Berbaurria

        Aginduba zorra dala esan oi da.

        Josecho irakurgeia iratzi neban, bidea, soloa, mendia esan oi dan euskereaz, ta eskiñi neban, urrengua iratziko nebala, bidia, solua, mendija esan oi danaz. Ona emen irakurgei onegaz egituta an eskiñi nebana; baña ondo daki irakurliak, euskera bijoren ganera, erri ta irazlari bakotxak daukazala berekizkuak, bestiakaz zepaitan bardintzen eztiranak. Aus euskereau be, lenengo argitaratzen dodana da, ta irakurliai dirautset Josechori esan neutsena:

Lenengoan parkatu.

        Ai irakurle maitia! Gure asabak, lurpetik lur ganera igota, ikusiko balebe, euskerea mendijetatik be aldendubaz duala, ta euskotar askok eztabela ulertzen euren errijetako berbeta ederra, lenbailen, barriro, arin-arinka lurpetuko litzakez, arriturik, eta euren semiak ain aldakorrak izan dirala siñistu eziñik. Zein atzerapide dakar, geuk euskaldunok alkarregaz euskeraz berba egitiak? Guretzat ezin egon leiteke, geure gurasuen altzuetan ikasiriko berbetea baño eztitsubagorik, eta bijotzak ariñago samurtuten dauzanik.

        Ondo dago gaztelarren berbetea jakitia: gugandik urrian bizi dira; eurak gugaz, ta guk eurakaz, darabilguz artu-emonak, lanak eta salerostiak, eta alkarregaz aditu biarrian sarri aurkitzen gara.

        Geu gara errudunak, euskereari alde eragiteko bidiak zabaltzen deutsaguzanak alkarregaz erderaz berba egiñaz. Euskaldunak alkarregaz euskeraz berba egitia baño gauza berezkuagorik eta legezkuagorik, eztago Lurbira onetako bizi izatian; eta alkarregaz egin ezkero geure berbeta eder ori, eleuke gugandik alde egingo; berbakuntza guztijok jarraitu oi dabezan bidiak jarraituko leukez, berbak geitubaz ta garbitubaz urtearo.

        Euskereak alde egin ezkero, Jaungoikua lagun euskaldunak eta Euskalerrija: orduban guztijok izango gintzakez erdaldunak, geure jatorrijaren ezaugarri senduena ta maitiena galduta.

        Euskeraz berba egiten dakigunok, artu dagigun bada lenengoz, alkarregaz euskeraz berba egiteko burubide gogotsuba ta iraunkorra, lenbailen zabaldu, garbitu ta edertu dagigun geure errijetako berbeta maite-maitia.

        Olako irakurgeiak, nik baño milla bidar obeto egingo leukezan euskaldunak dagoz, biar bada bildurrez argitaratzen euren euskera ederrak eta gaitasunak. Zeren bildurrez? Utsak egingo dabezala uste dabelako? Bildur ori badaukagu, euskereak ezin leike egin aurrerapiderik. Euskerazko irazpenak, malladijaren berengo barrenetan dabiltz oraindiño, gorutz igo eziñik; gitxi dira oraindiño nire ustez, ziatz euskera garbija, utsune baga irazten daben irazlarijak. Erri ta irazlari bakotxak euren berakizko berbetea dauke. Oraintsuko izkinde ederrak daukaguz euskerea ikasteko; baña gizon jakitunak egiñak izan arren, bakotxa aldendu oi da zepaitan bestiakandik, euskera garbija billatzera jarraitzen daben bidietan. Lege bategaz iratzi biar da izkelgi bakotxa; ta zein izkinde artuko da, Bizkaiko euskerea irazten ikasteko?

        Orixe da lenengo erabagi biar dana. Erabagi ezkero, orixe izango da geuk izentauriko euskerea, ta guretzat garbijena. Artian, al dabenak al daben euskera garbijenaz argitaratzen badoguz irakurgei ta ipuin onak, beteko dogu euskera maitia garbitzeko ta zabaltzeko daukagun egipidia; ganera, alkarregaz euskeraz berba egiñaz.

        Mundakan, 1909 garren urteko Agostubaren 15 an.

        Echeita-tar Joseba Imanol