—Hitz neurtuak—

Negar egiteko katilu handia

Juan Luis Zabala

Poema hauek Juan Luis Zabalaren Negar egiteko katilu handia poema bildumatik atereak dira. Poema bilduma horrek 1988. urteko Imajina ezazu Euskadi lehiaketan 2. saria irabazi zuen euskarazko poesiaren sailean.

Negar egiteko katilu handia

Negar egiteko katilu handia dut

poesia deritzodana.

Katilua eman zidanak

ez zuen jakin zertarako izango zen.

Poesia erakutsi zidatenek

ez zidaten inoiz katilu konturik aipatu;

negarraren kontrakoak ziren gainera haietako asko.

Poesia eta katilua neuk lotu ditut beraz,

eta katilu horretan prestatuko direnak

neuk egindako urak izango dira beti,

gero guztiei erakutsiko dizkiedanak.

Badakit malko zaporea ez dela gustokoa izaten

baina nik ez dut horretan erreparatu behar.

Nik katilu barruan igeri egiteraino murgildu nahiko nuke

eta inoiz inon inork ikusi ez bezalako arrain harrigarriak kausitu.

Orduan beste modu batera begiratuko nindukete denek.

Ez al da ba hala?

Gauaren botila

Gauaren botila

husten ari den bitartean

zure haurrak sasi-arantzen odola oroitzen du

eta haurraren bakero pistolaria pinua eta kaktusa erkatzen ari da.

Haurrak ez bait zuen uste

nagusien gauak botilazkoak zirenik.

Dena den, gaua berez ilargiz jazten dela ere

nonbait ikasi behar,

norbaitek irakatsi behar (ilargiaren definizioa jakin beharrik ez dut uste dagoenik).

Hala ere, ordea,

norbait horri zurrut bat eskaini behar (gabezia —bete ezinik?— ospatu egin behar

                                                           den arauera, irakaskuntza busti egin behar).

Eta gauaren botila egunero betetzen dute (ilargi-uraren ordez H2O nahasiz).

"Handiagoa izaten da larunbatetako botila."

Ilargia urrunegia da (eta ez du berezko argirik... eta oso geldia da...).

Eta gauero gauaren botilak bustitzen gaitu

sasi-arantzen mina eta pinuaren eta kaktusaren arteko ezberdintasunak oroipen

                                                                         soil, urrun eta hegatari bihurtuz...

Bazkalordu

Eguneroko bazkariaren aspertasunean

mahai borobilaren aurrean zure begiak.

Izar bat horditzen denean

gaua apaintzen da argiz

eta gaukide hordiek

beren begiak elkartzen dituzte

ilargi borobila dutela tartean.

Eguneroko bazkariaren aspertasunean

izar hordi iraganen oihartzunek

mahai borobilaren aurrean zure begiak

begira ditzadan eskatzen didate

bazkalordua apain dezadan maitasunez.

Semaforoak

Semaforoak sinisten al ditun?

Egin ezan gogoeta gauean.

Polita dun galdera, nik uste.

Ez al din sikiera

zirrararik sartzen

ixilean entzuteak,

begiak itxita?

Gidari moeta ezberdinetan

pentsa dezaken, esaterako,

kolore aldaketaren zain guztiak.

Nik aburu bat eman diezanaket:

semaforoak hitz ditun;

semaforoak kodigo ditun;

semaforoak gezurra ditun.

Errepara ezan hutsune hori.

Ikusiak ditinat

goiztiri, paraje eta arrats ederragoak,

baina ikusmen honek zerbait gehiago din.

Zer edo zer lortu dugulakoan negon.

Sentimenduen geltokia

Trenez eginiko bidaien

geltoki bakartietan

ene begiek

esku leun eta ferekatzaile batek pinta ditzan nahi dute.

Sentimenduen ibilaldi elektrikoa

geldierazi nahi duen

eta esistitzen ez duen

blues dardarti eta motel batek

eztiro erotzen eta tristatzen dit

ez dakit zer, urdaila edo.

Geltokiaren ikusketa

lainotu eta lausotu egiten da

betikoratuko duen eskuaren zeinua sentituz

eta lo egiteko prestatuz.

Aurpegien misterioak

elurpeko umeak dira.

Zoluko hondakinen kasualitateetan

murgiltzen naiz gozo, emeki, lasai, astiro.

Geltokia neurekin ados sentitzen dut,

bere begi ezkutuek

nire esku leun eta ferekatzaileak pinta ditzan nahi dute.

Aterrune

Hitzek bustitzen gaituzte lanbro etengabetan,

mezuzko hitzak, tantoka hizketan, H2O;

aterpe eskas, goardasol nekatuak,

hezetasunaren propaganda laino lerden dotoretatik esekita.

Ez da zaila, bestalde,

ohituraren beheranzko aldapan,

larrosaren bat edo beste aitortu behar dugularik ere,

gabardinarik gabe bizitzea

eta arrapaladaren zorabioan

ikuspen busti guztiak bateratu eta nahastea.

Batzutan, ordea, atertu egiten du erabat.

Noizbait ere baitako galmendietariko ahotsa dantzut

busti nauten tantoen ezberdintasunak erkatu eta irazkintzen,

"hidrogeno gehiegi, oxigeno gutxi" izan ohi da kexu,

hala dio bederen gehienetan.

Gogoetaren lautada mugagabean,

atseden, indarberritze, begien bake,

iragan euriak errepasatzen ditut nahasketarik gabe,

galmendiari ze ur komeni zaion jakiten dudan heinean

agian asmatuko dut nondik irten.

Behintzat eta bederen, besterik ez bada ere,

behinik behin, ez da gutxi, deus baino hobe.