Nolatan aantzi?
Irizar-Gain
Ongi gogoan daukat oraindik
Noiz nun azkenez ikusi;
Geroztik aren oroitzapenaz
Ezin naiteke, ai! aantzi.
SORTZE-GARBI jai-egun arratsaldea zan.
Gizon ta emakumea, ezin geiagoan
Eliza gaiñezka.
Fede bizi, sendoaz, otoitzean sutsu,
Eztarriak ler-zoriz, alai ta kementsu,
Guziok abeska:
"Egun senti alai nola da irtetzen
Argitasunez dana duela betetzen?
Ala zure sorrena agertu ziñaden,
Zeru-lurra graziaz ziñazula alaitzen.
Kanta dezagun alai, biotz-biotzetik,
MARIA'ren izena gloriaz beterik.
Ez dala guretzako naigabe ta, miñik,
Lagundutzen ba'digu Birjiñak zerutik.
Aldarean an zegon, jantzi urdin-zuri,
BIRJIN ERRUGABEA, eder zoragarri,
Ezin ederrago;.
Amabi izar izpitsu, burestun antzera,
Ta illargi-adar bitxia oiñetatik bera
Ainbat dizdizago.
AGUR! -zion apaizak- JAINKOA'ren AMA!
Sortzetik guztiz eder ta garden zerana
Ezin ta geiago!
Udaberri-goizeko egun sentiera
T'edur zuria baiño garbiago zera,
Askoz garbiago!
Jatorrizko erruak kutsutu gabea,
Ta Jauna'ren emaitzez oparo betea,
Sorkari goena!
Bere Ama zindezen, -siñiskai gelgarri!-
Altsuak egin zindun Andre aratz, garbi.
Bikain-bikaiñena!
Loikeri-lizunetan arront murgildua,
Iñoiz ez bezelaxe dakusgu mundua,
Gezur-zorungale.
Urolde beltza gaindik begira zaitugu,
Onbiderazle indartsu, goi-bizitz eredu,
BIRJIN ORBANGABE!
Nai ta ez bear ditu gaurko gizaldiak
MARIA'ren antzeko neskatil garbiak,
Aratz eta alaiak;
Beiñola Nazaret'en entzun zan AGURRA,
Aingeru'ren mezu zerutar samurra
Entzuteko gaiak...
***
Elizkizun ederra amaitu zanean,
Eliza-barnean,
"GOROSPE" baserriko Jaxinta ta Malen,
Ta beste bi neskatxa gelditu ziraden
Luzaro otoitzean.
Lauak ziran biziki eder ta liraiñak,
Biotz-garbiko gazte maratz eta apañak,
Ta gurputz-lerdenak.
Jaxinta'k alabaña, berdiñik-etzuan;
Doai ta edergarri guziak zituan,
Bere ta besteenak.
***
"Oi, zein hura alako!
Ez zan ttipi, ez handi;
bai, bien arteko.
Begia zun ederra,
Urdin, ezti oro,
Biotzian..."
Bai! Goiz-intza landetan oi dan bezelaxe,
Usterik gabe emeki sar zitzaidan axe
Biotz-barruraño.
Alako maitetasun goxo eta legun,
Alako zirrararik nere baitan ez nun
Senti egundaño.
Ez da, baiña, arrosarik arantzarik gabe.
Alkar-lagun gazteak, atsalde berean,
Etxera zoazela izketa alaiean
Burni-bide zear...
¡¡¡............ !!!............ ¡¡¡Ai, ama!!!
Tximist-gurdi zazkarrak Jaxinta datzama.
Jesus, milla bidar!!
Bertsotan nola azaldu alako triskantza?
Gaztea'ren gorputza zatiturik datza
Amaika pusketan.
Alde batetik buru, zango ta belaunak;
Emen eta or errai, muiñ eta garunak,
Dana odoletan...
Au al dut arextiko Lore eder xarmana?
Nere biotz-begiko Jaxinta laztana?
Birjiña maitea!!!
Ainbat maite zindunak ori zun merezi?
Zergaitik duzu, baiña, orrela gaitzetsi
Jaxinta nerea?
***
Biaramon goizean nuenean jakin
Neska'k egiñik zula soin ta gogo birjin
Irauteko ziña,
Barren guzia urratuz, etsia artu nuan.
Egia aitor dezadan: Iñolaz ez nintzan
Beretzako diña!
Ta begiak lauso, negar-intzetan,
(Artean minbera bait-nun zauria)
ZERU'ko AMA'ri ziñ berezia
Gogoz nion egin era onetan:
Begira nazazu zure oiñetan,
Biotz-garbidunen maitale eztia!
Gaurtik bein-betiko, naizen guztia
Zurea izan nai dut, bene-benetan.
Zer dizuket opa, AMA maitea?
Tori zazu nere GAZTE-LOREA,
Garbitasun-lore zuri-gorria.
Bezat gorde beti mardul, ezea;
Ildura bearrez, zauriz betea,
Baiña ZURE ederrez ta argiz jantzia!!!
..................................
Goi-bizitzaren edertasuna
Ark baitzidan irakatsi...
Esker-onaren-ordain bedere
Zelan dezaket nik aantzi?