Lauaxetaren betaurrekoak

KOLDO IZAGIRRE

Balizko Erroten Erresuma, 1989

Nik ere banuke nahi izanez gero —Federico, Miguel— Poeta baten izena ahotan hartzeko Izena ezizena zuen poeta xume bat Euskal poeta bat izan litekeen bezain sotila Zuek bezala zaldi zuri bahitzailez Larrosaren urrezko erlez Puntu gaitzak asmatzen zituena Federico Italia eta Alemaniaren armiarma beltzenek Eta gero Españaren poeta suminduek Miguel Lehertu zuten Gernikan atxilotua Gorrotozko igitai batek ustel dezala heldu zintuzten eskua —Federico, Miguel— Nahi izanez gero banuke nik ere Izen bat ahotan hartzeko Ezizenezko izen xume bat —Lauaxeta— Itzalik laiotzenera eramana zu bezala Miguel Berunez lotaratua zu bezala Federico Txapel-okerrak edango yabek Ardao onena Gómez etxian                     *  *  *   Ulertzen dut poeta frantsesaren izua Frantses guztien izua haren begietan Picassoren oihalari beha Betaurrekorik gabe Poema inperfektu jator bat burutuz Kafeari azukrea ukatu ondoren —Gernikaren hezurrak Merkatu eguna Hiru ordu terdi bonbaketa Bi mila hildako Haritz bat— Baina poeta frantsesak ezin du ulertu Picassoren oihalari poeta bat falta zaiola Euskarazko oihu hori duela eskas Lauaxetaren betaurrekoak —«Suari zail, hotzari zail, ukoari zail, gauari zail, Injustiziei zail, kolpeei zail»— Oro guztiari zaildutako aurpegien betaurrekoak Oihu errepikatuak mende erdi bat honuntzago Betaurrekorik gabe hila Eluard —«Inuzentzia krimenari garaituko zaio»— Lauaxeta bezala                     *  *  *   Merezi zenuen fusilatzea Baina ez zintuzten poetaz erahil —Lauaxeta— Hemen berdin epaitu ohi baita Izenez ala ezizenez izana Hemen ez du astirik ematen poetaz hilteko Gure oroimenean ez du argi egiten zure itzalak Gure oroimenean gure herriaren ibai meharrenean Badugu izen gehiago eskuan hartzeko —Lauaxeta— Harririk sotilenak ere laztantzen ditu memoria honen xirripak Berunez lo hartutako ezizenezko izen xumeak   Sustatu zenuen mehatzaria Pikotxa etsai odolez bustitzera Zergatik hil ziren dakiten hildakoek bakarrik Luzatzen dute itzala lau haizeetara Dena emon behar yako Maite dan askatasunari                     *  *  *   Telefonoaren hariak moztu ditugu Eta opor-zarata da txaide zabalean Ez da goiza mehatzariek bizkarrean dakartena Ez dira mendietako mehatzak Bizkaiaren zauriak Pikotxa ez baita poetek eskuan eusteko luma   Haur batek jaso ditu zure betaurrekoak Hankagabeko zaldiak hautsiak Ez daude etsai odolez bustiak Baltzak dira ordea mehatzarien begiak Eta sutan diraute zizpa luzeek —Lauaxeta— Sendoa bazina zeure odolez Idatziko zenituzke bide barrijak Hika dagiat hik urrutizkinari bezala Ezin hazaket maita fusilaturik besterik