Eusebio Erkiaga-ren olerkiak

Anton Larrauri-ren doiñuentzat

Eusebio Erkiaga

Itzali ezina

Utsunez dugu etxea

asabak il bait ziren,

soiñez ez ditugu,

baiña aien gogoa emen.

        Bazter oiek zer diote?

zer diote erriek?

mintzo ixillez zaizkigu

mintzatzen beti aiek;

sendoa den mintzo gozoz

mintzatzen beti aiek.

        Aurretikoen

argi

itzali eziña.

        Adaxka berria baitu,

zuhaitz zaharra zaitu!

        Argi, argi

itzali eziña.

        Eman eta zabalduko

esku eta zubiak,

alare etxeak begoz

lurrari atxikiak;

        mendez-mende dirauanak

beharra du jarraipen,

bide jakiñen lorratzez

berriak urraturen.

        Argi, egiña

itzali eziña.

Portu Errota

Errota, «Portu-errota»

aran baketsuan,

itsasoaren indarra

galtzen dan lekuan.

        Gernikaldeko arana

urez, lurrez zelai,

ba ditu euskalerriak

milla mendi garai.

        Eguzkipean sarri dago,

laiño artean sarriago:

«Portu-errota» ate zabal

adiskide jatorrentzako.

        Indar ta bakez bazter eder,

zureganako naiz zoroa;

eio ta eio diharduzu

euskal-lurreko artoa.

        Bizitzako errotan

eioko gu ere,

askoren ordez

bat bihurtuko

gu guztion ore.

        Ene «Portu-errota»

millazka artean,

lehenez bakar izana

orain inguru betean.

Kla, kla...

        Errota, «Portu-errota»

aran baketsuan,

itsasoaren indarra

galtzen dan lekuan.

        Leku-lekuan, leku-lekuan,

lekuan...

        Gernikaldeko «Portu-errota»

aran baketsuan.

Dirdiz

Muiño orretan

agertu ornen ziñan.

Agerkizun berri

opa dizut nik:

Gizadiaren arbola

illunean, ikus

ditzan gizonak abar guztiak.

        Doiñuan batzarre

kantuz ta jauzika gizonak

baita ixiltzen ere

lurrari atxikiak.

        Txistulari jauna

biribilketa berri

emaiguzu beti.

        Doiñua dugula

dantza ta kantu, euskaldunok

eta bitarteka

atzaparra lurrean

ixil eta geldi

txistu-otsaren adi.

        Bakea gurari, bai!

        Artaganean agerturik

ametsa, egia bihurturik.

Esana ote, egia ote?

        Laiñoaren truke, eguzkia;

amets-orde, egia;

gizonak du premia.

Orain eta beti

I.— ERESIA

Itxaro lore genuen seme...

        Gazterik ederrena zen,

sua zeraman begian,

osasuntsu zen mutilla

illik datza mendian.

        Aidean ez da txoririk,

denak abar-artean gorderik.

        —Aberriaren seme,

bihotz zabaleko,

bizia eskeiñi zenion eta, orra,

odolusturik zaude.

        Aidean ez da txoririk,

denak abar-artean gorderik.

        Gazterik ederrena zen,

sua zeraman begian,

osasuntsu zen mutilla

illik datza mendian.

        —Aberriaren seme eder,

bihotz zabaleko,

bizia eskeiñi zenion eta, orra,

odolusturik zaude.

        Gazterik ederrena zen,

sua zeraman begian,

osasuntsu zen mutilla

illik datza mendian,

ez du odolik zaurian.

II.— ZORTZIKOA

Aurretikoen maitasunean

aien etxean azi, bizi;

gure Erriak eskatzen digu

gure lana ta bizia

atergabe,

ta saririk gabe,

zut iraun dezan jaun ta jabe.

        Aizatu txalaparta

eta alboka,

jo txistua ere!

        Gazte bulartsu arek

erein azia, orra, erne.

        Egunsentiak gauazkena

puxkatutzean ozkarbi,

neska-mutillak dantzan ari

ta kantari.

        Geurea zaitugu, aberri gozo,

egonleku xarmagarria

menderik mende Euskalerria.

        Aberri, Aberri!

bakarra zara euskaldunontzat

orain eta beti.