasleari deitu nion, Mr. Antoliniri.

 

 

© J.D. Salinger

© itzulpenarena: Iņaki Iņurrieta

 

 

"J.D. Salinger - Zekale artean harrapaka" orrialde nagusia