Konfesionea berdin argitaratu zen Iesus Krist gure Iaunaren Testamentu Berriari zein ABC delakoari itsatsirik (1571). Dena den, autonomia propioa duen testua da eta bereizita aurkezten da hemen.

IESUS KRIST GURE IAUNAREN EBANJELIOKO DOKTRINA PURAREN

araura bizitzeko desira duten Franzesek

konsentimendu komun batez beren fedeaz egin duten konfesionea.

Regeri egin izan zaion suplikatione batekin.

1. PIER. 3. 15.

        Zareten bethi prest ihardestera zuetan den speranzaz razoin galde egiten duen guziari, emetasunekin eta reberentiarekin.

ADBERTIMENDUA

Zer zergatik Relijionekoek utzi edo kanbiatu ukan duten eta zer dadukaten iakin nahi duenak irakur beza Konfesione haur gogoatuki.

Kontu komunezko eta xifrezko letren

ezagutzeko Taula.

Balioa. Xifrea. Kontu komuna. Bat 1 I. Biga 2 II. Hirur 3 III. Laur 4 IIII. Borz 5 V. Sei 6 VI. Zazpi 7 VII. Zortzi 8 VIII. Bedratzi 9 IX. Hamar 10 X. Berrogei 40 XL Berrogei eta hamar 50 L. Ehun 100 K. Borz ehun 500 D. Mill 1000 M. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100

IESUS KRIST GURE IAUNAREN

Ebanjelioko puritatearen araura

bizitzeko desira duten Franzesek.

REGERI

        Iainkoari esker eta laudorio draukagu, Iauna zeren Ebanjelioko doktrinari eta gure konszientietan bakez izateari iarreiki nahiz egin eta ordinarioki egiten zaizkigun persekutionezko gogorgoaren zure Maiestateari aditzera emaiteko lekurik oraindrano ez ukanik orain erakusten baitrauku ordu haur, zeinetan plazer baituzu gure gauzaren merezimendua aditu, aurthen 1559. Martxoan Anboisen emanik, zure Maiestateak publika erazi duen Ediktaren araura. Razoin hunegatik, zure ofizierez gureganako borondate gaixtoz lehen ezen ez zuri zerbitzu egiteko afektionez, guri egin izan zaikun bidegabearen eta gogorgoaren kausaz, oraindrano bozaturik edukirik, orain ahoen irekitera benturatzen gara. Eta egiteko huni dauritzan gauzetan konplituki informatua zarenzat, gure afektione guziaz othoitz eta suplikamendu egiten drauzugu, Iauna: nahi duzun, othoi, ikusi eta enzun, guk zure Maiestateari presentatzen draukagun gure fedeazko Konfesionea: eta esporzu dugu, ezen oraindrano gure kausa ezagutu gaberik, bidegabezki bethi gure kondemnatzez berze egitekorik ukan eztutenek, gure kontra erran dituzten gaizki eta difamatione orotarik gure defendagarri eta enparagarri, Konfesione haur bera asko izanen dela. Ezen egiazki eta frangoki protesta ahal dezakegu, Iauna, ezen hemen eztela Iainkoaren hitzaren, ez zure Maiestateari zor draukagun obedientiaren kontratako gauzarik batre: zeren gure fedeko artikulu hemen asko luzaki iarriek punktu haur baitakarkeite guziek, Ezen Iainkoak bere Profetez eta Apostoluez, eta are Iesus Krist bere Seme gure Iaunaren ahoz asko klaroki bere borondatea deklaratu ukan draukunaz geroz, guk Iainkoaren hitzari ekarteko draukagula halako ohore bat eta reberentia bat non ezpaitraukagu deus eratxekiteko ez edekiteko: baina-aitzitik hartan xedaturik emaiten zaikun reglari osoki susmetitzeko eta konfermatzeko gaitzaitzala. Eta zeren Eliza Romanoak, Eliza primitibako manera eta kostuma utzirik, manamendu berririk, eta Iainkoaren zerbitzatzeko manera berririk ezarri ukan baitu, razoinezko estimatu ukan dugu, eta guziz nezesario (gizonak bere ethortez baitirade gezurti eta bano izatera suiet, eta Iainkoa baita egia bera) gizonen manamenduetarik Iainkoaren manamenduek abantail haur luten, non, hanbat dibersitateren eta diferentiaren artean, gizonenak utzirik, Iainkoarenei garreizten. Eta zerere aiherkunde ahal bailukeite gure kontrastek gure kontra, frangoki Iainkoaren eta jenden aitzinean erran ahal dezakegu, ezen guk ikusten eta sufritzen dugun gaitz guzia, eztela berze kausagatik, lekat zeren Iesus Krist gure Iauna dela, gure Salbadore eta Redenptore bakoitza: eta haren doktrina dela bizitzeko eta salbamendutako doktrina bakoitza, mantenitzen baitugu baizen. Eta kausa haur bera izan da, Iauna, zerengatik zure suiet gaixoen odolean hanbat aldiz borreroek eskuak butxatuak ukan baitituzte: eta gizonek naturalki Iainkoaren ohoreaz baino bere aisiaz eta probetxuaz arrangurago dutenaren gainean, erran behar da, Konfesione hunen beraren mantenitzeagatik eta on edukiteagatik bere bizien emaitera dudatu eztuten gaixoak, gizonen ez berze espirituz inzitatuak eta gidatuak izan diradela. Bada Iauna, zuk zure suiet gaixoak baithara usatzeko prometatzen duzun ontasunaren araura, zure Maiestateari suplikamenduz giaizkio miserikordia eta gratia haur egin nahi draukuzun, non har dezazun eskutan kausa hunen egitekoa, zeinagatik ordu eta oren oroz, gu, batean herioz, berzean akotamenduz, berzean berze moldez iarreikiak eta persekutatuak izanez, zuri zor drauzugun obedientiaren egiteko moien guzia edekiten baitzaiku. Biz bada, othoi, zure Maiestatearen plazera, Iauna, iragan denboretan suz eta marrezanez nehork usatu ukan duenaren orde: orain Iainkoaren hitz sainduaz debati eta ireter erazi dezazun gure Konfesione haur, hunetakotzat seguranza eta permisione bethea emaiten duzularik. Eta konfidanza dugu ezen gure inozentiaren eta hogen-gabearen iuje zu zeuror izanen zarela, ezaguturik nola ezten hemen ezeinere heresiarik ez rebellionerik: baina guk daramaguna dela, konszientia sanotan bizi ahal garen, Iainkoa bere manamenduen araura zerbitzatuz, eta zure Maiestatea obedientia eta suiektione orotan ohoratuz. Eta zeren Iainkoaren hitzaren predikationeaz, bai Iainkoaganako eta bai zureganako gure eginbidean retenitu eta eduki behar baikarade: gure afektione eta ahal guziaz othoitz eta suplikamendu egiten drauzugu Iauna, nahi draukuzun permetitu, zenbeit orduz elkargana biltzera zilhegi garen, hanbat Iainkoaren hitzaz haren beldurrera exhortatu izatera, nola Iesus Krist gure Iaunak berak bere Elizan ordenatu dituen Sakramenduez konfermatu izatera. Eta baldin zure Maiestatearen plazera bada, zer gure kongregationetan egiten den, batbederak ikus dezakeen bezalako lekurik eman dakigun, ikuste berak defendaturen gaitu, gure kongregationeak difamatu nahiz aitzinaratu izan diraden enormitatezko eta beilhakeriazko akusatione falsuetarik: zeren hetan ezpaitu nehork modestiarik eta honestaterik baizen ikusiren, ez-eta enzunen Iainkoaren laudoriotako eta haren zerbitzurako exhortationerik, eta zure Maiestatearen eta zure Resumaren konserbationerako othoitzarik baizen. Eta baldin zure borondatea ezpada, Iauna, hanbat gratia egin dakigun, non leku asignaturik dugun, ezpere permeti bekigu othoi, ia gure artean iarria den ordenanza, enpatxurik gabe kontinua ahal dezagun. Eta hunen gainean gure afektione eta bihotz guziaz othoitz eta suplikamendu egiten drauzugu Iauna, nahi duzun othoi estimatu, orain presentatzen, zaizun suplikatione haur irakurtzen danzuzunean, ezen zure suiet kontuz eriden ahal leiten baino gehiagoren auhenak eta suspirioak enzuten ditukezula, othoitzez zure miserikordiak iraungi nahi dituen, zure iujetarik anhitzen krudelitatez zure Resumako su biztuak: halaz zure Maiestatea zerbitzatzen dugula, zu dignitate eta handirasun horretan ezarri zaituen Iaunaren zerbitzatzera haizu garenzat. Eta baldin gure minzoari behatu nahi ezpazaizkio, beha zakizkio Iainkoaren Semearenari, zeinek gure onen, gorputzen eta bizien ere gainean puisanza zuri emanik, galdegiten baitrauzu, gure arima bere odolaz erosien gaineko puisanza eta iaurgoa hari reserba eta lekat dakion. Hanbatekin, hari berari othoitz egiten draukagu Iauna, kure adinarekin zure handirasuna eta puisanza emendatuz, zure etsai ororen gainean biktoria emanez, eginbide eta iustitia orotan bethi zure Maiestatearen thronoa konfirmatuz, bere Espirituaz ardura goberna eta gida zaitzala: eta guri ere hark berak zure aitzinean gratia eriden erazi diezagula othoi zerbait emendio gure suplikatione hunetarik sendi ahal dezagun, gure penak eta afliktioneak zerbait pasutara eta libertatera behin-behin kanbiaturik, gure nigar uriak ere kanbia ahal ditzagun bethi esker eta laudorio emaite batetara, lehenik Iainkoari eta gero zure Maiestateari, zeren halaz egin dukezun haren borondate sainduari eta zure ontasunari eta eginbideari dagokan bezala, baieta zure suiet eta zerbitzari gaixoen konserbationera guziz behar eta nezesario dena.

IESUS KRIST GURE IAUNAREN EBANJELIOKO

doktrina puraren araura bizitzeko desira duten Franzesek konsentimendu komun batez beren fedeaz egin duten

KONFESIONEA

        1 Guk dugu sinhesten eta ezagutzen Iainko bat bera dela, eta hura esentia bakoitz bat bera, espiritual, eternal, inbisible, muthatzen eztena, infinito, konprehendi ez erran ezin daitena, bothere guzitako, guziz zuhur, guziz on, guziz iusto, eta guziz miserikordioso.

        2 Eta Iainko bat ber haur, gizonei zaie hunelako manifestatzen eta erakusten, lehenik bere obren kreatzeaz, konserbatzeaz, eta gobernatzeaz. Berzalde are klarokiago, bere hitzaz: eta hitz haur manifestatu ukan du lehenik bisionez eta rebelationez: eta gero nahi ukan du liburutan eskribuz iar ledin, eta liburu hauk ditugu deitzen Eskriptura saindu.

        3 Eta Eskriptura saindu haur guzia kontenitzen da Testamentu zaharreko eta berriko liburu kanonikotan, eta haien kontua da haur. Moisesen borz liburuak dirade, Jenesioa, Exodoa, Lebitikoa, Nonbreak, Deuteronomea: gero, Iosue, Iujeak, Ruth, Samuelenik bi liburu. Regenik bi liburu. Kroniko edo Paralipomenon deitzen diradenik, bi liburu. Esdrasen lehen liburua: gero Nehemias, Esther, Iob, Dabid-en Psalmuak, Salomonen Proberbioak, Eklesiastea, Salomonen Kantikoa, Esaias, Ieremias, Ieremiasen Lamentationeak, Ezekiel, Daniel: gero hamabi Profeta xipiak, baitirade, Oseas, Ioel, Amos, Abdias, Ionas, Mikeas, Nahum, Abakuk, Sofonias, Agjeo, Zakarias, Malakias: gero Iesus Kristen Ebanjelio saindua, S. Mattheuen araura, S. Mark-en araura, S. Luk-en araura, S. Ioanen araura. Apostoluen Akteak: gero S. Paulen Epistolak, Romanoetara bat Korinthianoetara biga. Galatianoetara bat, Efesianoetara bat, Filipianoetara bat, Kolosianoetara bat, Thesalonizeanoetara biga, Timotheogana biga, Titegana bat, Filemongana bat: gero Hebraikoetarako Epistola: S. Iakesen Epistola: S. Pierrisen bi Epistolak: S. Ioanen hirur Epistolak: S. Iudaren Epistola: S. Ioanen Apokalipsea edo Rebelationea.

        4. Liburu hauk ezagutzen ditugu Kanoniko, eta gure fedearen egiazko regla dadutzagu, eta haur ez Elizaren konsentimendu batgatik ber, baina ungiz areago Espiritu sainduaren testimoniaje, eta barnetiko seguranza egiazko batgatik, zeinek liburu hauk diszerni eta berez eraziten baitrauzkigu berze liburu Eklesiastikoetarik, zein probetxable izanagatik, ezpaitirade ordea halako non hetarik fedeko artikulurik batre funda ahal dadin.

        5 Guk dugu sinhesten ezen erran den liburu hautako hitza Iainkoaganikoa dela eta harenganik beraganik duela bere authoritatea eta ez gizonetarik. Eta nola hitz hura baita egia ororen regla, kontenitzen duelarik Iainkoaren zerbitzuko eta gure salbamendutako nezesario den guzia, diogu ezen eztela sori gizonen ez are Aingeruen ere hitz hari deusen eratxekitea, edekitea edo kanbiatzea. Hunek dakarke ezen ez antikitaterik, ez kostumarik, ez jende anhitzik, ez gizonen zuhurtasunik, ez iujemendurik, ez arrestik, ez ediktik, ez dekretik, ez konziliorik, ez rebelationerik, ez mirakalurik batre etzaiola Eskriptura diogun huni neholetan ere, ez deusetan ere kontrariatzeko, baina aitzitik hunen araura behar diradela Kristinotasuneko punktu guziak examinatu, reglatu eta reformatu. Eta hunen tenorez guk ditugu laudatzen eta aboatzen hirur Sinboloak, da iakiteko, Apostolikoa, Nizenoa, eta Athanasiorena, zeren Iainkoaren hitzarekin konforme baitirade.

        6 Eskriptura saindu hunek irakasten gaitu, ezen esentia dibinal bakoitz eta ber erran dugun hunetan, diradela hirur persona Aita, Semea eta Espiritu saindua. Aita, lehen kausa eta gauza guzien lehen orijinea eta fundamenta: Semea, haren hitz eta sapientia eternala: Espiritu saindua, haren beraren berthutea, potentia eta efikazioa. Semea eternalki enjendratu izan da Aitaganik. Espiritu saindua eternalki prozeditzen da Aitaganik eta Semeaganik: eta hirur persona hauk eztirade konfus, baina zein bere: ez ordea separatuak, baina esentia, eternitate, puisanza, eta ekalitate batetako. Eta misterio hunetan aprobatzen eta aboatzen dugu Konzilio zaharrez determinatu izan dena: eta doktor saindu anzianoez, hala nola, Athanasioz, Hilarioz, Zirilloz, Anbrosioz, eta berzez, Iainkoaren hitzaren berthutez iraitzi izan diraden sekta eta heresia guziak ditugu detestatzen eta abhorritzen.

        7 Guk dugu sinhesten ezen Trinitateko hirur personek elkarrekin batean obratzen zutelarik, Iainkoak bere bothere, sapientia eta ontasun inkonprehensibleaz kreatu ukan dituela gauza guziak, eta ez solament zerua eta lurra eta hetango guzia, baina espiritu inbisibleak ere bai: eta hetarik, batzu erori izan diradela, perditionetara: eta berzek obedientian persistitu eta iraun ukan dutela. Eta diogu eroriak, nola malitiatan korrunpituak baitirade diradela ungi ororen, baieta Eliza guziaren etsai: eta berzeak, Iainkoaren gratiaz preserbatu eta begiratu izanik, diradela Iainkoaren izenaren gloriatan eta elejituen salbamendutan enplegatu izateko Ministre.

        8 Guk dugu sinhesten ezen Iainkoak eztituela solament kreatu ukan gauza guziak, baina rejitzen eta gobernatzen ere badituela, munduan gerthatzen den gauza guzia bere borondatera dispausatuz eta ordenatuz: ez ordea gaitzaren author den, ez hogendun ahal daten, zeren haren borondatea baita zuzen eta eginbide ororen regla subiranoa eta egiazkoa: baina haren moienak dirade hanbat mirakuluzko, non deabruez eta gaixtoez hala zerbitzatzen baita, non baitaki hek egiten duten eta hek hogendun diraden gaizkiaren onera konbertitzen. Eta konfesatzen dugunean ezen deus eztela egiten Iainkoaren probidentia gabe: guk ditugu humilitaterekin adoratzen haren sekretu guri estaliak, gure kapazitateak emaiten duen baino aitzinago inkiritzen ezgarelarik, baina aplikatzen dugularik gure probetxutara Eskriptura sainduan erakusten zaikun guzia, reposetan eta seguranzatan garenzat zeren gauza guziak bere suiektionean dituen Iainkoak, aitatasunezko artha batez beillatzen baitu gure gainean halako maneraz non ezpaita bilo bat ere gure burutik eroriren haren borondatea gabe: eta bizkitartean deabruak eta gure etsai guziak hala dadutza bridatuak, non kalterik batre ezin baitaidigute haren konjitarekin baizen.

        9 Guk dugu sinhesten ezen gizona xahu eta konplitu, eta Iainkoaren imajinaren konforme kreatu izanik, rezebitu zuen gratiatik bere falta propriz erori izan dela, eta halatan Iainkoaganik (zein baita iustitia eta ontasun ororen ithur burua) alienatu izan da halako maneraz, non haren natura xoil korrunpitu izan baita: eta bere espirituan itsuturik eta bere bihotzean gaixtaturik, galdu ukan du integritate eta perfektione guzia, batre libertu ez gelditu gabe. Eta hark ukanagatik onaren eta gaitzaren gainean zerbait diskretione, badarik ere guk dugu erraiten ezen hark bere ethortez ahal lukeen klaretatea ilhunbetara konbertitzen dela. Iainkoaren bilhatzeaz kestione denean: halako maneraz non bere adimenduz ez razoinez neholetan ere harengana ezin hurbil baitaite. Eta ukanagatik edozein gauzaren egiteko borondate bat, guziagatik ere borondate hura dela diogu hala bekatuaren azpian gathibatuak non Iainkoak emaiten draukan libertateaz berzerik ezpaitu.

        10 Guk dugu sinhesten ezen Adamen leinu guzia kotsu hunez kotsatu izan dela, zein baita bekatu orijinala, baita atxakio heretajezko bat, eta ez solament imitationezko bat Pelajianoek erran nahi ukan duten bezala: eta halakotz hek ditugu abhorritzen, eta dadutzagu detestationetan bere erroretan. Eta eztugu estimatzen inkiritu mengoarik dela, nola eta zer moldez bekatua gizon batetik berzeratzen den: ikusirik ezen asko dela iakitea, ezen Iainkoak Adami eman ukan zeraukana, etzela haren dako ber, baina haren leinu guziaren ere: hala nola gu haren personan ontasun oroz billuzirik eta gabeturik paubrezia eta malediktione guzitara trebukatu eta erori izan baikara.

        11 Guk dugu halaber sinhesten ezen atxakio haur dela egiazki bekatu, eta halako non leinu humano guziaren baieta haur xipien ere, amen sabeleandanik kondemnatzeko asko, eta halakotan estimatzen dela Iainkoaren aitzinean: etare batheiatu ondoan ere, bethi dela bekatu, hogenaz den bezenbatean, kondemnationea Iainkoaren haurretan abolitu eta iraungi izanagatik, zeren hark bere ontasun gratiazkoagatik ezpaitraue bekatua inputatzen ez kontatzen. Eta gehiago, ezen atxakio hura dela halako konditionetako, non bethiere gaixtakeriatako eta desobedientiatako frukturik egiten baitu: halako maneraz non diraden sainduenek ere, hari resistitzen eta bihurtzen enseiatzen bazaizkio ere infirmitatez eta faltaz atxakiatu izatea mundu hunetan diradeno ezpaitute utziten.

        12 Guk dugu sinhesten ezen gizon guziak hatzaman eta hundatu izan diraden korruptione eta kondemnatione hunetarik, retiratzen eta delibratzen dituela Iainkoak bere ontasunagatik eta miserikordia-gatik bere konseillu eternalean eta kanbiatzen eztenean, konsiderationerik, batre haien obretara ukan gabe, Iesus Krist gure Iaunean elejitu ukan dituenak, eta hura bera baithan bizitze eternaleko herederotan adoptatu ukan dituenak: berzeak korruptione eta kondemnatione hartan berean utziten dituela, hautan bere iustitia erakuts dezanzat, lehenetan bere miserikordiaren abundantia bezala. Ezen bere ethortez batak eztirade berzeak baino hobe, Iainkoak munduaren kreationea baino lehen, bere konseillu eternal Iesus Krist baithan determinatu zuenaren araura diszerni eta berez ditzakeno. Eta nehor halaber bere berthutez ontasun handi hunetan ezin partizipant egin daite: zeren gure naturaz higitze ez afektione ez pensamendu bat ere onik ezin baitukegu, Iainkoak behin hartara preueni, eta dispausa gaitzakeno.

        13 Guk dugu sinhesten ezen gure salbamendukotzat behar eta nezesario genduen guzia emaiten eta komunikatzen zaikula Iesus Krist Iaunean eta bere burua gure salbamendutan emanik, hura egin izan zaikula gure sapientia, iustitia, sanktifikatione eta redenptione: halako maneraz non harenganik aldaratzen denak Iainko Aitaren miserikordiaz, gure itzurtbide eta refujio bakoitzaz renuntiatzen eta arnegatzen baituke.

        14 Guk dugu sinhesten ezen Iesus Krist, Iainkoaren sapientia eta Seme eternal zelarik, beztitu izan dela gure haragiz, persona batetan lizenzat Iainko eta gizon, gure irudiko, gorputzetan eta arimatan sufri ahal lezakeen bezalako, salbu makula guzitarik xahu eta pur izan baita. Eta haren humanitateaz den bezenbatean hura izan dela egiazko Abrahamen eta Dabid-en hazia: Espiritu sainduaren berthute misteriozkoz konzebitu izan bada ere. Eta hunetan aborritzen eta iraizten ditugu anzianoki Elizak trublatu dituzten heresia guziak: guzien gainetik Serueten imajinatione deabrukeriazkoak, zeinek atribuitzen baitrauka Iesus Iaunari dibinitate fantasiazko bat, zeren hura den gauza ororen idea eta patroina: eta hura du deitzen Iainkoaren Seme personala, edo signifikationezkoa: finalki, hirur element kreatu gaberikoz egin izan den gorputz bat forjeatzen drauka, eta ditu nahastekatzen eta desegiten bi naturak.

        15 Guk dugu sinhesten ezen Iesus Kristen persona batetan berean, bi naturak egiazki eta separa ezin daitezkeen bezala diradela iunktatuak eta bat eginak, ordea bi naturetarik batbedera dagoelarik zein bere proprietatean, halako maneraz non, hala nola koniunktione eta batasun hunetan, natura dibinoa bere proprietate bera edukiten duelarik libertu eta azkendu izan baita kreatione gabe, infinito, eta gauza guziak bethatzen dituelarik, halaber natura humanoa libertu eta gelditu izan da finito, bere forma duelarik, neurria eta proprietatea: etare Iesus Kristek bere resurrektionean bere gorputzari inmortalitate eman ukan badrauka ere, eztrauka halakotz edeki ukan bere naturaren egia. Bada guk dugu hura hala konsideratzen bere natura dibinoan, non ezpaitugu bere humanitateaz billutzen.

        16 Guk dugu sinhelten ezen Iainkoak bere Semearen igorteaz bere gureganako amorio eta ontasun inestimablea erakutsi ukan duela, hark herio iraganik, resuszitaturik eta iustitia guzia konpliturik bizitze zelestiala akisi eta irabaz liezagunzat.

        17 Guk dugu sinhesten ezen Iesus Krist gure Iaunak krutzean ofrendatu ukan duen sakrifizio bakoitzaz rekonziliatu eta baketu izan garela Iainkoarekin, haren aitzinean iusto estima eta rezebi gaitezenzat: ezen gu haren gogarako, ez haren adoptionean partizipant ezin garate, bekatuak barkatzen eta ohortziten drauzkigun bezenbatean baizen. Bada guk dugu protestatzen eta deklaratzen ezen Iesus Krist dela gure ikuzgarri konplitua eta perfektoa, eta haren herioan dugula, gu hogendun garen falta eta inikitate guzien satisfaktione osoa eta konplitua: eta berze remedioz batez ere ezin delibra ez enpara ahal gaitezkela.

        18 Guk dugu sinhesten, Dabid-ek dioen bezala, ezen gure iusto izatearen eta dohainontasunaren fundament guzia dela fundatua gure bekatuen barkamenduan. Kausa hunegatik, Iainkoaren aitzinean gure iustifikatzeko, hunezaz berze moien guziak guk ditugu abhorritzen eta detestatzen: eta ezeinere berze berthutez ez merituz deus presumitzen eztugularik Iesus Kristek egin duen obedientian, sinpleki gelditzen eta arrastatzen gara, zein inputatzen eta kontatzen baitzaiku, hanbat gure bekatu guziez barkamendu ukaiteko, nola Iainkoaren aitzinean fabore eriden eraziteko. Eta egiazki dugu sinhesten ezen baldin fundament hunetarik den gutiena ere aldara bagintez, berzetan reposik ezin eridenez, ginandela baramendurik batre gabe gure bihotzetan hara huna erabiliak: zeren sekulan ezin bakez baikinande Iainkoarekin, Iesus Kristen amorez miserikordiatan rezebituak eta onhetsiak garela segura gaitezkeno, nola gure ethortez gaitzerizterik eta kondemnationerik baizen ezpaitugu merezi.

        19 Guk dugu sinhesten ezen moien hunez beraz dugula, gure Aita erakutsiren delako konfidanza betherekin, Iainkoaren inbokatzeko libertate eta pribilejio. Ezen ezgenduke akzesik ez sartzerik batre Iainko Aitagana, Ararteko hunegana buru egin ezpageneka: eta hunen izenean enzun izatekotz, hunenganik gure bizia eduki behar dugu, gure egiazko buruaganik bezala.

        20 Guk dugu sinhesten ezen iustitia eta gratia hunetan partizipant garela fede hutsez, nola erraiten ere baita, ezen sufritu ukan duela guri salbamendua irabaz liezagunzat, hura baithan sinhesten duenik gal eztadinzat: eta haur egiten da, zeren bizitze eternalaren ukaiteko hura baithan emaiten zaizkigun promesak aplikatzen baitirade gure probetxutara: eta senditzen dugu haien indarra hek akzeptatzen ditugunean, dudatzen eztugularik ezen Iainkoaren ahoz seguratuak garenaz geroz, ezgarela enganatuak ikanen. Bada fedez obtenitzen dugun iustitia haur, dependitzen da Iainkoak on darizkula deklaratzen eta testifikatzen draukun promes gratiazkoetarik.

        21 Guk dugu sinhesten ezen fedean Espiritu sainduaren gratia sekretuz illuminatzen garela, halako maneraz non hura baita Iainkoak plazer duenei emaiten drauen dohain gratiazko bat eta partikular bat: hala non fidelek ezpaitute zerzaz glorifika ditezen, baina dirade obligatuagoak, zeren berzetarik abantail preferitu izan diraden: eta etzaie elejituei fedea emaiten behin bide onean ezarteko solament: baina finerano hartan kontinua eraziteko ere bai: ezen hatsea bezala akabatzea ere Iainkoari apertenitzen zaio.

        22 Guk dugu sinhesten ezen fede hunez beraz bizitze berritara rejeneratzen garela, naturalki bekatuaren esklabo garenaren gainean. Bada sainduki eta Iainkoaren beldurrean bizitzeko gratia fedez rezebitzen dugu, Ebanjelioaz emaiten zaikun promesa rezebituz, zein baita ezen Iainkoak emanen draukula bere Espiritu saindua. Bada hanbat falta da fedeak ungi egitetik hotzen edo harzaratzen gaituen, non gure obra on guziak hark egiten baititu gutan, fruktuak arboretik heldu diraden moldera Gainerakoaz, Iainkoak konplituki salba gaitzanzat rejeneratzen eta sainduki bizitzera reformatzen bagaitu ere: guk dugu konfesatzen ezen haren Espirituaren gidamenduz egiten ditugun obra onak eztiradela kontutara ethorten hek gu iustifika gaitzatenzat, edo Iainkoak bere haurretan eduki gaitzan merita diezagutenzat: zeren bethiere baikinande dudatan eta sosagu gabe, baldin Kristek kito egin gaituen satisfaktionean gure konszientiak reposatzen eta sosegatzen ezpalirade.

        23 Guk dugu sinhesten ezen Legeko figura guziek fin hartu ukan dutela, Iesus Kristen ethortearekin: baina zeremoniak gehiagorik usajetan eta kostumatan ez izanagatik, konplimendu guzia duenaren personan libertzen eta gelditzen zaiku zeremonietako substantia eta egia. Gainerakoaz, hanbat gure bizitzearen reglatzeko, nola Ebanjelioko gauzak aitzinetik prometatuak ziradela iakiteko eta haien konfermatzeko, Legeaz eta Profetez aiutatu eta zerbitzatu behar gara.

        24 Guk dugu sinhesten ezen gure Adbokat eta ararteko bakoitzetan Iesus Krist eman izan zaikunaz geroz, eta hark berak haren izenean frangoki Aitagana retira gaitezen manatzen gaituenaren gainean: etare zeren ezpaitzaiku permetitzen othoitzerik dagigun Iainkoak bere hitz sainduan ordenatu eta eman draukun forman baizen diogu bada, guk dugula sinhesten ezen gizonek Saindu hilen interzesioneaz den bezenbatean imajinatu duten guzia eztela abusu bat eta enganio bat baizen, othoitz egiteko egiazko formatik nehoren erauz eta aldaragarri baizen. Eta halaber guk ditugu abhorritzen eta iraizten, Iesus Kristek bere herioaz eta pasioneaz egin duen sakrifizioaren mendrezale eta ezeztazale bezala, gizonek bere buruen Iainkoa baithan redemitzeko presumitzen dituzten berze moien guziak. Gehiago guk dadukagu ezen Purgatorioa dela ezeinere Eskripturatako fundamentik gabe eritheitze bat, illusionezko eta enganiozko botiga beretik ilkia. Eta hartarik beretik ilki izan dirade fraide eta serora izateko, baieta saindoren edo beillara ioaiteko bot eta promes guziak: berzalde, ezkonzaren eta bianden defensionea, egun iakinen obserbatzeko zeremonia, konfesione aurikulara, iubileu, perdonanza eta jeneralki barkamendu eta salbamendu meritatu ustezko berze manera guzia. Eta hauk eta hunelako berze guziak ditugu arbuiatzen eta iraizten, ez solament hetango meritutako opinione falsuagatik: baina zeren konszientien karkagarritako inbentione gizonez ordenatuak diraden ere bai.

        25 Eta zeren mundu hunetan ezpaikara gauditzen Iesus Kristen presentiaz Ebanjelioaren moienez baizen, guk dugu sinhesten ezen haren authoritatez Elizan ordenatu eta iarri izan den disziplina sainduki eta fermuki begiratu behar dela. Bada Eliza ezin konsisti daite, baldin hartan irakasteko kargua dukeiten pastorak ezpadirade: eta hek bidezki deithuak diradenean, eta fidelki bere ofizioa egiten dukeiten orduan, ohoratu eta reberentiarekin enzun behar dirate. Eta haur ezta ordenatu izan, Iainkoa hunelako aiutaren ezpa moien baxo hauen suiet ez behar delakotz, baina zeren hunelako bridaren azpian eduki eta entretenitu nahi baikaitu. Eta hunetan guk ditugu abhorritzen, hetan den bezenbatean, Iainkoaren hitzaren predikationea eta haren arauezko Sakramenduen administrationea enpatxatu eta desegin nahi duten fantasiazu guziak.

        26 Guk dugu bada sinhesten ezen nehor eztela bere gain apartatzeko, ez bere manera berezi batez kontentatzeko, baina guziek elkarrekin behar dugula begiratu eta entretenitu Elizaren unitatea eta batasuna instruktione komunera eta Iesus Kristen uztarrira submetitzen garelarik: eta haur, non ere Iainkoak bere hitzaren araura Eliza politiatu bat ezarri baituke, Majistratuak edo haien ediktak kontrario liraten orduan ere: eta diogu Eliza hunetara renjeatzen eta biltzen eztiradenek edo hartarik separatzen diradenek Iainkoaren ordenanza hausten dutela, eta hari kontrastatzen zaitzala.

        27 Guk dugu sinhesten ezen zorrotzki eta Eskripturaren arauezko razoin eta iujemendu batez gogoatu eta ezagutu behar dela zer eta zein den egiazko Eliza: zeren titre eta izen hunez sobera gaizki nehork abusatu ukan baitu. Guk bada Eskripturaren araura diogu ezen Eliza dela Iainkoaren hitzari, eta hartarik dependitzen den relijione purari gogotik iarreikitera iunktatzen eta behatzen zaion fidelen konpainia, hitz hartan batbedera bere mende guzian probetxatzen eta Iainkoaren beldurrean aitzinaratzen eta konfirmatzen delarik ardura gehiago aitzineratu eta abanzatu behar denaren araura:ordea zenbat ere fidelak hitz hunen araura bizitzen enseia baititez ere, bethi bere bekatuen barkamenduaren ukaitera bere rekursa ukan behar dute. Baina eztugu erran nahi, fidelen eta onen artean eztiradela hipokritak eta reprobatuak ere: baina halakoen malitiak ez gaixtakeriak ezin enpatxa dezake Eliza ezten Eliza.

        28 Eta sinheste hunen araura guk dugu protestatzen eta deklaratzen ezen Iainkoaren hitza rezebitzen eta haren suiet izateko profesionerik egiten, eta egiazki Sakramendurik administratzen ezten lekuan, nehork propriki minzatzera ezin erran dezakela han Elizarik dela. Eta kausa hunegatik guk ditugu abhorritzen Aitasaindu erraiten denaren arauezko sinagogak eta kongregationeak, zeren hetarik Iainkoaren egiazko hitza banitu eta akotatu izan baita, eta Sakramenduak haien artean korrunpitu, falsifikatu eta xoil ezeztatu izan baitirade baieta zeren idolatria eta superstitione guzia hetan baita bogatan: Guk dadukagu bada ezen halako egitatetan nahastatzen eta partizipatzen diradenek, Iesus Kristen gorputzetik eta haren egiazko Elizatik bere buruak separatzen eta trenkatzen dituztela. Guziagatik ere zeren zerbait Eliza-restanza apur baita oraino Aitasaindutasun erraiten denean, eta guziz zeren Baptismoaren substantia gelditu izan baita, eta berzalde zeren Baptismoaren efikazioa eta berthutea ezpaita hura administratzen duenaganik dependitzen: guk dugu aithortzen eta erraiten ezen han behin batheiatu izan diradenak eztiradela berriz batheiatu behar. Baina hartan ere egiten diraden korruptioneagatik, guk diogu, nehork ezin haurrak Iainkoaren ordenanzari bidegabe egin gabe hartara presenta ahal ditzakela.

        29 Egiazko Elizaz den bezenbatean, guk dugu sinhesten ezen hura behar dela gobernatu Iesus Krist gure Iaunak ordenatu eta ezarri ukan duen politiaren araura, eta hartan behar diradela Pastorak, Surueillantak eta Diakreak, doktrinaren puritateak bere kursua duenzat, eta faltak korrijituz eta korriji eraziz, paubreak, eta berze aflijitu guziak bere beharretan sustengatuz, kongregationeak Iainkoak manu bezala handien eta xipien edifikationetan egin ditezenzat.

        30 Guk dugu sinhesten ezen egiazko Pastor oro, non ere baitirade, bere ofizioaren exerzitatzeaz den bezenbatean, zein bere lekuetan authoritatez eta puisanzaz bardin diradela, Buru bakoitz baten azpiko diradelarík, zein baita Iesus Krist Iauna Ipizpiku subirano, eta unibersal bakoitza. Eta kausa hunegatik, ezen ezeinere Elizak eztuela dominationerik ez iaurgoarik usurpatzeko berze Elizaren gainean.

        31 Guk dugu sinhesten ezen nehor bere buruz ez bere authoritate propriz Eliza kargurik ukaitera eztela abanzatzeko: baina haur behar dela egin elektionez, Iainkoak permetitzen duen eta egin ahal dadin lekurano. Eta exzeptione haur eratxekiten dugu expresuki, zeren zenbeit orduz, baieta gure denboran, Elizako estatua guzietan korrunpitua zenean, behar izan baita Iainkoak fazoin extrordinario batez igorri eta ezarri ukan duen jende. Eliza desolatuen drezatzeko eta xuxenzeko. Baina nola ere izan baita, guk dugu sinhesten ezen regla hunetara nehor konformatu behar dela: eta Pastor, Surueillant eta Diakre guziek testimoniaje behar dutela, nola bidezki deithu izan diraden.

        32 Guk dugu halaber sinhesten ezen on eta behar dela superintendent izateko elejitu diradenek, gogoa eta ordena dezaten elkarren artean Eliza gorputz guziaren rejimenduan zer moien eduki behar den: baina Iesus Iaunaz eman izan zaikun ordenanzatik neholetan ere aldaratu gabe: eta hunek eztu enpatxatzen ezten ordenanza partikularik lekuen eta jenden araura.

        33 Baina hunen gainean beretzen eta iraizten ditugu, nehork Iainkoaren zerbitzu balirade bezala, konszientien kargutan eta suiektionetan ezarri nahi litukeen inbentione humano eta lege guziak: baina solament akzeptatzen eta rezebitzen dugu konkordiaren eta batasunaren entretenitzeko, eta lehenaganik azkeneranokoaren obedientiatan edukiteko on eta moldezko den ordenanza guzia. Eta hunetan iarreiki behar giaizkio, exkomunikationeaz den bezenbatean, Iesus Iaunak deklaratu ukan duenari, eta hura dugu aprobatzen eta laudatzen, baieta konfesatzen ezen bere forma eta dependentia ororekin nezesarioki eduki eta begiratu behar dela.

        34 Guk dugu sinhesten ezen Sakramenduak Hitzari iunktatuak diradela eta hari datxetzala, gure konfirmatione handiagotan Iainkoaren gratiaren bahi eta erres ditugunzat, eta moien hunez, gutan den infirmitatearen eta grosertasunaren kausaz, gure fedea solajea eta aiuta dadinzat: eta dugu sinhesten ezen Sakramenduak diradela halako signo exterior eta merka bisible, non Iainkoak hezaz operatione egiten baitu bere Espirituaren berthutez, deus alfer hetan signifika eztiezagunzat: guziagatik ere guk dadukagu ezen haien substantia eta egia guzia Iesus Krist Iaunean dela, eta baldin nehork harenganik separa baditza eztiradela itzal eta lanho baizen.

        35 Eta guk dugu konfesatzen ezen bi Sakramendu diradela solament, eta hek diradela Eliza guziaren komun: eta hetarik lehena, baita Baptismoa, eman izan zaiku gure adoptionearen zertifikanzatan: zeren han xarthatzen baikara Iesus Kristen gorputzarekin, haren odolaz ikuzirik eta xahuturik, haren Espirituaz sainduki bizitzera arranberrit gaitezenzat. Guk dadukagu halaber, ezen behin baizen batheiatzen ezpagara ere, hartan signifikatzen eta aditzera emaiten zaikunaren probetxua, gure bizi guzira eta hilera heltzen dela, signadura eta zigulu irautetako bat dugunzat, nola Iesus Krist iustitia eta sanktifikatione izanen zaikun: eta Baptismoa izanagatik fedezko eta penitentiazko Sakramendu bat, badarik ere Iainkoak bere Elizan rezebitzen dituenaz geroz haur xipiak bere aitekin, guk dugu erraiten ezen fideletarik enjendratu diraden haurrak Iesus Kristen authoritatez batheiatu behar diradela.

        36 Guk dugu konfesatzen eta edukiten ezen Zena saindua (baita bigarren Sakramendua) dela Iesus Kristekin dugun batasunaren testimoniaje bat eta zertifikanza bat, ez solament zeren guregatik behin hil eta resuszitatu izan den, baina zeren bere haragiaz eta odolaz egiazki substantiatzen eta hatzen ere baikaitu, harekin bat garenzat, eta haren bizitzea komun dugunzat. Eta munduaren iujeatzera dathorren arteranokotz hura zeruan izanagatik, guk dugu sinhesten ezen hark bere Espirituaren berthute sekretuz eta konprehendi ezin daitenez, bere gorputzaren eta odolaren substantiaz hatzen eta bibifikatzen gaituela. Baina guk diogu ezen haur egiten dela espiritualki, ez efektoaren eta egiaren orde imajinationerik eta pensamendurik ezar dezagunzat, baina zeren misterio hunek bere goratasunaz gure adimenduaren neurria, eta ordenanza natural guzia iragaiten baitu: eta labur erraitera, zeren zelestial baita, fedez baizen ezin konprehendi daite.

        37 Guk dugu sinhesten, erran den bezala, ezen hanbat Zenan nola Baptismoan Iainkoak realki eta konplituki emaiten draukula efektez eta eginez hetan figuratzen eta representatzen zaikun guzia: eta halakotz, emaiten zaizkigun signoekin guk dugu iunktatzen eta bat egiten han presentatzen zaikunaren posesione eta gaudimendu egiazkoa: eta razoin hunegatik diogu ezen Iesus Kristen Mahain saindura fede pur bat, unzi baten anzora, ekarten duten guziek, egiazki rezebitzen dutela signoek testifikatzen dutena: erran nahi da, ezen Iesus Kristen gorputza eta odola hain diradela arimaren ianhari eta edari, nola ogia eta mahatsarnoa baitirade gorputzaren.

        38 Bada guk dadukagu ezen ura element kaduk eta desegiten den bat izanagatik, hark, Iesus Kristen odolaz eta haren Espirituaren efikazioz egiten zaikun barneko ikutzea testifikatzen draukula: eta ezen Zenan emaiten zaikun ogiak eta mahatsarnoak egiazki substantiatzen eta hatzen gaituela espiritualki: zeren, nola hartakotzat ordenatu izan baitirade, begien aitzinean bezala erakusten baitraukute ezen Iesus Kristen haragia dela gure bianda, eta haren odola dela gure edari. Eta abhorritzen ditugu signo eta merka hauk rezebitu nahi eztituzten fantasiazu eta Sakramentario guziak, Iesus Kristek pronuntiatu ukan duenaren gainean, Haur da ene gorputza: eta, Kopa haur da ene odola.

        39 Guk dugu sinhesten ezen Iainkoak nahi duela mundua den gobernatu legez eta politiaz, munduko guthizia desordenatuen reprimitzeko eta hertseko zerbait brida denzat: eta hartakotzat ordenatu ukan duela Resumak, Republikoak, eta berze Prinzipaltasun guziak sukzesionez liraden, baieta iustitiaren estatuari apartenitzen zaion guzia: eta Iainkoa bera nahi da hetako author eta iabe ezagutu, eta halakotz majistratuen eskuan ezarri ukan du ezpata: ez solament haren manamenduetako bigarren Taularen kontra egiten diraden bekatuen reprimitzeko eta punitzeko, baina lehen Taularen kontra egiten diradenen ere bai. Behar da bada, hala ordenatu duenagatik, ez solament sufri eta eder-ets dezagun superiorek domina dezaten, baina ohora ditzagun eta reberentiatan eduki, haren Loktenent eta Ofizier bezala, nola ezarri ere hark baititu halako kargu lejitimo eta saindu baten exerzitzeko eta gobernatzeko.

        40 Guk dadukagu bada ezen haien legeak eta ordenanzak begiratu eta obeditu behar diradela, baieta tributak, thaillak eta goitiko zuzenak pagatuz, behar dugula borondate libre batez eta gogotik haien suiektionezko uztarria ekarri, infidel liraden orduan ere: baina bethiere Iainkoaren Inperio subiranoa oso eta bere estantean gelditzen dela. Eta hunen gainean guk ditugu abhorritzen, gehientasunak eta superioritateak kendurik, eta iustitiaren politia eta ordenanza guzia erauzirik, gauza guziak komun eta konfus egun nahi litukeizten guziak.

FINA.