Abdula eskeko itsuaren historia

1.001 gauen liburutik

euskaratzailea:
Didier de L'axie

...Belarri ondoko batekin lagundurik ez doan limosna ez hartzeko berba eman zuen eskeko itsuak bere historia Kalifari kontatu zion:

        —Sinismenduaren Gomendatore, Bagdad-en jaio naiz. Nire gurasoen heredentziarekin eta nire lanari esker larogei gamelu erosi nituen. Behin Bassorahtik nentorrela, gameluok jan zezaten gelditu egin nintzen; iturri baten aitzinean, zuhaitz baten gerizpean zaintzen nituen, Bassorah-era oinez zihoan erligioso musulmanarra heldu zitzaidanean. Elkar agurtu genuen eta gure janariak atereaz, jateari eman genion. Erligiosoak, nire gamelu ugariei begiratuz, hurrunegi ez zegoen mendi batek amaigabeko altxorra izkutatzen zuela eta larogei gameluak bitxi eta urrez bete ondoren ere ez zitzaiola gutxitzerik nabarituko esan zidan. Pozez erakarria erligiosoaren samara jaurtiki nintzen eta lekua esan ziezadan erregutu nion, gamelu bete esker gisa eskainiz. Erligiosoak, nire urregoseak zentzua galdu eragiten zidala ikusiz, hau erantzun zidan:

        —Zure eskaintzak nigandik itxaroten duzunarekin daukan aldea handia da. Altxorrari buruz isiltzea baino ez daukat sekretua nigan behinbetirako izkutatzeko. Baina maite zaitudalako, zentzu handiagodun proposamena egingo dizut.

        Altxorra dagoen mendira joan eta larogei gameluak beteko ditugu; berrogei emango dizkidazu eta beste berrogeiak zeuretzat, gero elkarrengandik aldenduko dugu, bakoitzak bere bideari helduz.

        Proposamen arrazoitsu hau gogorregia iruditu zitzaidan: berrogei gamelu galtzea kaltegarria ikusten nuen eta erligiosoa, gizon zapartsu hura, ni besteko aberatsa izateak eskandalizatu egiten ninduen. Hala ere, onartu egin nuen, heriotzararte damutze baten ez ekitearren.

        Gameluak batu nituen eta mendi handiz inguraturiko haran bateruntz bideratu ginen. Bertara, gamelu bakar bat aurrez sar zitekeen haizpitarte batetik sartu ginen.

        Erligiosoak ibarrean baturiko abar lehorrez egur sorta egin eta hauts usaintsu batzuez piztu zuen. Hitz uler-ezinak esan zituen eta, ketzaren ostean mendia zabaltzen zela eta erdi erdian jauregi bat zegoela ikusi genuen.

        Sartzeaz batera urre piloak zekuzkiten nire begi itsuek. Beraietan amildu nintzen arrano legez, neramatzan poltsak betetzekotan, urregosez mozkortua.

        Erligiosoak beste honenbeste egin zuen; harri bitxiak urrea baino nahiago zuela igarriz gauza bera egin nuen. Larogei gameluak kargatuak genituelarik, eta mendia itxi aurretik, zilarrezko pitxer batetik zurezko kajatxo bat atera zuen, barruan untura berezia zeukan erakutsi zidanez, eta paparrean gorde zuen. Handik atera ginen eta mendia itxi egin zen. Larogei gameluak banandu genituen eta egin zidan mesedea hitz maitaberenez eskertu nion. Bozkarioz besarkatu genuen elkar eta bakoitzak bere bideari heldu zion.

        Ehun pauso eman orduko zalekeriak eraso ninduen. Berrogei gameluak eta berariek zeramatzaten bitxiak ematearren damuturik, onean edo txarrean kentzea erabaki nuen. Erligiosoak ez dauka aberastasun horien premiarik; altxorraren lekua ezagutzen du; eta, gainera, behartasunera ohitua da.

        Nire gameluak geldi erazi nituen eta arineketan ta txilioka erligiosoa geldi zedin bueltatu nintzen.

        —Senide —esan nion— paketsu bizitzen ohitua zaren gizona zara, erregu eta otoitzean trebea soilik, eta berrogei gameluak egundo ezin izango dituzula gidatu pentsatu izan dut. Nigan sinestea nahi baduzu, hogeitahamarrekin gelditu zaitez; halan da guzti larri ibiliko zara denak gobernatzeko.

        —Egia da. Arrazoia daukazu —erantzun zidan—. Ez nuen hortaz pentsatu. Hamar gustokoenak hartu eta eraman itzazu. Jaungoikoak gorde zaitzala.

        Hamar gamelu aukeratu eta nireekin batera jarri nituen; erligiosoak eman bezain laister piztu zitzaidan zalekeria.

        Atzeruntz egin nuen ostera be eta arrazonamendu berdina errepikatu nion, gameluak gobernatzeko zailtasuna gehituz, eta beste hamar hartu nizkion. Zenbat eta gehiago edan hainbat eta egarritsuago dagoenaren antzera, nire urregosea erligiosoaren amore ematearekiko gehitzen zen.

        Musuka eta onespenka, urre ta harri bitxiz beteriko gamelu guztiak berreskuratzea lortu nuen. Azkena ematerakoan zera esan zidan:

        —Aberastasun hauek onerako erabil itzazu eta Jaungoikoak eman dizkizula gogoan hartu. Era berean, ez ahaztu behartsuak Jaungoikoak laguntzagabe utzi izan dituela aberatsek beraien laguntzan jardunteko eta Paradisuan sari handiagoa merezi ahal izateko.

        Urregoseak zentzua itzelean itsutu zidanez, gameluak emateagatik eskerrak bueltatzerakoan, erligiosoak ardura handiz gorde zuen sandalo kutxatxoaz pentsatzen nuen soilik.

        Unturak ahalmen izugarriren bat gordeko zuen ustean eskatu egin nion, munduko hainbeste handikeriari uko egin zion gizonak ez zuela unturarik beharko esanez.

        Derrigorrez kentzeko prest egon nintzen, baina ezetz esan barik, kutxatxoa paparretik atera eta eman egin zidan.

        Eskuetan neukanean zabaldu eta barruko unturari so, esan nion:

        —Zure ontasuna hain handia denez, untura honen ahalmenak esatea erregutzen dizut.

        —Miragarriak dira —hark erantzun—. Ezkerreko begian igurtziz eta eskumakoa itxiz, lurrean izkutaturiko altxor guztiak ikusten dira. Eskumako begia igurtziz, ostera, begi bietatik itsu geldituko zara.

        Harrituta, ezkerreko begi unturaz igurtzi ziezadala eskatu nion. Erligiosoak onartu zuen. Begi igurtziz batera, nire zalekeria berpizteko hainako altxor ugari eta ezberdinak azaldu zitzaizkidan begi bistara. Hainbeste aberastasun ikusten ez nintzen nekatzen, baina eskuineko begia itxia eta eskuaz estalia edukitzea derrigorrezkoa zitzaidanez, eta horrek bai nekatzen ninduela, eskumako begian ere igurtzea eskatu nion erligiosoari, altxor gehiago ikusi ahal izateko.

        —Esan nizun —erantzun zidan— eskumako begian untura eman ezkero ikusmena galduko zenuela.

        —Senideori —errepikatu nion farrez— untura honek kualitate hain aurkakoak eta ahalmen hain ezberdin bi edukitzea ezinezkoa da.

        Luzaroan tematu genuen eta, azkenez, Jaungoikoa egia esaten zuen lekuko harturik, amoreman zuen. Ezkerreko begia itxi egin nuen, erligiosoak eskumako begian igurtzi egin zidala unturarekin. Begiok zabaldu nituenean itsu nengoen. Berandu izan arren, aberastasun miserableak alferrik galdu ninduela ikusi nuen. Erligiosoaren oinetara jaurti nintzen.

        —Beti poztu nauzun eta hain jakintsua zaren anaiori —esan nion— ikusmena emaidazu atzera.

        —Zorigabe hori —erantzun zidan—. Aldez aurretik ez nizun zorigaitz hori aitatu eta beregandik aldentzeko ahaleginak egin ere? Elkarrekin egon garen denboran ikusi duzunez, sekretu asko ezagutzen dut, baina argia berreskuratzeko sekreturik ez dut ezagutzen. Jainkoak merezi ez zenituen aberastasunez bete zintuen eta zure nahikeria kastigatzearren kendu dizkizu guztiak.

        Larogei gameluak batu eta beraiekin jarraitu zuen bere bidea, ni bakar bakarrik utziz, nire nigar anpulo eta erregutuei jaramonik egin barik. Esperantzagabe, mendi horietan ez dakit zeinbat egun eman nituen nora ezean. Azkenean erromes batzuk aurkitu ninduten.