ILARGIAREN ALDERDI LITERARIO BAT
A. Lete

Karmel, 5, 1958
armiarma.eus, 2019

 

 Satelitea illargi bidean

 

 Munduak mundu diran

 Oiñarte guzian,

 Esta ezer asmatu

 Denbora luzian.

 Orain azaldu dira

 Gizonen artian

 Arrigarrizko gauzak

 Zeru ta lurrian.

 

 Mundutikan irtenda,

 Illargi bidean,

 Sputnik or, dijoa

 Egara luzean;

 Zakur bat omen dabil

 Bere barrenean

 Goseak eta miñez

 ito bearrean.

 

 Julio Verne jaunak

 Esaten zuanez

 Berria eman zuan

 Eun urte aurrez,

 Gizona juango zala

 Bere borondatez:

 Itxaspen urruti,

 Illargira bidez.

 

 Satelitea or da

 Tximista indarrez,

 Aberiak darabiltz

 Oiuka negarrez,

 Ontzi orren barruan,

 Zerbaiten beldurrez.

 Zakur bat dijua

 Gizonaren ordez.

 

 Zakur txiki politak

 Izena du Laika,

 Satelite barruan

 Juan bearra dauka.

 Beldurrak larrituta

 Darabillen tranka!

 Londres'en entzun dute

 Zakur orren zaunka.

 

 Sputnik'en darabillen

 Zakur beltz ori

 Albisteak ematen

 Oso zintzo dabil.

 Nundik nora dabillen

 Nai duanak jakin,

 Egunero jotzen ei du

 Radiua: "Pi, pi..."

 

 Laika zakurra or zan

 Sputnik gorrian,

 Ezin lorik eginda

 Artilezko oian.

 Ezta ezer entzuten

 Juan dan aspaldian:

 Galdua izango da

 Goian edo beian.

 

 Luzaro xamar daude

 Ezer jakin gabe,

 Oien soiñu-jotziak

 Ixildu dirade,

 Animali gaxoak

 Azaltzelko daude

 Etxia joko dute ,

 Bizirik badaude.

 

 Satelite barri bat

 Jaurti bear dute.

 Oraingoan gizonak

 Omen dijoazte

 Illargian daudenak

 Jakitzen badute!

 Izugarriak, laister,

 Ikusteko gaude.

 

 Illargitik aruntza

 Venus ta Marte;

 Milla legua batzuk

 Gugandik aparte.

 Nola bide luzia

 Aiengana daukate,

 Urrenera juatia

 Erabagi dute.

 

 Begira gaude denok

 Gizon oiengana

 Aunditxoa dalako

 Daramaten lana.

 Gogoratu ei dute

 Colon'en esana:

 Ekarriko dutela

 Emen falta dana.

 

 Illargian zurrutik.

 Baldin es badute,

 Ixtillu txarrak noski

 Ikusteko daude;

 Ardorik ete dagon.

 Ziur jakin arte,

 Obe litzake eraman

 Periko txikote.

 

 Oraingo au ez dute

 Joatea bakarrik,

 Baizik beren gogoz

 Juan eta etorri;

 Baldin illargi ortan

 Badago gizonik,

 Ango gizasemeak,

 Nai dira ekarri.

 

 Gizon jakintsu oiek

 Artu duten asmoz,

 Illargitar gizonak

 Onerd omen datoz.

 Aituko al gera,

 Beintzat, ez garrotoz,

 Borondate oneko

 Gizonak ba'datoz.

 

 Gizon aiek onera

 Eltzen diranian,

 Badakite daudela

 Iñoren etxian,

 Pozez artuko ditugu

 Etorrera ortan,

 Galtzen ez badirade

 Bien erdi aldean.

 

 Etortzen badira

 Zerbaiteren billa,

 Arrituko txit dira

 begituz naspilla

 Ikusten dutenian

 Gure iskanbilla.

 Mundu zirzil onetan

 Dagon lapur pilla.

 

 Mundu bakarra zala

 Zioten aintziñan;

 Norbaitek esan arte

 Gu ere ala giñan;

 Copernico'k bazekin

 Zenbat mundu ziran.

 Zuzen asko dabiltza

 Eguzkian biran.

 

 Ez dira atzokuak

 Ludi abek emen,

 Ezin du iñork ajkin

 Noizkoak diraden;

 Milloika urtietan

 Otz-beroak artzen

 Arretaz jarraitzen dute,

 Zarrak izan arren.

 

 Gizonak asmatu dun

 Tresna eder ori,

 Gezurra zalakuan

 Egia dirudi,

 Kementsu ari dira

 Galdu-irabazi,

 Zein izango ote dan

 An goian nagusi.

 

 Julio Verne'k zion

 Bere iritzian:

 Gizona ikusiko zala

 Illargi ertzian.

 Ezin siñistu iñork

 Ikusi artian,

 Itxaron dezagun

 Jaunaren grazian.

 

 Antziñako jakintsu

 Eta beste naiko,

 Gauza oien barririk

 Etzekien asko,

 Ikusiko zirala

 Ainbat adelanto.

 Ixildu dira orain

 Akelar ta Anboto.

 

 Oraingo aurrerapen

 Eta asmakizunak:

 Terramizinarekin

 Sendatzen gaixoak,

 Tren eta automobil,

 Telebiziñuak,

 Munduan bizitzeko,

 Ai!, zer trepetxuak.

 

 Miragarriak dira

 Gizon oien lanak:

 Premiña bazan ta

 Bear ziran danak.

 Opa diet guztiei

 Beti egun onak,

 Osasuna, pakea

 Eta zorionak.

 

 Prantses eta ingles,

 Amerikatarrak,

 ONU'an biltzen diran

 Gizon jakintsuak,

 Ruso, aleman eta

 Gaiñerantzekoak,

 Arren, barka deigula

 Gure Jaungoikoak.

 

ILARGIAREN ALDERDI LITERARIO BAT
A. Lete

Karmel, 5, 1958
armiarma.eus, 2019