HITZAURREA
Zuen gogoa,
zerebro belakatuen ametsa,
morroi gizendua,
ohatze krakosoetara ohitua,
dizuet minduko
dizuet kitzikatuko
nire bihotzaren zapi odolduaz
isekatzez ok egiteraino ausart eta garratz.
Ez dut ile urdin
bat bera ere ariman
ez xamurtasun senilik nire adinean.
Ahots honen ederrak mundua gortzen duela
banator, eder eta harro,
neure hogeitabigarrenean.
Zuek minberok!
Bioloien gainean eratzaten duzue maitasuna.
Zabarrek tinbalen gainean eratzaten dute.
Baina zuek ezin duzue, nik bezala,
barnez kanpora egin ezpain huts izateraino!
Zatoz ikastera,
aingeruen elkarteko funtzionari zintzo hori,
zeure batista berria jantzirik.
Eta zu, ezpainei
lasai eragiten diezuna
sukaldari batek errezeta liburuko orriei bezala.
Nahi baduzue
haragi hutsa izanen naiz,
edo bestela, eguraldia bezain aldakor,
nahi baduzue
ezin xamurragoa izanen naiz:
gizonezkoa ez baina hodei prakadun bat!
Nik ez dut sinesten
Niza lilitsurik dagoenik.
Nik, loriatuko ditut orain eta beti
ospitaleko oheak beste akituriko gizonak
eta errefrau bat adina erabilitako andrak.
-2-
Loria nazazue!
Ez naiz handien pareko.
Baina orain artean sorturiko guztiari
nire "nihil"a ezartzen diot.
Ez naiz inoiz
irakurzalea izan.
Liburuak?
Zer, liburuak!
Inoiz uste izan nuen
liburuak honela egiten zirela:
bazetorren poeta,
ahoa ahozabaldu
eta bapateko, etorri handiko zozo,
kantari hasten zen.
Eta kito!
Benetan,
kantua datorkizun baino lehen
luze ibili behar da, zangoak joan-jinetan egosi,
bihotzaren istilan xapalaka ari zaizula
irudimenaren sardinzahar inozoa.
Irakiten jartzen den bitartean,
puntuari kirrinkaraziz
halako amodio eta erresinola saltsa bat,
karrika uzkurtu egiten da, mihinik ezaz:
ez du zerekin oihukatu zerekin hitz egin.
Berriro jasotzen ditugu harro
gure hirien Babel dorre tenteak,
baina jainkoak
sakabanatu egiten ditu herriak kanpaņetan
hizkuntzak nahasiz.
Karrikak isilik pairatzen du bere mindura.
Oihu bat, zutunik eztarrian.
Taxi basituak eta kalesa hezurtsuak
hartzitu egiten dira, eztarrian trebes baztertuak.
Hiriaren bularra osoro oinkatzen dute,
tisia baino lauago.
Hiriak bidea trabatu du ilunpeaz.
Eta,
hala ere,
jendetza plazan tustatu duenean
eztarria larritzen zion elizataria goitiko boteaz
pentsatzen ahal zen
goiaingeruen koruak lagundua,
jainkoak, ebatsia, mendeku hartzen zuela!
Baina karrika kokoriko jarri da eta oihu egin du:
"Bazkaritara!"
Krupptarrek, handiek eta txipiek,
bekozko mehatxugile bat marrazten dute
hiriaren mozorroan
eta ahoan
hitz hilen gorpuņoak usteltzen dira;
bi besterik ez dira bizi eta hazi:
"putakumea"
eta bestea,
uste dut, "babarrunak".
Negarrek eta hasperenek beratuak
poetek ihes egiten diote karrikari ileak laztuta:
"Nola kanta ote liteke bi hitz hauekin
neskatoa,
maitasuna,
eta ihinzpeko lilia?"
Eta poeten atzean
hona hemen karrikako jendea milaka,
ikasleak,
prostitutak,
ugazabak.
Jaunok!
Geldi hemen!
Zuek ez zarete alprojak
ez daukazue, beraz, zer eskean ibili.
Guk, kementsuok,
sazhen biko pausohandiok,
ez ditugu entzun behar, txikitu baizik,
zera horiek,
biko ohe guztietan atxikitako
kapar zurrupari horiek!
"Lagun iezaguzue!"
Edo bestela himno bat
edo oratorio eder bat erregutu!
Geu gara himno kartsuena sortu dugunak:
lantegien eta bulegoen durundioa.
Zertarako behar dut nik Faust
sorginkeriazko pindarretan
Mefistorekin lerraka zeruko parketean!
Ikasia naiz
nire zapaten iltze bakar bat
Goetheren irudimen guztia baino mingarriagoa dela.
Nik,
ezpain urrezko honek,
izpiritua berritu
eta gorputza bataiatu
egiten duen berbajabe honek,
nik, diotsuet:
bizi-errauts mentsenak ere
egin eta egiten ahal dudan guztiak baino
balio handiagoa du.
Entzun
egungo Zaratustraren sermoia
ikaran auhenka
bere orru ezpainekin!
Gu,
gaizki itzarritako izara aurpegidunok,
ezpainak dilindan kinkenio bat bezala
urreak eta lohiak izurritea zauriz estaltzen duten
legendegi-hiriko galerianook,
gu
itsasoek eta eguzkiek batera bainatzen duten
Veneziako argitasun guztia baino garbiagoak gara.
Zer ajola zait
Homero eta Ovidi baitan
ez bada ageri gure antzekorik,
kedarrak bikorreztaturik!
Badakit eguzkia zurbildu eginen litzatekeela
gure bihotzeko urre pipitak ikusiko balitu.
Zainak eta giharrak otoitzak baino azkarragoak dira.
Guri ote dagokigu bada denbora honi otoi egitea?
Guk,
gutako bakoitzak,
geure bostekoan dauzkagu
munduaren transmisio hedeak!
Horra zergatik igan nintzen
Peterburg, Mosku, Odesa eta Kieveko
anfiteatroen Golgotara.
Eta ez zen egon
oihu egin ez zuenik:
"Gurutzefika,
gurutzefika ezazue!"
Baina niretzako,
zuek, jendea,
baita iraindu egin nauzuenok ere,
ezer baino maiteagoak eta hurkoagoak zatzaizkidate.
Ikusi duzue
nola milikatzen duen zakurrak jo egiten dion eskua?
Nik,
egungo gizakiek iraindua
ipuin luze
eta gordin bat bezala,
ikusten dut denboraren mendien gainetik datorrena
eta inork ikusten ez duena.
Gizakien behako laburregia iristen ez den hartan,
samalda gosetuen gidari,
iraultzaren arantzek koroatua,
badator
mila bederatziehun eta hamazazpigarren urtea.
Eta ni haren profeta naiz zuen artean
oinazea dagoen lekuan nago,
malko uhin tanta bakoitzean
gurutzefikatu naiz.
Ezin da jadanik ezer barkatu.
Kauterizatu ditut xamurtasuna hazitzen zuten arimak.
Eta gogorragoa da
milaka mila Bastille hartzea baino!
Eta
bere etorrera gaztigatzen duelarik
matxinaden zalapartan,
salbatzailearen aitzinera joanen zarete,
eta zuentzat, nik
arima erauziko dut
oinkatu eginen dut handiago egiteko,
eta, odoletan, banderatzat emanen dizuet.