—Olerti—

(Biotz apurtua)

Aurraitz

Eun arantzaren samina neukan biotzean

baitegiko ateak edegi ziranean.

¡Nekezko eriotzen leiza iluna!

Amaika errubako bizitza aienaten ikusi genduzan

¡gorrotoaren erpe edentsuetan!

Gabak baltz-latz, egunak ilun ta mingots.

Zaintzaile gaizkinen gorrotoa zigor.

Beti artega, biotzak larri

zein izango ete-zan opagai.

Etsai-katien astuna sorbaldetan eraile.

Aberriaren zoritxarra gogoen oinaze.

Gizantza galduta milaka gengozan,

estu-estuka, orma otzen erdian.

Gose, egarri, gaitzaldi, zikina eta abar...

Bat baino geiago zoratu-ta iltamuan,

bilois-biloisik be gogorraren gainean...

Nagon isilik.

Ikusi eztaunak ezin sinetsi olakorik,

Olerki aunek eztauko ba-pere olerkirik.

Guda, zauritegi eta baitegi...

iru urtetako nekeak bularrean

neure erri maitera eldu nintzanean,

mendien orrlegia goibel egoan;

zorion galdua negarrez landetan:

(¡Azkatasun apurtuaren mintzura motela! )

Amen zotinen samurra aizean erruki.

Eriotz-lorratzak bide-ertzetan mingarri...

Errubako odolaren gomutea deadarrka,

zelai ta tontorretan, bildurraren isilean.

¡Ametsen antzeko egia negargarria!

Sendi apurtuen erostak basoen samin.

Etoi baten kezka, errua estal ezinik,

ardandegirantz yoian burua makurtu-ta.

Kaden zegon yaiotetxea

basoen bake apurrtuan,

belaunik-belaun berein alaitasun eta ezbear

gizaldien zadorran batu-ta, isiltsu eukazala.

¡Au negarrgarriena!

Utsune andi-andi bat idoro neban etxean:

Baitua nengoan egun larri baten saminean

atsekabe-aiotzak, aitari, bizitza ebai-tzan.

Amaren altzo samurrean laga neban,

osoan neke ta oinazez auldutako gorputz orbaindua.

¡A zan biotz biren izketa isila!

Samintasun-artean poz izpia.

Ai ene, baina...

Ause zan auxe azken, sastada sakona.

Osatuko etxatan zauritzar gordina:

Amatxuren bekoki tximurrtuan nekeak

eriotz-ezaugarria eukan ezarrita.

¡Zoritxarreko guda ankerra!

¡Baitegi ilun negarrgarriak!

Bioenarte apurtu zenduen betiko,

nire biotzaren barruko alaitasuna.